Can the US and China Take On Climate Change Together? | Changhua Wu | TED

Translator: Quan Nguyen Reviewer: Nguyen Minh

You don't hear much praise for China in the United States these days.

Bạn sẽ không nghe lời khen ngợi dành cho Trung Quốc ở Hoa Kỳ những ngày này.

To be fair, China doesn't say great things about the US either.

Nói cho công bằng, Trung Quốc cũng không hề nói những điều gì tốt cho nước Mỹ.

(Laughter)

(Tiếng cười)

The two big nations are stuck in a geopolitical deadlock

Hai nước lớn mắc kẹt trong thế bế tắc địa chính trị

that is bad for progress to fight climate change.

điều đó không tốt cho sự tiến bộ để chống biến đổi khí hậu.

I'm a China sustainability policy analyst

Tôi là nhà phân tích chính sách bền vững của Trung Quốc

and I have witnessed a clean energy revolution there

và đã chứng kiến một cuộc cách mạng năng lượng sạch ở đó

that could mean big things for the rest of the world.

mang một điều lớn lao cho phần còn lại của thế giới.

But it's become clear to me

Nhưng nó trở nên rõ ràng với tôi

that if the US continues to see China as a threat,

rằng nếu Mỹ tiếp tục coi Trung Quốc là một mối đe dọa,

the desired transition will never happen at the faster pace

sự chuyển đổi như mong muốn sẽ không bao giờ xảy ra với tốc độ nhanh

and the larger scale as expected.

và quy mô lớn hơn như kỳ vọng.

We urgently need to pivot from the currently dismal relations

Chúng ta cần khẩn trương xoay trục từ mối quan hệ hiện tại đang ảm đạm

and reset a constructive rather than destructive foundation

và thiết lập lại một cách xây dựng chứ không phải là nền tảng phá hoại

for a global clean energy revolution.

cho một cuộc cách mạng năng lượng sạch toàn cầu.

(Applause)

(Vỗ tay)

Let's take a look at the clean energy manufacturing,

Chúng ta hãy xem ở ngành sản xuất năng lượng sạch,

because this seems to be where the tension lies today.

bởi vì có vẻ như là sự căng thẳng đang nằm ở đây ngày nay.

Some US commentators said,

Một số nhà bình luận Mỹ cho rằng,

"The best chance was 10 years ago. The second best chance is now."

“Cơ hội tốt nhất là 10 năm trước. Cơ hội tốt thứ hai là ngay bây giờ.”

The best chance was China's drive

Cơ hội tốt nhất là sự dẫn dắt của Trung Quốc

to invest aggressively and ambitiously in clean technologies

đầu tư mạnh mẽ và đầy tham vọng trong công nghệ sạch

with the China Make 2025 campaign.

với chiến dịch China Make 2025.

The outcome is massive deployment of clean energy solutions

Kết quả là việc triển khai hàng loạt giải pháp năng lượng sạch

that established China as a global leader in this landscape.

đã thành lập với tư cách là người dẫn đầu toàn cầu trong bối cảnh này.

The US Inflation Reduction Act in 2022,

Đạo luật giảm lạm phát của Hoa Kỳ năm 2022,

a climate law that pushes for investments in domestic clean energy production,

luật khí hậu thúc đẩy đầu tư trong sản xuất năng lượng sạch trong nước,

represents the second best chance.

đại diện cho cơ hội tốt thứ hai.

The IEA executive director Fatih vividly called this dynamic

Giám đốc điều hành IEA Fatih gọi một cách sinh động động lực này

“the beginning of a new age of clean energy manufacturing.”

“sự khởi đầu của một thời đại mới sản xuất năng lượng sạch.”

A decade apart, China and the US stand at a different position

Cách nhau một thập kỷ, Trung Quốc và Mỹ đứng ở một vị trí khác

along the global value chain.

dọc theo chuỗi giá trị toàn cầu.

While China is already in the second decade of transition,

Trong khi Trung Quốc đã trong thập kỷ chuyển đổi thứ hai,

the US is just starting to take off.

nước Mỹ chỉ mới bắt đầu cất cánh.

The recent data shows China provided 77 percent of global batteries last year

Dữ liệu gần đây cho thấy Trung Quốc đã cung cấp 77% pin toàn cầu năm ngoái

and it is right on track to lead all nations

và nó đang đi đúng hướng lãnh đạo mọi quốc gia

in manufacturing clean energy products by 2030.

trong sản xuất sản phẩm năng lượng sạch vào năm 2030.

