How data is helping us unravel the mysteries of the brain | Steve McCarroll

Tłumaczenie: Paulina Walas Korekta: Rysia Wand

Nine years ago,

Dziewięć lat temu

my sister discovered lumps in her neck and arm

moja siostra wyczuła guzki w szyi i ramieniu.

and was diagnosed with cancer.

Zdiagnozowano u niej raka.

From that day, she started to benefit

Od tamtej pory zaczęła korzystać na tym,

from the understanding that science has of cancer.

że nauka zaczyna rozumieć tę chorobę.

Every time she went to the doctor,

Przy każdej wizycie u lekarza

they measured specific molecules

badano konkretne molekuły,

that gave them information about how she was doing

co dawało obraz jej samopoczucia

and what to do next.

i dalszego postępowania.

New medical options became available every few years.

Co kilka lat pojawiały się nowe możliwości leczenia.

Everyone recognized that she was struggling heroically

Wszyscy rozumieli, że heroicznie walczy

with a biological illness.

z chorobą.

This spring, she received an innovative new medical treatment

Tej rozpoczęła innowacyjne leczenie

in a clinical trial.

w ramach próby klinicznej.

It dramatically knocked back her cancer.

Udało się powstrzymać rozwój choroby.

Guess who I'm going to spend this Thanksgiving with?

Zgadnijcie z kim wkrótce spędzę Święto Dziękczynienia?

My vivacious sister,

Moją żywiołową siostrą,

who gets more exercise than I do,

która ćwiczy znacznie więcej niż ja

and who, like perhaps many people in this room,

i która, jak pewnie wiele z was tutaj,

increasingly talks about a lethal illness

coraz częściej mówi o śmiertelnej chorobie

in the past tense.

w czasie przeszłym.

Science can, in our lifetimes -- even in a decade --

Jeszcze za naszego życia, a może za 10 lat,

transform what it means to have a specific illness.

nauka może zmienić znaczenie diagnozy danej choroby.

But not for all illnesses.

Jednak nie wszystkich chorób.

My friend Robert and I were classmates in graduate school.

Robert i ja byliśmy przyjaciółmi na studiach magisterskich.

Robert was smart,

Robert był bardzo mądry,

but with each passing month,

ale z miesiąca na miesiąc

his thinking seemed to become more disorganized.

tracił jasność umysłu.

He dropped out of school, got a job in a store ...

Rzucił studia i zatrudnił się w sklepie.

But that, too, became too complicated.

Ale także to zaczęło go przerastać.

Robert became fearful and withdrawn.

Robert stał się strachliwy i wycofany.

A year and a half later, he started hearing voices

Po półtora roku zaczął słyszeć głosy

and believing that people were following him.

i podejrzewał, że ktoś go śledzi.

Doctors diagnosed him with schizophrenia,

Lekarze zdiagnozowali u niego schizofrenię

and they gave him the best drug they could.

i przepisali mu najlepsze znane im lekarstwo.

That drug makes the voices somewhat quieter,

Sprawiało, że głosy przycichały,

but it didn't restore his bright mind or his social connectedness.

ale nie przywróciło mu błyskotliwego myślenia i umiejętności społecznych.

Robert struggled to remain connected

Robertowi ciężko było utrzymać kontakt

to the worlds of school and work and friends.

ze światem uczelni, pracy i z kolegami.

He drifted away,

Odsuwał się coraz bardziej

and today I don't know where to find him.

i dzisiaj nie mam pojęcia, gdzie go znaleźć.

If he watches this,

Jeśli to ogląda,

I hope he'll find me.

mam nadzieję, że mnie odszuka.

Why does medicine have so much to offer my sister,

Dlaczego medycyna ma tak dużo do zaoferowania mojej siostrze

and so much less to offer millions of people like Robert?

i o tyle mniej milionom ludzi takich jak Robert?

The need is there.

Potrzeba istnieje.

