Magic and Wonder in the Age of AI | David Kwong | TED

Translator: Xuân Mai Huỳnh Reviewer: Trần Thái Hưng

I am both a magician

Tôi vừa là nhà ảo thuật

and a "New York Times" crossword puzzle constructor,

Vừa là người xây dựng trò chơi ô chữ “New York Times”,

and I think that all magic tricks are puzzles.

và tôi nghĩ rằng mọi trò ảo thuật đều là những câu đố.

Puzzles designed to fool your brain.

Câu đố được thiết kế để đánh lừa bộ não.

I'm also a self-described word nerd,

Tôi cũng tự mô tả là một mọt sách,

and I was thinking the other day about the word "wonder,"

và hôm trước tôi đã nghĩ về từ “kỳ diệu”

and the meaning of the word wonder.

và ý nghĩa của từ kỳ diệu.

What is wonder?

Kỳ quan là gì?

Well, I'm not going to bore you with etymology for two reasons.

Chà, tôi sẽ không làm bạn chán với từ nguyên vì hai lý do.

Number one, because being bored by etymology is impossible,

Thứ nhất, bởi vì chán từ nguyên là không thể, bởi

because etymology is amazing.

vì từ nguyên thật tuyệt vời.

(Laughter)

(Cười)

And number two, I looked it up.

Và thứ hai, tôi đã tra cứu nó.

And according to the online etymological dictionary,

Và theo từ điển từ nguyên trực tuyến, từ kỳ

the word wonder is ultimately of unknown origin,

quan cuối cùng không rõ nguồn gốc,

which is pretty perfect, right?

khá hoàn hảo, phải không?

It's just one more thing for us to wonder about.

Đó chỉ là một điều nữa để chúng ta tự hỏi.

Now this brings me to an interesting point.

Hiện tại điều này mang cho tôi điểm thú vị

Today, when we use wonder as a verb, it can be pretty humdrum.

Ngày nay, khi chúng ta sử dụng phép lạ như một động từ, nó có thể khá khó hiểu.

Like, "I wonder what she had for lunch."

“Tôi tự hỏi cô ấy đã ăn gì vào bữa trưa.”

Or as an adjective, same thing.

Hoặc như một tính từ, cùng một điều.

"Mm, this cake is wonderful."

“Mm, chiếc bánh này thật tuyệt vời.”

That's just, like, pretty good cake.

Đó chỉ là, giống như, bánh khá ngon.

It's only when we use wonder as a noun that we get a sense of its true meaning.

Khi chúng ta sử dụng phép lạ như danh từ, chúng ta hiểu được ý nghĩa thực của nó.

"The Great Pyramid of Giza,

“Đại kim tự tháp Giza, còn

the last remaining of the seven ancient wonders of the world."

lại cuối cùng trong bảy kỳ quan cổ đại của thế giới.”

A wonder is an experience or an object that defies explanation,

Một kỳ quan là một trải nghiệm hoặc một đối tượng bất chấp sự giải thích,

that blows our mind,

khiến tâm trí chúng ta thổi bùng

that stirs within us that deep and undeniable sense of wonder.

ấy động trong chúng ta cảm giác kỳ diệu sâu sắc và không thể phủ nhận.

A wonder, therefore, is something that when we see it,

một kỳ quan, khi chúng ta nhìn thấy nó,

it makes us question what is possible.

chúng ta đặt câu hỏi về điều gì là có thể.

We see something that is impossible, and there it is right in front of us.

Chúng ta thấy một cái gì đó không thể, và nó ở ngay trước mặt chúng ta.

It's that disconnect,

Chính sự ngắt kết nối

that yawning gap between shouldn't be and is

đó, khoảng cách ngáp giữa không nên và là điều truyền cảm hứng cho

that inspires wonder.

sự ngạc nhiên.

