Solar Energy Is Even Cheaper Than You Think | Jenny Chase | TED

Çeviri: Elza Elif Mehdiyev Gözden geçirme: Eren Gokce

You've probably all heard that solar modules are cheap,

Muhtemelen hepiniz güneş panellerinin ucuz olduğunu duymuşsunuzdur,

but I'm not sure you appreciate just how cheap.

ancak ne kadar ucuz olduğunun farkında olduğunuzdan emin değilim.

You can buy a solar module

Burada Brüksel’de aldığınız

for the price of about eight cups of the posh coffee

yaklaşık sekiz fincan lüks kahve fiyatına

you get here in Brussels.

bir güneş paneli satın alabilirsiniz.

You can make solar panels into a fence,

Güneş panellerini bir çit hâline getirebilirsiniz

and it's not significantly more expensive than ordinary fencing material.

ve bu sıradan bir çit malzemesinden önemli ölçüde daha pahalı değildir.

But this isn't just great news for rich Europeans who drink posh coffee.

Ancak, bu sadece lüks kahve içen zengin Avrupalılar için harika bir haber değil.

Solar power is starting to displace fossil fuels

Güneş enerjisi, ucuz ve temiz elektriğe en çok

in the countries that most need cheap and clean electricity.

ihtiyaç duyan ülkelerde fosil yakıtların yerini almaya başlıyor.

Now, I have been an analyst of this sector for nearly 20 years

Şimdi, yaklaşık 20 yıldır bu sektörde analistim

and the growth is really impressive.

ve gelişim gerçekten etkileyici.

This chart shows new solar built every year,

Bu grafik, her yıl inşa edilen yeni güneş panellerini

and last year,

gösteriyor ve geçen yıl dünya

444 gigawatts of solar modules got installed worldwide.

çapında 444 gigawatt güneş paneli kuruldu.

More than half of that was in China, actually.

Bunun yarısından fazlası Çin’deydi aslında.

Four hundred and forty-four gigawatts is quite a lot.

Dört yüz kırk dört gigawatt oldukça fazla.

It's more than the power capacity of Japan.

Japonya’nın güç kapasitesinden daha fazla.

And even more is being installed this year.

Ve bu yıl daha da çok paneller inşa ediliyor.

It's probably just under 600 gigawatts.

Muhtemelen 600 gigawatt'ın biraz altında.

But I have to take you off on a diversion now

Ama şimdi işimin ne kadar zor olduğundan şikâyet etmek için

to complain about how hard my job is.

sizin biraz kafanızı karıştırmalıyım.

Back in 2007,

2007′de

there were about 12 countries installing solar,

güneş enerjisi kurulumu yapan yaklaşık 12 ülke vardı

and the official data coming out of them was good.

ve onlardan gelen resmi veriler iyiydi.

Now my team is trying to cover 146 solar markets,

Şimdi ekibim 146 güneş enerjisi pazarını incelemeye çalışıyor

and some of the data is really bad.

ve bazı veriler gerçekten kötü.

Even Germany and Spain are installing more solar than is in their official data.

Almanya ve İspanya bile resmi verilerinde gözükenden

daha fazla güneş paneli kuruyor.

So what hope is there for good data

Öyleyse Afrika veya Güneydoğu Asya’daki ülkelerden

about countries in Africa or Southeast Asia?

iyi verilerin geleceğine dair ne kadar umutlu olabiliriz?

Take, for example, Pakistan.

Örneğin Pakistan'ı ele alalım.

Now this chart shows the exports of solar modules

Şimdi bu grafik, Çin gümrüklerine göre

Çin’den Pakistan’a

from China to Pakistan

according to China Customs.

güneş modüllerinin ihracatını gösteriyor.

It reports in dollars,

Dolar cinsinden rapor ediliyor,

but we convert to gigawatts using average prices.

ancak ortalama fiyatları kullanarak gigawatt’a çeviriyoruz.

So the official data on how much solar is installed in Pakistan

Yani Pakistan’da ne kadar güneş enerjisinin kurulumu olduğuna dair

is that there's less than three gigawatts in the country.

resmi veriler, ülkede üç gigawatt’tan az olduğu yönünde.

But more solar modules left China for Pakistan in 2022 alone.

Ancak daha fazla güneş modülü, sadece 2022′de, Çin’den Pakistan’a ulaştı.