China's investment has also put it as a global leader,

Sự đầu tư của Trung Quốc cũng đã đưa nó lên vị trí dẫn đầu toàn cầu,

leading exporter of those technologies: solar, wind, batteries,

trong việc xuất khẩu hàng đầu: năng lượng mặt trời, gió, pin,

you name it.

bạn hãy tự đặt tên nó.

My professional experience also tells me

Kinh nghiệm nghề nghiệp của tôi cũng cho tôi biết

that the US can learn a great deal from China's steadfast dedication

rằng nước Mỹ có thể học được rất nhiều từ sự cống hiến kiên định của Trung Quốc

to push forward the clean energy transition in some key ways.

thúc đẩy năng lượng sạch chuyển đổi theo một số cách chính.

Firstly, China is re-energizing the world's largest energy system

Thứ nhất, Trung Quốc đang tái tạo năng lượng hệ thống lớn nhất thế giới

with renewables and smart grid infrastructure.

với năng lượng tái tạo và cơ sở hạ tầng lưới điện thông minh.

And the US can adapt this with a much shorter learning curve

Và Mỹ có thể thích ứng với điều này với thời gian học tập ngắn hơn nhiều

and reduced costs.

và giảm chi phí.

The first half of this year saw 34 percent of China’s electricity

Nửa đầu năm nay đã cho thấy chiếm 34% lượng điện của Trung Quốc

generated from non-fossil fuels,

được tạo ra từ nhiên liệu phi hóa thạch,

right on track to deliver 39 percent by 2025,

đúng tiến độ để mang đến 39% vào năm 2025,

as has been planned,

như đã được lên kế hoạch,

and aiming for 80 percent by 2035.

và hướng tới 80% vào năm 2035.

Between now and 2035,

Từ nay đến năm 2035,

China's national endeavors are focused on rapid expansion of installations

Các nỗ lực của Trung Quốc tập trung về việc mở rộng nhanh chóng việc cài đặt

and also consumption of clean energy in all sectors you could imagine.

và cả việc tiêu thụ năng lượng sạch trong các lĩnh vực bạn có thể tưởng tượng.

In the meantime,

Trong lúc đó,

it's also dedicated to enhancing grid transmission and distribution systems

nỗ lực để nâng cao hệ thống truyền tải và phân phối lưới

to accommodate this growth of renewables.

để đáp ứng sự phát triển này của năng lượng tái tạo.

US and China operate power systems in two different regulatory contexts,

Mỹ và Trung Quốc vận hành hệ thống điện trong hai bối cảnh khác nhau,

but share the logic and also technicality

nhưng chia sẻ logic và cả tính kỹ thuật

when designing and building

khi thiết kế và xây dựng

a clean, smart, net-zero carbon emissions grid system.

sạch sẽ, thông minh, không có mạng hệ thống lưới phát thải carbon.

China is also becoming a real daredevil

Trung Quốc cũng đang trở thành một kẻ liều lĩnh thực sự

in pioneering the development of 5G

trong việc tiên phong phát triển 5G

and AI-enabled power systems

và hệ thống điện hỗ trợ AI

and deploying the ultra-high-voltage grid systems

và triển khai các hệ thống lưới điện siêu cao áp

supplemented by vehicle-to-grid technologies

bổ sung bằng công nghệ xe nối lưới

in order to accommodate the rise of EVs.

để phù hợp với sự gia tăng của xe điện.

China's experience can provide an invaluable reference or insight

Kinh nghiệm của Trung Quốc có thể cung cấp một tài liệu tham khảo hoặc cái nhìn

for the US to decarbonize your own power system.

để Hoa Kỳ khử cacbon hệ thống điện của riêng bạn.

Secondly, China is leading a global campaign

Thứ hai, Trung Quốc đang dẫn đầu một chiến dịch toàn cầu

to increase solar usage.

để tăng cường sử dụng năng lượng mặt trời.

The social, economic and environmental model deployed in China

Mô hình xã hội, kinh tế và môi trường được triển khai ở Trung Quốc

can help the US to address climate injustice challenges domestically.

có thể giúp Mỹ giải quyết thách thức bất công về khí hậu trong nước.

Solar energy is becoming the least-cost option

Năng lượng mặt trời đang trở thành lựa chọn ít tốn kém nhất

for new electricity generation in most parts of the world today.