The World Health Organization estimates that brain illnesses

Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że choroby umysłowe,

like schizophrenia, bipolar disorder and major depression

takie jak schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa i głęboka depresja

are the world's largest cause of lost years of life and work.

odbierają nam najwięcej lat życia i pracy.

That's in part because these illnesses often strike early in life,

Częściowo dlatego, że często pojawiają się wcześnie,

in many ways, in the prime of life,

niejako w kwiecie wieku,

just as people are finishing their educations, starting careers,

gdy ludzie kończą edukację, zaczynają kariery,

forming relationships and families.

zaczynają budować związki i zakładać rodziny.

These illnesses can result in suicide;

Te choroby mogą kończyć się samobójstwem.

they often compromise one's ability to work at one's full potential;

Często nie pozwalają chorym realizować potencjału w pracy

and they're the cause of so many tragedies harder to measure:

i są przyczyną wielu tragedii trudnych do opisania:

lost relationships and connections,

zerwanych związków i kontaktów,

missed opportunities to pursue dreams and ideas.

przegapionych okazji na realizowanie marzeń i pomysłów.

These illnesses limit human possibilities

Te choroby ograniczają możliwości

in ways we simply cannot measure.

w sposób, który trudno zmierzyć.

We live in an era in which there's profound medical progress

Żyjemy w epoce postępów medycyny

on so many other fronts.

na tak wielu innych frontach.

My sister's cancer story is a great example,

Świetnym przykładem jest nowotwór mojej siostry,

and we could say the same of heart disease.

to samo można powiedzieć o chorobach serca.

Drugs like statins will prevent millions of heart attacks and strokes.

Leki takie jak statyny zapobiegają milionom zawałów i udarów.

When you look at these areas of profound medical progress

Jeśli spojrzeć na obszary, w których medycyna poczyniła

in our lifetimes,

postępy za naszego życia,

they have a narrative in common:

okazuje się, że mają coś wspólnego:

scientists discovered molecules that matter to an illness,

naukowcy odkryli pewne cząsteczki, które mają znaczenie podczas choroby

they developed ways to detect and measure those molecules in the body,

i opracowali sposób, by wykryć i zmierzyć je w ciele człowieka.

and they developed ways to interfere with those molecules

Następnie zaczęli wchodzić w interakcje z nimi,

using other molecules -- medicines.

używając innych cząsteczek - leków.

It's a strategy that has worked again and again and again.

Strategia sprawdziła się już wielokrotnie.

But when it comes to the brain, that strategy has been limited,

Kiedy jednak chodzi o mózg, ta strategia ma swoje ograniczenia,

because today, we don't know nearly enough, yet,

ponieważ dziś wciąż jeszcze niezbyt dokładnie wiemy,

about how the brain works.

jak działa mózg.

We need to learn which of our cells matter to each illness,

Musimy nauczyć się, które komórki mają znaczenie w wypadku każdej z chorób

and which molecules in those cells matter to each illness.

i które z cząsteczek w nich zawartych mają znaczenie w danej chorobie.

And that's the mission I want to tell you about today.

To misja, o której chcę wam dziś opowiedzieć.

My lab develops technologies with which we try to turn the brain

Moje laboratorium opracowuje techniki, które pozwolą przekształcić mózg

into a big-data problem.

w wielką bazę danych.

You see, before I became a biologist, I worked in computers and math,

Zanim zostałem biologiem, pracowałem jako informatyk i matematyk.

and I learned this lesson:

Nauczyłem się wtedy tego:

wherever you can collect vast amounts of the right kinds of data

tam, gdzie da się zebrać duże ilości właściwych danych

about the functioning of a system,

o funkcjonowaniu systemu,

you can use computers in powerful new ways

można użyć komputerów na wiele fascynujących sposobów,

to make sense of that system and learn how it works.

by zrozumieć system i poznać, jak działa.

Today, big-data approaches are transforming

Dzisiaj metody oparte na dużej ilości danych zmieniają

ever-larger sectors of our economy,

coraz większe obszary gospodarki.

and they could do the same in biology and medicine, too.