Şimdi, bunların önemli bir kısmının sulama pompaları çalıştırmak,

Now, we did think that substantial amounts of those

were being re-exported to Afghanistan

haşhaş yetiştirmek,

to run irrigation pumps, to grow poppies, to make heroin.

eroin yapmak için Afganistan’a yeniden ihraç edildiğini düşündük.

And there's also a money laundering scheme which distorts the data.

Ayrıca verileri bozan bir kara para aklama entrikası da var.

But these don't seem to be that big.

Ama bunlar o kadar da önemli gözükmüyor.

And in 2024, things got ridiculous.

Ve 2024′te işler gülünç hâle geldi.

Sixteen gigawatts of solar modules have left China for Pakistan

Bu yılın ilk sekiz ayında on altı gigawatt güneş enerjisi modülü,

in the first eight months of this year.

Çin’den Pakistan’a ulaştı.

What is going on here?

Burada neler oluyor?

Pakistan’daki güneş modüllerini tespit etmek için

I worked with a machine-learning

and satellite data firm called Atlas Maps

Atlas Maps adlı bir makine öğrenimi

to detect the solar modules in Pakistan.

ve uydu veri firmasıyla çalıştım.

Now, the great thing about detecting solar modules using satellite data

Şimdi, uydu verilerini kullanarak

güneş modüllerini tespit etmenin güzel yanı,

is you can't really hide solar modules.

güneş modüllerinin gerçekten gizlenememesidir.

The bad thing is that they are distributed,

Kötü olan şey, yayılmış olmaları,

oldukça küçük kurulumlar olmaları

they're quite small installations,

and sometimes they look a lot like greenhouses or skylights.

ve bazen seralara veya çatı pencerelerine çok benzemeleridir.

But Atlas Maps found 443 installations in Pakistan,

Ancak Atlas Maps Pakistan’da,

many of which we had no idea existed,

çoğunun varlığından haberimiz olmayan

and looking a lot like the ones on the right of this map,

ve bu haritanın sağındaki çatı katı güneş enerjilerine çok benzeyen

that's some rooftop solar.

443 kurulum buldu.

Bazı şeyleri gözden kaçırdı,

It also missed some,

like, you can see some on the left of this map

örneğin, bu haritanın solunda makine öğrenimi algoritmasının algılamadığı

that the machine-learning algorithm just did not detect.

bazı güneş panellerini görebilirsiniz.

But you can see them.

Ama onları görebilirsiniz.

You would see them better if the picture was better,

Resim daha net olsaydı onları daha iyi görebilirdiniz,

but they're there.

ama oradalar.

What the satellite data did confirm

Uydu verilerinin doğruladığı

is that solar modules in Pakistan

şey, Pakistan’daki güneş modüllerinin

are installed near the industrial clusters of Lahore, Karachi and Islamabad.

Lahor, Karaçi ve İslamabad endüstriyel kümelerinin yakınında kurulduğudur.

And actually, if you go on Google Earth

Ve aslında, Google Earth’e gidip

and just look at a random spot somewhere in Pakistan, in these cities,

Pakistan’da rastgele bir noktaya bakarsanız,

you can see that loads of the roofs have solar panels on them.

bu şehirlerde, çatıların çoğunun üzerinde

güneş panelleri olduğunu görebilirsiniz.

It's really incredible.

Gerçekten inanılmaz.

So the solar boom in Pakistan is really happening.

Yani Pakistan’da güneş enerjisi kullanımı gerçekten yaygınlaşıyor.

It's not just an artifact of China customs data.

Bu sadece Çin gümrük verilerinin bir uydurması değil.

So why?

Peki neden?

So unfortunately, Pakistan is vulnerable to extreme temperatures.

Ne yazık ki, Pakistan aşırı sıcaklıklara karşı savunmasız.

In 2024, 500 people have died in Pakistan in heat waves

2024′te Pakistan’da sıcak hava dalgalarından dolayı 500 kişi öldü

and temperatures reached 52 degrees Celsius

ve sıcaklıklar 52 santigrat dereceye ulaştı.

So this is a country where people really need fans

Yani burası insanların hayatta kalmak için fanlara

and air conditioning to survive.

ve klimalara gerçekten ihtiyaç duyduğu bir ülke.

But power is expensive in Pakistan, increasingly expensive,

Ancak Pakistan’da enerji pahalıdır, giderek pahalılaşıyordur

and the total power capacity per person in Pakistan is 1/18

ve Pakistan’da kişi başına toplam güç kapasitesi

as much as it is in the United States.

Amerika Birleşik Devletleri’nin 1/18 kadarıdır.

This is a country that really needs power.