And of course, when we think of wonder and wondrous times,

Và tất nhiên, khi chúng ta nghĩ về những điều kỳ diệu

it often helps to cast our minds back

hường giúp tâm trí chúng ta trở lại

to an earlier age when, we assume, man's capacity for wonder was greater.

một thời đại sớm hơn, chúng ta cho rằng, khả năng của con người lớn hơn.

I mentioned the Great Pyramid of Giza before, and there was a time when,

Tôi đã đề cập đến Đại kim tự tháp Giza trước đây, và đã có một thời,

for an ancient traveler winding their way up the Nile

đối với một du khách cổ đại uốn l ượn trên sông Nile

and first catching sight of a perfectly symmetrical artificial mountain

và lần đầu tiên nhìn thấy một ngọn núi

rising hundreds of feet above the desert floor,

nhân tạo hoàn toàn, cao hàng trăm feet so với sa mạc,

that it would have been simply unimaginable.

đó đơn giản là không thể tưởng tượng được.

It shouldn't be, but it is.

Nó không nên như vậy, nhưng nó là như vậy.

And now, you know, we have the Burj Khalifa.

Và bây giờ, bạn biết đấy, chúng ta có Burj Khalifa.

It's way bigger.

Nó lớn hơn nhiều.

And though most of us who aren't architects and engineers

Và mặc dù hầu hết chúng ta không phải là kiến trúc sư và kỹ sư

wouldn't say we know exactly how they built the Burj,

chúng ta không biết chính xác cách họ xây dựng Burj, nhưng

we're pretty confident that somebody does with architecty-engineery stuff.

chúng tôi khá tự tin rằng ai đó làm được với công việc kiến trúc-kỹ thuật.

It's possible.

Điều đó có thể xảy ra.

So that leads me to today's question.

Điều đó dẫn tôi đến câu hỏi ngày hôm nay.

Has too much technology robbed us of wonder?

Có quá nhiều công nghệ đã cướp đi sự ngạc nhiên của chúng ta?

Have we traded in magic and mystery for cold, hard logic and logistics?

Chúng ta trao đổi phép thuật và bí ẩn để lấy logic lạnh lùng, cứng rắn?

Can we today, with our scientific sophistication,

Liệu ngày nay, với sự tinh tế khoa học của chúng ta, chúng ta có

ever recapture our ancestors' capacity for wonder?

thể lấy lại khả năng tự hỏi của tổ tiên mình không?

And I'm glad you asked, rhetorically.

Và tôi rất vui vì bạn đã hỏi.

Because I would answer with a resounding yes.

Bởi vì tôi sẽ trả lời bằng một câu có vang dội.

I would say that not only can we experience wonder

Tôi muốn nói rằng chúng ta không chỉ có thể trải nghiệm sự kỳ diệu bất

despite our modern marvels and technological advances,

chấp những kỳ diệu hiện đại và tiến bộ công nghệ của chúng ta,

but that we can experience more wonder because of them.

mà chúng ta có thể trải nghiệm nhiều điều kỳ diệu hơn nhờ chúng.

We live in a world more wondrous

Ta sống một thế giới kỳ diệu hơn

than our ancestors ever could have imagined,

tổ tiên chúng ta có thể tưởng tượng,

and technology isn't the barrier to unlocking wonder.

và công nghệ không phải là rào cản để mở ra sự kỳ diệu.

It is the key.

Đó là chìa khóa.

OK, look at this.

Được rồi, nhìn cái này.

Rainbows.

Cầu vồng.

We all love rainbows.

Chúng ta đều yêu cầu vồ

How did those pretty colors get up in the sky?

Làm thế nào chúng xuất hiện trên bầu trời?

Now look at this.

Bây giờ hãy nhìn vào cái này.

The Pillars of Creation.

Trụ cột của sự sáng tạo.

As photographed by the Hubble Telescope in 1995.

Được chụp bởi Kính viễn vọng Hubble vào năm 1995.

The Pillars of Creation are 7,000 light years from Earth

Trụ cột sáng tạo cách Trái đất 7.000 năm ánh sáng

and five light years tall.

và cao năm năm ánh sáng.

