Anil Seth: How your brain invents your "self" | TED

Transcriber:

Translator: Phương Anh Phạm Thị Reviewer: Thu Ha Tran

Who am I? Who is anyone, really?

Tôi là ai? Ai là ai? Thật đó hả?

When I wake up in the morning and open my eyes,

Khi tôi thức dậy vào mỗi sáng và mở mắt ra,

a world appears.

một thế giới xuất hiện.

These days, since I've hardly been anywhere,

Những ngày này, vì tôi không hay đi đâu,

it's a very familiar world:

nó đã là thế giới quen thuộc:

there's the wardrobe beyond the end of the bed,

có tủ quần áo phía cuối giường,

the shuttered windows and the shrieking of seagulls,

cửa sổ đóng chặt và tiếng chim mòng biển kêu,

which drives Brighton residents like me absolutely crazy.

khiến những cư dân Brighton như tôi hoàn toàn phát điên.

But even more familiar is the experience of being a self,

Nhưng quen thuộc hơn đó là những trải nghiệm để được là bản thân,

of being me,

được là chính tôi,

that glides into existence at almost the same time.

lướt qua sự tồn tại gần như cùng lúc.

Now this experience of selfhood is so mundane

Giờ đây, khi những trải nghiệm về bản thân đã quá bình thường

that its appearance, usually, just happens without us noticing at all.

mà sự xuất hiện của nó, thông thường, xảy ra trong khi chúng ta không để ý.

We take our selves for granted,

Chúng ta coi bản thân là điều hiển nhiên,

but we shouldn't.

nhưng không nên như vậy.

How things seem is not how they are.

Mọi thứ có vẻ là như vậy, nhưng chúng không phải vậy.

For most of us, most of the time,

Với phần lớn chúng ta, đại đa số thời gian,

it seems as though the self, your self, is an enduring and unified entity --

có vẻ như “cái tôi” của bạn, và bạn là một thực thể lâu bền và thống nhất --

in essence, a unique identity.

về bản chất, chúng là một bản thể duy nhất.

Perhaps it seems as though the self is the recipient

Dường như “cái tôi” là bản thể tiếp nhận

of wave upon wave of perceptions,

một lượng lớn những nhận thức,

as if the world just pours itself into the mind

cứ như thể trí não ta tiếp nhận mọi thứ đổ dồn từ thế giới này

through the transparent windows of the senses.

thông qua những cửa sổ trong suốt của các giác quan.

Perhaps it seems as though the self is the decision-maker in chief,

Có lẽ “cái tôi” chính là thứ đưa ra quyết định chính,

deciding what to do next and then doing it,

quyết định làm gì tiếp theo và sau đó thực hiện nó,

or, as the case may be, doing something else.

hoặc, tùy từng trường hợp, làm điều gì đó khác.

We sense, we think and we act.

Chúng ta cảm nhận, nghĩ và hành động.

This is how things seem.

Đây là cách mọi thứ thể hiện ra.

How things are is very different,

Bản chất của mọi thứ, thực tế, rất khác biệt,

and the story of how and why this is so

câu chuyện về “cách thức”, “nguyên nhân” như vậy

is what I want to give you a flavor of today.

là những gì tôi muốn mang đến cho bạn hương vị hôm nay.

In this story, the self is not the thing that does the perceiving.

Trong câu chuyện này, “cái tôi” không phải là cái nhận thức.

The self is a perception too,

“Cái tôi” cũng là một nhận thức,

or rather, it's the collection of related perceptions.

hay đúng hơn, nó là tập hợp của các nhận thức có liên quan.

Experiences of the self and of the world

Trải nghiệm về “cái tôi” và thế giới

turn out to be kinds of controlled hallucinations,

hóa ra là những loại ảo giác có kiểm soát,

brain-based best guesses

những suy đoán tốt nhất dựa vào não

that remain tied to the world and the body

vẫn gắn liền với thế giới và cơ thể

in ways determined not by their accuracy,

được xác định theo các phương diện không phải là độ chính xác,

but by their utility,

mà là lợi ích của chúng,

by their usefulness for the organism in the business of staying alive.

bởi tính hữu ích của chúng đối với cơ thể trong công việc duy trì sự sống.

Now the basic idea is quite simple,

Bây giờ ý tưởng cơ bản khá là đơn giản,

and it goes back a very long way in both science and philosophy --

quay trở lại một chặng đường dài của cả khoa học và triết học --

all the way back, in fact, to Plato

quay ngược trở lại, với Plato

and to the shadows cast by firelight on the walls of a cave,

và những bóng tối do lửa chiếu lên các bức tường của một hang động,

shadows which the prisoners within took to be the real world.

những cái bóng mà các tù nhân bên trong coi là thế giới thực.

Raw sensory signals,

Các tín hiệu cảm giác thô,

the electromagnetic waves that impinge upon our retinas,

các sóng điện từ tác động đến võng mạc,

the pressure waves that assault our eardrums, and so on,

các sóng áp lực tấn công màng nhĩ của chúng ta, vân vân,

well, they're always ambiguous and uncertain.

chúng luôn mơ hồ và không chắc chắn.

Although they reflect really existing things in the world,

Mặc dù chúng phản ánh những thứ thực sự đang tồn tại trên thế giới,

they do so only indirectly.

nhưng chúng chỉ phản ánh gián tiếp.

The eyes are not transparent windows from a self out onto a world,

Đôi mắt không phải là cửa sổ trong suốt của “cái tôi” ra ngoài thế giới,

nor are the ears,

cũng không phải là tai,

nor are any of our senses.

cũng không là giác quan của chúng ta.