Mogą zrobić to samo dla biologii i medycyny.

But you have to have the right kinds of data.

Ale trzeba dysponować właściwym rodzajem danych,

You have to have data about the right things.

który dostarczy informacji na właściwe temat.

And that often requires new technologies and ideas.

To wymaga bardzo często nowych technologii i pomysłów.

And that is the mission that animates the scientists in my lab.

To stało się misją naukowców z mojego laboratorium.

Today, I want to tell you two short stories from our work.

Opowiem wam dzisiaj dwie historie, które tam się wydarzyły.

One fundamental obstacle we face

Podstawową przeszkodą, z którą musimy się mierzyć,

in trying to turn the brain into a big-data problem

przekształcając mózg w obiekt dużej ilości danych,

is that our brains are composed of and built from billions of cells.

jest fakt, że mózg składa się z miliardów komórek.

And our cells are not generalists; they're specialists.

Te komórki nie mają profilu ogólnego, to specjaliści.

Like humans at work,

Podobnie jak pracownicy

they specialize into thousands of different cellular careers,

wybierają jedną z tysięcy różnych karier dostępnych dla komórek

or cell types.

czy jeden z ich rodzajów.

In fact, each of the cell types in our body

Każdy typ komórki w organizmie

could probably give a lively TED Talk

mógłby pewnie wygłosić prelekcję TED

about what it does at work.

o tym, czym zajmuje się w pracy.

But as scientists, we don't even know today

Jednak my, naukowcy, nie wiemy dziś nawet,

how many cell types there are,

ile tych rodzajów komórek jest,

and we don't know what the titles of most of those talks would be.

ani jak brzmiałyby tytuły większości z tych prelekcji.

Now, we know many important things about cell types.

Wiemy na szczęście wiele istotnych rzeczy o rodzajach komórek.

They can differ dramatically in size and shape.

Mogą znacznie się różnić rozmiarem i kształtem.

One will respond to a molecule that the other doesn't respond to,

Jeden zareaguje na daną cząsteczkę, a inny nie,

they'll make different molecules.

każdy wytworzy inny jej rodzaj.

But science has largely been reaching these insights

Nauka w większości przypadków dokonywała tych odkryć ad hoc,

in an ad hoc way, one cell type at a time,

po jednym rodzaju komórki,

one molecule at a time.

po jednej cząsteczce na raz.

We wanted to make it possible to learn all of this quickly and systematically.

Chcieliśmy umożliwić szybką i usystematyzowaną naukę.

Now, until recently, it was the case

Do niedawna,

that if you wanted to inventory all of the molecules

żeby stworzyć wykaz wszystkich cząsteczek

in a part of the brain or any organ,

w części mózgu czy dowolnego organu,

you had to first grind it up into a kind of cellular smoothie.

trzeba było zmiksować je w komórkowy koktajl.

But that's a problem.

Ale tu pojawia się problem.

As soon as you've ground up the cells,

Po zmiksowaniu komórek

you can only study the contents of the average cell --

można już tylko badać przeciętną komórkę,

not the individual cells.

nie każdą z osobna.

Imagine if you were trying to understand how a big city like New York works,

Wyobraź sobie, że chcesz poznać duże miasto, takie jak Nowy Jork,

but you could only do so by reviewing some statistics

ale jedynym dostępnym źródłem informacji są statystyki

about the average resident of New York.

opisujące przeciętnego mieszkańca.

Of course, you wouldn't learn very much,

Oczywiście nie dowiesz się zbyt dużo,

because everything that's interesting and important and exciting

bo wszystko, co interesujące, ważne i ekscytujące,

is in all the diversity and the specializations.

zawiera się w różnorodności i specjalizacjach.

And the same thing is true of our cells.

To odnosi się także do komórek.