Five light years tall.

Cao năm năm ánh sáng.

Take that, rainbows.

Cầm lấy đi, cầu vồng.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And no Hubble telescope, and no Pillars of Creation.

Và không có kính viễn vọng Hubble, và không có Trụ cột của Sáng tạo.

I mean, they'd still be there, of course, but we would never be able to see them.

Ý tôi là, họ vẫn ở đó, nhưng chúng tôi sẽ không bao giờ nhìn thấy họ.

Advancements in technology increase our opportunities for wonder.

Những tiến bộ trong công nghệ làm tăng cơ hội cho sự ngạc nhiên của chúng ta.

As a magician, I have the coolest job in the world.

Là nhà ảo thuật, tôi có công việc tuyệt vời nhất.

I get to stand in a long line of men and women,

Tôi đứng trước hàng dài đàn ông và phụ nữ

of priests and shamans,

Linh mục, pháp sư và phù thủy

of wizards and witches

đứng trên vách đá

who stand on the precipice of technological advancement

của tiến bộ công nghệ

and look out from the cutting edge of mankind's achievement

và nhìn ra từ đỉnh cao của thành tựu của nhân loại

into the eternal expanse of the unknown

vào khoảng không gian của điều chưa biết

and say, "I can totally use this to screw with people's minds."

và nói, “Tôi hoàn toàn có thể sử dụng điều này làm hỏng tâm trí của mọi người.”

Which brings us to AI.

Điều này đưa chúng ta đến AI.

You're all familiar with ChatGPT.

Các bạn đều quen thuộc với ChatGPT.

Have you played with it?

Bạn đã chơi với nó chưa?

Yes.

Vâng.

Well, I've been experimenting with ChatGPT,

Chà, tôi đã thử nghiệm với ChatGPT

and I've discovered that there's a fun little party trick that it can do

và tôi đã phát hiện ra rằng có một mẹo nhỏ thú vị mà nó có thể làm

if you give it enough information.

nếu bạn cung cấp đủ thông tin

It can make certain deductions.

Nó có thể làm các khấu trừ nhất định

And I want to show you what I'm talking about.

Và tôi cho bạn thấy những gì tôi đang nói.

I have ChatGPT right here.

Tôi có ChatGPT ngay tại đây.

And let's warm it up with, how about this,

Và hãy làm nóng nó với, còn điều này thì sao, làm

please write a haiku about a TED talk in Paris.

ơn viết một bài haiku về một buổi nói chuyện TED ở Paris.

Here we go.

Chúng ta bắt đầu.

"Paris TED talk airs

“Paris TED Talk phát sóng

Ideas dance with Eiffel's grace

ý tưởng nhảy múa với sự duyên dáng Eiffel

Wisdom blooms like spring."

Trí tuệ nở rộ như mùa xuân.”

That's nice.

Điều đó thật tuyệt.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Alright.

Được rồi.

I want to try something with someone from the audience.

Tôi muốn thử một cái gì đó với ai đó từ khán giả.

Do I have a volunteer who might want -- it's going to be painless, I promise.

Tôi có một tình nguyện viên nào có thể muốn - sẽ không đau đớn, tôi hứa.

Are you willing to join me?

Bạn sẵn sàng tham gia với tôi?

What is your name?

Tên cô là gì?

François.

François.

That's a unique name here in Paris.

Đó là một cái tên độc đáo ở Paris.

(Laughter)

(Cười)

Please join me, let's give François ...

Hãy tham gia cùng tôi, François...

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.

Hello, hello.

Xin chào, xin chào.

François, I'm going to put some information about you

François, tôi sẽ đưa một số thông tin về bạn

into ChatGPT, if that's OK.

vào ChatGPT, nếu điều đó ổn.

Alright, let's have some fun with it.

Được rồi, chúng ta hãy vui vẻ với nó.

So I am here with Francois.

Vì vậy, tôi ở đây với Francois.

F-r-a-n-c-o-i-s, right?

