A Creative Approach to Community Climate Action | Xavier Cortada | TED

Translator: Bertha Regina Reviewer: 24 Anh

When it comes to climate,

Khi nói đến khí hậu,

how do we stop preaching to the choir?

làm sao để ta thôi thuyết phục những người đã chung chí hướng?

What can we do to grab the attention

Chúng ta có thể làm gì để thu hút sự chú ý từ những cá nhân không quan tâm?

of those individuals who are disengaged?

I ask these questions as an artist, as an educator

Tôi đặt những câu hỏi này với tư cách là một nghệ sĩ, một nhà giáo dục

and as a lifelong resident of Miami, Florida,

và là cư dân trọn đời của Miami, Florida,

one of the most climate-vulnerable cities in the United States.

một trong những thành phố dễ bị tổn thương nhất bởi khí hậu ở Hoa Kỳ.

In Miami, we're already seeing storm drains

Ở Miami, chúng ta đã thấy những cống thoát nước phun trào nước

that erupt with water after heavy rainfalls,

sau những trận mưa lớn,

and cars and properties that are damaged

những chiếc ô tô và tài sản bị phá hủy

due to flooding from high tide.

do lũ lụt do triều cường dâng cao.

And we've all seen the devastation of Hurricane Ian

Và tất cả chúng ta đã thấy sự tàn phá của Bão Ian

as it barreled at 150 miles an hour,

khi bão lan với tốc độ 150 dặm một giờ,

bringing 10 feet of storm surge to the Gulf Coast,

kéo theo nước dâng do bão cao ba mét đến Bờ Vịnh,

just two and a half hours from my home.

chỉ cách nhà tôi hai tiếng rưỡi.

My home sits at six feet above sea level.

Nhà của tôi nằm ở độ cao 1,8 mét so với mực nước biển.

But today, we see cranes populating [the] Miami skyline,

Nhưng ngày nay, chúng ta thấy cần cẩu trên đường chân trời Miami,

building more and more skyscrapers at the water’s edge.

xây dựng ngày càng nhiều tòa nhà chọc trời ở đường mép nước.

Thanks to this brazen overdevelopment,

Vì sự phát triển quá mức trắng trợn này,

many Miamians aren't aware of the threat

nhiều người dân Miami không nhận thức được mối đe dọa

that sea level rise poses to their families,

mà mực nước biển dâng gây ra cho gia đình họ,

their homes and their communities.

những ngôi nhà và cộng đồng của họ.

I myself wasn’t aware of just how dire Miami’s situation was

Bản thân tôi đã không nhận thức được tình hình của Miami tồi tệ như thế nào

until I traveled to Antarctica.

cho đến khi tôi đến Nam Cực.

I went there in 2006

Tôi đến đó vào năm 2006

as part of the National Science Foundation Antarctic Artists and Writers Program.

theo Chương trình Nghệ sĩ và Nhà văn Nam Cực của Quỹ Khoa học Quốc gia.

I spoke with scientists there

Tôi đã trò chuyện với những nhà khoa học ở đó

and I learned just how vulnerable my city was.

và tôi biết được thành phố của tôi dễ bị tổn thương như thế nào.

I was standing on the very ice that threatened to melt

Tôi đang đứng trên tảng băng có nguy cơ tan chảy

and drown the only place I've ever called home.

và nhấn chìm nơi duy nhất mà tôi từng gọi là nhà.

So I took that ice and I made art with it.

Vì vậy, tôi lấy tảng băng đó và tạo ra nghệ thuật từ nó.

I took ice that glaciologists brought back from their field stations

Tôi lấy băng mà các nhà nghiên cứu sông băng mang về từ các trạm thực địa của họ

và làm tan chảy nó để tạo ra một loạt các bức tranh băng ở Nam Cực,

and melted it to create a series of Antarctic ice paintings,

paintings made in Antarctica with Antarctica and about Antarctica.

những bức tranh được thực hiện ở Nam Cực, với Nam Cực và về Nam Cực.

But they weren't just about Antarctica.

Nhưng chúng không chỉ về Nam Cực.

They were about where Antarctica was going.

Chúng đang nói về những nơi mà Nam Cực sẽ đến.