The perceptual world that arises for us in each conscious moment --

Thế giới nhận thức mà nảy sinh đối với chúng ta trong từng khoảnh khắc tỉnh thức

a world full of objects and people,

một thế giới đầy những vật thể và con người,

with properties like shape, color and position --

với những đặc tính như hình dạng, màu sắc và vị trí --

is always and everywhere created by the brain,

luôn luôn tạo được tạo ra bởi bộ não ở mọi nơi,

through a process of what we can call “inference,”

thông qua một quá trình được gọi là “suy luận”

of under-the-hood, neurally implemented brain-based best guessing.

của bộ não, là những suy đoán dựa trên bộ não được tiến hành một cách tinh vi.

Now ...

Bây giờ...

Here's a red coffee cup.

Đây là một cốc cà phê màu đỏ.

When I see this red coffee cup, when I consciously see it,

Khi tôi nhìn cốc cà phê màu đỏ này là nhìn một cách có ý thức,

that's because "red coffee cup" is my brain's best guess

đó là vì “cốc cà phê màu đỏ” là dự đoán tốt nhất của não tôi

of the hidden and ultimately unknowable sensory signals that reach my eyes.

thông qua các tín hiệu giác quan ẩn và vẫn chưa hiểu rõ mà tiến đến mắt tôi.

And just think about the redness itself, for a moment.

Và chỉ nghĩ về bản thân màu đỏ, trong chốc lát,

Does the color red exist in the world?

liệu màu đỏ có tồn tại trên thế giới?

No, it doesn't.

Không.

And we don't need neuroscience to tell us this.

Ta không cần đến khoa học thần kinh để biết.

Newton discovered long ago that all the colors we experience,

Newton đã phát hiện rằng tất cả màu sắc mà chúng ta thấy,

the rainbow of the visible spectrum,

cầu vồng của quang phổ khả kiến,

are based on just a few wavelengths of electromagnetic radiation,

chỉ được dựa trên một vài bước sóng của bức xạ điện từ,

which itself is, of course, entirely colorless.

tất nhiên, chính nó hoàn toàn không màu.

For us humans,

Đối với con người,

a whole universe of color is generated from just three of these wavelengths,

màu sắc của cả vũ trụ chỉ được tạo ra từ ba bước sóng này,

corresponding to the three types of cells in our retinas.

tương ứng với ba loại tế bào trong võng mạc của chúng ta.

Color-wise, this thin slice of reality, this is where we live.

Về khía cạnh màu sắc, phần thực tế nhỏ này là nơi chúng ta đang sống.

Our experience of color --

Trải nghiệm về màu sắc --

indeed, our experience of anything --

thực sự là trải nghiệm về bất kỳ thứ gì --

is both less than and more than whatever the real world really is.

vừa ít hơn lại vừa nhiều hơn thế giới thực của chúng ta.

Now what's happening when we experience color

Điều xảy ra khi ta trải nghiệm màu sắc

is that the brain is tracking an invariance,

là não đang theo dõi một thứ không thay đổi,

a regularity in how objects and surfaces reflect light.

một sự đều đặn trong cách các vật thể và bề mặt phản chiếu ánh sáng.

It's making a best guess,

Đưa ra dự đoán tốt nhất,

a top-down, inside-out prediction,

là mô tả từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài,

about the causes of the relevant sensory signals,

về nguyên nhân của tín hiệu tri giác liên quan,

and the content of that prediction --

và nội dung dự đoán đó --

that's what we experience as red.

là những gì chúng ta nhận định là màu đỏ.

Does this mean that red is in the brain, rather than the world?

Điều này có nghĩa là màu đỏ nằm trong não ta, chứ không phải là thế giới sao?

Well, no.

Ồ, không.

The experience of redness requires both the world and a brain,

Trải nghiệm màu đỏ đòi hỏi cả thế giới và trí não,

unless you're dreaming, but let's not worry about that for now.

trừ khi bạn đang mơ, nhưng hiện tại đừng lo lắng về điều đó.

Nothing in the brain is actually red.

Không có gì trong não thực sự có màu đỏ.

Cézanne, the great impressionist painter,

Cézanne họa sĩ trường phái ấn tượng vĩ đại,

once said that color is where the brain and the universe meet.

từng nói rằng màu sắc là nơi giao thoa giữa não bộ và vũ trụ.

Now the upshot of all this

Bây giờ kết quả của chúng

is that perceptual experience is what I've come to call,

là trải nghiệm nhận thức, thứ mà tôi thường gọi,

drawing on the words of others,

dựa trên lời nói của người khác,

a “controlled hallucination.”

một “ảo giác có kiểm soát.”

Now this is a tricky term, prone to misunderstandings,

Đây là một thuật ngữ phức tạp, dễ bị hiểu lầm,

so let me be clear.

vì vậy hãy để tôi làm rõ.

What I mean is that the brain is continuously generating predictions

Bộ não liên tục tạo ra các dự đoán

about the causes of sensory signals,

về nguyên nhân của các tín hiệu cảm giác,

whether these come from the world or from the body,

cho dù những tín hiệu này đến từ thế giới hay từ cơ thể,

and the sensory signals themselves serve as prediction errors,

và bản thân các tín hiệu cảm giác cũng là lỗi dự đoán,

reporting a difference

báo cáo một sự khác biệt

between what the brain expects and what it gets,

giữa những gì bộ não mong đợi và những gì nhận được,

so that the predictions can be continuously updated.

để các dự đoán có thể được cập nhật liên tục.

Perception isn't a process of reading out sensory signals

Nhận thức không phải là một quá trình đọc các tín hiệu cảm giác

in a bottom-up or outside-in direction.

theo hướng từ dưới lên trên hay từ ngoài vào trong.