And we wanted to make it possible to study the brain not as a cellular smoothie

Chcieliśmy zbadać mózg nie w formie komórkowego koktajlu,

but as a cellular fruit salad,

ale jako sałatkę owocową,

in which one could generate data about and learn from

w której można zdobyć i zanalizować dane

each individual piece of fruit.

każdego kawałka owocu z osobna.

So we developed a technology for doing that.

Rozwinęliśmy technologię, która właśnie tym się zajmuje.

You're about to see a movie of it.

Zobaczycie film.

Here we're packaging tens of thousands of individual cells,

Tutaj pakujemy dziesiątki tysięcy odrębnych komórek

each into its own tiny water droplet

we własną malutką kropelkę wody,

for its own molecular analysis.

żeby zanalizować każdą komórkę z osobna.

When a cell lands in a droplet, it's greeted by a tiny bead,

Kiedy komórka znajdzie się w kropelce, wita ją malutki koralik,

and that bead delivers millions of DNA bar code molecules.

w który dostarcza miliony cząsteczek DNA z kodem paskowym.

And each bead delivers a different bar code sequence

Każdy koralik przenosi inny kod paskowy

to a different cell.

do różnych komórek.

We incorporate the DNA bar codes

Przenosimy kody paskowe DNA

into each cell's RNA molecules.

w cząsteczki RNA każdej komórki.

Those are the molecular transcripts it's making

Dochodzi do transkrypcji

of the specific genes that it's using to do its job.

za sprawą konkretnych genów, odpowiadających za swoje zadania.

And then we sequence billions of these combined molecules

Następnie sekwencjonujemy miliardy tych połączonych cząsteczek

and use the sequences to tell us

i dowiadujemy się,

which cell and which gene

z której komórki i z którego genu

every molecule came from.

pochodzi każda cząsteczka.

We call this approach "Drop-seq," because we use droplets

Tę strategię nazwaliśmy "Drop-seq", drop jak kropelka, której używamy

to separate the cells for analysis,

do wydzielenia komórek do analizy,

and we use DNA sequences to tag and inventory

oraz seq od sekwencji służącej do opisania, inwentaryzacji

and keep track of everything.

i śledzenia wszystkich odkryć.

And now, whenever we do an experiment,

Przy każdym przeprowadzonym eksperymencie

we analyze tens of thousands of individual cells.

analizujemy dziesiątki tysięcy pojedynczych komórek.

And today in this area of science,

Obecnie w tej dziedzinie nauki

the challenge is increasingly how to learn as much as we can

wyzwaniem jest odkrywanie coraz więcej

as quickly as we can

w jak najkrótszym czasie

from these vast data sets.

na podstawie ogromnych zestawów danych.

When we were developing Drop-seq, people used to tell us,

Słysząc o "Drop-seq", ludzie powtarzali:

"Oh, this is going to make you guys the go-to for every major brain project."

"Teraz będą się do was zwracali z każdym większym badaniem mózgu".

That's not how we saw it.

My tak nie zakładaliśmy.

Science is best when everyone is generating lots of exciting data.

Dla nauki najlepsze jest, gdy wszyscy tworzą jak najwięcej fascynujących danych.

So we wrote a 25-page instruction book,

Napisaliśmy 25-stronicową instrukcję,

with which any scientist could build their own Drop-seq system from scratch.

na podstawie której każdy naukowiec może zbudować własny "Drop-seq" od podstaw.

And that instruction book has been downloaded from our lab website

Instrukcja została ściągnięta ze strony naszego laboratorium

50,000 times in the past two years.

50 tys. razy w ciągu ostatnich dwóch lat.

We wrote software that any scientist could use

Napisaliśmy oprogramowanie, którego może użyć każdy naukowiec

to analyze the data from Drop-seq experiments,

do zanalizowania danych uzyskanych z eksperymentów "Drop-seq".

and that software is also free,

Oprogramowanie również jest darmowe.

and it's been downloaded from our website 30,000 times in the past two years.

Zostało ściągnięte z naszej strony 30 tys. razy w ciągu ostatnich dwóch lat.

