The Beauty of Wildlife — and an Artistic Call to Protect It | Isabella Kirkland | TED

Translator: Lập Nguyễn Reviewer: Thanh Pham

This is a painting called "Palisades."

Đây là một bức tranh có tên “Palisades.”

It shows what once used to live up along the Hudson River,

Nó cho thấy những gì từng sống dọc theo sông Hudson,

north of New York City.

phía bắc thành phố New York.

I actually built it to help fund a new park in Guatemala.

Tôi thực sự đã xây dựng nó để giúp tài trợ cho một công viên mới ở Guatemala.

If you and I were to take a walk through that site right now,

Nếu bạn và tôi đi dạo qua địa điểm đó ngay bây giờ,

we would see some of these plants and animals,

chúng ta sẽ thấy một số loài thực vật và động vật này,

but a lot of them would be missing.

nhưng rất nhiều loài sẽ bị thiếu.

And to be honest, we wouldn't notice.

Và thành thật thì, chúng ta sẽ không để ý.

Gradual change is really hard to notice over time.

Sự thay đổi dần dần thực sự khó nhận thấy theo thời gian.

My artistic practice is an investigation into humanity's relationship with nature,

Bản sáng tác của tôi là một sự tìm tòi về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên,

both what we have, but also what we've lost.

những gì chúng ta có, nhưng cũng là những gì chúng ta đã mất.

A painting like this one called "Understory"

Một bức tranh như thế này có tên “Understory”

begins with a rubric and a database,

bắt đầu bằng đề mục và cơ sở dữ liệu,

not with drawings.

không phải bằng các bản vẽ.

The rubric is the rule of the painting.

Đề mục là quy tắc của bức tranh.

For this one it is these are new species,

Đối với loài này, đây là những loài mới

and the database is built out of a sampling of plants

và cơ sở dữ liệu được xây dựng từ một mẫu thực vật

and animals that fit that rubric.

và động vật phù hợp với đề mục đó.

It took me about four months of research,

Tôi mất khoảng bốn tháng nghiên cứu,

probably two or three months of drawing

có lẽ hai hoặc ba tháng để vẽ

and another six months of painting to complete "Understory."

và sáu tháng vẽ nữa để hoàn thành “Understory”.

Most of my complicated, complex paintings take roughly a year on average.

Hầu hết các bức tranh phức tạp của tôi mất trung bình khoảng một năm.

These works are my form of activism.

Những việc này là sinh hoạt của tôi.

When I want to research a bird, I go to a natural history museum,

Khi tôi muốn nghiên cứu một con chim, tôi đến một bảo tàng lịch sử tự nhiên,

and this is exactly what I see.

và đây chính xác là những gì tôi thấy.

It is a box of specimens, or also called study skins.

Nó là một hộp mẫu vật, hay còn gọi là da nghiên cứu.

This happens to be a bird called paradise parrots.

Đây là một loài chim được gọi là vẹt thiên đường.

They used to live in Australia.

Họ từng sống ở Úc.

They are now extinct.

Chúng hiện đã tuyệt chủng.

Specimens have an amazing value.

Mẫu vật có giá trị đáng kinh ngạc.

They are ...

Họ là...

They are two things.

Chúng là hai điều.

One, they are a genetic library of traits.

Một, chúng là một thư viện di truyền của các đặc điểm.

And at the same time, they carry within their feathers

Và đồng thời, chúng mang trong lông,

and their skin and their scales

da và vảy

a lot of environmental data that we can use.

của chúng rất nhiều dữ liệu môi trường mà chúng ta có thể sử dụng.

When I check out the specimen, I do drawings of it,

Khi tôi kiểm tra mẫu vật, tôi vẽ nó,

I do color studies of it, I do measurements,

tôi nghiên cứu màu sắc của nó, tôi thực hiện các phép đo,

I take my own measurements and photographs.

tôi tự đo lường và chụp ảnh.