It's always an active construction,

Nó luôn là công trình xây dựng tích cực,

an inside-out, top-down neuronal fantasy

một tưởng tượng thần kinh từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới

that is yoked to reality

được gắn với thực tế

in a never-ending dance of prediction and prediction error.

trong một vũ điệu không bao giờ kết thúc của dự đoán và lỗi của dự đoán.

Now I call this process controlled hallucination

Tôi gọi quá trình này là ảo giác được kiểm soát

to emphasize just this point.

để nhấn mạnh về nó.

All of our experiences are active constructions

Mọi trải nghiệm đều là những cấu tạo tích cực

arising from within,

phát sinh từ bên trong,

and there's a continuity here,

và có sự liên tục ở đây,

between normal perception and what we typically call hallucination,

giữa nhận thức bình thường và cái mà chúng ta thường gọi là ảo giác,

where, for example, people might see or hear things that others don't.

ví dụ, mọi người có thể nhìn hoặc nghe thấy những thứ người khác không thấy.

But in normal perception,

Nhưng trong nhận thức thông thường,

the control is just as important as the hallucination.

sự kiểm soát cũng quan trọng như ảo giác.

Our perceptual experiences are not arbitrary.

Các trải nghiệm nhận thức không phải tùy ý.

The mind doesn't make up reality.

Tâm trí không tạo nên thực tế.

While experienced colors need a mind to exist,

Trong khi màu sắc được trải nghiệm cần có tâm trí để được tồn tại,

physical things, like the coffee cup itself,

những vật chất, như chính tách cà phê

exist in the world whether we're perceiving them or not --

tồn tại trên thế giới dù có nhận thức được hay không --

it’s the way in which these things appear in our conscious experience

đó là cách mà những thứ này xuất hiện trong trải nghiệm có ý thức

that is always a construction,

luôn là một công trình xây dựng,

always a creative act of brain-based best guessing.

luôn là một hành động sáng tạo của phỏng đoán dựa trên não bộ tốt nhất.

And because we all have different brains,

Bởi vì chúng ta có bộ não khác biệt,

we will each inhabit our own distinctive, personalized inner universe.

chúng ta sống bên trong vũ trụ cá nhân, đặc biệt là vũ trụ của riêng mình.

Now I've digressed quite far from where we began,

Tôi đã lạc hướng khá xa so với điểm bắt đầu,

so let me end by returning to the self,

hãy để tôi kết thúc khi quay trở lại với “cái tôi”,

to the experience of being you,

với trải nghiệm được là chính bạn,

or being me.

hoặc được là chính tôi.

They key idea here is that the experience of being a self,

Ý tưởng chính ở đây là trải nghiệm khi là “cái tôi”,

being any self,

là bất kỳ “cái tôi” nào,

is also a controlled hallucination, but of a very special kind.

cũng là một ảo giác có kiểm soát, nhưng thuộc một loại rất đặc biệt.

Instead of being about the external world,

Thay vì tồn tại trong thực thể ở thế giới bên ngoài,

experiences of selfhood are fundamentally about regulating and controlling the body.

các trải nghiệm của “cái tôi” cơ bản là về việc điều chỉnh và kiểm soát cơ thể.

And what’s important here is that the experiences of being a self

Và điều quan trọng ở đây là trải nghiệm khi là “cái tôi”

are composed of many different parts

bao gồm nhiều phần khác nhau

that normally hang together in a unified way,

thường gắn kết với nhau theo một cách thống nhất,

but which can come apart in, for instance, psychological or neurological disorders,

nhưng chúng có thể tách rời, ví dụ, rối loạn tâm lý hoặc rối loạn thần kinh.

There are experiences of being a continuous person over time,

Những trải nghiệm trở thành con người liên tục theo thời gian,

with a name and a set of memories

với một cái tên hoặc một tập hợp ký ức

shaped by our social and cultural environments.

được định hình bởi môi trường xã hội và văn hóa của chúng ta.

There are experiences of free will,

Có những trải nghiệm về ý chí tự do,

of intending to do something,

có ý định về điều gì đó,

or of being the cause of things that happen.

trở thành nguyên nhân của những thứ xảy ra.

There are experiences of perceiving the world

Những trải nghiệm về nhận thức thế giới

from a particular perspective, a first-person point of view.

từ một góc độ cụ thể, ngôi thứ nhất.

And then, there are deeply embodied experiences,

Và những trải nghiệm hiện thân sâu sắc,

for instance of identifying with an object in the world

ví dụ xác định một vật thể trên thế giới

that is my body.

đó là cơ thể của tôi.

These hands, they're my hands.

Đôi tay này, chúng là bàn tay của tôi.

And then, of emotion and mood.

Và sau đó, của cảm xúc và tâm trạng.

And at the deepest-lying, most basal levels,

Tại những tầng sâu nhất, tầng cơ bản nhất,

experiences of simply being a living body,

trải nghiệm đơn giản là một cơ thể sống,

of being alive.

tồn tại.

Now my contention is that all these aspects of being a self

Bây giờ luận điểm của tôi là tất cả những khía cạnh của một “cái tôi”

are all perceptual predictions of various kinds.

là những dự đoán nhận thức thuộc nhiều loại khác nhau.

And the most basic aspect of being any self

Và khía cạnh cơ bản nhất của việc là bất kỳ “cái tôi” nào

is that part of perception

là một phần của nhận thức

which serves to regulate the interior of the body to keep you alive.

đóng vai trò điều chỉnh bên trong cơ thể để giúp bạn tồn tại.

And when you pull on this thread, many things follow.

Và khi bạn kéo theo cái dây này, nhiều thứ sẽ theo sau.