F-R-A-N-C-O-I-S, phải không?

I just wanted to make sure I got that right.

Tôi chỉ muốn chắc rằng tôi đã làm đúng.

Where are you from originally?

Ban đầu bạn đến từ đâu?

Yes, there's a little thing,

Vâng, có một điều nhỏ nhặt,

but I don't know how to type the little thing.

nhưng tôi không biết làm thế nào để gõ thứ nhỏ.

(Laughter)

(Cười)

Where are you from originally?

Ban đầu bạn đến từ đâu?

Right here, from Paris.

Ở đây, từ Paris.

What is your favorite food?

Món ăn yêu thích của bạn là gì?

Francois: Very French, it's confit.

Francois: Rất Pháp, thật khó hiểu.

David Kwong: Confit? Yes.

David Kwong: Bị mắc lỗi? Vâng.

C-o-n-f-i-t, yes, I do know that.

C-O-N-F-I-T, v âng, tôi biết điều đó.

It's very fancy.

Nó rất lạ mắt.

Do you have any pets?

Bạn có vật nuôi nào không?

Francois: No.

Francois: Không.

DK: Did you grow up with any pets?

DK: Bạn lớn lên với vật nuôi nào?

Francois: Yes.

Francois: Vâng.

DK: What was your pet?

DK: Chúng là?

Francois: A cat.

Francois: mèo

DK: A cat named?

DK: Một con mèo tên?

Francois: Pistache.

Francois: Pistache.

(Laughter)

(Cười)

DK: You're going to have to spell that.

DK: Bạn sẽ phải đánh vần điều đó.

Francois: Pistachio.

Francois: Quả hồ trăn.

DK: Pistachio!

DK: Quả hồ trăn!

With an E? Pistache?

Với chữ E? Pistache?

Francois: Yes.

Francois: Vâng.

DK: Pistache.

DK: Pistache.

Is there a little thing? There's no little thing, OK.

Có một điều nhỏ không? Không có chuyện nhỏ, OK.

And are you right-handed or left-handed?

Và bạn thuận tay phải hay thuận tay trái?

Francois: Right.

Francois: Đúng vậy.

DK: You are right-handed.

DK: Bạn thuận tay phải.

He is right-handed.

Anh thuận tay phải.

OK, so we have some information, watch this.

OK, chúng tôi có một số thông tin, hãy xem này.

Please write a sea shanty about Francois.

Vui lòng viết bài hò về Francois.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Verse one, "Now gather round, me hearties bold,

“Bây giờ tập trung, trái tim táo bạo,

I'll tell a tale so grand and old

tôi sẽ kể về Francois từ thị trấn Paris

Of Francois from Paris town

của anh ấy

Whose adventures will astound."

sẽ gây kinh ngạc.”

That's great. What else?

Điều đó thật tuyệt. Và?

"Oh, Francois,

“Ôi, Francois,

A man so fine with a cat named Pistache

Người đàn ông rất tốt với chú mèo Pistache

Were they intertwined?

Họ cùng nhau hòa quyện?

He sailed the seas with the spirit high, a true sailor reaching for the sky."

Anh ta đi thuyền trên biển, một thủy thủ thực sự vươn tới bầu trời.

That's very good.

Điều đó rất tốt.

Alright.

Được rồi.

I would like to play a little game with you.

Tôi muốn chơi một trò chơi nhỏ với bạn.

Alright?

Được chứ?

Thank you so much for volunteering.

Cảm ơn bạn tình nguyện.

I have here an envelope -- this is still going.

Tôi có một phong bì ở đây - cái này vẫn còn.

This is a long sea shanty.

Đây là một căn lều biển dài.

(Laughter)

(Cười)

"Raise your voices, sing his praise --"

“Nâng cao giọng, hát ca ngợi anh ấy --”

OK, this is my prediction envelope.

Được rồi, đây là phong bì dự đoán của tôi.

We'll come back to this in just a little bit.

