The Danger and Devotion of Fighting for Women in Afghanistan | Tamana Ayazi | TED

Translator: Giang Nguyen Reviewer: Xuân Nghi Vương

Kat Craig: Tamana, welcome.

Kat Craig: Chào mừng, Tamana.

It's so wonderful to have you here today.

Thật tuyệt khi bạn có mặt ngày hôm nay.

Thank you for joining us.

Cảm ơn bạn đã tham gia chương trình.

We're going to be talking about your directorial feature debut

Chúng ta hãy cùng bàn về bộ phim đầu tay mà bạn chỉ đạo thực hiện

"In Her Hands."

”Đôi tay nữ thị trưởng.”

I can't wait to hear all about that process

Tôi không thể đợi để nghe toàn bộ quá trình

of making such a beautiful film.

đã làm nên một bộ phim tuyệt đẹp như vậy.

But before we start, can you tell us a little bit

Nhưng trước khi bắt đầu, bạn có thể nói đôi điều

about what it was like when you were younger in Afghanistan,

về thời trẻ của bạn khi còn ở Afghanistan không?

what it was like growing up?

về quá trình trưởng thành của bạn ấy?

Tamana Ayazi: Thank you so much. It's lovely to be here with you.

Tamana Ayazi: Cảm ơn bạn rất nhiều. Tôi rất vui được ở đây với bạn.

Some of the good memories I have from my childhood

Một số hồi ức đẹp về tuổi thơ tôi

[are] being able to play soccer on the street with boys, with my friends.

là khi tôi chơi đá bóng trên con đường cùng với mấy cậu bạn, với bạn bè của tôi.

And also I used to have a bike.

Và tôi cũng từng có một chiếc xe đạp.

I used to go out every evening with my friends

Tôi thường đi chơi vào những buổi chiều với bạn bè của tôi

to bring groceries,

để mua tạp hóa phẩm,

to just go, you know, spend some time together

cứ như vậy, bạn biết đấy, dành thời gian bên nhau

and just be there and exist.

hay chỉ cần hiện diện ở đó là được.

KC: And that very active life has continued for you.

KC: Và cuộc sống năng động đó vẫn tiếp diễn với bạn.

I know that you started making films

Tôi biết bạn đã bắt đầu làm phim

at a really young age,

từ khi còn rất trẻ,

when you were still in high school, is that right?

khi bạn còn học cấp ba, đúng vậy chứ?

TA: Yes, I was in 11th grade when I started.

TA: Đúng vậy, tôi bắt đầu làm phim từ năm lớp 11.

I was part of a program

Tôi đã tham gia một chương trình

called Citizen Journalism and Documentary Filmmaking,

được gọi là Nhà báo công dân và Nhà làm phim Tài liệu,

and I was representing my hometown, Mazar, north of Afghanistan.

và tôi đại diện cho quê hương mình, thành phố Mazar, Bắc Afghanistan.

And that’s how I started making films.

Đó là cách tôi bén duyên với nghề.

And it was -- we were supposed to make one documentary,

Chúng tôi được giao việc sản xuất một bộ phim tài liệu,

one short documentary per month from pre-production to post-production.

một phim tài liệu ngắn mỗi tháng từ giai đoạn tiền sản xuất đến công chiếu.

And we were very excited about that.

Và chúng tôi rất hào hứng về nó.

And it opened other doors.

Nó đã mở ra những cơ hội khác.

I was able to go to the places I have never been

Tôi đã có thể đến những nơi tôi chưa từng tới

and I was able to meet people, communicate,

và tôi có thể gặp người mới,

trò chuyện, lắng nghe và thử kể lại câu chuyện của họ.

listen to them and try to tell their stories.

KC: Let's talk a little bit about "In Her Hands."

KC: Hãy nói một chút về “Đôi tay nữ thị trưởng.”

Can you summarize a little bit about what the film is about

Bạn có thể tóm tắt một chút về nội dung phim

and why you chose to tell that story?

và lý do bạn chọn kể câu chuyện đó được không?

TA: The film is about a strong woman

TA: Bộ phim nói về một người phụ nữ kiên cường

who was trying to make a change in her community.

đang cố gắng tạo ra thay đổi cho cộng đồng của cô.

And like many other Afghans from my generation,

Và giống như nhiều người Afghanistan thuộc thế hệ tôi,

Zarifa Ghafari was trying to make a change in her own hometown

Zarifa Ghafari đang cố gắng để tạo ra sự thay đổi ở quê hương cô

of Maidan Shar, Maidan Wardak.

tại Maidan Shar, Maidan Wardak.

And she was quite famous in Afghanistan,

Và cô ấy khá nổi tiếng ở Afghanistan,

so I was really curious to know about her more.

nên tôi rất tò mò muốn biết nhiều hơn về cô.

So that's how I visited her.

Vậy nên tôi đã tìm gặp cô ấy.

And then we were trying to make a film not only about who Zarifa was,

Và sau đó chúng tôi thử làm một bộ phim không chỉ về con người của Zarifa,

but also the country itself.

mà còn về đất nước mình.

So we tried to include other characters to be able to tell a story of the country,

Vậy nên chúng tôi thêm vài nhân vật khác để có thể kể câu chuyện về đất nước,

không chỉ về một người.

not only one person.

And the journey of the country

Và hành trình của đất nước

towards 2021.