And hundreds of labs have written us about discoveries that they've made

Setki laboratoriów kontaktowało się z nami i pisało o odkryciach, które zrobili,

using this approach.

korzystając z tego podejścia.

Today, this technology is being used to make a human cell atlas.

Obecnie technologia jest używana do tworzenia atlasu ludzkich komórek.

It will be an atlas of all of the cell types in the human body

Ma to być atlas wszystkich typów komórek w ciele człowieka

and the specific genes that each cell type uses to do its job.

oraz genów określonych dla każdej komórki.

Now I want to tell you about a second challenge that we face

Opowiem wam teraz o naszym drugim wyzwaniu

in trying to turn the brain into a big data problem.

w przedstawieniu mózgu jako bazy danych.

And that challenge is that we'd like to learn from the brains

Wyzwaniem jest zanalizowanie informacji

of hundreds of thousands of living people.

z mózgów setek tysięcy żyjących ludzi.

But our brains are not physically accessible while we're living.

Nasze mózgi nie są jednak fizycznie dostępne za życia.

But how can we discover molecular factors if we can't hold the molecules?

Jak odkryć czynniki molekularne, nie mając komórek?

An answer comes from the fact that the most informative molecules, proteins,

Odpowiedzią jest to, że najwięcej informacji dostarczają białka,

are encoded in our DNA,

które są zakodowane w naszym DNA,

which has the recipes our cells follow to make all of our proteins.

gdzie znajdują się przepisy używane przez nasze komórki do produkcji białek.

And these recipes vary from person to person to person

Przepisy różnią się w zależności od osoby,

in ways that cause the proteins to vary from person to person

co sprawia, że również białka różnią się u każdego z nas

in their precise sequence

pod względem dokładnej sekwencji

and in how much each cell type makes of each protein.

oraz ilości produkowanego przez daną komórkę białka.

It's all encoded in our DNA, and it's all genetics,

Wszystko jest zakodowane w naszym DNA, wszystko to jest genetyką,

but it's not the genetics that we learned about in school.

ale to nie o takiej genetyce uczyliśmy się w szkole.

Do you remember big B, little b?

Pamiętacie duże B i małe b?

If you inherit big B, you get brown eyes?

Jeśli odziedziczysz duże B, masz brązowe oczy?

It's simple.

To proste.

Very few traits are that simple.

Niewiele cech jest tak prostych.

Even eye color is shaped by much more than a single pigment molecule.

Nawet na kolor oczu ma wpływ więcej niż jedna cząsteczka pigmentu.

And something as complex as the function of our brains

Na coś tak złożonego, jak działanie naszego mózgu,

is shaped by the interaction of thousands of genes.

składa się oddziaływanie tysięcy genów.

And each of these genes varies meaningfully

Każdy z tych genów różni się w znacznym stopniu

from person to person to person,

u każdego człowieka,

and each of us is a unique combination of that variation.

każdy z nas jest unikatową kombinacją tej wariacji.

It's a big data opportunity.

To szansa na uzyskanie ogromnej ilości danych.

And today, it's increasingly possible to make progress

Obecnie coraz bardziej możliwy jest postęp na skalę,

on a scale that was never possible before.

która nie była możliwa nigdy dotąd.

People are contributing to genetic studies

Ludzie wnoszą wkład w naukę o genetyce

in record numbers,

w rekordowych liczbach,

and scientists around the world are sharing the data with one another

a naukowcy z całego świata dzielą się nawzajem danymi,

to speed progress.

by przyspieszyć postęp.

I want to tell you a short story about a discovery we recently made

Opowiem wam krótką historię o niedawno zrobionym odkryciu

about the genetics of schizophrenia.

w dziedzinie genetyki schizofrenii.

It was made possible by 50,000 people from 30 countries,

Umożliwiło nam to 50 tysięcy ludzi z 30 krajów,

who contributed their DNA to genetic research on schizophrenia.

którzy przekazali nam DNA do badań genetycznych nad schizofrenią.

