How to Live With Economic Doomsaying | Philipp Carlsson-Szlezak | TED

Μετάφραση: Laura Mucaj Επιμέλεια: Vaia Katsarou

Do you ever tire of the doom,

Έχετε κουραστεί ποτέ από τη μαυρίλα, τη μιζέρια

the gloom and the false alarms about the global economy?

και τους λάθος συναγερμούς για την παγκόσμια οικονομία;

In public discourse,

Στο δημόσιο λόγο,

the economy always teeters at the cliff edge.

η οικονομία, πάντα, βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής.

Supposedly, we're just inches away from falling to our economic death.

Υποτίθεται ότι βρισκόμαστε στα πρόθυρα οικονομικής κατάρρευσης,

And surprisingly often, we're told the fall's already begun,

και όλως περιέργως, συχνά, μας λένε ότι η πτώση έχει, ήδη, ξεκινήσει,

such as in 2020 when the pandemic hit.

όπως το 2020 όταν ξέσπασε η πανδημία.

We were told there was going to be a deep depression,

Μας είπαν ότι θα έχουμε τέραστια ύφεση,

the headlines said worse than 2008,

χειρότερη από το 2008, έγραφαν τα πρωτοσέλιδα,

the global financial crisis,

την παγκόσμια οικονομική κρίση,

and as bad as the 1930s Great Depression.

και το ίδιο άσχημη με την Μεγάλη Ύφεση του 1930.

But the opposite was true.

Αλλά το αντίθετο ήταν αλήθεια.

A swift and strong recovery.

Γρήγορη και μεγάλη ανάκαμψη.

In 2021,

Το 2021,

όταν η μεγάλη ανάκαμψη εκτόξευσε στα ύψη τη ζήτηση και τις τιμές

when the strong recovery pushed up demand and prices,

the doomsayers said there would be forever inflation.

οι καταστροφολόγοι είπαν ότι θα είχαμε πληθωρισμό για πάντα.

The headlines said a return to the ugly 1970s.

Τα πρωτοσέλιδα μιλούσαν για επιστροφή στην άσχημη δεκαετία του 1970.

But that didn't pan out either.

Αλλά ούτε αυτό έγινε τελικά.

After a dramatic squeeze higher, inflation fell.

Μετά τη δραματική κορύφωση, ο πληθωρισμός μειώθηκε.

And then in 2022,

Το 2022, όταν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα

when the Federal Reserve and other central banks

και άλλες κεντρικές Τράπεζες αύξησαν τα επιτόκια,

raised interest rates,

the fear mongers came out

εμφανίστηκαν οι καταστροφολόγοι

and said there was going to be a historic cascade

και είπαν ότι θα έχουμε ένα ιστορικό ντόμινο χρεωκοπήσεων

of emerging market defaults.

στις αναδυόμενες αγορές.

But that didn't happen.

Αλλά δεν συνέβη.

In fact, the currencies of emerging markets

Στην πραγματικότητα, τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών

performed better against the dollar than those of rich economies.

είχαν καλύτερη αποτίμηση έναντι του δολαρίου

από αυτά των πλούσιων οικονομιών.

And then in 2023,

Κατόπιν, το 2023,

public discourse really wanted to believe in that recession.

η δημόσια συζήτηση ήθελε πραγματικά να πιστέψει στην ύφεση.

The headlines anchored on one word: inevitable.

Τα πρωτοσέλιδα έδιναν έμφαση σε μια λέξη: αναπόφευκτη.

But there was no recession.

Αλλά δεν υπήρξε καμία ύφεση.

In fact, unemployment on both sides of the Atlantic

Για την ακρίβεια, η ανεργία και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού

was at or near record lows this century.

έπεσε, σχεδόν, στα χαμηλότερα επίπεδα αυτού του αιώνα.

We have to ask ourselves:

Πρέπει να αναρωτηθούμε:

Why the doom?

Γιατί η καταστροφολογία;

Why the gloom?

Γιατί η μιζέρια;

Why all the false alarms?

Γιατί οι λάθος συναγερμοί;

So I have a few ideas.

Έχω, λοιπόν, μερικές ιδέες.

Perhaps it's economists like myself.

Ίσως φταίνε οι οικονομολόγοι, όπως εγώ.

We're not good at forecasting,

Δεν είμαστε καλοί στην πρόβλεψη,

clinging to silly but sophisticated models that fail to predict.

προσκολλημένοι σε χαζά, αλλά σύνθετα μοντέλα

που αποτυγχάνουν στις προβλέψεις.

Or perhaps it’s the press that leans into doomsaying.