đến năm 2021.

(Video) Zarifa Ghafari: In the name of Allah. May God protect us.

(Video) Zarifa Ghafari: Nhân danh thánh Allah. Xin Ngài bảo vệ chúng con.

Driver: I’m Mayor Zarifa Ghafari’s driver, and I guard her 24/7.

Tài xế: Tôi là tài xế của Mayor Zarifa Ghafari, và tôi bảo vệ cô ấy 24/7.

And I'm very happy

Và tôi rất vui

to be serving a woman

được phục vụ một người phụ nữ

who so completely serves her country

toàn tâm phục vụ đất nước

and her people.

và người dân của mình.

ZG: After we pass these deserts, we’ll feel safer.

ZG: Sau khi vượt qua những sa mạc này, chúng ta sẽ thấy an toàn hơn.

Slow down. Drive slowly.

Chậm lại. Lái chậm thôi.

Cars are heading towards us.

Có mấy chiếc ô tô đang hướng về phía của chúng ta.

(Horn blares)

(Tiếng còi lớn)

Driver: I drive above the speed limit,

Driver: Tôi vượt quá tốc độ cho phép,

one hand on the steering wheel, one on my pistol,

một tay trên vô lăng, một tay cầm khẩu súng lục,

because the road I drive Zarifa on every day

bởi vì con đường tôi chở Zarifa hằng ngày,

between Kabul and Maidan Shar is controlled by the Taliban.

giữa Kabul và Maidan Shar, bị kiểm soát bởi phiến quân Taliban.

She is a champion for me and our people.

Cô ấy là nhà vô địch đối với tôi và người dân.

I live every second of my life with the memory of her.

Kí ức về cô ấy lấp trọn từng giây phút trong cuộc đời tôi

KC: So the film spans a period --

KC: Vậy là bộ phim kéo dài một thời gian--

I think you started working on the project in 2020

Tôi nghĩ bạn bắt đầu làm việc trong dự án năm 2020

and Zarifa, the main character,

và Zarifa, nhân vật chính,

is the youngest female mayor in Afghanistan,

là nữ thị trưởng trẻ nhất ở Afghanistan,

in the capital city of a province

ở thủ phủ của một tỉnh

that has always had a strong Taliban presence.

nơi luôn có sự hiện diện mạnh mẽ của quân Taliban.

And you did go out and you filmed in the mountains with the Taliban.

Và bạn đã ra ngoài và quay phim ở vùng núi có quân Taliban.

You said earlier that one of your favorite parts of filmmaking

Bạn từng nói rằng một phần bạn thích trong quá trình làm phim

is talking with people and telling their stories.

là nói chuyện với mọi người và kể lại câu chuyện của họ.

It must have been difficult meeting people whose views you don't share.

Gặp mặt những người không cùng quan điểm hẳn phải khó khăn lắm nhỉ

Tell us a little bit about how you managed to build those relationships

Vậy bạn đã xoay sở như thế nào để xây dựng nên các mối quan hệ

and how you were able to film there.

và có thể quay phim ở đó vậy?

TA: I think filmmaking and storytelling is more about listening to people,

TA: Tôi nghĩ làm phim và kể chuyện phần lớn là lắng nghe người khác,

understanding them, no matter how different they are.

thấu hiểu họ, bất kể sự khác biệt giữa hai bên.

So this is how --

Vậy nên đó là cách --

When we started working on this documentary, "In Her Hands,"

Khi chúng tôi bắt đầu làm bộ phim này, “Đôi tay nữ thị trưởng,”

that's how it started.

đó là cách nó bắt đầu.

So with Zarifa, for me, it was easier because she was a woman,

Vậy nên với Zarifa, với tôi, nó dễ hơn vì cô ấy là một phụ nữ,

she was from my own generation

cô ấy cùng thế hệ với tôi

and we were trying to make a change in our communities,

và chúng tôi đều đang cố gắng tạo ra thay đổi cho cộng đồng của mình,

using different tools or different ways.

sử dụng các công cụ hoặc đường lối khác nhau.

But then also we thought that's important to include also the Taliban,

Nhưng sau đó chúng tôi nghĩ rằng việc bao gồm quân Taliban cũng rất quan trọng,

because there was peace talks going on between the US government and the Taliban,

vì đã có các cuộc đàm phán hòa bình diễn ra giữa chính phủ Hoa Kỳ và Taliban,

but Afghans were not included.

nhưng không có mặt dân Afghanistan.

And we, as Afghan woman,

Và chúng tôi, phụ nữ Afghanistan,

knew that we will be more affected than anyone

biết rằng chúng tôi sẽ chịu ảnh hưởng hơn bất kỳ ai khác

if there is any change in the country,

nếu có bất kỳ thay đổi nào trong nước,

especially if Taliban will come back to power.

đặc biệt nếu Taliban có lại quyền lực.

KC: When you met with some of the senior leadership

KC: Khi bạn gặp một số lãnh đạo cấp cao

in the region of the Taliban,

trong khu vực của quân Taliban,

how did they respond to you?

họ đã trả lời bạn như thế nào?

Were you able to have conversations

Bạn có cơ hội trò chuyện không?

and did their opinion of you,

và bạn có nghĩ, ý kiến ​​của họ về bạn

do you think, change over the course of the filming?

có thay đổi trong quá trình quay phim hay không?