And I do all this work because I really want to be able to depict them accurately,

Và tôi làm hết việc này vì tôi thực sự muốn mô tả chúng một cách chính xác,

and I want them to be remembered correctly

và tôi muốn chúng được ghi nhớ chính xác

and as if they are living, not just a dried skin.

và như thể chúng đang sống, không chỉ là một làn da khô.

This painting is called "Canopy,"

Bức tranh này được gọi là “Canopy”,

and it is an exploration of species that have just been discovered.

và nó là một cuộc khám phá các loài vừa được phát hiện.

Every single living thing you see in it,

Mỗi sinh vật sống mà bạn nhìn thấy trong đó,

every little moss, every insect,

từng rêu nhỏ, từng côn trùng,

each and every thing is new to Western science.

mọi thứ đều mới mẻ đối với khoa học phương Tây.

I say new to Western science because it has certainly not just evolved,

Tôi nói mới đối với khoa học phương Tây bởi vì nó chắc chắn không chỉ phát triển,

and it is not new to the people who live with it.

và nó không phải là mới đối với những người sống với nó.

They probably have their own name for it.

Có lẽ họ có tên riêng cho nó.

But it is new to Western science.

Nhưng nó mới đối với khoa học phương Tây.

That newness can carry some risk.

Sự mới mẻ có thể mang lại một số rủi ro.

There are collectors who love to have a new species.

Có những nhà sưu tập thích có một loài mới.

I call this painting "Trade"

Tôi gọi bức tranh này là “Trade”

because it is about black market trade and wildlife.

vì nó nói về buôn bán chợ đen và động vật hoang dã.

Each of these things is taken out of nature

Mỗi thứ trong số này được lấy ra khỏi tự nhiên

and sold somewhere, either legally or not legally.

và được bán ở đâu đó, hợp pháp hoặc không hợp pháp.

Both novelty and rarity have this awful way

Cả sự mới lạ và hiếm đều có cách khủng khiếp này

of driving prices straight up.

để đẩy giá lên thẳng.

There are plenty of regulations about the sale of wildlife.

Có rất nhiều quy định về việc bán động vật hoang dã.

There's lots legal protections in place,

Có rất nhiều biện pháp bảo vệ pháp lý,

but they just are inefficient

nhưng chúng không hiệu quả

because there is such a drive for wildlife purchase.

vì có động lực mua động vật hoang dã như vậy.

Imagine all of the wild places there are in the world,

Hãy tưởng tượng tất cả những nơi hoang dã trên thế giới,

the million acres,

triệu mẫu Anh,

all of the markets in the world,

tất cả các thị trường trên thế giới,

all of the dark web.

tất cả các trang web đen.

There are just never enough boots on the ground to save wildlife.

Không bao giờ có đủ nguồn lực để cứu động vật hoang dã.

It's a big drain on all of nature.

Đó là một sự cạn kiệt tài nguyên lớn.

Humanity has a way of taking what we want and what we need,

Nhân loại có một cách để lấy những gì chúng ta muốn và những gì chúng ta cần,

but we have never really learned or gotten good at putting it back.

nhưng chúng ta chưa bao giờ làm tốt việc đưa những gì chúng ta lấy về lại.

We're like kids or toddlers, maybe.

Chúng ta giống những đứa trẻ chập chững.

This painting called "Back"

Bức tranh có tên “Quay lại”

is about our hope that nature is resilient.

này nói về hy vọng của chúng ta rằng thiên nhiên có khả năng phục hồi.

Everything in this painting falls into one of two categories:

Mọi thứ trong bức tranh này đều thuộc một trong hai loại:

it was either thought extinct

nó được cho là đã tuyệt chủng

and then re-found by pure luck or very hard work,

và sau đó được tìm lại bởi may mắn thuần túy hoặc làm việc rất chăm chỉ,

or it was on the very brink of extinction

hoặc nó đang trên bờ vực tuyệt chủng

and was hauled back with some sometimes pretty extensive interventions.

và bị kéo trở lại với một số can thiệp đôi khi khá rộng rãi.