I returned to Miami transformed by that experience

Quay về Miami, tôi đã thay đổi sau trải nghiệm đó

and pivoted my art practice to one

và biến việc làm nghệ thuật của tôi

where for 15 years now I’ve been trying to ask,

thành câu hỏi mà tôi tìm lời giải suốt 15 năm qua,

how do we best engage the public around climate issues?

làm thế nào để thu hút công chúng vào các vấn đề khí hậu một cách tốt nhất?

Just a few years ago,

Chỉ vài năm trước,

I worked with the village of Pinecrest

tôi đã làm việc với làng Pinecrest

to develop a socially engaged art project

để phát triển một dự án nghệ thuật gắn kết xã hội

that would make sea level rise impossible to ignore.

có thể biến mực nước biển dâng cao thành điều không thể ngó lơ.

We called it The Underwater Homeowners Association.

Chúng tôi gọi nó là Hiệp hội Chủ nhà Dưới nước.

Let that sink in for a second.

Hãy để điều đó chìm trong một giây.

(Laughter)

(Tiếng cười)

We used those Antarctic ice paintings as the backdrop for yard signs

Chúng tôi đã sử dụng những bức tranh băng ở Nam Cực

làm phông nền cho các biển hiệu ngoài sân

that would map the elevation of people's homes.

để đánh dấu độ cao của những nhà ở của mọi người.

People use an app to find out how many feet above sea level their homes are.

Mọi người sử dụng một ứng dụng để tìm hiểu xem

nhà của họ cao bao nhiêu mét so với mực nước biển.

Và sau đó họ sẽ vẽ con số đó lên biển báo ngoài sân

And then they would either paint that number on a yard sign

or take home a pre-made one

hoặc mang về nhà một cái làm sẵn

and they would place it in their front yards.

và họ sẽ đặt nó ở sân trước của họ.

Now, you can imagine, when your neighbor from across the street asks you

Bây giờ, bạn có thể tưởng tượng, khi người hàng xóm bên kia đường hỏi bạn

số tám trước cửa nhà bạn có ý nghĩa gì,

what that number eight in front of your house means,

it's a perfect opportunity for you to tell them

đó là một cơ hội hoàn hảo để bạn nói với họ

that they too live at eight feet above the sea.

rằng họ cũng sống ở độ cao tám feet so với mặt biển.

And it is in their interest,

Và đó là lợi ích của họ,

in their personal and financial interest,

lợi ích cá nhân và tài chính,

to understand the consequences of a warming planet.

khi hiểu về hậu quả của sự nóng lên toàn cầu.

The strangeness or weirdness of these signs --

Sự kỳ lạ hay lập dị của những biển hiệu này --

remember, these aren't political signs or "home for sale" signs,

hãy nhớ rằng, đây không phải là biển báo chính trị hay biển báo “bán nhà“,

these are elevation markers --

đây là những điểm đánh dấu độ cao --

is a key component to a socially engaged project

là một thành phần quan trọng cho một dự án gắn kết xã hội

that makes random people stop long enough to ask,

khiến những người ngẫu nhiên dừng lại đủ lâu để hỏi,

"What is this about?"

“Biển đó nói về gì thế?”

And it is in that way

Chính bằng cách đó,

that many of my neighbors realized

nhiều người hàng xóm của tôi đã nhận ra

that although they lived farther inland from the ocean,

rằng mặc dù họ sống trong đất liền xa đại dương hơn,

they weren't necessarily less vulnerable to the rising seas.

không có nghĩa là họ ít bị tổn thương hơn khi mực nước biển dâng cao.

You see, in Miami, elevation generally increases as you move inland

Bạn thấy đấy, ở Miami, độ cao thường tăng lên khi bạn di chuyển vào đất liền

until you hit this ridge

cho đến khi bạn đến chỗ sườn núi này

and then it starts dropping

và độ cao bắt đầu giảm

as you approach the Florida Everglades, the River of Grass,

khi bạn đến gần Florida Everglades, sông Grass,

or what I call Miami's second coastline.

hay chỗ mà tôi gọi là đường bờ biển thứ hai của Miami.