TA: When I first started contacting the Taliban,

TA: Khi tôi lần đầu liên lạc với Taliban,

so basically we did it through the leadership.

về cơ bản, chúng tôi liên lạc thông qua ban lãnh đạo.

We contacted them to be able to go there and film them.

Chúng tôi đã liên hệ với họ để có thể đến đó và quay phim.

It took us some time, they did not respond to messages on time.

Chúng tôi đã mất kha khá thời gian vì họ không trả lời ngay.

So it took us weeks and months to get permission.

Vì vậy, chúng tôi đã đợi cả tháng để có sự cho phép.

But then once I was there, because I was a woman,

Nhưng sau đó tôi đã ở đấy, bởi vì tôi là phụ nữ,

and then after -- they said after 25 or more years,

và sau đó -- họ nói sau 25 năm hoặc hơn,

there was an Afghan filmmaker, a woman on the mountains with them.

mới có một nhà làm phim Afghanistan, một người phụ nữ trên núi với họ.

So they were quite shocked to see me there.

Vì vậy, họ đã khá sốc khi gặp tôi ở đó.

So when I was doing the first interview, they tried to not look at me.

Nên khi tôi thực hiện cuộc phỏng vấn đầu tiên, họ né tránh không nhìn tôi.

But then I remember by the time they started,

Nhưng tôi nhớ là dần dần,

you know, being more comfortable.

bạn biết đấy, họ trở nên thoải mái hơn.

And then at the end, I remember when I was saying goodbye

Và rồi cuối cùng, tôi nhớ khi tôi nói lời tạm biệt

to one of the leaders, one of the commanders,

một trong những nhà lãnh đạo, một trong những chỉ huy,

he was blushing and he wanted to shake hands with me.

anh ấy đỏ mặt và anh ấy muốn bắt tay tôi.

And then that time I wasn't sure. I was like, what will happen?

Và lúc đó tôi đã không chắc. Tôi kiểu như, chuyện gì sẽ xảy ra?

Because I see all these other Taliban commanders and Taliban soldiers,

Bởi vì tôi thấy tất cả những chỉ huy Taliban và binh lính Taliban khác,

and they had their guns with them.

và họ có súng bên người.

So I was like, what if I shake hands and something happens to me?

Vậy nên tôi kiểu như, nếu như tôi bắt tay và có gì đó xảy ra với mình thì sao?

And I remember our local producer who visited Taliban so many times before,

Và tôi nhớ nhà sản xuất của chúng tôi, người đã gặp Taliban nhiều lần trước đây,

he kept saying, "Tamana, be careful, don't do that."

anh ấy cứ nói, “Tamana, cẩn thận, đừng làm vậy.”

So, yeah.

Vậy nên, vâng.

KC: And did you shake his hand?

KC: Và bạn có bắt tay anh ấy không?

TA: He didn't want to do that at the end. So yeah, we left at that.

TA: Cuối cùng anh ấy không muốn nữa. Vì vậy, chúng tôi rời đi khỏi đó.

KC: Yeah.

KC: Vâng.

(Video) Solider 1: The government has failed the people of Afghanistan.

(Video) Người lính 1: Chính phủ đã khiến người dân Afghanistan thất vọng.

Ask the people here whether the government has done anything for them.

Hỏi người dân ở đây xem chính phủ đã làm bất cứ điều gì cho họ chưa.

Solider 2: We are from this country, and we will serve it.

Người lính 2: Chúng tôi đến từ đất nước này và sẽ phục vụ nó.

Solider 3: Brave Mujahideen!

Người lính 3: Mujahideen dũng cảm!

Solider 4: Until we establish Islamic rule across the whole planet,

Người lính 4: Chừng nào đạo luật Hồi Giáo chưa được thiết lập trên khắp hành tinh

we will not surrender to anyone.

thì chừng đó chúng tôi sẽ không đầu hàng.

I have been put here to fight people.

Tôi ở đây để chiến đấu với mọi người

I have been instructed to kill people.

Tôi đã được đào tạo để giết người.

To destroy people, behead people.

Để tiêu diệt, để chặt đầu.

Until they believe there is no god but Allah.

Cho đến khi họ tin không có thượng đế nào ngoài Allah.

Musafer: I’ve fought in these mountains since the US invasion in 2001.

Musafer: Tôi chiến đấu ở các ngọn núi này từ khi Mỹ xâm lược vào 2001.

Look at me, I am 36 years old,

Hãy nhìn tôi, tôi 36 tuổi,

but everyone thinks I am 40 or 50 years old.

nhưng mọi người đều nghĩ tôi 40 hoặc 50 tuổi.

KC: This is with the same people who were sending written death threats to Zarifa,

KC: Đây là những người đã gửi thư đe dọa cho Zarifa,

the main character in the film,

nhân vật chính trong phim,

as early as 2017.

vào đầu năm 2017.

Tell us a bit about the risks that both she and you faced

Hãy cho chúng tôi biết về những rủi ro mà cả cô ấy và bạn phải đối mặt

working in a province that had such a strong Taliban presence.

khi làm việc tại một tỉnh có sự hiện diện mạnh mẽ của Taliban.

TA: It just came back. I can still feel it.

TA: Nó vừa quay trở về. Tôi vẫn cảm thấy nó.