So on the upper right, there's a Mauritius kestrel.

Vì vậy, ở phía trên bên phải, có một cây kestrel Mauritius.

It's a white bird.

Đó là một con chim trắng.

It went down to actually four individual birds.

Nó thực sự đã giảm xuống bốn con chim riêng lẻ.

It took an amazing amount of effort

Phải mất một nỗ lực đáng kinh ngạc

on the part of a handful of people really

từ phía một số ít người

to get it to breed again.

để làm cho nó sinh sản trở lại.

These were not so lucky.

Những người này không may mắn như vậy.

Everything in this painting is extinct.

Mọi thứ trong bức tranh này đã tuyệt chủng

Every grass, every egg represents a bird that's extinct.

Mỗi quả cỏ, mỗi quả trứng tượng trưng cho một con chim đã tuyệt chủng.

Tôi không có ý là chúng đã tuyệt chủng chỉ ở đây hay ở đó.

I don't mean that they're extinct just here or there.

They're really gone from the world.

Họ đã thực sự biến mất khỏi thế giới.

You may be able to tell that I studied the Dutch still life masters.

Bạn có thể nói rằng tôi đã học các bậc thầy tĩnh vật Hà Lan.

That was very much on purpose.

Đó là rất cố ý.

And I did it because some of their paintings

Và tôi đã làm điều đó bởi vì một số bức tranh của họ

are between 400 and 500 years old now.

hiện đã từ 400 đến 500 năm tuổi.

Why are they still here?

Tại sao họ vẫn ở đây?

They're really beautiful.

Chúng thực sự đẹp.

That's a great kind of insurance.

Đó là một loại bảo hiểm tuyệt vời.

And they also were made very, very well.

Và chúng cũng được làm rất, rất tốt.

Just the materialism is really strong.

Chỉ có chủ nghĩa duy vật thực sự mạnh mẽ.

So I have borrowed a bunch of their techniques,

Vì vậy, tôi đã mượn một loạt các kỹ thuật của họ,

most of their materials.

hầu hết các tài liệu của họ.

And I marry that with modern science

Và tôi kết hợp nó với khoa học hiện đại

so that I can share with future generations

để tôi có thể chia sẻ với các thế hệ tương lai

some of our understanding of what's happening

một số hiểu biết của chúng ta về những gì đang xảy ra

to our biodiversity right now.

với đa dạng sinh học của chúng ta ngay bây giờ.

Like what's struggling, what's thriving, what's doomed.

Giống như những gì đang vật lộn, những gì thịnh vượng, những gì bị tiêu diệt.

The paintings are kind of like an environmental snapshot,

Những bức tranh giống như một bức ảnh chụp môi trường,

a picture in time.

một bức tranh trong thời gian.

Or maybe better, like a message in a bottle.

Hoặc có thể tốt hơn, như một tin nhắn trong một chai.

With luck, these paintings can talk to the future.

Với may mắn, những bức tranh này có thể nhắn nhủ với tương lai.

This is a detail from "Gone."

Đây là một chi tiết từ “Gone”.

On your left, there's a bird that I showed you as a specimen,

Bên trái của bạn, có một con chim mà tôi đã cho bạn xem như một mẫu vật,

the paradise parrot from Australia, gone.

con vẹt thiên đường từ Úc, đã biến mất.

In the middle is a passenger pigeon, which is extinct,

Ở giữa là một con chim hải âu, đã tuyệt chủng,

despite the fact that there were millions upon millions of them.

mặc dù thực tế là có hàng triệu con.

They used to darken the skies of this part of America, the Midwest.

Họ từng làm tối bầu trời của khu vực này của nước Mỹ, Trung Tây.