Everything that arises in consciousness is a perceptual prediction,

Mọi thứ nảy sinh trong ý thức đều là dự đoán nhận thức,

and all of our conscious experiences,

và tất cả những kinh nghiệm có ý thức của chúng ta,

whether of the self or of the world,

dù là về “cái tôi” hay thế giới,

are all deeply rooted in our nature, as living machines.

đều bắt nguồn từ sâu trong bản chất của chúng ta, những cỗ máy sống.

We experience the world around us and ourselves within it,

Chúng ta trải nghiệm thế giới xung quanh và cả bản thân mình bên trong nó,

with, through and because of our living bodies.

cùng với, thông qua và bởi vì cơ thể sống của ta.

So who are you, really?

Vậy, bạn thực sự là ai?

Think of yourself as being like the color red.

Nghĩ về bản thân bạn khi bạn thích màu đỏ.

You exist, but you might not be what you think you are.

Bạn tồn tại, nhưng có lẽ bạn không phải là bản thân mình như bạn nghĩ đâu.

Thank you.

Xin cảm ơn.

David Biello: A stand-in for the audience. Anil Seth: David is clapping.

David Biello: Thay mặt cho khán giả. Anil Seth: David đang vỗ tay.

(Laughter)

(Cười)

AS: That makes me feel better. DB: It was great. Thank you for that.

AS: Điều này khiến tôi cảm thấy tốt hơn. DB: Thật tuyệt. Cảm ơn anh vì điều đó.

I have to say that the thought of my brain floating around in a bony prison

Tôi phải nói rằng ý nghĩ về bộ não trôi dạt xung quanh một nhà tù đầy xương

is a disturbing one.

là một ý nghĩ thật bực bội.

But how do all those billions and trillions of neurons

Nhưng làm sao để hàng triệu hàng tỷ nơ-ron

give rise to this experience of consciousness,

mang lại trải nghiệm ý thức này,

in your view?

theo anh?

AS: First, I mean, consciousness is experience,

AS: Đầu tiên, ý tôi là, ý thức là trải nghiệm,

so I'd use the two terms synonymously there.

nên tôi sẽ sử dụng hai thuật ngữ mang tính đồng nghĩa ở đây.

It's the same thing.

Nó đều là cùng một thứ.

And by the way,

Và bằng cách,

the idea of your brain wobbling around in its bony vault of a skull

ý tưởng não bạn đang lắc lư xung quanh một nhà kho đầy xương sọ

is presumably less disturbing than it doing something else

có lẽ là ít đáng lo ngại hơn hơn so với nó làm gì đó khác

and doing something outside of the skull. (Laughter)

và làm gì đó ngoài bộ xương sọ. (Cười)

That would be the more worrying situation.

Đó có thể là tình huống tồi tệ hơn.

But the question, of course, this is the big question.

Nhưng câu hỏi, đương nhiên rồi, là một câu hỏi lớn.

You start off with a simple question, "How does it all happen?"

Bắt đầu với một câu hỏi đơn giản: “Nó xảy ra như thế nào?”

And this is why there is a long way to go here.

Và đây là lý do tại sao lại tốn nhiều thời gian để hiểu được nó.

And there are, I think, two ways to approach this mystery.

Và tôi nghĩ, có hai cách để tiếp cận sự bí ẩn này.

So the fundamental question here is ...

Vậy nên câu hỏi cơ bản ở đây là...

What is it about a physical mechanism,

Cơ chế vật lý của nó là gì?

in this case, a neurobiological mechanism,

Trong trường hợp này, một cơ chế sinh học thần kinh,

86 billion neurons and trillions of connections,

86 triệu nơ-ron và hàng tỷ kết nối,

that can generate any conscious experience?

có thể tạo ra bất kỳ trải nghiệm ý thức.

Put that way, it seems extremely hard,

Theo cách này, dường như cực kỳ khó,

because conscious experiences seem to be the kinds of things

bởi vì các trải nghiệm ý thức dường như là những thứ

that cannot be explained in terms of mechanisms,

không thể được giải thích về mặt cơ chế

however complicated those mechanisms might be.

dù những cơ chế đó phức tạp đến đâu.

This is the intuition that David Chalmers famously called "the hard problem."

Đây là trực giác mà David Chalmers gọi một cách nổi tiếng là “vấn đề khó khăn”.

Nhưng cách tiếp cận của tôi, đã được hé lộ trong bài thuyết trình này,

But my approach, as hinted at in this talk,

is that we can characterize different properties of consciousness --

đó là chúng ta có thể mô tả những đặc tính khác nhau của ý thức --

what a perceptual experience is like,

trải nghiệm nhận thức là gì,

what an experience of self is like,

trải nghiệm “cái tôi” là gì,

what the difference between sleep and wakefulness is like.

khác biệt giữa việc ngủ và tỉnh là gì.

And in each of those cases, we can tell a story

Trong trường hợp này, ta có thể kể câu chuyện

about how neural mechanisms explain those properties.

về những cơ chế sinh học thần kinh giải thích những đặc tính này.

In the part of the story we've touched on today,

Trong một phần của câu chuyện mà chúng ta đã đề cập trong hôm nay,

it's all about predictive processing,

nó đều là quá trình mang tính dự đoán,

so the idea is that the brain really does encode within it

vậy nên ý tưởng rằng bộ não thực sự mã hóa bên trong nó

a sort of predictive generative model of the causes of signals from the world,

một loại mô hình đưa ra dự đoán nguyên nhân của các tín hiệu từ thế giới,

and it's the content of those predictions

và chính nội dung của những dự đoán

that constitutes our perceptual experience.

đã cấu tạo nên trải nghiệm mang tính nhận thức của chúng ta.