để sản xuất điện mới ở hầu hết các nơi trên thế giới ngày nay.

The IEA forecasts an average annual solar generation growth

IEA dự báo mức trung bình hàng năm tăng trưởng sản xuất năng lượng mặt trời

of 25 percent between 2022 and 2030,

25% trong khoảng thời gian từ 2022 đến 2030,

which is about 10 times of the current total global installations,

tức là khoảng 10 lần trong tổng số cài đặt toàn cầu hiện tại,

in order to achieve net-zero carbon emissions by mid-century.

để đạt được lượng khí thải carbon bằng không vào giữa thế kỷ.

Or to put it another way,

Hay nói cách khác,

this is one kilowatt solar installation per person by 2030.

đây là một kilowatt lắp đặt năng lượng mặt trời cho mỗi người vào năm 2030.

That number stands today at one-tenth kilowatt globally.

Con số đó vẫn tồn tại cho đến ngày nay ở mức 1/10 kilowatt trên toàn cầu.

China is on its way to achieve two-fifths kilowatt

Trung Quốc đang trên đường tới để đạt được 2/5 kilowatt

by the end of this year.

vào cuối năm nay.

To bridge the gap, a group of leading Chinese universities and institutions

Để thu hẹp khoảng cách, một nhóm lãnh đạo Các trường đại học và tổ chức Trung Quốc

launched a China campaign

phát động chiến dịch Trung Quốc

advocating one kilowatt solar installation per person by 2030.

ủng hộ một kilowatt lắp đặt năng lượng mặt trời cho mỗi người vào năm 2030.

The strategy is -- and also turning that into a global campaign,

Chiến lược là -- và cũng biến nó thành một chiến dịch toàn cầu,

called Solar Lights the Planet.

được gọi là Đèn năng lượng mặt trời Hành tinh.

The strategy is to really use solar installation

Chiến lược là thực sự sử dụng lắp đặt năng lượng mặt trời

as the intervention point

là điểm can thiệp

to explore how rural energy transition in China

để khám phá nông thôn cách họ chuyển đổi năng lượng ở Trung Quốc

can benefit other UN sustainability targets.

có thể mang lại lợi ích mục tiêu bền vững của Liên hợp quốc

On one side, it's cost-effective.

Một mặt, nó là sự tiết kiệm chi phí.

One kilowatt solar installation requires five square meters of space

Lắp đặt năng lượng mặt trời một kilowatt cần năm mét vuông không gian

and a 500-dollar upfront investment to install.

và 500 đô la đầu tư trả trước để lắp đặt.

When completed, it generates green electricity

Khi hoàn thành, nó tạo ra năng lượng điện xanh

while avoiding carbon emissions.

đồng thời tránh phát thải carbon.

And on the other side,

Và ở phía bên kia,

it also demonstrates that co-benefits can be created and maximized.

nó cũng chứng minh rằng đồng lợi ích có thể được tạo ra và tối đa hóa.

Rapid rural energy transition can bring new investment

Chuyển đổi năng lượng nông thôn nhanh chóng có thể mang lại đầu tư mới

and also create green power-enabled growth opportunities,

và cũng tạo ra năng lượng xanh cơ hội tăng trưởng,

for instance, food, agriculture, fishery, energy services,

ví dụ như lương thực, nông nghiệp, thủy sản, dịch vụ năng lượng,

tourism and other industries.

du lịch và các ngành công nghiệp khác.

China's experience definitely can be very valuable for the US

Kinh nghiệm của Trung Quốc chắc chắn có thể rất có giá trị đối với Hoa Kỳ

to think about the solutions to address climate injustice.

suy nghĩ về các giải pháp để giải quyết sự bất công về khí hậu.

Solar Lights The Planet is the ambition.

Đèn năng lượng mặt trời Hành tinh là tham vọng.

It also offers colleagues in the United States

Nó cũng cung cấp cho đồng minh cho Mỹ

to work with peers from China and other parts of the world

làm việc với các đồng nghiệp từ Trung Quốc và những nơi khác trên thế giới

to really tackle the climate injustice challenge.

để thực sự giải quyết thách thức bất công về khí hậu.

Thirdly, China is mainstreaming a circular economy

Thứ ba, Trung Quốc đang lồng ghép nền kinh tế tuần hoàn

and transforming its supply chains.

và chuyển đổi chuỗi cung ứng của mình.