Ή, ίσως, οφείλεται στον Τύπο που τείνει στην καταστροφολογία.

Financial and economic journalists,

Οι δημοσιογράφοι των χρηματοοικονομικών

they don't get to write about sex and crime and celebrities,

δεν γράφουν για σεξ, εγκλήματα και διασημότητες,

οπότε, ίσως, η μακρο-καταστροφολογία είναι το τέλειο υποκατάστατο.

so perhaps macro doomsaying is a great substitute.

Or is it all of you?

Ή, μήπως, οφείλεται σε όλους εσάς;

If we're honest, there is some thrill in doomsaying,

Για να είμαστε ειλικρινείς, η καταστροφολογία προκαλεί ανησυχία

and it's in our nature to worry and to obsess.

και είναι στη φύση μας να ανησυχούμε και να παθαίνουμε εμμονές.

Well, I think it's all of the above.

Λοιπόν, εγώ νομίζω ότι είναι όλα τα παραπάνω.

And the problem is not the drama that plays out in headlines.

Το πρόβλημα δεν είναι το δράμα που δημιουργούν τα πρωτοσέλιδα.

The problem is it comes with real costs for firms, for society, for all of us.

Το πρόβλημα είναι ότι έχουν επιπτώσεις

στις επιχειρήσεις, στην κοινωνία, σε όλους μας.

Έχω αφιερώσει την καριέρα μου

So I've spent my career helping executives

στο να βοηθώ στελέχη και επενδυτές να υπολογίζουν το μακροχρόνιο ρίσκο.

and investors navigate macro risk.

I work with them when they worry about recession,

Δουλεύουμε μαζί, όταν ανησυχούν για την ύφεση,

when they worry about inflation,

τον πληθωρισμό, τη μεταβλητότητα, τα ίδια κεφάλαια,

about volatility and equity and currency markets and bond markets

τις αγορές συναλλάγματος και ομολόγων

and so on.

και ούτω καθεξής.

The one thing I've learned is that they worry most

Ένα πράγμα που έμαθα είναι ότι ανησυχούν περισσότερο

about the seesawing economic narratives,

για τις μεταβαλόμενες οικονομικές παραμέτρους,

such as the ones we've just seen.

όπως αυτές που μόλις είδαμε.

Δεν έχουν μόνο επίπτωση στο να στρέφουν τις επιχειρήσεις

There's not just a leadership cost of sending organizations in one direction,

προς μία κατεύθυνση,

only to revert some time later.

μόνο και μόνο να τις στρέψουν αντίθετα αργότερα.

There is also the hard-dollar cost of false alarms.

Οι λάθος συναγερμοί, επίσης, έχουν βαριές οικονομικές επιπτώσεις.

Think about the automakers.

Σκεφτείτε τις αυτοκινητοβιομηχανίες.

When the pandemic started,

Όταν ξεκίνησε η πανδημία,

πίστευαν πως η ύφεση θα ήταν τεράστια,

they thought it was going to be a greater depression,

just like the headlines said.

όπως έγραφε ο Τύπος.

Έτσι διέκοψαν τις παραγγελίες ημιαγωγών.

So they cut their semiconductor orders.

Όταν, όμως, αντ′ αυτής είχαμε δυναμική ανάκαμψη,

But when instead you got a roaring recovery,

δεν είχαν τα τσιπ που τροφοδοτούν τα αυτοκίνητά τους,

they didn't have the chips that power their cars,

they lost out on production, sales, revenue, profits.

έχασαν στην παραγωγή, στις πωλήσεις, στα έσοδα, στα κέρδη.

But also there was a scarcity of cars pushing up prices and inflation.

Υπήρξε, επίσης, έλλειψη αυτοκινήτων που αύξησε τις τιμές και τον πληθωρισμό.

We all bore the cost of that.

Το πληρώσαμε όλοι αυτό.

Σε αυτό το σκηνικό της καταστροφής και της μιζέριας,

Now, against this backdrop of doom and gloom,

we need more optimism.

χρειαζόμαστε πιο πολλή αισιοδοξία.

Not the Panglossian variety, but rational optimism.

Όχι το είδος υπεραισιοδοξίας, αλλά ορθολογική αισιοδοξία.

Δεν είμαι εδώ για να υποτιμήσω τον μακροοικονομικό κίνδυνο.

I'm not here to belittle macroeconomic risk.

I know it's out there, even the pernicious and systemic kind.

Ξέρω ότι υπάρχει, ακόμη και το ολέθριο και συστημικό είδος.

Αλλά αν εφαρμόσουμε ορθολογική αισιοδοξία στην αστάθεια,

But if we can bring rational optimism to all the volatility,

we can reduce what we experience

μπορούμε να περιορίσουμε αυτό που βιώνουμε

and we can sidestep some of the false alarms.