Burası gerçekten enerjiye ihtiyaç duyan bir ülke.

Now, the good thing about solar panels is that they generate in the daytime.

Şimdi, güneş panelleri ile ilgili iyi olan şey, gündüz enerji üretmeleridir.

So if you want to run air conditioning and fans,

Yani klima ve fanları çalıştırmak istiyorsanız,

they're generating at the right time to do that.

bunu yapmak için doğru zamanda enerji üretiyorlar.

And we're pretty sure that this is what businesses

Ve Pakistan’daki işletmelerin

ve evlerin yaptığı şeyin bu olduğundan oldukça eminiz.

and homes in Pakistan are doing.

They're installing solar panels to reduce how much they have to pay the grid

Şebekeye daha az ödemek ve soğutma sistemlerini

and to run their cooling systems,

ve yaptıkları diğer şeyleri çalıştırmak için

as well as the other stuff that they do.

güneş panelleri kuruyorlar.

Ancak bu Pakistan’daki büyük ölçüde kömürle çalışan şebeke için bir sorun

But this is a problem for the largely coal-fired grid in Pakistan

because it's losing its best customers,

çünkü en iyi müşterilerini kaybediyor.

which means it has to put up the prices for its remaining customers

Bu, kalan müşterileri için, kömür santrallerinin devam eden

işleyişini finanse etmek için

to fund the continuing operation of its coal plants.

fiyatları yükseltmek zorunda oldukları anlamına geliyor.

Which means that those remaining customers have higher prices

Bu, kalan müşteriler için daha yüksek fiyatlar ve

güneş enerjisine geçmek için bir tane daha sebep anlamına gelir.

and even more reason to go solar.

And the power demand in Pakistan fell nine percent in 2023

Ve Pakistan’daki elektrik talebi,

şebekenin takip ettiği üzere 2023′te yüzde dokuz düştü.

as tracked by the grid.

And this is probably partly because power is expensive,

Ve bu muhtemelen kısmen gücün pahalı olması nedeniyle,

aynı zamanda da şebeke tarafından görülmeyen

but also because of all these solar panels

that are not being seen by the grid.

tüm bu güneş panellerinden kaynaklanmaktadır.

So ...

Yani...

As analysts -- obviously, this is complicated,

Analistler olarak - açıkçası, burası karmaşık,

ama genel olarak Pakistanlıların enerjilerini

but we feel generally glad

that Pakistanis are getting their power from cheap and clean sources.

ucuz ve temiz kaynaklardan almalarından mutluyuz.

It seems in general a good thing.

Genel olarak iyi bir şey gibi görünüyor.

But you can't always expect solar build to just go steadily up.

Ancak güneş enerjisi üretiminin her zaman

istikrarlı bir şekilde artmasını bekleyemezsiniz.

Solar markets are more like a roller coaster.

Güneş enerji piyasaları daha çok bir hızlı tren gibidir.

Actually, we call it the solar coaster.

Aslında biz buna solar coaster diyoruz.

Take, for example, South Africa.

Örneğin Güney Afrika'yı ele alalım.

This is data on rooftop solar new build by month

Bu, bu verileri takip etmek için gerçekten ilginç bir yola sahip

from state utility Eskom,

olan devlet kuruluşu Eskom’un

çatıdaki yeni güneş enerjisi inşasına ilişkin aylık verileri.

which has a really interesting way of tracking this data.

It estimates rooftop solar build by the power demand

Çatı katındaki güneş panellerini, şebekede güç talebi görülmediği

it doesn't see on the grid at particular times.

zamanlardan yola çıkarak tahmin ediyor.

There was a boom in solar installations in South Africa

Güney Afrika’da güneş enerjisi tesislerinde ciddi bir artış yaşandı

çünkü gerçekten çok sayıda elektrik kesintileri yaşanan bir dönemdi

because it was a really bad blackout season,

ve insanlar enerji için

and people literally built solar, so they had power.

resmen güneş enerji panelleri inşa ettiler.

And as analysts, we got really excited about this.

Ve analistler olarak, bu konuda gerçekten heyecanlandık.

A gigawatt of rooftop solar was built in two months.

İki ayda bir gigawatt çatı katı güneş enerjisi sistemi inşa edildi.

A gigawatt is the size of a medium-sized coal-fired power plant.

Bir gigawatt, orta büyüklükte, kömürle çalışan bir enerji santralinin üretimidir.

OK, it only runs in the daytime, but it works.

Tamam, sadece gündüz çalışıyor, ama yine de uygun.

Bu yüzden gerçekten heyecanlandık.