The yellow-headed bird on the right is a Carolina parakeet

Con chim đầu vàng bên phải là một con vẹt đuôi dài Carolina

that used to raucously fill the skies of the southeast of the US.

từng lấp đầy bầu trời phía đông nam nước Mỹ.

This was the first painting I did of extinct species.

Đây là bức tranh đầu tiên tôi làm về các loài đã tuyệt chủng.

So it's kind of "Gone 1."

Vì vậy, nó giống như “Gone 1".

But I really, really don't want to have to paint "Gone" 2, 3, 4 or 5.

Nhưng tôi thực sự, thực sự không muốn phải vẽ “Gone” 2, 3, 4 hoặc 5.

When I started college, I thought we were in the middle of an environmental crisis,

Khi vào đại học, tôi nghĩ rằng chúng ta đang ở giữa cuộc khủng hoảng môi trường,

and we were.

và chúng tôi đã như vậy.

Audubon nghĩ rằng chúng ta đang ở giữa một cuộc khủng hoảng,

Audubon thought we were in the middle of a crisis,

an environmental crisis, in the 1840s.

một cuộc khủng hoảng môi trường, vào những năm 1840.

I don't think either he or I could have possibly imagined

Tôi không nghĩ rằng anh ấy hoặc tôi có thể tưởng tượng

the amount of cumulative destruction of nature

được mức độ hủy diệt tích lũy của thiên nhiên

we would see within our lifetime,

mà chúng ta sẽ thấy trong cuộc đời,

within each of our lifetimes.

trong mỗi cuộc đời của chúng ta.

The depth of our disruption of nature is so extensive now

Độ sâu của sự phá vỡ thiên nhiên của chúng ta hiện nay quá rộng lớn

and so global,

và toàn cầu

đến mức tất nhiên chúng ta đang ảnh hưởng đến các hệ thống

that we are, of course, affecting the systems

that govern the water, the weather, the soil,

chi phối nước, thời tiết, đất đai,

the oceans, the climate, all of them.

đại dương, khí hậu, tất cả chúng.

These are the very systems that we rely on for our survival

Đây chính là những hệ thống mà chúng ta dựa vào để tồn tại

and that nature relies on for its survival.

và thiên nhiên dựa vào để tồn tại của nó.

I think of my paintings as alarm clocks in a way.

Tôi nghĩ về những bức tranh của tôi như đồng hồ báo thức theo một cách nào đó.

They are reminders of what's at stake.

Họ là những lời nhắc nhở về những gì đang bị đe dọa.

The only real problem is we keep pushing the snooze button.

Vấn đề thực sự duy nhất là chúng ta tiếp tục nhấn nút báo lại.

I plan to keep documenting, in paint,

Tôi dự định tiếp tục ghi lại, bằng sơn,

biodiversity that's at risk,

đa dạng sinh học có nguy cơ,

making a record of it

ghi lại nó

and advocating for biodiversity as I can.

và ủng hộ đa dạng sinh học nhất có thể.

But what's probably more important is what is the next message

Nhưng điều có lẽ quan trọng hơn là thông điệp tiếp theo

that gets carried through these paintings into the future?

được truyền qua những bức tranh này vào tương lai là gì?

It's humanity collectively that will decide that message.

Chính nhân loại sẽ quyết định thông điệp đó.

I've thought it could be:

Tôi đã nghĩ nó có thể là:

well, too bad, these are the ghosts,

tốt, thật tệ, đây là những bóng ma,

these are what we lost.

đây là những gì chúng ta đã mất.

But it would be much better if that message was,

Nhưng sẽ tốt hơn nhiều nếu thông điệp đó là,

this was the moment we started to take action

đây là thời điểm chúng tôi bắt đầu hành động,

where we really tried to save life on this planet,

nơi chúng tôi thực sự cố gắng cứu sống trên hành tinh này,

including our own.

bao gồm cả chính chúng tôi.

Thank you.

Cảm ơn bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.