Why Joy Is a State of Mind | Angélique Kidjo | TED

Tłumaczenie: Łukasz Izmaiłowski Korekta: Barbara Dzięcioł

Femi Oke: I have a theory that Africans have this hotline to joy.

Femi Oke: Mam teorię, że Afrykańczycy mają specjalną więź z radością.

Angélique Kidjo: Oj tak.

Angélique Kidjo: Oh yeah.

FO: We greet each other, we welcome each other.

FO: Pozdrawiamy się wzajemnie, witamy się wzajemnie.

There's, within us as a continent,

Wewnątrz nas jako kontynent,

there is great joy.

tkwi wielka radość.

AK: Absolutely.

AK: Jak najbardziej.

It's a state of mind for us.

Taki jest nasz stan umysłu.

It's either laugh or die.

Jest jak, śmiejcie się, lub umrzyjcie.

We don't have the choice.

Nie mamy wyboru.

And that's where the proverbs come from,

Stąd się biorą przysłowia,

that's where all those mimic, sometime --

to one to wszystko odzwierciedlają, a czasem

can be an insult,

mogą być obraźliwe,

or going, "Get out of here.

albo brzmią: “Wypad stąd.

You're making a fool of yourself."

Robisz z siebie głupka”.

Our body, we have signs.

Nasze ciało, mamy pełno gestów.

And we look at each other

Patrzymy na siebie

and the situation ...

i sytuację ...

it might be a dire situation,

to może być tragiczna sytuacja,

and then we start laughing and go,

a potem zaczynamy się śmiać i mówimy

"Somebody make a huge mistake.

“Ktoś popełnił ogromny błąd.

And you are in a ditch,

Jesteś w bagnie,

You can't even get yourself out."

nawet nie możesz się wydostać“.

And we laugh and we're happy at the same time.

Śmiejemy się i jesteśmy szczęśliwi w tym samym czasie.

That's why I say it's a state of mind.

Dlatego to jest stan umysłu.

FO: I have seen people watch you perform, and they’re in the audience,

FO: Widziałam, jak ludzie oglądają twoje występy, gdy są na widowni,

they are mesmerized, they are smiling,

są zahipnotyzowani, uśmiechają się,

they are joyful.

są pełni radości.

Do you have an awareness of what you are doing to your audience?

Masz świadomość jak wpływasz na swoją publikę?

AK: No, I don't have any awareness

AK: Nie, nie mam żadnej świadomości,

because for me, every concert is a start over.

bo dla mnie każdy koncert jest nowym początkiem.

Nigdy nie zakładam, że publika będzie taka, czy inna,

I never take any public for granted

because you never know what the concert is going to be.

ponieważ nigdy nie wiadomo, jak wypadnie koncert.

You can have plan in your head,

Możesz planować wszystko wcześniej,

you can have your set list and everything.

możesz mieć listę piosenek i tak dalej.

It’s just to help you, it’s just like,

Ale to tylko narzędzie pomocy, to jest po prostu jak,

a parameter that you put in there to be able to perform.

parametr, który zapisujemy, by móc występować.

But what happens after that is out of your hands.

Jednak na to co się dzieje później, nie mamy żadnego wpływu.

That's the power of music.

To jest siła muzyki.

When I'm holding my microphone,

Gdy trzymam swój mikrofon,

for me, stage is my sanctuary.

dla mnie, scena jest moim świętym miejscem.

FO: I was looking up some of the comments people write

FO: Szukałam jakiś komentarzy, które piszą ludzie

when they watched you online on YouTube.

oglądający cię w Internecie, na YouTube.

Normalnie bym tego nie robiła, ale jest to w porządku.

Now, normally I wouldn't do this, but this is fine.

This is not scary.

Nie jest to straszne.

"Pure love for Mama Angelique.

“Sama miłość dla mamy Angelique.

A beautiful ball of energy."

Pięknej kuleczki wypełnionej energią“.

AK: (Laughs)

AK: (Śmiech)

FO: You know what you're doing.

FO: Dobrze wiesz, co robisz.

AK: Well, being on stage for me is the most important thing.

AK: Cóż, przebywanie na scenie jest dla mnie najważniejszą rzeczą.

I hate to be in studio,

Nienawidzę być w studiu nagraniowym,

but I've had to learn throughout the years

ale musiałam się nauczyć przez te wszystkie lata,

that I need to be in the studio to be able to perform,

że muszę być w studiu, by móc występować,

to be on stage.

by mieć możliwość bycia na scenie.