Joining forces, China, the US, together with the EU,

Cùng nhau hợp lực, Trung Quốc, Mỹ, cùng với EU,

can literally reset the global supply chain solidly on sustainability.

theo nghĩa đen có thể thiết lập toàn cầu chuỗi cung ứng vững chắc về tính bền vững.

China is a global manufacturing powerhouse.

Trung Quốc là một cường quốc toàn cầu trong việc sản xuất.

Its demand for raw materials

Nhu cầu nguyên liệu của nó

and critical metals is growing exponentially.

và kim loại quan trọng đang tăng trưởng theo cấp số nhân.

As we all know, the planet cannot possibly afford

Như chúng ta đã biết, hành tinh không thể đủ khả năng

the ecological destruction from quadruple,

sự hủy diệt sinh thái gấp bốn lần,

and in some cases even six times the current import of critical metals

và một số trường hợp thậm chí gấp sáu lần tình hình nhập khẩu kim loại hiện nay

to match the planned energy transition.

để phù hợp với quá trình chuyển đổi năng lượng theo kế hoạch.

A circular economy offers a remedy to decouple the growth from resource use.

Kinh tế tuần hoàn đưa giải pháp để tách sự tăng trưởng khỏi việc sử dụng tài nguyên.

Trung Quốc cũng có vị trí tốt để thiết lập lại chuỗi cung ứng của mình

China is also well positioned to reset its supply chains

with circularity at the core.

với tính tuần hoàn ở cốt lõi.

Today, China recycles more than 95 percent of nickel and lithium.

Ngày nay, Trung Quốc tái chế hơn 95% niken và lithium.

Business communities have a big role to play,

Cộng đồng doanh nghiệp có một vai trò lớn,

providing solutions or answers to what hurdles to remove,

cung cấp giải pháp hoặc câu trả lời những trở ngại cần loại bỏ,

what innovative solutions to deploy,

những giải pháp sáng tạo nào cần triển khai,

what business models actually to promote,

những mô hình kinh doanh nào thực sự cần phát triển,

and very importantly, how to consolidate a global partnership

và rất quan trọng, làm thế nào để củng cố quan hệ đối tác toàn cầu

to work together to shape our sustainable and circular global supply chain.

cùng làm việc để định hình sự bền vững và chuỗi cung ứng toàn cầu tuần hoàn.

Which is why a group of Chinese organizations are working together,

Đó là lý do tại sao một nhóm người Trung Quốc các tổ chức đang làm việc cùng nhau,

kicking off a China Circularity 100 initiative,

khởi động một Trung Quốc Sáng kiến ​​tuần hoàn 100,

aiming by 2030 to really find the pathways

đặt mục tiêu đến năm 2030 để thực sự tìm ra con đường

to close the loop in recycling for critical metals

để đóng vòng lặp trong tái chế cho các kim loại quan trọng

and also for the energy sector.

và cả lĩnh vực năng lượng.

It's targeting at least 100 companies

Nó nhắm đến mục tiêu ít nhất 100 công ty

to work together to find the alternative pathways.

làm việc cùng nhau để tìm ra những con đường thay thế.

China's practice can become a very important reference

Thực tiễn của Trung Quốc có thể trở thành một tài liệu tham khảo rất quan trọng

for the United States to make investment decisions

cho Hoa Kỳ để đưa ra quyết định đầu tư

to embrace circularity now.

để nắm lấy tính tuần hoàn ngay bây giờ.

So how do we jump-start a new US-China partnership?

Vậy làm thế nào để chúng ta bắt đầu quan hệ đối tác mới Mỹ-Trung?

Well, the two governments ... should start with a revised narrative,

Vâng, hai chính phủ ... nên bắt đầu bằng một câu chuyện được sửa lại,

one that is with good intention, as well as with collaborative spirit.

một người có ý định tốt, cũng như với tinh thần hợp tác.

In the meantime, the two nations need to assure the rest of the world

Trong khi đó, hai nước cần phải đảm bảo với phần còn lại của thế giới

that they are really seriously and sincerely working together

rằng họ thực sự nghiêm túc và chân thành làm việc cùng nhau

to find their alternative and to rebuild partnership.

để tìm sự thay thế của họ và xây dựng lại quan hệ đối tác.

One thing to keep in mind:

Một điều cần lưu ý:

the climate change doesn't care about our ideological divide.

biến đổi khí hậu không quan tâm về sự chia rẽ ý thức của chúng ta.

Rather, it demands for collective actions that deliver outcomes.