It was not an easy experience

Đó không phải là một trải nghiệm dễ dàng

because you know that any moment you might get killed.

Vì bạn biết rằng bất cứ lúc nào bạn cũng có thể bị giết.

And there were times when we filmed at night,

Và đã có lúc khi chúng tôi quay phim vào ban đêm,

days and nights in Maidan Wardak,

những ngày và đêm ở Maidan Wardak,

I was with her

Tôi với cô ấy

and there was fighting going on between [the] Afghan army and the Taliban.

và đang có cuộc chiến xảy ra giữa quân đội Afghanistan và Taliban.

And also, whenever we were in the car,

Và, mỗi lần chúng tôi ở trong xe,

I remember she used to hold my hand really tight,

Tôi nhớ cô ấy đã từng nắm tay tôi thật chặt

saying that “Tamana, what if there is a sticky bomb in this side of the car

nói rằng “Tamana, nếu như có một quả bom được cài ở bên này

or that side of the car?”

hay bên kia xe thì sao?”

But, you know, when you're going through so many crises,

Nhưng, bạn biết đấy, khi bạn đi qua biết bao cuộc khủng hoảng,

you find ways to deal with it.

bạn luôn tìm được cách để đối phó với nó.

And then we try to remember the good things

Và sau đó chúng tôi cố gắng nhớ những điều tốt đẹp

about, you know, being there.

về, bạn biết đấy, được ở đó.

And then I used to say that, "Zarifa, we are very close to Kabul."

Và sau đó tôi đã từng nói rằng, “Zarifa, chúng ta đang ở rất gần Kabul.”

It happened most of the time on the way between Maidan Wardak and Kabul.

Nó xảy ra hầu hết thời gian trên con đường giữa Maidan Wardak và Kabul.

Or I remember when we were in the city

Hoặc tôi nhớ khi chúng tôi ở thành phố

and we lost a few friends in Taliban sticky bombs explosions.

và chúng tôi đã mất một vài người bạn trong các vụ đánh bom của Taliban.

And we were down most of the time,

Và chúng tôi bị suy sụp suốt,

but that doesn’t mean that there was no life.

nhưng điều đó không có nghĩa rằng không có sự sống.

We found ways to deal with it.

Chúng tôi tìm cách để đối phó.

We found ways to be happy.

Chúng tôi tìm cách để hạnh phúc.

We found ways to find solutions, at least to raise our voice.

Chúng tôi tìm cách để lần ra giải pháp, ít nhất là lên tiếng.

I remember we did campaigns.

Tôi nhớ chúng tôi chạy các chiến dịch.

We did protests to --

Chúng tôi đã biểu tình --

make people, our leaders, and the world leaders,

để khiến mọi người, các lãnh đạo của mình, và các lãnh đạo thế giới,

listen to what was happening and what was waiting for us in the future.

lắng nghe những gì đang xảy ra và thứ gì đang đợi chúng ta sau này.

But unfortunately, I think we ended up where none of us were ready.

Nhưng thật không may, tôi nghĩ

đến cuối không ai trong chúng tôi sẵn sàng.

(Video) ZG: Whenever I meet people from different communities,

(Video) ZG: Mỗi khi tôi gặp mọi người từ các cộng đồng khác nhau,

I ask them to educate their children

Tôi yêu cầu họ cho con cái nền giáo dục.

because education is the only way out of this situation in Afghanistan.

bởi vì giáo dục là lối thoát duy nhất khỏi tình hình này ở Afghanistan.

Hello, how are you? Are you well?

Xin chào, bạn sao rồi? Bạn khỏe chứ?

We thank you for coming here.

Chúng tôi cảm ơn bạn đã đến đây.

Thank you.

Cảm ơn.

Our girls do study. There...

Con gái của chúng tôi đi học. Có...

There are some classes.

Có một số lớp học.

ZG: As a girl, I studied. I have a bachelor’s and a master’s degree.

ZG: Khi còn thời con gái, tôi đã đi học. Tôi có bằng cử nhân và bằng thạc sĩ.

When I was studying, I had to walk an hour each way to my school in Paktika.

Khi tôi đang học, tôi phải đi bộ một tiếng đồng hồ

để đến trường của tôi ở Paktika.

There were many suicide attacks and fights.

Có rất nhiều cuộc tấn công tự sát và cuộc chiến.

My father told me not to go anymore.

Bố tôi bảo tôi đừng đi nữa.

So I started going to school secretly.

Vì vậy, tôi phải bắt đầu lén đi học.

I was going to school in secret after he went to the office.

Tôi đã bí mật đi đến trường sau khi bố đi đến văn phòng.

It was my lifetime dream

Đó là giấc mơ cả đời của tôi

to see that my parents are proud

để thấy rằng cha mẹ tôi tự hào

of my reputation and my achievements.

về danh tiếng và thành tích của tôi.

So please educate your daughters and send them to school.

Vì vậy, hãy giáo dục con gái của bạn và gửi chúng đến trường.

If you educate one girl or woman, you save ten generations.

Nếu bạn giáo dục một cô gái hay một người phụ nữ, bạn đã cứu mười thế hệ.

KC: You spoke about how many women in Afghanistan

KC: Bạn đã nói về cách những người phụ nữ ở Afghanistan

were actively campaigning

đã tích cực vận động

to continue to move forward and not to fall back into old ways.