And as we sort of develop and test explanations like this,

Và khi chúng ta phát triển và kiểm tra những lời giải thích như thế này,

the intuition is that this hard problem

trực giác là một nan đề

of how and why neurons, or whatever it is, in the brain,

về cách thức và lý do tại sao nơ-ron, hay thứ gì đó, trong bộ não,

can generate a conscious experience,

có thể tạo ra một trải nghiệm ý thức,

won't be solved directly -- it will be dissolved.

không thể giải quyết trực tiếp -- nó có thể được giải thể.

It will gradually fade away and eventually vanish

Nó sẽ dần dần phai nhạt, và cuối cùng là biến mất

in a puff of metaphysical smoke.

trong một làn khói siêu hình.

DB: Katarina wants to talk about anesthesia,

DB: Katarina muốn nói về việc gây mê,

that experience of having your consciousness kind of turned off.

trải nghiệm rằng ý thức của bạn ở trạng thái gần như biến mất.

What do we know about this ability to switch a person off,

Chúng ta biết gì về khả năng gây mê con người,

in a matter of seconds?

chỉ trong vài giây?

What is actually happening there, do you think?

Điều thực sự xảy ra là gì, theo bạn?

AS: Firstly, I think it's one of the best inventions of humanity, ever.

AS: Đầu tiên, tôi nghĩ đó là một trong những phát minh vĩ đại nhất của con người.

The ability to turn people into objects and then back again into people --

Khả năng biến con người thành vật thể và sau đó trở lại là con người --

I wouldn't want to live at a time in history without it.

Tôi không muốn sống trong thời chưa có nó.

Whenever we have this, like,

Mỗi khi chúng ta nói:

"Wouldn't it be nice to live in Greek antiquity or something,

“Chẳng phải thật tuyệt nếu sống ở thời cổ Hy Lạp

when people swum around, philosophizing, drinking wine?"

khi con người tụ hội, nghiên cứu triết học, uống rượu sao?”

Yes, but what about anesthesia?

Đúng, nhưng còn sự gây mê thì sao?

(Laughs)

(Cười)

That's my response.

Đây là đáp án của tôi.

It does work, this is a fantastic thing.

Nó thực sự hoạt động, là một thứ tuyệt vời.

How?

Bằng cách nào?

Here's an enormous opportunity for consciousness science,

Đây là một cơ hội lớn cho khoa học ý thức,

because we know what anesthetics do at a very local level.

bởi vì chúng ta biết điều mà thuốc gây mê làm mới chỉ là một trình độ rất cơ bản.

We know how they act on different molecules and receptors in the brain.

Ta biết chúng phản ứng trên nhiều phân tử khác nhau, thụ thể trong não như thế nào.

And of course, we know what ultimately happens,

Hiển nhiên, ta biết điều xảy ra cuối cùng,

which is that people get knocked out.

đó là con người bị ngã gục.

And by the way, it's not like going to sleep.

Và nhân tiện, nó không giống đi ngủ.

Under general anesthesia, you're really not there.

Dưới sự gây mê thông thường, bạn thực sự không ngủ.

It's an oblivion comparable with the oblivion before birth

Nó là sự lãng quên tương đương với sự lãng quên trước khi bạn được sinh ra

or after death.

hay sau khi chết.

So the real question is, "What is happening?"

Câu hỏi thực sự ở đây: “Điều gì thực sự xảy ra?”

How is the local action of anesthetics affect global brain dynamics

Làm thế nào là hành động của thuốc gây mê ảnh hưởng đến động lực não toàn cầu

so as to explain this disappearance of consciousness?

để giải thích sự biến mất này của ý thức?

And to cut a long story very short, what seems to be happening

Và để tóm lược câu chuyện dài, điều mà dường như đang diễn ra

is that the different parts of the brain

là những phần khác nhau của bộ não

become functionally disconnected from each other,

trở nên mất kết nối một cách hệ thống,

and by that I mean, they speak to each other less.

qua đó, chúng giao tiếp với nhau ít hơn.

The brain is still active,

Bộ não vẫn đang hoạt động,

but communication between brain areas becomes disrupted in specific ways.

nhưng sự giao tiếp giữa các vùng não trở nên bị gián đoạn theo cách đặc biệt

and there’s still a lot we need to learn

và vẫn còn nhiều điều chúng ta cần học

about the precise ways in which this disconnection happens --

về những cách chính xác mà sự mất kết nối này xảy ra --

what are the signatures of the loss of consciousness?

những dấu hiệu của sự mất ý thức là gì?

There are many different kinds of anesthetic,

Có rất nhiều loại gây mê,

but whichever variety of anesthetic you take,

nhưng dù bạn dùng loại thuốc gây mê nào,

when it works, this is what you see.

khi nó hoạt động, đó là điều mà bạn thấy.

DB: I think some folks such as Jasmine and more anonymous folks

Tôi nghĩ có một số người như Jasmine và nhiều người ẩn danh hơn

are troubled by this idea that what I call red

đang gặp rắc rối bởi ý tưởng này, thứ mà tôi gọi là màu đỏ

might be a different color for you and for everyone else.

có lẽ là một màu khác với các bạn hay bất kỳ ai khác.

Is there a way of knowing if we're all hallucinating reality

Có cách nào để biết liệu chúng ta đều đang trong thực tế mang tính ảo giác

in a similar way or not?

theo một cách tương tự hay không?

AS: Again, this is a lovely topic,

AS: Đây lại là một chủ đề thú vị nữa,

and it really gets to the heart of how I've been thinking

và nó thực sự đi vào trái tim về cách tôi vẫn luôn nghĩ

about perception,

về nhận thức,

because one of the aspects of perception that I think is easy to overlook

vì một trong những khía cạnh của sự nhận thức, tôi nghĩ nó dễ bị bỏ qua

is that the contents of perception seem real, right?

là các nội dung của sự nhận thức có vẻ là thật, đúng không ạ?