So we got really excited.

We thought that South Africans would copy their neighbors,

Güney Afrikalıların komşularını taklit edeceklerini ve

and the South African solar market would keep going up and up and up.

Güney Afrika güneş enerjisi piyasasının yükselmeye devam edeceğini düşündük.

We were wrong about that.

Bu konuda yanıldık.

The solar market has fallen back actually in South Africa in 2024,

2024′te Güney Afrika’da güneş enerjisi piyasası geriledi

and this is because there were fewer blackouts.

ve bu daha az elektrik kesintileri olduğu içindi.

Ve bunun nedeni kısmen Eskom’un

And this is partly because Eskom fixed its coal-fired power plants.

kömürle çalışan enerji santrallerini tamir etmesidir.

Yay!

Yay!

Ama aynı zamanda da

But also because the solar is helping to support the grid.

güneş enerjisi şebekeyi desteklemeye yardımcı olduğu için.

So it's not always simple,

Dolayısıyla olay her zaman basit değildir,

but cheaper solar power is helping poorer countries

ancak daha ucuz güneş enerjisi, daha fakir ülkelerin

fosil yakıt kullanımını arttırmadan enerji

to meet their power demand without increasing fossil fuel use.

taleplerini karşılamalarına yardımcı oluyor.

And this is what makes my job interesting.

Benim işimi ilginç yapan da bu.

But what we need is to stop burning fossil fuels.

Ancak yapmamız gereken şey fosil yakıtların yakılmasını durdurmak.

And it's most obvious that solar is helping there in markets

Ve güneş enerjisinin daha az karşılanmamış güç ihtiyacının

with less unmet need for power.

olduğu pazarlarda yardımcı olduğu çok açık.

Take California, for example.

Örneğin Kaliforniya'yı ele alalım.

This is an average day of power supply on each year from 2012 to 2023.

Bu, 2012′den 2023′e kadar her yıl ortalama bir güç kaynağı günüdür.

In 2012, California got 43 percent of its power

2012′de Kaliforniya gücünün yüzde 43′ünü

from gas burned in state,

eyalette yakılan gazlar oluşturdu

and it imported 29 percent.

ve yüzde 29'u ithal etti.

By 2015,

2015 yılına baktığınızda

you can see the little yellow bit in this chart,

bu grafikteki küçük sarı parçayı görebilirsiniz.

that's large-scale solar eating into power imports

Bu, büyük ölçekli güneş enerjisinin, günün ortasında

in the middle of the day.

enerji ithalatını azaltması.

And by 2023,

Ve 2023 yılına gelindiğinde,

on an average day,

ortalama bir günde, o kadar çok

there is so much solar

güneş enerjisi var ki

that the state is exporting power around noon.

devlet öğlen civarında enerji ihraç ediyor.

So this is having an impact.

Yani bunun bir etkisi var.

What's next?

Sırada ne var?

Well, do you see the little pink bit in 2022 and 2023.

Peki, 2022 ve 2023′teki küçük pembe parçayı görüyor musunuz?

That's batteries.

Bunlar bataryalar.

Batteries are doing exactly what they're meant to do.

Piller tam olarak yapmaları gerekeni yapıyor.

They're charging on solar in the daytime,

Gündüzleri güneş enerjisiyle şarj oluyorlar

and they're discharging in the evening

ve akşamları boşalıyorlar,

böylece gazla çalışan enerji santrallerinin

so that the gas-fired power plants don't have to be ramped up.

hızlandırılmasına gerek kalmıyor.

Ve tüm bu eğilimler sayesinde, elektrik üretimi birim başına

And thanks to all these trends,

California carbon emissions per unit of electricity generation

Kaliforniya karbon emisyonları 2012′den bu yana

have fallen over 30 percent since 2012.

yüzde 30′un üzerinde düştü.

So solar power is pushing out fossil fuels

Dolayısıyla güneş enerjisi hem zengin hem de fakir

in both richer and poorer countries.

ülkelerde fosil yakıtların kullanımını engelliyor.

And the next step is probably batteries working with solar

Ve bir sonraki adım muhtemelen pillerin güneş enerjisiyle çalışması

and working with wind and other renewables to continue to push out fossil fuels.

ve fosil yakıtların kullanımını engellemek için

rüzgâr ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarıyla çalışmaktır.

This is actually working.

Bu aslında işe yarıyor.

And that is why I have hope that we can beat climate change.

Bu sayede iklim değişikliğini yenebileceğimizi umuyorum.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)