để tiếp tục hướng về phía trước và không để ngã lại lối cũ.

As the filming progressed and you realized that the Taliban were gaining power

Trong quá trình quay phim và bạn nhận ra

rằng Taliban đang giành được quyền lực

and more likely to come back to a position of strength,

và nhiều khả năng sẽ quay lại vị trí nắm quyền,

how did that feel for you and Zarifa?

bạn và Zarifa cảm thấy thế nào?

Did it change when you were in villages and cities?

Nó có thay đổi khi bạn ở trong làng và thành phố?

Could you tell there was something different in the air?

Bạn có thể chia sẻ liệu có sự khác biệt trong bầu không khí?

TA: Whenever I was in Kabul,

TA: Bất cứ khi nào tôi ở Kabul,

I was not able to see the change

Tôi không thể nhìn thấy sự thay đổi

because everything was OK.

bởi vì mọi thứ đều ổn.

Everything was alright.

Mọi thứ đều ổn.

But whenever I went to the villages, to other provinces ...

Nhưng bất cứ khi nào tôi đi đến các ngôi làng, đến các tỉnh thành khác...

And I remember coming back, I came with a lot of information,

Và tôi nhớ mình trở lại, mang theo rất nhiều thông tin,

but I was not really able to tell even my own family.

nhưng tôi không thể chia sẻ nó với chính gia đình mình.

I didn't want my sisters to be scared of the future.

Tôi không muốn chị em tôi lo sợ về tương lai.

I didn't want my mother to be scared of her future and my future.

Tôi không muốn mẹ tôi lo sợ về tương lai của bà ấy và tôi.

And if I have told them that,

Và nếu tôi nói với họ điều đó,

OK, I saw that these things were happening in the provinces,

Được rồi, tôi thấy những thứ này đang diễn ra ở các tỉnh,

especially meeting Taliban,

đặc biệt là việc gặp Taliban,

I knew that they were progressing.

Tôi biết rằng họ đang trong tiến độ.

And I remember whenever I went to other provinces in the past,

Và tôi nhớ bất cứ khi nào tôi đi đến các tỉnh khác trong quá khứ,

I wasn't really sure about it

Tôi không chắc chắn về nó lắm

but it was eye-opening to see all, you know,

nhưng nó như mở mang tầm mắt để nhìn thấu tất cả, bạn biết đấy,

the Taliban, people like me,

quân Taliban, những người như tôi,

ordinary Afghans,

người Afghanistan bình thường,

all of us, we were trying to build a country in our own ways,

tất cả chúng tôi đã cố gắng để xây dựng đất nước

theo cách riêng của chúng tôi,

but ended up destroying the whole country.

nhưng thành ra lại đang phá hủy cả đất nước

And the --

Và --

The flags changed when we crossed from one territory to another territory.

Những lá cờ thay đổi khi chúng tôi băng từ lãnh thổ này qua lãnh thổ khác.

There was a republic flag, and then there was [a] Taliban flag.

Có một lá cờ cộng hòa, và sau đó là một lá cờ của Taliban.

So we knew that there is a difference.

Nên chúng tôi biết rằng có một sự khác biệt.

And I remember, Zarifa and I, and other friends, female friends,

Và tôi nhớ, Zarifa và tôi, và các bạn khác, các bạn nữ

we talked about it a lot.

Chúng tôi nói về nó rất nhiều.

Chúng tôi kiểu cần phải thúc đẩy nó.

We were like, we need to push for it. We need to do something to change it.

Ta cần phải làm gì đó để thay đổi nó.

We knew, we had the fear in our heart that Taliban might come back,

Chúng tôi biết, có nỗi sợ hãi trong tim

rằng Taliban có thể trở lại,

but we thought they will be part of the government.

nhưng tôi nghĩ họ sẽ là một phần của chính phủ.

And the way it happened --

và cái cách mà nó diễn ra --

when the government collapsed,

khi chính phủ sụp đổ,

it was not only the government, it was --

nó không chỉ một mình chính phủ, nó --

the people, full of hopes and dreams.

là mọi người, toàn bộ niềm hy vọng và ước mơ.

And the future collapsed in front of us and we couldn't do anything about it.

Và tương lai sụp đổ trước mắt chúng tôi mà chúng tôi không thể làm gì.

We did have fear, but we didn't know that it would end up the way it did.

Chúng tôi có nỗi sợ, nhưng chúng tôi không biết nó sẽ kết thúc theo cách đó.

KC: And eventually it got so bad

KC: Và dẫu cho sự việc trở nên tồi tệ

that Zarifa had to leave, she left.

rằng Zarifa phải rời đi, cô ấy đã rời đi.

She came back. She had to leave again.

Cô ấy quay lại. Và lại rời đi lần nữa.

You have had to leave.

Bạn cũng phải rời đi.

And it's something that very few people have to make those difficult decisions.

Rất ít người phải đối mặt với những quyết định khó khăn như vậy.

It must have taken a lot.

Phải có sức chịu đựng rất lớn.

Do you plan to go back if you can?

Bạn có ý định quay lại nếu có thể không?

Would you return?

Bạn sẽ quay lại chứ?