It had been known for several years

Od kilku lat wiadomo było,

that the human genome's largest influence on risk of schizophrenia

że największy wpływ na ryzyko zachorowania na schizofrenię

comes from a part of the genome

ma jedna część genomu,

that encodes many of the molecules in our immune system.

w której zakodowane jest wiele cząsteczek układu odpornościowego.

But it wasn't clear which gene was responsible.

Jednak wciąż nie było wiadomo, który gen jest odpowiedzialny.

A scientist in my lab developed a new way to analyze DNA with computers,

Naukowiec z mojego laboratorium wynalazł nowy sposób komputerowej analizy DNA

and he discovered something very surprising.

i odkrył coś bardzo zaskakującego.

He found that a gene called "complement component 4" --

Odkrył, że gen kodujący białko dopełniacza 4,

it's called "C4" for short --

w skrócie C4,

comes in dozens of different forms in different people's genomes,

może mieć wiele różnych typów w genomach różnych osób.

and these different forms make different amounts

Każdy z tych rodzajów wytwarza

odmienne ilości białka C4 w mózgu.

of C4 protein in our brains.

And he found that the more C4 protein our genes make,

Okazało się, że im więcej C4 wytwarza gen,

the greater our risk for schizophrenia.

tym większe ryzyko wystąpienia schizofrenii.

Now, C4 is still just one risk factor in a complex system.

C4 to tylko jeden z czynników składających się na skomplikowany system.

This isn't big B,

To nie jest duże B,

but it's an insight about a molecule that matters.

ale przybliża nam działanie niezwykle istotnej cząsteczki.

Complement proteins like C4 were known for a long time

Białka dopełniacza, takie jak C4, były znane od dawna z roli,

jaką pełnią w układzie odpornościowym,

for their roles in the immune system,

where they act as a kind of molecular Post-it note

która przypomina naklejoną karteczkę,

that says, "Eat me."

z napisem "Zjedz mnie".

And that Post-it note gets put on lots of debris

Przyczepia się ją do wielu szczątków

and dead cells in our bodies

i martwych komórek w organizmie,

and invites immune cells to eliminate them.

co nakłania komórki odpornościowe do ich eliminacji.

But two colleagues of mine found that the C4 Post-it note

Dwóch moich kolegów odkryło,

also gets put on synapses in the brain

że C4 osiada też na synapsach w mózgu,

and prompts their elimination.

skłaniając do ich eliminacji.

Now, the creation and elimination of synapses is a normal part

Powstawanie i eliminacja synaps jest normalną częścią procesu

of human development and learning.

ludzkiego rozwoju i nauki.

Our brains create and eliminate synapses all the time.

Mózg tworzy i eliminuje synapsy cały czas.

But our genetic results suggest that in schizophrenia,

Wyniki naszych badań pokazują, że w przypadku schizofrenii

the elimination process may go into overdrive.

proces eliminacji jest zbyt nasilony.

Scientists at many drug companies tell me they're excited about this discovery,

Naukowcy z wielu firm farmaceutycznych są podekscytowani tym odkryciem,

because they've been working on complement proteins for years

bo od lat badają białka dopełniacza

in the immune system,

w układzie odpornościowym

and they've learned a lot about how they work.

i dowiedzieli się wiele o ich sposobie działania.

They've even developed molecules that interfere with complement proteins,

Stworzyli nawet cząsteczki, które przeszkadzają białkom dopełniacza,

and they're starting to test them in the brain as well as the immune system.

a teraz testują je na mózgu i układzie odpornościowym.

It's potentially a path toward a drug that might address a root cause

Może tędy wiedzie droga do opracowania leku,

który będzie działał na przyczynę,

rather than an individual symptom,

a nie na symptom choroby.

and we hope very much that this work by many scientists over many years

Mamy nadzieję, że ten wieloletni wysiłek grupy naukowców

will be successful.

przyniesie rezultaty.