The redness of this coffee cup,

Màu đỏ của cốc cà phê này,

it seems to be a mind-independent,

dường như là sự độc lập về mặt tâm trí,

really existing property of the external world.

là đặc tính tồn tại thực sự trong thế giới bên ngoài.

Now, certain aspects of this coffee cup are mind-independent.

Những khía cạnh nhất định của cốc cà phê này là sự độc lập về mặt tâm trí.

Its solidity is mind-independent.

Sự cách ly của nó là độc lập tâm trí.

If I throw it at you, David, across the Atlantic,

Nếu tôi đáp nó về phía bạn, David, băng qua Đại Tây Dương,

and you don't see it coming, it will hit you in the head, it will hurt.

bạn sẽ không nhìn thấy nó tới, nó sẽ đập vào đầu bạn, sẽ khiến bạn đau.

That doesn't depend on you seeing it,

Không phụ thuộc vào việc bạn nhìn nó,

but the redness does depend on a mind.

nhưng màu đỏ thực sự phụ thuộc vào tâm trí.

And to the extent that things depend on a mind,

Và đến mức rằng mọi thứ phụ thuộc vào một tâm trí,

they're going to be different for each of us.

chúng sẽ khác biệt đối với mỗi người.

Now, they may not be that different.

Chúng có thể không khác biệt đến vậy.

In philosophy, there's this argument of the inverted spectrum,

Trong triết học, đây là tranh cãi về quang phổ đảo ngược,

so if I see red, is that the same as you seeing green or blue, let's say?

nên nếu tôi thấy màu đỏ, liệu có giống với bạn thấy màu lục hay lam không?

And we might never know.

Có lẽ chẳng bao giờ biết.

I don't have that much truck with that particular thought experiment.

Tôi không có nhiều khúc mắc đến vậy với suy nghĩ thực nghiệm cụ thể đó.

Like many thought experiments, it pushes things a little bit too far.

Như nhiều ý nghĩ thực nghiệm khác, nó đẩy mọi thứ xa hơn một chút.

I think the reality is that we see things like colors,

Tôi nghĩ thực tế thì chúng ta nhìn những thứ như màu sắc,

maybe we see them similar, but not exactly the same,

có lẽ chúng ta thấy chúng tương tự, nhưng không hoàn toàn giống nhau,

and we probably overestimate the degree of similarity

và chúng ta hẳn là đánh giá quá cao mức độ tương tự

between our perceptual worlds,

giữa những thế giới nhận thức,

because they're all filtered through language.

bởi chúng được lọc thông qua ngôn ngữ.

I mean, I just used the word “red,” and there are many shades of red;

Ý tôi là, tôi chỉ dùng từ “màu đỏ“, và có nhiều sắc thái của màu đỏ,

painters would say, "What red?"

các họa sĩ có thể nói: “Màu đỏ nào?”

I remember when I was decorating my house,

Tôi nhớ khi còn đang trang trí ngôi nhà:

it's like, "I want to paint the walls white."

“Tôi muốn sơn các bức tường màu trắng”.

How many shades of white are there?

Có bao nhiêu sắc thái của màu trắng vậy?

This is too many.

Có quá nhiều.

And they have weird names, which doesn't help.

Những cái tên kỳ lạ, chẳng có hữu ích cho tôi.

We will overestimate the similarity of our universe.

Chúng ta sẽ đánh giá quá cao sự tương đồng của vũ trụ này.

And I think it's a really interesting question,

Tôi nghĩ nó thực sự là một câu hỏi thú vị,

how much they do indeed diverge.

chúng thực sự khác nhau đến mức nào.

You will probably remember this famous dress,

Anh có lẽ còn nhớ bộ váy nổi tiếng,

this photo of a dress half the world saw as blue and black,

bức ảnh này của một bộ váy mà một nửa thế giới nhìn ra màu xanh-đen,

and the other half saw as white and gold.

và nửa thế giới còn lại nhìn ra màu trắng-vàng kim.

AS: You're a white and gold person? DB: Yeah, yeah.

AS: Anh là người trắng-vàng kim à? DB: Vâng, vâng.

AS: I'm a blue and black person.

AS: Tôi là người xanh-đen.

I was right, the real dress is actually blue and black.

AS: Tôi đã đúng, bộ váy thực sự là màu xanh-đen.

(Laughter)

(Cười)

AS: Never mind ...

AS: Chẳng quan trọng...

DB: We could argue about that.

DB: Chúng ta có thể tranh cãi về nó.

AS: We couldn't. It really is blue and black.

AS: Chúng ta không thể. Nó thực sự là xanh-đen.

I talked to the dress designer. The actual one is blue and black.

Tôi đã nói chuyện với nhà thiết kế của bộ váy. Màu của nó là xanh-đen.

There's no argument there.

Không có tranh cãi nào ở đó.

But the thing that made that so weird

Nhưng điều mà khiến nó trở nên kì lạ

is that it's not that we vaguely see it as one color or the other,

là không phải chúng ta mơ hồ nhìn ra màu của nó,

we really see that blueness and blackness or whiteness and goldness

ta thực sự thấy màu xanh-đen hoặc trắng-vàng

as really existing in the world.

như thực sự tồn tại.

And that was an interesting lever

Và đó thực sự là một đòn bẩy thú vị

into a recognition of how different our perceptual universes might be.

cho một sự nhận thức về điểm khác biệt giữa những vũ trụ nhận thức của chúng ta.