TA: After Toronto for one week my heart was really calm

TA: Sau khi ở Toronto một tuần, trái tim tôi đã bình tĩnh

and I was thinking about it,

và tôi thực sự nghĩ về nó,

because since I left Afghanistan, the fire was there, you know?

bởi từ khi tôi rời Afghanistan, cuộc chiến đang ở đó, bạn hiểu chứ?

And when I left, I left my soul in Afghanistan with my loved ones,

Và khi rời đi, tôi để lại tâm hồn ở Afghanistan với những người tôi yêu,

with my country, with my homeland,

với đất nước, với quê nhà tôi,

with everything I had and built for all these years.

với tất cả những gì tôi có và gây dựng suốt mấy năm.

The way we left, we didn’t know that it [would] happen.

Cái cách chúng tôi rời đi, tôi không biết nó sẽ xảy ra.

And I remember when I left, I did not say bye to my loved ones.

Và tôi nhớ khi mình rời đi, tôi không nói lời từ biệt với người mình yêu thương.

I still remember my family.

Tôi vẫn nhớ gia đình mình.

I still remember my friends.

Tôi vẫn nhớ bạn bè.

Tôi nói họ, bạn biết đấy, đây không phải là lời từ biệt.

I told them that, you know, this is not a goodbye.

I cannot say goodbye.

tôi không thể nói tạm biệt.

You don't know what will happen.

Bạn không chắc điều gì sẽ xảy ra.

I will come back.

Tôi sẽ trở lại.

I will go to the airport.

Tôi sẽ đến sân bay.

I don’t know [if] it will happen or not.

Tôi không chắc nó có xảy ra hay không.

I will be back.

Tôi sẽ trở lại.

And I was making excuses because I didn't want to leave my country.

Và tôi đang biện minh vì tôi không muốn rời khỏi đất nước mình.

That was home. That was everything.

Đó là nhà. Đó là tất cả.

Yeah, I kept my passport.

Vâng, tôi giữ hộ chiếu của mình.

But yeah, that's what keeps me alive.

Nhưng đúng vậy, nó là thứ giữ mạng sống của tôi.

And people might have different dreams.

Con người sẽ có giấc mơ khác nhau.

Some people might think that, OK, I want to travel.

Vài người có thể nghĩ rằng, được thôi, tôi muốn du lịch.

I want to make the best fun, I want to do this and that.

Tôi muốn tạo ra niềm vui to lớn, tôi muốn làm điều này và điều kia.

But my biggest dream is to go back to Afghanistan

Nhưng giấc mơ lớn nhất của tôi là quay về Afghanistan.

and live the way I used to live.

và sống cái cách mà tôi từng sống.

KC: We all hope that that will happen sooner rather than later.

KC: tôi mong rằng nó xảy ra sớm thì thật tốt.

But for now, we know that the situation is very difficult for many women.

Nhưng hiện giờ, chúng ta biết tình hình rất khó khăn với phụ nữ.

You came to Europe

Bạn đã đến Châu Âu

and even here we've spoken about the everyday sexism

và thậm chí ở đây chúng tôi vẫn nói về việc phân biệt giới tính mỗi ngày

that you experience

mà bạn đã trải nghiệm

and how exhausting it is to educate men

và mệt mỏi làm sao khi ta giáo dục đàn ông

on issues around gender equality.

những vấn đề liên quan đến bình đẳng giới.

Are there parallels?

Nó có tương đồng không?

Do you see any opportunities for us to learn from each other?

Bạn nghĩ có cơ hội cho chúng ta học hỏi lẫn nhau không?

Because I know many people in the audience will feel your pain

Bởi tôi biết nhiều khán giả cảm nhận cùng nỗi đau với bạn

and recognize that exhaustion.

và nhận ra nó kinh khủng như nào.

How do we learn from each other?

Làm sao để ta học hỏi từ nhau?

How do we work together as women globally to create change?

Làm sao để phụ nữ toàn cầu hợp tác với nhau để tạo ra thay đổi?

TA: Sexism is everywhere

TA: Phân biệt giới tính ở khắp nơi

and we need to come together to work on it.

và ta cần đoàn kết để giải quyết nó.

But the only thing I would say [is] that it’s tiring and exhausting,

Nhưng điều duy nhất tôi có thể nói là nó rất mệt và kiệt sức.

but we should not give up. We cannot stop.

Nhưng ta không nên từ bỏ.

Ta không thể dừng lại. (KC: Đương nhiên rồi.)

KC: Absolutely.

TA: So we need to have solidarity,

TA: Vậy nên ta cần sự đoàn kết.

to work on it together, to push for it.

để giải quyết nó, để nỗ lực vì nó.

KC: And hearing stories like yours, like Zarifa,

KC: Nghe những câu chuyện như của bạn, của Zarifa,

there's an amazing line in the documentary

có một câu rất ấn tượng trong bộ tài liệu

where we follow her

khi ta theo chân cô ấy

in such extraordinarily difficult circumstances

trong những tình thế cực kỳ trắc trở

and she's constantly under threat.

và cô ấy luôn chịu sự đe doạ liên tục.

And she says, "Well, men have had 40-50 years to get this right

Và cô ấy nói, “Chà, đàn ông có tận 40-50 năm để hiểu ra vấn đề

and they haven't yet done it right.

vậy mà họ còn chưa thể làm được.

So I'm not going to give up."

Vậy nên tôi sẽ không từ bỏ.”