Ta sẽ quay lại trong một thời gian ngắn.

I'm going to put this right here, OK.

Tôi sẽ đặt cái này ngay đây, OK.

Francois, we're going to play a game of which hand.

Francois, chúng ta sẽ chơi một ván bài nào.

I have a coin here, OK?

Tôi có một đồng xu ở đây?

In a moment you're going to put it behind your back,

Trong một khoảnh khắc, bạn sẽ đặt nó sau lưng,

and you're going to put it in one of your two fists OK?

và bạn sẽ đặt nó vào một trong hai tay của bạn được chứ?

But let me add another layer here.

Nhưng hãy để tôi thêm chút.

Can you please think of your favorite color?

Bạn nghĩ về màu sắc yêu thích của bạn?

Anything.

Bất cứ điều gì.

What do you have?

Bạn có gì?

Tell me please. Blue.

Cho tôi biết. Màu xanh.

And then think of another color.

Và sau đó nghĩ về một màu khác.

Anything, really.

Bất cứ điều gì, thực sự.

Go ahead, tell me.

Đi thôi, nói cho tôi biết.

OK, blue and red that's perfect, great.

Được rồi, màu xanh và màu đỏ, tuyệt vời.

Can you please come forward with your two hands,

Bạn có thể làm ơn đi trước bằng hai tay của bạn,

put the coin in one of them.

đặt vào một trong hai tay.

If the coin is in your left hand, I want you to think of blue.

Đồng xu nằm trong tay trái của bạn, bạn nghĩ đến màu xanh.

And if it's in your right hand, I want you to think of red.

Nếu nó nằm trong tay phải của bạn, bạn nghĩ đến màu đỏ.

And let that color just rise up throughout you

Và hãy để màu sắc đó nổi lên khắp bạn

and project it into the room as I type into ChatGPT.

và chiếu nó vào phòng khi tôi gõ vào ChatGPT.

Francois has hidden a coin in one of two hands.

Francois đã giấu một đồng xu trong một trong hai tay.

I've assigned the left hand the color blue

Tôi đã gán cho tay trái màu xanh lam

and the right hand the color red.

và tay phải màu đỏ.

Which hand has the coin?

Tay nào có đồng xu?

Let's see what ChatGPT says.

Hãy xem ChatGPT nói gì.

"As an AI language model,

“Một mô hình ngôn ngữ AI,

I can't exactly determine what happens in the physical world,

Không thể xác định chính xác điều gì xảy ra,

but based on the information provided,

nhưng dựa vào thông tin được cung cấp,

Francois would likely hide the coin in the blue hand."

Francois có thể sẽ giấu đồng xu trong bàn tay màu xanh.”

Are you thinking of blue?

Bạn đang nghĩ về màu xanh?

Yes, indeed, show everybody the blue hand has the coin.

Vâng, thực sự, cho mọi người thấy bàn tay màu xanh có đồng xu.

Very nice, OK.

Rất đẹp, được rồi.

(Applause)

(Vỗ tay)

Now, of course, that could just be 50-50, right?

Bây giờ, tất nhiên, có thể chỉ là 50-50, phải không?

So let's try it again.

Vì vậy, hãy thử lại.

Would you put it behind your back again?

Bạn sẽ đặt nó sau lưng một lần nữa không?

And could you please name for me any animal you like?

Và bạn có thể đặt tên cho tôi với bất kỳ con vật nào?

Francois: A cat.

Francois: Một con mèo.

DK: A cat, good.

DK: Một con mèo, tốt.

And then maybe something completely different,

Và sau đó là một cái hoàn toàn khác,

Like from the zoo.

như từ sở thú.

A lion, wonderful.

Một con sư tử, tuyệt vời.

Would you please come out with your two fists again?

Bạn có thể ra ngoài với hai tay của bạn một lần nữa?

Go ahead, mix it up, make it difficult.

Hãy trộn nó lên, làm nó khó hơn

Don't put it in your back pocket.

Đừng bỏ nó vào túi sau của bạn.