And that energy that we're talking about, the public give it to me.

Ta energia, o której mówimy, ta, którą daje mi publiczność.

I can't keep it.

Nie mogę jej zachować.

If I keep it, I will explode.

Jeśli ją zachowam, ona eksploduje.

I mean, just face it.

W sensie, bądźmy szczerzy.

And I can't sleep, like, when I finish a concert,

Po skończeniu koncertu, nie mogę usnąć,

it takes me like four hours for me to dwindle down

zajmuje mi to jakieś cztery godziny, żeby się ogarnąć, ochłonąć

and to be able to sleep.

i być w stanie zasnąć.

It’s terrible, because I’m wired up.

Dla mnie jest to straszne, bo jestem mocno nakręcona.

I don't need no drugs, I don't drink coffee.

Nie potrzebuje narkotyków, nie piję kawy.

I don't drink alcohol, I don't take anything, I don't need it.

Nie piję alkoholu, niczego nie biorę, nie potrzebuję tego.

The music is my drug.

Muzyka jest moim narkotykiem.

So therefore, when I'm onstage,

Więc dlatego, gdy jestem na scenie,

I'm just trying to convey the happiness,

Staram się przekazać to szczęście,

the joy

tą radość

and the strength that we have as human beings

i siłę, jaką mamy jako istoty ludzkie,

to prevail in every circumstance.

by przetrwać w każdych warunkach.

Because music has shown me,

Muzyka pokazała mi,

when I'm facing the public,

że gdy staje oko w oko z publiką,

I see people from around the world,

widzę ludzi ze wszystkich krańców świata,

all different skin tones

wszystkie możliwe odcienie skóry,

and probably all people that speak different languages,

najprawdopodobniej każdy z nich mówi w innym języku

that makes you humble.

i przez to nabierasz pokory.

FO: And you've gone so beyond what would be expected of somebody

FO: Przekroczyłaś najśmielsze oczekiwania, które można mieć do kogoś,

with your profile as a musician.

o twoim profilu jako muzyka.

You are not just a musician, you're not just an artist.

Nie jesteś tylko muzyczką, nie jesteś tylko artystką.

You are also an educator.

Jesteś także nauczycielką.

AK: Education is everything.

AK: Edukacja jest wszystkim.

And when I started this journey with my foundation Batonga,

Kiedy zaczęłam swoją przygodę z moją fundacją Batonga,

one thing I have in mind is what my father always used to say.

miałam w głowie jedną rzecz, którą zawsze powtarzał mój ojciec.

An educated person is a peacemaker.

Wykształcony człowiek jest dyplomatą.

And it's true,

To prawda,

because when you are educated

bo gdy jesteście wykształceni

and understand the connectivity,

rozumiecie pewne zależności,

everything in the world we live in is connected, even us.

że wszystko na świecie, w którym żyjemy, jest ze sobą połączone, nawet my.

And if there's one thing we learned during the pandemic,

Tak więc, jeśli istnieje jedna rzecz, której nauczyliśmy się podczas pandemii,

it's that we cannot live alone.

to jest nią to, że nie możemy żyć w samotności.

Lockdown or not, it becomes a point where we need others

Lockdown, czy bez niego, nadchodzi moment, w którym potrzebujemy innych

to be able to celebrate our own humanity.

by móc świętować nasze człowieczeństwo.

From the moment I started going to school, it triggered something in me.

Odkąd zaczęłam chodzić do szkoły, coś się we mnie rozpaliło.

Not only the curiosity, but I was thirsty of learning.

Nie tylko ciekawość, ale byłam spragniona nauki.

What can I learn every day?

Czego mogę uczyć się każdego dnia?

And I would come home and I ask questions.

Wracałam do domu i zadawałam pytania.

And I'm lucky enough to have 10 brothers and sisters

Jestem na tyle szczęściarą, że mam dziesięć braci i sióstr,

that come before.

którzy wracali wcześniej.

Some of them have been there.

Część z nich nadal była w domu.

So if I ask questions, somebody's always going to answer me.

Tak więc, jak zadawałam pytania zawsze był ktoś, kto by mi na nie odpowiedział.

And then I get to high school

Potem poszłam do liceum

and I start seeing a different side of education.

i zaczęłam dostrzegać inną stronę edukacji.

Because when I finished primary school,

Ponieważ, gdy skończyłam podstawówkę,

most of my girlfriends, we made plan.

z większością z moich przyjaciółek miałam już ułożone plany.