But C4 is just one example

C4 to tylko jeden przykład potencjału

of the potential for data-driven scientific approaches

strategii naukowych opartych na danych

to open new fronts on medical problems that are centuries old.

w otwieraniu nowych perspektyw na problemy medyczne znane od stuleci.

There are hundreds of places in our genomes

Setki miejsc w genomach

that shape risk for brain illnesses,

wpływają na ryzyko wystąpienia chorób umysłowych,

and any one of them could lead us to the next molecular insight

a każde z nich może zawierać

about a molecule that matters.

cząsteczkę, która ma znaczenie.

And there are hundreds of cell types that use these genes in different combinations.

Setki typów komórek używają genów w różnych kombinacjach.

As we and other scientists work to generate

Pracując z innymi naukowcami

the rest of the data that's needed

nad wygenerowaniem pozostałych niezbędnych danych

and to learn all that we can from that data,

i ucząc się, ile tylko się da,

we hope to open many more new fronts.

mamy nadzieję odkryć nowe perspektywy.

Genetics and single-cell analysis are just two ways

Genetyka i analiza pojedynczych komórek to tylko dwa ze sposobów

of trying to turn the brain into a big data problem.

na przekształcenie mózgu w bazę danych.

There is so much more we can do.

Możemy zrobić wiele więcej.

Scientists in my lab are creating a technology

Naukowcy z mojego laboratorium opracowują technikę

for quickly mapping the synaptic connections in the brain

szybkiego mapowania połączeń synaps w mózgu,

to tell which neurons are talking to which other neurons

by określić, które neurony porozumiewają się z innymi

and how that conversation changes throughout life and during illness.

i jak ta komunikacja zmienia się z wiekiem czy w trakcie choroby.

And we're developing a way to test in a single tube

Opracowujemy sposób, by przetestować w jednym naczyniu,

how cells with hundreds of different people's genomes

jak komórki z setkami różnych genomów

respond differently to the same stimulus.

różnie odpowiadają na ten sam bodziec.

These projects bring together people with diverse backgrounds

Te projekty łączą ludzi z różnych środowisk,

and training and interests --

o różnej wiedzy i zainteresowaniach,

biology, computers, chemistry, math, statistics, engineering.

jak biologia, komputery, chemia, matematyka, statystyka, inżynieria.

But the scientific possibilities rally people with diverse interests

Możliwości naukowe przybliżają ludzi z różnymi zainteresowaniami

into working intensely together.

i zmuszają do wspólnej, intensywnej pracy.

What's the future that we could hope to create?

Jaką przyszłość mamy nadzieję stworzyć?

Consider cancer.

Pomyślmy o raku.

We've moved from an era of ignorance about what causes cancer,

Wyszliśmy z epoki ignorancji na temat przyczyn raka,

in which cancer was commonly ascribed to personal psychological characteristics,

kiedy to przypisywano go osobistym cechom psychologicznym,

to a modern molecular understanding of the true biological causes of cancer.

do nowoczesnego zrozumienia jego przyczyn biologicznych.

That understanding today leads to innovative medicine

To rozumienie prowadzi do kolejnych innowacji

after innovative medicine,

w dziedzinie medycyny

and although there's still so much work to do,

i chociaż wciąż wiele pozostaje do zrobienia,

we're already surrounded by people who have been cured of cancers

już otaczają nas ludzie wyleczeni z raka,

that were considered untreatable a generation ago.

co uchodziło za niewykonalne zaledwie pokolenie wcześniej.

And millions of cancer survivors like my sister

Miliony tych, którzy wygrali walkę z rakiem, jak moja siostra,

find themselves with years of life that they didn't take for granted

dostali lata życia, których się nie spodziewali,

and new opportunities

oraz nowe możliwości

for work and joy and human connection.

pracy, radości i przebywania z innymi.

That is the future that we are determined to create around mental illness --

Taką przyszłość chcemy stworzyć także wokół chorób umysłowych,

one of real understanding and empathy

atmosferę zrozumienia i empatii

and limitless possibility.

oraz nieograniczonych możliwości.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)