Is that representative of the spirits of many women

Liệu nó có đại diện cho tinh thần của nhiều phụ nữ

that you encountered in Afghanistan?

mà bạn gặp được ở Afghanistan?

TA: The spirit of almost all the women I know in my country,

TA: Nó là tinh thần của hầu hết phụ nữ mà tôi biết ở đất nước mình,

including my grandmother, my mother, my friends.

bao gồm cả bà, mẹ và bạn bè.

All of us.

Tất cả chúng tôi.

Because, yeah, war is ugly.

Bởi vì, đúng vậy, chiến tranh thật xấu xí.

And it was the men who created the war.

Và đàn ông là người tạo chiến tranh

It was the men who made peace.

Đàn ông là người tạo ra hoà bình.

We always pushed for it.

Chúng tôi luôn nỗ lực vì nó.

But then there was no space for us [at] the table,

Nhưng lại chẳng có vị trí nào dành cho phụ nữ chúng tôi,

no matter how hard we pushed for it.

dẫu cho chúng tôi nỗ lực cố gắng như thế nào.

But it doesn't mean that we give up and it's done.

Nhưng nó không có nghĩa là chúng tôi sẽ từ bỏ và nó kết thúc.

And we are, you know ... We made peace with that.

Và chúng tôi, bạn biết đấy… Ta tạo nên hoà bình với nó.

It was the spirit of the whole country.

Nó là tinh thần của cả đất nước.

It still is.

Nó vẫn như vậy.

And it is the women who are [the] resistance in Afghanistan today.

Và nó là những người phụ nữ kháng chiến ở Afghanistan hôm nay.

They were protesting in solidarity with Iranian women in Kabul,

Họ thực hiện biểu tình cùng với sự đoàn kết của phụ nữ Iran ở Kabul,

in front of [the] Iranian embassy.

ở trước đại sứ quán Iran.

So yeah, I think the future is female.

Vậy nên, tôi nghĩ tương lai nằm trong tay phụ nữ chúng ta.

It's us.

Là chúng ta.

And we are the ones who can make change because we don't fight.

Và chúng tôi là người tạo nên thay đổi vì chúng tôi không gây chiến.

We don't care about ego.

Chúng tôi không quan tâm đến cái tôi.

We care about solutions.

Chúng tôi quan tâm đến giải pháp.

KC: Vậy những khán giả hôm nay, truyền cảm hứng từ câu truyện của bạn,

KC: So all of the people listening today, inspired by your story,

by the strength of women in Afghanistan,

từ sức mạnh của những người phụ nữ Afghanistan,

what can we do to support the struggle?

chúng tôi có thể hỗ trợ gì cho khó khăn này?

You said solidarity is key to change, and I couldn't agree more.

Bạn nói sự đoàn kết là chìa khoá để thay đổi, và tôi không thể đồng ý hơn.

How do we work together?

Ta cùng nhau thực hiện nó như thế nào?

What can we do to keep the plight of women in Afghanistan in the news

Làm cách nào để ta đưa hiện thực của phụ nữ Afghanistan lên tin tức,

and to make sure that one day you're able to return

và đảm bảo rằng một ngày nào đó bạn có thể trở về

and do the wonderful work that you've been doing?

và thực hiện công việc tuyệt vời mà bạn từng làm?

TA: I think women in Afghanistan need solidarity more than anything right now.

TA: Tôi nghĩ phụ nữ Afghanistan cần sự đoàn kết nhiều hơn bất kỳ điều gì lúc này.

I remember I was interviewing women who were protesting

Tôi nhớ mình từng phỏng vấn những người phụ nữ biểu tình

because I was working on research for Amnesty International.

bởi tôi đang thực hiện một nghiên cứu cho tổ chức Ân xá Quốc tế.

And whenever we talked,

Và khi chúng tôi trò chuyện,

I was asking them why they started protesting

tôi hỏi họ rằng tại sao lại tổ chức biểu tình

and they said that, "Tamana, we lost everything we had.

và họ nói rằng, “Tamana à, chúng tôi đã mất tất cả những gì từng có.

We are not able to work.

Chúng tôi không được đi làm.

We are not able to go out without a mahram, a man, family member,

Không thể ra ngoài nếu không có mahram, một người đàn ông, thành viên gia đình,

and we are not able to move freely,

và chúng ta không thể tự do đi lại,

travel to other provinces, to countries outside Afghanistan

du lịch tới những tỉnh khác, tới đất nước khác bên ngoài Afghanistan

without a man."

nếu không có đàn ông”

So it means that Taliban do not count women as humans or equal to men.

Vậy có nghĩa là Taliban không coi phụ nữ là con người hoặc bình đẳng với đàn ông.

So there should be a man to validate that they exist.

vậy nên phải có đàn ông để xác thực sự tồn tại của họ.

And they say that, "We lost everything we had.

và họ nói rằng, “Chúng tôi đánh mất mọi thứ ta có.

And that's why we are fighting.

Và đó là lý do chúng tôi đấu tranh.

We are not afraid to die,

Chúng tôi không ngại cái chết,

but it makes us happy

nhưng nó khiến chúng tôi hạnh phúc

and encourages us

và cổ vũ chúng tôi

when we see women, no matter Afghans, non-Afghans

khi chúng tôi nhìn những phụ nữ, dù đến từ Afghanistan,

from outside the country,

hay đến từ bên ngoài đất nước,

supporting us.

hỗ trợ chúng tôi.