Yes, OK, OK.

Vâng, OK, OK.

So just like before, I want you to think, alright?

Vì vậy, giống như trước đây, tôi muốn bạn suy nghĩ, được không?

If the coin is in your right hand, I want you to think of cat.

Nếu đồng xu nằm trong tay phải của bạn, tôi muốn bạn nghĩ đến mèo.

If it's in your left hand, I want you to think of lion, alright?

Nếu nó nằm trong tay trái của bạn, tôi muốn bạn nghĩ đến sư tử?

I want the spirit of this animal to take over.

Tôi muốn linh hồn của con vật này chiếm lĩnh.

Now don't jump up and down, OK?

Bây giờ đừng nhảy lên xuống, được không?

But let the spirit project that animal into the room.

Nhưng hãy để tinh thần chiếu con vật đó vào phòng.

And here we are.

Và chúng ta ở đây.

Francois is hiding a coin

Francois đang giấu một đồng xu

in one of his two hands.

trong một trong hai tay của mình.

I've assigned the right hand the cat

Tôi đã giao tay phải là con mèo

and the left hand the lion.

và tay trái là sư tử.

Which hand has the coin?

Tay nào có đồng xu?

And ChatGPT says:

Và ChatGPT nói:

"Based on the information provided,

“Dựa trên thông tin được cung cấp,

Francois would hide the coin in the lion hand."

Francois sẽ giấu đồng xu trong tay sư tử.”

Are you thinking of lion?

Bạn đang nghĩ đến sư tử?

Would you show everybody the lion hand?

Bạn cho mọi người xem bàn tay sư tử?

Look at that.

Nhìn kìa.

Two for two, that's good.

Hai cho hai, tốt lắm.

That's good.

Điều đó rất tốt.

Let's try one more time.

Hãy thử một lần nữa.

How about fruit and vegetables?

Trái cây và rau quả thì sao?

Go ahead and name two.

Hãy tiếp tục và đặt tên cho hai.

Two things, anything you like.

Hai thứ bất kì bạn thích.

Francois: Apple and strawberry.

Francois: Táo và dâu tây.

DK: What was the first one?

DK: Lần đầu tiên là gì?

Francois: Apple.

Francois: Táo.

DK: Apple and strawberry.

DK: Táo và dâu tây.

My French is not very good.

Tiếng Pháp của tôi không tốt lắm.

(Laughter)

(Tiếng cười) T

Apple and strawberry.

áo và dâu tây.

Wonderful.

Tuyệt vời.

OK, come out like this.

Được rồi, đi ra như thế này.

Alright, so if the coin is in your right hand,

Được rồi, vì vậy nếu đồng xu nằm trong tay phải của bạn,

I want you to think of apple.

tôi muốn bạn nghĩ đến quả táo.

If it's in your left hand, I want you to think of strawberry.

Nếu nó nằm trong tay trái tôi muốn bạn nghĩ đến dâu tây.

And I want you to think about what that fruit tastes like.

Và tôi muốn bạn nghĩ về vị trái cây đó như thế nào.

And really project that feeling into the room as I type here.

Và thực sự thể hiện cảm giác đó vào căn phòng khi tôi gõ ở đây.

Francois has a coin in one of his hands.

Francois có một đồng xu trong một tay của mình.

I've assigned apple to the right hand.

Tôi đã giao quả táo cho tay phải.

And strawberry to the left.

Và dâu tây bên trái.

Which hand has the coin?

Tay nào có đồng xu?

And ChatGPT says:

Và ChatGPT nói:

"Based on the previous information,

“Dựa trên thông tin trước đó,

Francois would likely hide the coin in the apple hand."

Francois có thể sẽ giấu đồng xu trong tay táo.”

Were you thinking of apple?

Bạn đang nghĩ đến Apple?

You don't look very happy about this.

Cậu không vui lắm về chuyện này.

But show everybody that you were thinking of apple.

Hãy cho mọi người biết bạn đang nghĩ đến táo.