And in fact, a study we're doing at Sussex over the next year or two,

Một nghiên cứu mà chúng tôi thực hiện tại Sussex trong một hoặc hai năm tới,

we're trying to characterize the amount of perceptual diversity

chúng tôi đang cố gắng để đặc trưng hóa số lượng sự đa dạng nhận thức

that is just there to be discovered.

mà chỉ mới vừa được khám phá.

We're usually only aware of it at the extremes,

Chúng tôi thường xuyên xem nó như sự cực đoan,

people call things like neurodiversity,

mọi người gọi mọi thứ là đa dạng thần kinh

where people have experiences that are so different,

nơi con người thường có những trải nghiệm rất khác biệt,

they manifest in different behaviors.

chúng thể hiện ở những hành vi rất khác.

But I think there's this, sort of, big dark matter

Nhưng tôi nghĩ nó là một loại vật chất tối

of individual diversity in perception that we know very little about,

của từng cá nhân đa dạng trong nhận nhức mà chúng ta biết ít ỏi về nó,

but it's there.

nhưng nó thực sự ở đó.

DB: I'm glad we could put to rest a major internet debate

DB: Tôi vui là chúng ta có thể kết thúc một cuộc tranh luận lớn trên internet

and come down firmly on the blue and black side of things.

và đưa ra kết luận một cách chắc chắn về phía màu xanh-đen của mọi thứ.

Daniella wants to know,

Daniella muốn biết:

"Could you explain how memory is involved in this perception of a self?"

“Liệu anh có thể giải thích về cách trí nhớ liên quan tới nhận thức về “cái tôi”?”

AS: Just as there are many different aspects of selfhood,

AS: Cũng giống như có rất nhiều mặt khác nhau của “cái tôi”,

there are many different kinds of memory, too.

cũng có nhiều loại trí nhớ.

I think colloquially, in everyday language,

Tôi nghĩ một cách thông thường, trong mỗi ngôn ngữ,

when we talk about memory,

khi chúng ta nói về trí nhớ,

we often talk about autobiographical memory or episodic memory,

chúng ta thường nhắc đến trí nhớ về bản thân hoặc trí nhớ từng hồi,

like "What did I have for breakfast?"

như “Mình đã ăn gì trong buổi sáng?”

"When did I last go for a walk?"

“Lần cuối cùng mình đi dạo là lúc nào?”

These kinds of things.

Là những dạng như vậy.

"When did I last have the pleasure of talking to David?"

“Lần cuối cùng mình nói chuyện với David là khi nào?”

These are the memories of things that pertain to me

Đây là những kỉ niệm của những thứ liên quan đến tôi

as a continuous individual over time.

thường xuyên lặp lại theo thời gian.

That's one way in which memory plays into self,

Đó là một cách mà trí nhớ làm nhiệm vụ,

and that part of memory can go away, and self remains --

và bộ phận đó của trí nhớ có thể biến mất, và cũng ở lại --

back to the earlier point.

trở lại điểm trước đó.

There's a famous case I talk about in the book,

Một trường hợp nổi tiếng tôi viết trong sách,

of a guy called Clive Wearing,

về một chàng trai tên là Clive Wearing,

who had a brain disease, an encephalopathy,

người mắc bệnh não, là bệnh não gan,

which basically obliterated his ability to lay down new autobiographical memories.

về cơ bản đã xóa sạch khả năng của anh ấy trong việc ghi nhớ trí nhớ tự thân.

He lost his hippocampus,

Anh ấy đã mất đi hồi hải mã,

which is a brain region very important for this function.

một vùng não quan trọng trong vai trò này.

His wife described it as him living in a permanent present tense,

Vợ anh ấy miêu tả anh ấy sống như thì hiện tại vĩnh viễn,

of between seven to 30 seconds.

trí nhớ từ bảy đến 30 giây.

And then, everything was new.

Sau đó, mọi thứ lại như mới.

It's very, very difficult to put yourself in the shoes of somebody like that.

Thực sự rất, rất khó để đặt bản thân vào vị trí của một người như vậy.

But other aspects of his self remained.

Nhưng những khía cạnh khác của anh ấy vẫn còn tồn tại.

But then, there are all sorts of other aspects of memory

Nhưng sau đó, tất cả các khía cạnh khác của trí nhớ

that probably also play into what it is to be you or to be me.

có lẽ cũng đóng vai trò của nó trong việc trở thành bạn hoặc tôi.

We have semantic memory.

Chúng ta có bộ nhớ ngữ nghĩa.

We just know things,

Ta chỉ là biết mọi thứ,

like we know what the capital of France is, who the president is,

như chúng ta biết thủ đô của Pháp là gì, ai là tổng thống,

I hope so, I don't know.

Tôi hy vọng vậy, tôi cũng không biết nữa.

Sometimes, that's a good thing. Sometimes, that's not a good thing.

Thỉnh thoảng, đó là điều tốt. Thỉnh thoảng, không phải là thứ tốt.

And all of these things that get encoded in memory

Và tất cả những thứ này được mã hóa trong bộ nhớ

shape our self too.

cũng định hình chúng ta.

And then finally, there's perceptual memory.

Và cuối cùng, có trí nhớ nhận thức.

It's not that experience is like a video recording that we can replay,

Nó không phải là trải nghiệm mà là một máy ghi hình mà chúng ta có thể bật lại,

but everything we experience changes the way we perceive things in the future,

mọi thứ chúng ta trải nghiệm sẽ thay đổi cách nhìn nhận mọi thứ trong tương lai,

and the way we perceive things is also, in my view,

cách chúng ta nhận thức mọi thứ cũng, theo tôi,

part of what it is to be a self.

một phần của thứ gọi là “cái tôi”.