And that's all we need."

Và đó là điều chúng tôi cần.”

And they were thanking me all the time for doing the interviews.

Và họ cảm ơn tôi mọi lúc vì thực hiện buổi phỏng vấn.

And they were like, "You listen to us and it's important for us."

Và họ nói, “Bạn lắng nghe chúng tôi và nó quan trọng với chúng tôi.”

So there is a need to come together and support the woman in Afghanistan,

Vậy nên đó là điều cần thiết để đoàn kết và ủng hộ phụ nữ Afghanistan,

in Iran, or any part of the world,

ở Iran, hay bất kể nơi nào trên thế giới,

because all we fight for is our basic human rights.

bởi vì tất cả chúng ta đều đấu tranh cho quyền cơ bản của con người.

I think it's really important to support the woman in Afghanistan

Tôi nghĩ ủng hộ phụ nữ Afghanistan là điều rất quan trọng,

or any other part of the world who are fighting for their basic rights.

hay bất kỳ ai trên thế giới, người đang đấu tranh cho quyền cơ bản của họ.

It's 2022.

Năm 2022 rồi.

I know that women, we as women, we are political.

Tôi biết rằng phụ nữ chúng ta là chính trị gia.

Cơ thể chúng ta liên quan đến chính trị

Our bodies are political.

Our opinions, whatever we say, whatever we do is political.

Ý kiến của chúng ta, bất kể ta nói gì, làm gì đều là chính trị.

Women get criticized more than men,

Phụ nữ chịu nhiều phê bình hơn nam giới,

and no matter in which field.

bất kể trong lĩnh vực nào.

And it's really important for all of us,

Và nó cực kỳ quan trọng với tất cả chúng ta,

no matter where in the world,

không kể ở đâu trên thế giới,

to support those women protesting on the streets in Kabul

hỗ trợ những người phụ nữ biểu tình trên những con đường ở Kabul

and other provinces of Afghanistan.

và các tỉnh khác của Afghanistan.

And one of the ways we can do this,

Và một trong những cách ta có thể thực hiện,

we can open a conversation about Afghanistan,

chúng ta có thể mở một cuộc thảo luận về Afganistan,

so it's on the news again.

để nó xuất hiện trên tin tức.

So people talk about it

Vậy nên khi mọi người nói về nó,

and we don't forget what's happening there.

chúng ta không quên chuyện gì đang xảy ra ở đây.

I know that I was the lucky one who is here now, who is able to work.

Tôi biết rằng tôi là người may mắn được ở đây lúc này, có thể làm việc.

But I also know that it was painful to leave.

Nhưng tôi cũng biết rằng sẽ rất đau đớn khi phải rời đi.

But for them, because they are fighting,

Nhưng với họ, bởi vì họ đang chiến đấu,

they need our support, solidarity.

họ cần sự hỗ trợ, đoàn kết của chúng ta.

And we need to put pressure on our governments,

Và ta cần gây áp lực lên chính phủ,

no matter where in the world,

bất kể nơi nào trên thế giới,

to change the policies,

thay đổi các chính sách,

to put pressure on the Taliban,

để gây áp lực lên Taliban,

to change their policies and make a change.

để thay đổi chính sách của họ và tạo ra thay đổi.

KC: I think people can start by watching "In Her Hands."

KC: Tôi nghĩ mọi người có thể bắt đầu bằng cách xem “Đôi tay nữ thị trưởng.”

It really is a beautiful film.

Nó thực sự là một bộ phim đẹp đẽ.

It's incredibly compelling.

Nó vô cùng hấp dẫn.

And for me I found there were threads of hope in there.

Và đối với tôi, tôi nhận ra có những tia hy vọng trong đó.

So I think watching the film,

Vì vậy, tôi nghĩ việc xem phim,

understanding this incredible strength of the women of Afghanistan,

hiểu được sức mạnh đáng kinh ngạc này của phụ nữ Afghanistan,

will inspire many, many people.

sẽ truyền cảm hứng cho rất nhiều người.

And hopefully they will step up and show that solidarity

Và hy vọng họ sẽ bước lên và thể hiện sự đoàn kết

and continue to raise awareness of the issue.

và tiếp tục nâng cao ý thức của mọi người về vấn đề này.

You no doubt will continue to do so.

Bạn chắc chắn sẽ tiếp tục làm như vậy.

I know you have more films, I think, that you're hoping to make in the future.

Tôi biết có nhiều bộ phim mà bạn hy vọng sẽ làm trong tương lai.

And we're just very, very lucky

Và chúng tôi rất, rất may mắn

to have you, such a wonderful and compelling storyteller,

khi có bạn, một người kể chuyện hấp dẫn và tuyệt vời,

to shine a light on this issue

để làm sáng tỏ vấn đề này

and educate us all so that we can stand in solidarity.

và giáo dục mọi người để chúng ta có thể đứng vững trong tình đoàn kết.

So thank you.

Xin cảm ơn.

It's been wonderful listening to you today.

Thật tuyệt vời khi lắng nghe bạn ngày hôm nay.

Thank you, Tamana.

Cảm ơn bạn, Tamana.

TA: Thank you.

Cảm ơn