As these yard signs were popping up --

Khi các biển hiệu ngoài sân này xuất hiện,

house by house, block by block --

từng ngôi nhà, từng dãy phố --

I worked with schools to paint four street intersections

Tôi đã làm việc với các trường học để vẽ bốn ngã tư đường

with their respective elevations.

với độ cao tương ứng của chúng.

We call that road Elevation Drive

Chúng tôi gọi nó là Đường Độ cao

because it showcased the elevation of a neighborhood,

bởi vì nó cho thấy độ cao của một khu phố,

tăng lên khi bạn lái xe vào đất liền

rising as you drove inland

and then dropping after you crossed that barely noticeable ridge.

và sau đó giảm xuống sau khi bạn vượt qua sườn núi hầu như khó nhận thấy đó.

And as if being flanked by bodies of water on both sides wasn't enough,

Và như thể được bao bọc bởi những vùng nước ở cả hai bên là không đủ,

Miami has a third coastline.

Miami có một bờ biển thứ ba.

It's the water beneath our feet in the aquifer.

Đó là nước dưới chân chúng ta trong tầng ngậm nước.

This is where saltwater intrusion

Đây là nơi nước mặn xâm nhập

is presently threatening our drinking water.

hiện đang đe dọa nguồn nước uống của chúng ta.

And it is the reason why, when it comes to sea level rise,

Và đó là lý do tại sao, khi nói đến mực nước biển dâng,

dams are not a solution for Miami.

các con đập không phải là giải pháp cho Miami.

You see, my city is built on porous limestone rock,

Bạn thấy đấy, thành phố của tôi được xây dựng trên đá vôi xốp,

and the water will just come up through it.

và nước sẽ ngấm qua nó và dâng lên.

Now, as information about this, about our project, started getting out,

Giờ đây, khi thông tin về điều này, về dự án của chúng tôi bắt đầu lan truyền,

all hell broke loose.

mọi thứ trở nên hỗn độn.

People started calling the mayor's office,

Mọi người bắt đầu gọi đến văn phòng thị trưởng,

"What are you doing?

“Mấy người đang làm gì thế?

How are you supporting a project

Các ông đang hỗ trợ một dự án

that's going to inherently diminish our property values?"

vốn dĩ làm giảm giá trị tài sản của chúng tôi sao?”

Và những người môi giới hoảng hốt.

And the realtors were aghast.

"How are we going to make sales in the neighborhood?"

“Làm sao mà ta bán được nhà trong khu phố nữa chứ?”

Phản ứng dữ dội này, mong muốn che giấu một con số

This backlash, this desire to hide a number

that's in every single one of our flood insurance documents

nằm trong từng tài liệu bảo hiểm lũ lụt của chúng tôi

made the city officials actually reconsider the support for the project.

khiến các quan chức thành phố thực sự xem xét lại việc hỗ trợ cho dự án.

But by then it was too late.

Nhưng đến lúc đó thì đã quá muộn.

The project had broad community support.

Dự án đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi của cộng đồng.

Hundreds of signs were all over the neighborhood.

Hàng trăm tấm biển khắp khu phố.

People wanted to do something.

Mọi người muốn làm gì đó.

So, we convened monthly

Vì vậy, chúng tôi đã tổ chức các cuộc họp hàng tháng

Underwater Homeowners Association meetings

của Hiệp hội Chủ nhà Dưới nước

where people came together

nơi mọi người gặp nhau

and they learned from relevant scientists

và họ học hỏi từ các nhà khoa học, chuyên gia và học viên có liên quan

and experts and practitioners

and ultimately began planning for a future

và sau cùng bắt đầu lập kế hoạch cho tương lai

with faulty septic tanks

với những bể tự hoại không hoàn hảo

and risky real estate

và bất động sản chứa rủi ro

and water that would rise,

và mực nước sẽ dâng lên,

but unlike a hurricane storm surge,

nhưng không giống như triều cường do bão,

will not recede.

nước sẽ không rút đi.

I want to emphasize what I'm talking about here.

Tôi muốn nhấn mạnh những gì tôi đang nói ở đây.

I'm talking about social practice, about socially engaged art.

Tôi đang nói về thực hành xã hội, về nghệ thuật gắn với xã hội.

