Can you solve the basketball riddle? - Dan Katz

435,722 views ・ 2024-06-13

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Hieu Dinh Reviewer: Trần Thái Hưng
00:07
You’ve spent months creating a basketball-playing robot,
0
7086
3379
Bạn dành hàng tháng trời để tạo ra một robot chơi bóng rổ
00:10
the Dunk-O-Matic,
1
10465
1293
tên là Dunk-O-Matic,
00:11
and you’re excited to demonstrate it at the prestigious Sportecha Conference.
2
11758
4754
và bạn phấn khích khi được giới thiệu nó tại Hội nghị Sportecha danh giá.
00:16
Until you read an advertisement:
3
16679
2086
Cho đến khi bạn đọc được mẩu quảng cáo:
00:18
“See the Dunk-O-Matic face human players and automatically adjust its skill
4
18890
5172
“Hãy xem Dunk-O-Matic thi đấu với con người và tự động điều chỉnh kỹ năng
00:24
to create a fair game for every opponent!”
5
24062
3420
nhằm tạo ra trận đấu công bằng cho mọi đối thủ!”
00:27
That's not what you were told to create.
6
27607
2586
Đó không phải là những gì bạn được yêu cầu tạo ra.
00:30
You designed a robot that shoots baskets,
7
30318
2502
Bạn đã thiết kế một robot ném giỏ,
00:32
sometimes successfully and sometimes not, taking turns with a human opponent.
8
32904
5213
đôi khi thành công và đôi khi không, luân phiên với một đối thủ là con người.
00:38
No one said anything about teaching it to adjust its performance.
9
38493
3712
Không ai nói điều gì về việc huấn luyện nó nhằm điều chỉnh hiệu suất.
00:42
Maybe the CEO skimmed an article about AI and overpromised,
10
42288
4338
Có thể vị CEO đã lướt qua một bài báo về AI và đưa ra hứa hẹn quá mức,
00:46
setting you up for public embarrassment.
11
46626
2544
khiến bạn bối rối trước công chúng.
00:49
Luckily, you installed a feature where given any probability q,
12
49629
4629
May mắn thay, bạn đã cài đặt một tính năng trong đó với bất kỳ xác suất “q” nào,
00:54
you can adjust the robot to have that probability of success on each attempt.
13
54383
5089
bạn có thể điều chỉnh robot để thiết lập xác suất thành công trong mỗi lần thử.
00:59
You swiftly gather information, and jackpot:
14
59680
3379
Bạn nhanh chóng thu thập thông tin và vớ được giải độc đắc:
01:03
your team has a dossier on all potential demo participants,
15
63059
4880
đội của bạn có một hồ sơ của những người tham gia tiềm năng,
01:07
including the probability each has of making baskets.
16
67980
3796
bao gồm xác suất mà mỗi người có thể ném trúng giỏ.
01:12
In each match, the human shoots first, then the robot, then the human again,
17
72235
4921
Mỗi trận đấu, người chơi sẽ ném trước, sau đó đến robot, rồi lại đến con người,
01:17
and so on until someone makes the first successful basket and wins.
18
77156
4672
và cứ như vậy đến khi bên đầu tiên ném vào thành công và giành chiến thắng.
01:22
You can remotely adjust the Dunk-O-Matic’s probability between opponents.
19
82078
4629
Bạn có thể điều chỉnh từ xa xác suất của Dunk-O-Matic với mỗi đối thủ.
01:26
What should that probability be for each opponent,
20
86916
3212
Xác suất đó phải là bao nhiêu cho mỗi người,
01:30
so that the human has a 50% chance of winning each match?
21
90128
4295
để con người có 50% cơ hội chiến thắng mỗi trận đấu?
01:34
Pause here to figure it out yourself. Answer in 3
22
94423
2294
Tạm dừng để bạn tự tìm ra nó nhé. Câu trả lời trong 3
01:36
Answer in 2
23
96717
2294
2
01:39
Answer in 1
24
99011
2253
1
01:41
You might guess that q should be equal to p.
25
101556
2919
Bạn có thể nghĩ rằng q phải bằng p.
01:44
But that ignores the advantage of going first.
26
104684
3170
Nhưng điều đó bỏ qua lợi thế của việc ném trước.
01:47
Suppose p and q are both 100%.
27
107854
3378
Giả sử p và q đều là 100%.
01:51
Even though the competitors are equally skilled,
28
111399
3003
Thì mặc dù các bên đều có kỹ năng như nhau,
01:54
the first player always wins.
29
114402
2419
người chơi đầu tiên sẽ luôn chiến thắng.