και μπορούμε να αποφύγουμε μερικούς από τους λάθος συναγερμούς.

How?

Πώς;

A good place to start is to let go of master-model mentality.

Αρχικά, καλό θα είναι να αφήσουμε πίσω τη νοοτροπία του κυρίαρχου μοντέλου.

There is no theory.

Δεν υπάρχει θεωρία,

There is no model that provides the definitive macro answer and forecast.

δεν υπάρχει μοντέλο που να παρέχει οριστική μάκρο απάντηση και πρόβλεψη.

Unfortunately, economics does not enjoy the stationary law

Δυστυχώς, οι οικονομικές επιστήμες δεν έχουν απόλυτους νόμους

that allows physicists to close the debate and settle for truth.

που επιτρέπουν τους φυσικούς να κλείσουν την αντιπαράθεση

και να αρκεσθούν στην αλήθεια.

Already 50 years ago,

Ήδη πριν από 50 χρόνια,

Friedrich Hayek, the Austrian economist,

ο Φρίντριχ Χάγιεκ, ο Αυστριακός οικονομολόγος,

he criticized fellow economists

κατέκρινε συναδέλφους οικονομολόγους

for imitating the brilliantly successful natural sciences.

επειδή αντέγραφαν τις εξαιρετικά επιτυχημένες φυσικές επιστήμες.

So what went wrong in 2020

Τι πήγε, λοιπόν, στραβά το 2020,

when there was a false alarm about a COVID depression?

όταν είχαμε λάθος συναγερμό για ύφεση εξαιτίας του COVID;

Turns out, macro models,

Προέκυψε ότι τα μακροοικονομικά μοντέλα

they anchor on the unemployment rate to forecast the recovery.

βασίζονται στους δείκτες ανεργίας για να προβλέψουν την ανάκαμψη.

After 2008,

Μετά το 2008,

the global financial crisis was followed by years of sluggish recovery.

την παγκόσμια οικονομική κρίση ακολούθησαν χρόνια αργής ανάκαμψης.

So in 2020,

Έτσι, το 2020,

when the pandemic hit and unemployment went to 15 percent,

όταν η πανδημία χτύπησε και η ανεργία έφτασε στο 15 τοις εκατό,

the doomsayers, of course, thought it was much worse,

οι καταστροφολόγοι, φυσικά, πίστευαν ότι ήταν πολύ χειρότερη

and the models predicted an even longer recovery.

και τα μοντέλα προέβλεπαν ακόμα μεγαλύτερο χρόνο ανάκαμψης.

But the problem was, the models didn't know 15 percent unemployment.

Αλλά το πρόβλημα ήταν ότι τα μοντέλα δεν γνώριζαν το 15% της ανεργίας.

It had never occurred before,

Δεν είχε ξανασυμβεί ποτέ πριν,

it was not in the empirical base of the models.

δεν ήταν στην εμπειρική βάση των μοντέλων.

So what did they do?

Τι έκαναν, τότε;

They extrapolated outside the range of their empirical knowledge,

Έβγαλαν συμπεράσματα εκτός του εύρους των εμπειρικών γνώσεών τους

and they failed.

και απέτυχαν.

Unfortunately, that is the rule rather than the exception in economics.

Δυστυχώς, αυτός είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση στα οικονομικά.

An economy like the US has only seen 11 recessions

Μια οικονομία, όπως αυτή των ΗΠΑ, έχει δει μόνο έντεκα υφέσεις

between the end of the World War II and the start of the pandemic.

μεταξύ του τέλους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της έναρξης της πανδημίας.

Η καθεμία ήταν ιδιόμορφη,

Now, each of those was idiosyncratic,

with its own drivers and own idiosyncrasies.

με τις δικές της αιτίες κι ιδιαιτερότητες.

Αλλά ακόμα κι αν ήταν ομοιογενείς,

But even if they were homogenous,

11 is still not a sample size that will convince any natural scientist.

το 11 εξακολουθεί να μην είναι μέγεθος δείγματος

που θα έπειθε οποιονδήποτε φυσικό επιστήμονα.

So instead of chasing elusive certainty in forecasts,

Έτσι, αντί να κυνηγάμε την άπιαστη βεβαιότητα στις προβλέψεις,

what we need to do is embrace uncertainty instead.

αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να αγκαλιάσουμε την αβεβαιότητα.

Now that sounds like a burden.

Αυτό ακούγεται σαν βάρος.