The objects are important -- the yard signs, the street murals --

Các đối tượng rất quan trọng -- biển hiệu ngoài sân, tranh tường đường phố

but the art is the process.

nhưng nghệ thuật là quá trình.

The art lives in the interaction,

Nghệ thuật tồn tại trong sự tương tác,

in the community coming together to plan to strategize.

trong cộng đồng cùng chung tay để lên kế hoạch chiến lược.

It is in this way

Với cách này,

that socially engaged art provides a mechanism

nghệ thuật gắn kết xã hội cung cấp một cơ ché

that brings different people together

tập hợp những người khác nhau lại để cùng nhau giải quyết thách thức chung.

around a shared challenge.

And importantly,

Và quan trọng là,

nó tạo ra ý thức về quyền tự quyết, về trách nhiệm.

it generates a sense of agency, of responsibility.

I first started working with my neighbors on environmental issues

Lần đầu tiên tôi bắt đầu làm việc với những người hàng xóm

về các vấn đề môi trường

when I witnessed a destruction of wetlands

là khi tôi chứng kiến sự tàn phá của vùng đất ngập nước

on a drive down to the Florida Keys.

trên đường lái xe xuống Florida Keys.

Miles upon miles of mangroves were being bulldozed

Hàng dặm rừng ngập mặn đang bị san bằng

to make space for a wider road.

để nhường chỗ cho đường xá rộng hơn.

And I imagined someone driving down that road in the future

Và tôi tưởng tượng ai đó lái xe trên con đường đó trong tương lai

being clueless about the ecosystem

mà không biết gì về hệ sinh thái đã từng phát triển mạnh ở đó.

that once thrived there.

Just like many of us today

Cũng giống như nhiều người trong chúng ta ngày nay

are oblivious to the nature we've already destroyed.

không biết gì về thiên nhiên mà chúng ta đã phá hủy.

So I used eco art.

Vì vậy, tôi đã sử dụng nghệ thuật sinh thái.

Tôi đưa những người hàng xóm, những người bạn Nam Floridia của tôi,

I brought my neighbors, my South Floridians,

on walks through majestic mangrove forests.

đi dạo qua khu rừng ngập mặn hùng vĩ.

There we were, knee deep in water, crawling through mangrove roots.

Chúng tôi ở đó, nước ngập đến đầu gối, bò qua rễ của cây ngập mặn.

Và tôi sẽ giải thích rằng những cây này hấp thụ cacbon từ bầu khí quyển.

And I would explain that these trees sequester carbon from the atmosphere.

They support biodiversity, they protect us from storm surges.

Chúng hỗ trợ đa dạng sinh học, chúng bảo vệ chúng ta khỏi triều cường.

We collected mangrove propagules, seedlings,

Chúng tôi thu thập trụ mầm, cây con của rừng ngập mặn,

that we would then give to store owners on Lincoln Road,

sau đó chúng tôi sẽ tặng cho các chủ cửa hàng trên Đường Lincoln,

the busiest shopping area in Miami Beach.

khu mua sắm sầm uất nhất ở Bãi biển Miami.

We asked those store owners to grow those mangroves

Chúng tôi đã nhờ các chủ cửa hàng đó trồng các cây ngập mặn đó

as vertical nurseries right there inside their stores.

như vườn ươm thẳng đứng ngay bên trong cửa hàng của họ.

Our volunteers put the seedlings in disposable cups

Tình nguyện viên của chúng tôi đặt cây con vào cốc dùng một lần

and hung them on the merchant windows as installations

và treo chúng trên các cửa sổ trưng bày

như những tác phẩm sắp đặt ngụ ý chỉ mạng lưới thành phố

that reference the city grid

that displaced the mangroves on that very barrier island.

đã thay thế rừng ngập mặn trên chính hòn đảo chắn đó.

When the people walk by that store,

Khi mọi người đi ngang qua cửa hàng đó,

it's really unexpected to see a bunch of mangroves in a window.

thật bất ngờ khi thấy nhiêu cây ngập mặn trong một cửa sổ.

So they ask a store owner, "What is this about?"

Vì vậy, họ hỏi một chủ cửa hàng, “Cái này về gì vậy?”

Người chủ nói: “Những khu rừng ngập mặn này đang đòi lại đảo của chúng.