And it's in the apple hand.

Và nó nằm trong tay táo.

It is indeed right there, very nice, good.

Nó thực sự ở ngay đó, rất đẹp, tốt.

(Applause)

(Vỗ tay)

Now ChatGPT just had all the fun.

Bây giờ ChatGPT đã có tất cả niềm vui.

So now it's my turn to try to have a little deduction here, OK?

Vì vậy, bây giờ đến lượt tôi cố gắng khấu trừ một chút ở đây, được không?

So I would like you please to, in a moment, think of a country.

Vì vậy, tôi muốn bạn, trong giây lát, hãy nghĩ về một đất nước.

Don't say it out loud.

Đừng nói to.

There are nearly 200 countries in the world, think of one.

Gần 200 quốc gia trên thế giới, hãy nghĩ đến một quốc gia.

You got one?

Anh có một cái không?

Look right here.

Nhìn ngay đây.

Look right here, OK.

Nhìn ngay đây, được.

And let's see, so it was apple, alright, the lion.

Và hãy xem, đó là quả táo, được rồi, sư tử.

Mhm, OK.

Mhm, được rồi.

I have an idea.

Tôi có một ý tưởng.

I have an idea.

Tôi có một ý tưởng.

Yes or no.

Có hay không.

Is it Cuba?

Có phải Cuba không?

No it's not, but that's OK, good.

Không phải vậy, nhưng không sao.

Alright, interesting.

Được rồi, thú vị.

I did not get the country initially,

Ban đầu tôi không biết quốc gia,

but I am going to ask ChatGPT

nhưng tôi sẽ hỏi ChatGPT thêm

a few more questions to see if it can make some deductions here

một vài câu hỏi để xem liệu nó có thể đưa ra một số suy luận ở đây

about what you're thinking.

về những gì bạn đang nghĩ.

So let's do this.

Vì vậy, hãy làm điều này.

Name a musician from 1899 --

Đặt tên cho một nhạc sĩ từ năm 1899 -

Born, born --

Sinh ra, sinh ra -

Name a musician born in 1899.

Tên một nhạc sĩ sinh năm 1899.

How about this?

Thế còn cái này thì sao?

A world leader, born in AD --

Một nhà lãnh đạo thế giới, sinh sau Công nguyên

I'm going to go way back -- AD 37,

tôi sẽ quay trở lại -- 37 sau Công nguyên,

an athlete from 1942,

một vận động viên từ năm 1942,

and a writer,

và một nhà văn,

let's do a British writer from 1865.

hãy làm một nhà văn Anh từ năm 1865.

Here we are.

Chúng ta đây rồi.

"Certainly, here are the individuals.

“Chắc chắn, đây là các cá nhân.

Musician born in 1899, Duke Ellington."

Nhạc sĩ sinh năm 1899, Duke Ellington.

Very good.

Rất tốt.

"A Roman emperor, born in AD 37, Nero.

“Một hoàng đế La Mã, sinh năm 37 sau Công nguyên, Nero.

An athlete born in 1942, Muhammad Ali, born Cassius Clay,

Một vận động viên sinh năm 1942, Muhammad Ali, tên khai sinh là Cassius Clay,

and for the British writer," good,

và nhà văn người Anh,

"born in 1865, Rudyard Kipling."

“sinh năm 1865, Rudyard Kipling.”

Do these people from history mean anything to you?

Những người lịch sử này có ý nghĩa gì với bạn?

No, but that's OK.

Không, không sao.

That's OK, they will in just a minute.

Không sao, một phút nữa thôi.

Because I had a prediction before in this envelope.

Bởi vì tôi đã có một dự đoán trước đây trong phong bì này.

And I'm going to show you now what it says.

Và bây giờ tôi chỉ cho bạn những gì nó nói.

It says,

Nó nói,

"I will not get the country initially."

“Tôi sẽ không có được đất nước ban đầu.”

(Laughter)

(Cười)

Thank you very much.