Đúng hơn, nó đòi hỏi những hành động tập thể mang lại kết quả.

Cornering China as a national security threat

Coi Trung Quốc như một mối đe dọa an ninh quốc gia

seems to claim that the US, rather than China,

dường như tuyên bố rằng Mỹ, thay vì Trung Quốc,

is the legitimate and trustworthy global leader in this transition.

là một nơi hợp pháp và đáng tin cậy dẫn đầu toàn cầu trong quá trình này.

And yet, as the world's largest developed economy,

Chưa hết, với tư cách là một trong những nền kinh tế phát triển thế giới.

the US doesn't meet the bar of what's expected of a global leader.

Hoa Kỳ không đáp ứng được tiêu chuẩn được mong đợi ở một ông trùm toàn cầu.

Along the line, it doesn't provide the rest of the world

Song song đó, họ không cung cấp phần còn lại của thế giới

with sufficient, accessible and affordable clean energy solutions,

các giải pháp năng lượng sạch đầy đủ, có thể sử dụng, chi phí tốt

nor does it provide, deliver its financial commitments

và cũng không cung cấp, chuyển giao cam kết tài chính của nó

to other developing countries under the Paris Agreement.

sang các nước đang phát triển khác theo Hiệp định Paris.

And China undoubtedly has to go a long way too

Và chắc chắn là Trung Quốc cũng phải đi một chặng đường dài

in rethinking its strategy and behavior in dealing with the US.

trong việc xem xét lại chiến lược và hành vi trong việc đối phó với Mỹ.

It needs to make extra efforts to convince the world

Cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa để thuyết phục thế giới

that it's not a threat, but rather a trusted partner,

rằng đó không phải là một mối đe dọa, mà đúng hơn là một đối tác đáng tin cậy,

willing and capable to work with the US

sẵn sàng và có khả năng làm việc với Hoa Kỳ

to shift towards a collaborative partnership.

chuyển hướng về phía một quan hệ đối tác chiến lược.

Let me leave this stage with some sort of cautious optimism.

Hãy để tôi rời khỏi sân khấu này với một sự lạc quan thận trọng nào đó.

My heart feels enlightened when media in our two countries

Lòng tôi như được khai sáng khi truyền thông ở hai nước chúng ta

start to tell different US-China stories.

bắt đầu kể những câu chuyện Mỹ-Trung khác nhau.

Treasury Secretary Yellen's China trip last week

Bộ trưởng Tài chính Yellen cùng với Chuyến đi Trung Quốc tuần trước

went viral in Chinese social media.

đã lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc.

The rainbow welcoming her landing in Beijing Airport

Cầu vồng chào đón cô ấy hạ cánh ở sân bay Bắc Kinh

represents some hope

thể diện cho một sự hy vọng

and also a new beginning of bilateral relations.

và cũng là một khởi đầu mới của quan hệ song phương.

And her love for the wild mushroom soup from Yunnan province --

Và tình yêu của cô dành cho súp nấm rừng từ tỉnh Vân Nam --

(Laughter)

(Tiếng cười)

literally gives me this kind of a warm and also sweet human touch.

thực sự mang lại cho tôi cảm giác ấm áp và cả sự tiếp xúc ngọt ngào của con người.

And I have a message to climate envoy John Kerry,

Và tôi có một tin nhắn tới đặc sứ khí hậu John Kerry,

who is coming to China later this month.

người sẽ đến Trung Quốc vào cuối tháng này.

You know, the two governments have already declared quite a number

Bạn biết đấy, hai chính phủ đã khai báo khá nhiều

of joint commitments and collective actions

cam kết chung và hành động tập thể

to fight climate change.

để chiến đấu với biến đổi khí hậu.

What's urgently needed now is a shared vision, mission, aspiration,

Điều cần gấp lúc này là tầm nhìn, sứ mệnh, khát vọng chung,

wisdom and very importantly,

trí tuệ và quan trọng là,

a compass to guide everyone back on track,

một chiếc la bàn để hướng dẫn mọi người trở lại đúng hướng,

to take collective actions and deliver the due results.

thực hiện các hành động tập thể và mang lại kết quả đúng hạn.

It seems to me that's the must-have precondition for us all

Đối với tôi có vẻ như điều kiện tiên quyết bắt buộc đối với tất cả chúng ta

in order to keep a sustainable future within reach.

để giữ một tương lai bền vững trong tầm tay.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)