01:56
So a deeper analysis is required.
30
116904
2544
Vì vậy, một phân tích chuyên sâu hơn là cần thiết.
01:59
One approach involves adding up every chance the human has to win,
31
119991
5255
Một cách tiếp cận là tổng mọi xác suất người chơi có thể giành chiến thắng,
02:05
using geometric series.
32
125246
2210
sử dụng chuỗi hình học.
02:07
A geometric series is an infinite sum of numbers,
33
127748
3379
Một chuỗi hình học là một tổng số vô hạn,
02:11
where each number is the previous number multiplied by a common ratio.
34
131127
4629
trong đó mỗi số sau bằng số trước nhân với một tỷ số chung.
02:16
Two facts about geometric series are useful here.
35
136174
3420
Có 2 sự thật về chuỗi hình học rất hữu ích ở đây.
02:20
First, if the common ratio r of a geometric series
36
140136
3962
Thứ nhất, nếu tỷ số chung “r” của một chuỗi hình học
02:24
has absolute value less than 1,
37
144098
2669
có giá trị tuyệt đối nhỏ hơn 1,
02:26
the series has a finite total.
38
146934
2169
chuỗi sẽ có tổng hữu hạn.
02:29
And second, if the first number in the series is a,
39
149478
3713
Và thứ hai, nếu số đầu tiên trong chuỗi là a,
02:33
that total is: a divided by 1-minus-r.
40
153274
3921
tổng của nó sẽ là: a chia cho (1-r).
02:37
How does this help us calibrate our robot?
41
157862
2961
Vậy điều này giúp chúng ta hiệu chỉnh robot như thế nào?
02:40
Remember that the human has probability p of making a basket.
42
160907
4671
Nhớ lại rằng con người có xác suất p để ném trúng giỏ.
02:45
Since they go first, they have probability p of winning on the first try.
43
165828
5047
Vì họ đi trước, họ có xác suất p chiến thắng trong lần thử đầu tiên.
Vậy xác suất họ chiến thắng trong lần thử thứ hai là bao nhiêu?
02:51
What’s the probability that they win on the second try?
44
171042
3003
02:54
That attempt only happens if both players miss.
45
174253
3587
Trường hợp đó chỉ xảy ra nếu cả hai cầu thủ đều ném trượt.
02:58
The probability of a miss is 1 minus the probability of a success,
46
178090
4922
Xác suất trượt là 1 trừ đi xác suất thành công,
03:03
so the miss probabilities are 1-minus-p and 1-minus-q.
47
183179
4755
vì vậy xác suất ném hụt là (1 trừ p) và (1 trừ q).
03:08
The chance of both happening is the product of those values.
48
188100
4130
Cơ hội để cả hai đại lượng trên xảy ra là kết xuất giá trị của chính chúng.
03:12
So the probability of two failures and then a human success
49
192313
4004
Vì vậy, xác suất để có hai lần ném hụt và sau đó ném thành công của người chơi
03:16
is p times (1-minus-p) times (1-minus-q).
50
196400
3921
là p nhân (1 trừ p) nhân (1 trừ q).
03:20
Winning on the third try requires another round of misses,
51
200696
4088
Chiến thắng ở lần thử thứ ba đòi hỏi một vòng trượt khác,
03:24
so that chance is p multiplied by the double-miss probability twice.
52
204867
5339
do đó kết quả sẽ là p nhân với xác suất trượt kép bình phương.
03:30
If we add all the possible probabilities of a human win,
53
210414
3712
Nếu chúng ta cộng tất cả các xác suất tiềm năng để con người có thể thắng,
03:34
the total is the sum of a geometric series.
54
214126
3420
nó sẽ là tổng của một chuỗi hình học.
03:37
Since the first number in the series is p,
55
217755
2628
Mà vì số đầu tiên trong chuỗi là p
03:40
and the ratio is this product that’s less than 1,
56
220383
3378
và tỷ số trong chuỗi này phải nhỏ hơn 1,
03:44
the sum will be (p divided by 1) minus the ratio.
57
224053
4463
vậy tổng sẽ là p chia cho (1 trừ đi tỷ số).
03:48
We want this sum to be 1/2.
58
228766
2628
Chúng ta muốn tổng này phải là 1/2.
03:51
Using some algebra to solve for q,
59
231519
2627
Sử dụng một vài công thức đại số để tìm ra q,
03:54
we find that q should equal p divided by 1-minus-p.
60
234188
4505
ta thấy rằng q phải bằng p chia cho (1 trừ p).