Cảm ơn bạn rất nhiều.

This initially is a double entendre.

Điều này ban đầu là một ý nghĩa kép.

How's my French, entendre?

Tiếng Pháp của tôi thế nào?

Terrible, right?

Khủng khiếp, phải không?

Entendre.

Nghe.

It means two things, initially.

Nó có nghĩa là hai điều, ban đầu.

Let's go back to ChatGPT.

Hãy quay lại ChatGPT.

Please list the initials of the people

Liệt kê tên viết tắt của những người

I just asked about.

tôi vừa hỏi.

Are you ready?

Bạn đã sẵn sàng chưa?

What was the country you were thinking of before?

Đất nước bạn đã nghĩ đến trước đây là gì?

Francois: Denmark.

Francois: Đan Mạch.

DK: Denmark, watch this.

DK: Đan Mạch, xem cái này.

ChatGPT says,

ChatGPT nói,

"Duke Ellington, DE,

“Duke Ellington, DE,

Nero, N

Nero, N

Muhammad Ali, MA and Rudyard Kipling, RK."

Muhammad Ali, MA và Rudyard Kipling, RK.”

That's D-E-N-M-A-R-K, that's Denmark.

Đó là D-E-N-M-A-R-K, đó là Đan Mạch.

Let's give Francois a big round of applause.

Hãy cho Francois một tràng pháo tay lớn.

Thank you so much.

Cảm ơn bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)

That was ...

Đó là...

(Applause)

(Vỗ tay) Điều

That was fun and magical.

đó thật vui và kỳ diệu.

Thank you so much.

Cảm ơn bạn rất nhiều.

And that leads us back to wonder.

Và điều đó dẫn chúng ta đến sự ngạc nhiên.

We said at the beginning that wonder was questioning what is possible.

Chúng tôi đã nói lúc đầu sự kỳ diệu là đặt câu hỏi về gì có thể.

And here's the thing.

Và đây là vấn đề.

It's the questioning that's important.

Đó là câu hỏi quan trọng.

The Pillars of Creation,

Những Trụ cột Sáng tạo,

those unthinkably vast clouds of stardust.

những đám mây bụi sao rộng lớn không thể tưởng tượng được.

They existed long before us, and they'll exist long after.

Chúng tồn tại rất lâu trước chúng ta, và chúng sẽ tồn tại rất lâu.

And they are beautiful

Và chúng đẹp

because we are lucky enough to be able to gaze upon them.

vì chúng ta đủ may mắn để có thể ngắm nhìn chúng.

Their beauty is in our seeing.

Vẻ đẹp nằm trong tầm nhìn của chúng ta.

When we approach the world with wonder,

Khi ta tiếp cận với sự ngạc nhiên,

it's not the answers that we find that ultimately give our lives meaning,

đó không phải là câu trả lời ta tìm cuối cùng mang lại cho chúng ta ý nghĩa,

it is the questions.

Mà là những câu hỏi.

The meaning is in our asking.

Ý nghĩa là trong câu hỏi của chúng tôi.

Because any technology,

Bởi vì bất kỳ công nghệ

no matter how exciting or novel or sophisticated,

nào, bất kể thú vị hay mới lạ hay tinh vi đến

is meaningless without the human beings at the center.

đâu, đều vô nghĩa nếu không có con người ở trung tâm.

We, and we alone have the unique privilege to look with fresh eyes,

Chúng tôi, chỉ riêng chúng tôi có quyền duy nhất để nhìn bằng đôi mắt tươi mới,

to ask the bigger question.

để đặt câu hỏi lớn hơn.

So look.

Vì vậy, hãy nhìn xem.

Ask.

Hỏi.

Do not let go to waste the gift that we alone possess:

Đừng lãng phí món quà mà một mình chúng ta sở hữu: sự kỳ diệu

our capacity for wonder.

của chúng ta.

Thank you.

Cảm ơn bạn.

(Applause and cheers)

(Vỗ tay và cổ vũ)