But instead of feeling small and envious of natural scientists

Αλλά αντί να αισθάνονται μικροί και να ζηλεύουν τους φυσικούς επιστήμονες,

and that their own world doesn't fit into an Excel sheet,

ότι ο δικός τους κόσμος δεν χωράει σε ένα φύλλο Excel,

economists should embrace that diversity of drivers

οι οικονομολόγοι θα πρέπει να αποδεχθούν την ποικιλία των αιτιών

and they should embrace the messy reality of economics.

και τη δύσκολη πραγματικότητα των οικονομικών.

And to be extra clear,

Για να είμαστε πιο ξεκάθαροι

if the models had had more empirical bases,

αν τα μοντέλα είχαν περισσότερες εμπειρικές βάσεις,

even if they had known 15 percent unemployment,

ακόμη και αν γνώριζαν το 15% ανεργία,

they still would not have been able to string together

θα εξακολουθούσαν να μην ήταν σε θέση να συγκροτήσουν

a coherent narrative of that recovery.

συγκροτημένη εξήγηση αυτής της ανάκαμψης.

What about the brilliantly successful natural sciences?

Τι γίνεται με τις εξαιρετικά επιτυχημένες φυσικές επιστήμες;

Turns out they didn't do much better.

Αποδεικνύεται ότι δεν τα πήγαν καλύτερα.

The onset of the pandemic was an accidental race

Η έναρξη της πανδημίας ήταν ένας ακούσιος αγώνας

between epidemiologists and economists reading the future.

μεταξύ επιδημιολόγων και οικονομολόγων να διαβάσουν το μέλλον.

Epidemiologists, they predicted many million more COVID deaths

Οι επιδημιολόγοι, προέβλεψαν περισσότερα εκατομμύρια θανάτους από COVID

that never occurred,

που δεν συνέβησαν ποτέ,

making economists almost look good in the process.

κάνοντας τους οικονομολόγους να φαίνονται σχεδόν καλοί.

(Laughter)

(Γέλια)

So what we need is an open, eclectic mind,

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένα ανοιχτό στην ποικιλομορφία μυαλό,

not closed for models.

όχι κλειστό σε μοντέλα.

Now, the good news is,

Τώρα, τα καλά νέα είναι

ότι αν εγκαταλείψουμε τη νοοτροπία του κυρίαρχου μοντέλου

if we let go of master-model mentality,

and if we embrace the uncertainty that is a reality,

και αν αποδεχτούμε την αβεβαιότητα, που είναι η πραγματικότητα,

we're already more than halfway towards thinking like a rational optimist.

είμαστε, ήδη, στα μισά του δρόμου προς την ορθολογική αισιοδοξία.

Let me talk about the “rational” in rational optimism first.

Επιτρέψτε μου να μιλήσω πρώτα για την «ορθολογική».

Of course, there will be another recession.

Φυσικά, θα υπάρξει και άλλη ύφεση.

There will be another crisis, and it is rational to consider them.

Θα υπάρξει κι άλλη κρίση και είναι λογικό να τις εξετάσουμε.

But it is not rational to assume them.

Αλλά δεν είναι λογικό να τις υποθέτουμε.

The pathway to the cliff edge.

Το μονοπάτι προς την άκρη του γκρεμού.

When we have a narrow analytical lens,

Όταν έχουμε έναν στενό αναλυτικό φακό,

we tend to see only the edges of the risk distribution get stuck there.

τείνουμε να βλέπουμε μόνο τα άκρα του εύρους του κινδύνου.

When we have a wider analytical lens,

Όταν έχουμε έναν ευρύτερο αναλυτικό φακό,

we see broader parts of the risk distribution,

βλέπουμε ευρύτερα τμήματα της κατανομής κινδύνου

and we’re able to calibrate risk against each other.

και είμαστε σε θέση να διαβαθμίσουμε τους κινδύνους μεταξύ τους.

There's also a tricky asymmetry.

Υπάρχει, επίσης, μια περίπλοκη ασυμμετρία.

Big macro crises,

Οι μεγάλες μακροοικονομικές κρίσεις,

they tend to be low-probability but high-impact events.

είναι γεγονότα χαμηλής πιθανότητας, αλλά υψηλού αντίκτυπου.

But when we conflate the dimensions of probability and impact,

Αλλά όταν συνδυάζουμε τις διαστάσεις της πιθανότητας και του αντίκτυπου,

it becomes very easy to have distorted perspectives.

γίνεται πολύ εύκολο να έχουμε διαστρεβλωμένη οπτική.