03:58
If p is greater than 50%, q would need to be bigger than 1,
61
238943
4713
Nếu p lớn hơn 50%, q sẽ cần phải lớn hơn 1,
04:03
which can’t happen.
62
243656
1418
điều mà không thể xảy ra.
04:05
In that case, a fair game is impossible,
63
245324
3087
Trong trường hợp đó, một trò chơi công bằng là không thể,
04:08
because the human has a better-than-50% chance of winning immediately.
64
248411
4379
bởi vì con người luôn có cơ hội hơn 50% chiến thắng ngay lập tức.
04:13
The robot's total probability is also the total of a geometric series.
65
253249
4755
Tổng xác suất của robot cũng là tổng của một chuỗi hình học.
04:18
How does this series compare to the human’s?
66
258129
2460
Chuỗi này so với chuỗi của con người như thế nào?
04:20
To win, the robot needs some number of double misses,
67
260840
3712
Để giành chiến thắng, robot cần một số lần trượt kép,
04:24
then a human failure followed by a robot success.
68
264677
4087
sau đó là thất bại của con người, cuối cùng là thành công của robot.
04:29
If q equals p over 1-minus-p,
69
269432
3420
Nếu q bằng p chia (1 trừ p),
04:32
(1-minus-p) times q is p.
70
272852
2961
thì (1 trừ p) nhân q chính là p.
04:36
For our choice of q, not only do these series have the same sum,
71
276355
4088
Đối với lựa chọn q của chúng ta, không chỉ các chuỗi này có cùng một tổng,
04:40
but they’re the same series!
72
280443
1877
mà chúng phải là cùng một chuỗi!
04:43
We could bypass geometric series by starting with this reasoning.
73
283195
4088
Chúng ta có thể bỏ qua chuỗi hình học bằng cách bắt đầu với lý luận này.
04:47
The robot’s chances of winning in the first round is (1-minus-p) times q,
74
287533
5214
Cơ hội chiến thắng của robot trong vòng đầu tiên là (1 trừ p) nhân q,
04:52
and so if we want that chance to match the human’s first-round chance,
75
292913
4422
vì vậy nếu muốn xác suất đó khớp với xác suất vòng đầu tiên của con người,
04:57
we want it to equal p, making q: p over 1-minus-p.
76
297418
5005
chúng ta muốn nó bằng p, khiến cho q sẽ bằng p trên (1 trừ p).
05:02
More rounds may occur, but before each round,
77
302840
3003
có thể có nhiều lượt ném hơn, nhưng trước mỗi vòng,
05:05
the competitors are tied, so everything effectively restarts.
78
305843
4630
mọi đối thủ đều hòa, vì vậy mọi thứ sẽ bắt đầu lại một cách hiệu quả.
05:10
If they have the same odds of winning in the first round,
79
310556
2961
Nếu họ có cùng tỷ lệ thắng ở vòng đầu tiên,
05:13
they also will in the second round, and so on.
80
313642
3003
họ cũng sẽ như vậy ở vòng thứ hai, v.v.
05:16
The demonstration goes perfectly,
81
316854
2085
Minh chứng diễn ra hoàn hảo,
05:18
but while you didn't want to embarrass yourself,
82
318939
2420
nhưng trong khi bạn không muốn làm xấu hổ bản thân,
05:21
you also didn’t want to deceive the public.
83
321359
2627
bạn cũng không muốn lừa dối công chúng.
05:24
Taking the stage, you explain your company’s false promises
84
324111
3837
Đứng lên sân khấu, bạn giải thích những hứa hẹn sai lầm của công ty
05:27
and your hastily ad-libbed solution.
85
327948
2753
và giải pháp vội vàng của bạn.
05:31
Thankfully, the ensuing bad press is directed at your employers,
86
331327
4421
Rất may là, bài báo tiêu cực sau đó hướng đến người tuyển dụng bạn,
05:35
and it turns out the presentation volunteers
87
335915
2544
và hóa ra có tình nguyện viên thuyết trình
05:38
own a more employee-friendly robotics company.
88
338459
3170
sở hữu một công ty robot thân thiện hơn với nhân viên.
05:41
After some tedious intellectual property litigation,
89
341962
3170
Sau một số vụ kiện tụng về sở hữu trí tuệ tẻ nhạt,
05:45
you find yourself at a healthier workplace
90
345132
2544
bạn thấy mình đang ở một nơi làm việc lành mạnh hơn
05:47
with a regular spot on a pickup basketball team.
91
347676
3212
với vị trí thường xuyên trong một đội bóng rổ tự do.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7