The owner says, "These mangroves are reclaiming their island.

Mangrove seedlings used to hang on this very location, on trees,

Cây giống rừng ngập mặn thường treo trên chính vị trí này, trên cây,

before all of this concrete was poured."

trước khi tất cả các loại bê tông này được đổ. ”

Well, when the installations came down after the seedlings were germinated,

Chà, khi gỡ các món đồ lắp đặt xuống sau khi cây con nảy mầm,

chúng tôi đã trồng chúng.

we planted them.

Twenty-five acres of them on Biscayne Bay.

25 mẫu đất trong số đó nằm trên Vịnh Biscayne.

But more importantly,

Nhưng quan trọng hơn,

we inspired thousands of South Floridians

chúng tôi đã truyền cảm hứng cho hàng ngàn người Nam Florida

to become environmental stewards,

trở thành quản lý môi trường,

to care for the environment.

quan tâm đến môi trường.

We did this in partnership with dozens of schools, museums and libraries.

Chúng tôi đã làm điều này với sự cộng tác của

hàng chục trường học, viện bảo tàng và thư viện.

And it wasn't just about creating ecosystems above and below the water line.

Và nó không chỉ là về việc tạo ra các hệ sinh thái trên và dưới mực nước.

It was about developing a cadre of eco emissaries,

Đó là về việc phát triển đội ngũ sứ giả sinh thái,

of creative problem solvers.

những người giải quyết vấn đề sáng tạo,

Of Miamians, driven by empathy and love of community.

đội ngũ của người Miami, được thúc đẩy bởi sự đồng cảm và tình yêu cộng đồng.

Art did that. Art has that power.

Nghệ thuật đã làm được điều đó. Nghệ thuật có sức mạnh đó.

Art has the power to break down barriers and bridge divides.

Nghệ thuật có sức mạnh phá vỡ rào cản và hàn gắn những chia cắt.

Art can help us see things in different ways.

Nghệ thuật có thể giúp ta nhìn mọi thứ theo hướng khác đi.

When you look at one of those yard signs with a number on it and ask,

Khi bạn nhìn vào một trong những biển hiệu ngoài sân có một con số trên đó và hỏi,

“What is this about?” --

“Biển này nói gì thế?”

that's the moment when the seed of awareness is planted in you.

Đó là khoảnh khắc hạt giống nhận thức được gieo vào bạn.

We've piqued your curiosity.

Chúng tôi đã khơi gợi sự tò mò của bạn.

Khi bạn tham gia một dự án nghệ thuật sinh thái

When you're engaged in an eco art project and begin caring for mangroves,

và bắt đầu chăm sóc rừng ngập mặn,

walking in that forest, collecting them, sharing, talking about them,

đi bộ trong khu rừng đó, thu thập chúng, chia sẻ, nói về chúng,

installing them and then planting them,

lắp đặt chúng và sau đó trồng chúng,

you begin to develop a personal connection with nature.

bạn bắt đầu phát triển mối liên hệ cá nhân với thiên nhiên.

Tìm cách khơi dậy khoảnh khắc nhận biết đó

Finding ways to provoke that moment of inquiry

and importantly,

và quan trọng là,

creating pathways for further action,

tạo ra các con đường cho hành động tiếp theo,

that's what socially engaged art does.

đó là những gì nghệ thuật gắn kết với xã hội làm.

And it is my hope that all of us, across all sectors,

Và tôi hy vọng rằng tất cả chúng ta, trong mọi lĩnh vực,

use the power of art.

sử dụng sức mạnh của nghệ thuật.

That universal language, the power of art,

Ngôn ngữ phổ quát đó, sức mạnh của nghệ thuật,

to engage our communities.

để thu hút cộng đồng của chúng ta.

So that individuals can tap into their own creativity

Để các cá nhân có thể khai thác sự sáng tạo của chính họ

and work with others in finding innovative approaches

và làm việc với những người khác để tìm ra các cách tiếp cận cấp tiến

to build a more just, a more loving and a more beautiful world.

để xây dựng một thế giới công bằng hơn, yêu thương hơn và tươi đẹp hơn.

Cám ơn.

Thank you.

(Applause)

(Vỗ tay)