A telltale sign of such distorted perspectives of the doomsaying narrative

Ένδειξη τέτοιας διαστρεβλωμένης οπτικής καταστροφολογίας

is they often cut straight to two questions:

είναι ότι, συχνά, καταλήγουμε κατευθείαν σε δύο ερωτήσεις:

When will it happen?

Πότε θα συμβεί;

And how big will be the damage?

Και πόσο μεγάλη θα είναι η ζημιά;

But isn’t it more rational to ask: What are the drivers?

Αλλά δεν είναι πιο λογικό να ρωτήσουμε: Ποιές είναι οι αιτίες;

What is the pathway to that cliff edge?

Ποιο είναι το μονοπάτι προς την άκρη του γκρεμού;

And what are the signposts along the way?

Ποια είναι τα σημάδια στη διάρκεια της πορείας;

Now that leads me to the “optimism” in rational optimism.

Τώρα αυτό με οδηγεί στην «αισιοδοξία» στην ορθολογική αισιοδοξία.

Public discourse has always skewed negative,

Ο δημόσιος λόγος ήταν πάντα αρνητικός,

but we now live in a digital era of a culture where news is entertainment.

αλλά τώρα ζούμε σε μια ψηφιακή εποχή όπου οι ειδήσεις είναι θέαμα.

The business model of fighting for our eyeballs and our clicks

Το επιχειρηματικό μοντέλο για την προσοχή και τα κλικ

reliably passes the microphone to the loudest pessimists in the room.

δίνει με βεβαιότητα το μικρόφωνο στους απαισιόδοξους που φωνάζουν πιο πολύ.

And we never keep them accountable.

Και δεν λογοδοτούν ποτέ.

Sure, it's impressive when an economist predicted

Σίγουρα, ήταν εντυπωσιακό όταν ένας οικονομολόγος προέβλεψε

the 2008 global financial crisis,

την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008,

until you realize they predicted another dozen meltdowns

μέχρι να συνειδητοποιήσουμε ότι προέβλεψε και καμιά δεκαριά κρίσεις

that somehow didn't happen.

που δεν συνέβησαν.

Remember, a broken clock is right twice a day.

Θυμηθείτε, ένα σπασμένο ρολόι είναι σωστό δύο φορές την ημέρα.

And remember, the doomsayers,

Να θυμάστε ότι οι καταστροφολόγοι,

they never bear the cost of their false alarms.

δεν επωμίζονται ποτέ το κόστος των λάθος συναγερμών τους,

Only those who act on them do.

αλλά μόνο εκείνοι που ανταποκρίνονται σε αυτούς.

So where does that leave us?

Λοιπόν, πού καταλήγουμε;

When you consume goods and services,

Όταν καταναλώνετε αγαθά και υπηρεσίες,

you're often warned about their contents.

σας προειδοποιούν για το περιεχόμενό τους.

When you watch a movie, it might say PG-13 or X-rated.

Όταν βλέπετε μια ταινία, λέει κατάλληλη για 13 ή 18 κι άνω.

When you open a bottle of wine, it'll say drink with moderation.

Όταν ανοίγετε ένα μπουκάλι κρασί, λέει πίνετε με μέτρο.

But when you take in the news, particularly about the economy,

Αλλά όταν παρακολουθείτε τις ειδήσεις, ειδικά για την οικονομία,

you're never warned about the false alarms.

δεν σας προειδοποιούν ποτέ για τους λάθος συναγερμούς.

Let rational optimism be your warning system.

Η ορθολογική αισιοδοξία ας γίνει το σύστημα προειδοποίησής σας.

Remember, for every true crisis, there are many false alarms.

Θυμηθείτε, για κάθε πραγματική κρίση, υπάρχουν πολλοί λάθος συναγερμοί.

So when the next recession or crisis hits,

Έτσι, όταν έρθει η επόμενη ύφεση ή κρίση,

let go of the master-model forecasts.

αφήστε τις προβλέψεις του κυρίαρχου μοντέλου.

Embrace the uncertainty.

Αγκαλιάστε την αβεβαιότητα.

Embrace the distribution of risk.

Αγκαλιάστε την κατανομή του κινδύνου.

Ask what takes us to the edge of the risk distribution

Ρωτήστε τι μας οδηγεί στις άκρες της κατανομής του κινδύνου

and what pulls us back from the brink.

και τι μας τραβάει πίσω από το χείλος του γκρεμού.

Don't outsource your judgment to the headlines.

Μην αναθέτετε την κρίση σας στα πρωτοσέλιδα.

Dare to judge for yourself.

Τολμήστε να κρίνετε μόνοι σας.

In other words, dare to be a rational optimist.

Με άλλα λόγια, τολμήστε να είστε ορθολογικά αισιόδοξοι.

Thank you.

Ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)