Actually, I just want to say,

Thực ra, tôi chỉ muốn nói,

one of the really interesting questions here,

một trong những câu hỏi thú vị nhất ở đây,

and one of the things we're working on --

và một trong những thứ chúng ta đang tìm hiểu --

Imagine a typical day.

Hãy tưởng tượng một ngày điển hình.

You go through your typical day,

Bạn trải qua ngày đó,

you're experiencing a continuous stream of inputs.

bạn đang trải nghiệm dòng chảy đầu vào liên tục.

Now you blink, of course, and so on, but more or less,

Bây giờ bạn nháy mắt, tất nhiên, ví dụ như vậy,

there's this continuous stream of inputs.

đó là dòng chảy dữ liệu liên tục.

Yet when we remember a day,

Và khi chúng ta nhớ về ngày đó,

it's usually in chunks, these autobiographical chunks:

nó thường là những mẩu ký ức nhỏ, những mẩu ký ức tự thân:

"I did this, I did that, I did the other, this happened."

“Mình đã làm này, làm kia, những thứ khác, điều này đã xảy ra.”

So a really important question

Vậy nên một câu hỏi vô cùng quan trọng

is, "How does this chunking process happen?"

là: “Quá trình tách nhỏ này diễn ra như thế nào?”

"How does the brain extract meaningful episodes

“Làm thế nào để bộ não trích xuất những tập phim có ý nghĩa

from a relatively continuous flow of data?"

từ một nguồn dữ liệu tương đối liên tục?”

And it's kind of disturbing,

Và thật khó chịu,

how little of any given day we remember.

chúng ta chỉ nhớ được một lượng ngày vô cùng ít ỏi.

So it's a very selective process,

Vì vậy, đó là một quá trình rất chọn lọc,

and that's something that I think is going to be useful

và một thứ gì đó mà tôi nghĩ là hữu đụng

not only for basic neuroscience,

là khoa học thần kinh

but, for instance, in helping people with memory loss and impairments,

nhưng có thể giúp những người mất trí nhớ và những người khiếm khuyết trí nhớ,

because you could, for instance, have a camera,

bởi vì bạn có thể, có một chiếc máy ảnh,

and then, you could predict what aspects of their day would constitute a memory,

và bạn có thể dự đoán những khía cạnh nào trong ngày sẽ tạo nên trí nhớ,

and that can be very, very useful for them and for their carers.

và có thể trở nên rất hữu dụng cho họ và công việc của họ.

DB: The brain clearly has a good editor.

DB: Bộ não rõ ràng có một trình biên tập tốt.

You call us, people, "feeling machines" in your book.

Anh gọi con người, gọi chúng ta là những bộ máy cảm xúc trong cuốn sách của anh.

Care to expand on that?

Anh có muốn mở rộng về điều đó không?

AS: Yeah, that's right.

AS: Vâng, đúng vậy.

Well, we're not cognitive computers, we are feeling machines.

Chúng ta không phải máy tính có nhận thức, ta là bộ máy cảm xúc.

And I think this is true at the level of making decisions,

Và tôi nghĩ nó là đúng trong cấp bậc đưa ra các quyết định,

but for me, it's really at the heart of how to understand life,

nhưng đối với tôi, nó thực sự là gốc rễ để bạn có thể hiểu cuộc sống,

mind and consciousness.

tâm trí và ý thức.

And this, really, is the idea that --

Và điều này, thực sự là ý tưởng --

In consciousness science, we tended to think things like vision --

Trong khoa học về ý thức, chúng ta có xu hướng nghĩ về mọi thứ như tầm nhìn --

Vision as being the royal road to understanding consciousness.

Tầm nhìn là con đường trung thành để thấu hiểu ý thức.

Vision is easy to study, and we're very visual creatures.

Tầm nhìn rất dễ học, chúng ta là những sinh vật trực quan.

But fundamentally,

Nhưng về cơ bản,

brains evolved and develop and operate from moment to moment

các bộ não được tiến hóa, phát triển và hoạt động trong từng khoảnh khắc

to keep the body alive,

để khiến cơ thể sống,

always in light of this deep physiological imperative

luôn bị tác động bởi mệnh lệnh sinh lý sâu sắc

to help the organism persist in remaining an organism,

giúp cơ thể tồn tại

in remaining alive.

trong việc duy trì một cơ thể sống.

And that fundamental role of brains,

Và chức năng chính của bộ não,

that's what, in my view, gave rise to any kind of perception.

theo quan điểm của tôi, đó là thứ nâng cao bất kỳ loại nhận thức nào.

In order to regulate something,

Để điều chỉnh thứ gì đó,

you need to be able to predict what happens to it.

bạn cần có khả năng dự đoán điều sẽ xảy ra với nó.

It's this whole apparatus of prediction and prediction error

Nó là toàn bộ bộ máy dự đoán và lỗi dự đoán

that undergirds all of our perceptual experiences,

củng cố mọi trải nghiệm nhận thức của chúng ta,

including the self,

bao gồm cả “cái tôi”,

has its origin in this role

có nguồn gốc trong vai trò này

that's tightly coupled to the physiology of the body.

chặt chẽ liên kết với cơ thể sinh lý.

And that's why, I think, we're feeling machines,

Tôi nghĩ rằng chúng ta là những bộ máy cảm xúc,

we're not just computers

ta không chỉ là những chiếc máy tính

that happen to be implemented on meat machines.

được thêm vào máy làm thịt.

DB: Thank you, Anil, for chatting with us today.

DB: Cảm ơn Antil vì đã tham gia trò chuyện cùng với chúng tôi.

AS: Really enjoyed it.

AS: Tôi đã rất vui.

AS: Thanks a lot, David. DB: Thank you.

AS: Cảm ơn David. DB: Cảm ơn anh.