When we get to high school, we're going to do this and that.

Gdy pójdziemy do liceum, będziemy robić to i tamto.

Some of them disappeared from the radar.

Z niektórymi z nich straciłam kontakt.

And I’d be asking the question: “Why aren’t they here?”

Więc zadawałam sobie pytanie: “Dlaczego nie ma ich już ze mną?“.

Then, my girlfriend in the same street where I grew up,

Później, moja przyjaciółka, z którą dorastałam na tej samej ulicy,

right across my house,

mieszkała dosłownie na przeciwko mojego domu,

never make it to high --

nigdy nie dostała się do liceum --

And I'm like, "Dad, what is going on?"

Pytałam, “Tato, o co chodzi?“.

And then he went and found out that she got married.

A on tam poszedł i dowiedział się, że wyszła za mąż.

And I was --

Czułam się --

It was a day that I'm like,

Tamtego dnia pytałam samą siebie,

"Is it worth living, if at that age you're going to marry somebody

“Czy warto jest żyć, skoro w takim wieku masz zamiar poślubić kogoś

without me knowing what was going on?"

bez powiedzenia mi o tym wcześniej?“.

So to start my foundation, secondary school,

Więc założenie fundacji, szkoła średnia,

is to allow those young girls to buy time.

jest umożliwieniem kupienia czasu młodym dziewczynom.

To have a future, to decide the future they want to have

By mieć przyszłość, by decydować o przyszłości, którą chcą mieć,

instead of being married young

zamiast zamążpójścia w młodym wieku

and end up dying on a delivering bed.

i śmierci na łóżku porodowym.

So for me, education not only

Dla mnie więc, edukacja nie tylko

allowed us to understand the complexity of this world,

pozwala nam pojąć złożoność tego świata,

it also unleashed the power

ona także uwalnia moc,

that we have to understand when we stand in front of injustice,

którą musimy zrozumieć, gdy znajdziemy się przed niesprawiedliwością,

our rights,

nasze prawa,

what is right and what is wrong.

co jest dobre, a co złe.

And when it comes to women,

Jeśli chodzi o kobiety,

especially in the continent of Africa,

szczególnie na kontynencie afrykańskim,

I start realizing that the vision of my father for women

zaczęłam sobie zdawać sprawę, że postrzeganie kobiet przez mojego ojca

is totally different from the vision of the father of my friends.

jest całkowicie inne, od postrzegania kobiet przez ojców moich znajomych.

Because when I go to their home,

Bo gdy ich odwiedzałam,

I couldn't speak because it was not allowed.

nie mogłam się odzywać, bo mi nie pozwalano.

You have to be given permission to speak.

Musicie mieć pozwolenie, by się odezwać.

While in my house, you have something in your mind,

Tym czasem w moim domu, gdy coś wam przyjdzie do głowy,

go right ahead.

możecie o tym od razu powiedzieć.

Somebody's going to answer you.

Ktoś zawsze wam odpowie.

And I start seeing the differences, and I said,

Zaczęłam więc, dostrzegać różnice i spytałam siebie,

“How can we break this cycle

“Jak możemy przerwać ten cykl,

of always women have to be the ones that get quiet

gdzie kobiety muszą być cicho za wszelką cenę,

and men speak up even when they say nonsense.

a to mężczyźni mają prawo głosu, nawet gdy wygadują bzdury?”.

FO: The Batonga Foundation, it creates opportunities for women and girls.

FO: Fundacja Batonga kreuje nowe możliwości dla kobiet i dziewczyn.

It creates a future for them.

Kreuje ich przyszłość.

It sounds easy, though, to say that:

Łatwiej powiedzieć, trudniej zrobić:

creates opportunities for women and girls, easy.

kreuje nowe możliwości dla kobiet i dziewczyn, łatwizna.

But it's not.

Jednak nie jest to takie proste.

Can you give us an example of your advocacy work

Mogłabyś dać nam jakiś przykład, gdzie wstawiałaś się za kogoś,

that has been difficult

było ciężko,

but you've worked through it

ale dałaś radę

and you've seen success and happiness the other side?

i finalnie skończyło się sukcesem i szczęściem?

AK: The hardest thing ...

AK: Najtrudniejszą rzeczą ...

when I started was not being able to get the girl to speak.

na początku, była niemożność przekonania jednej dziewczyny, by zaczęła mówić.

It was breaking my heart.

Łamało mi to serce.

"What is your name?"

“Jak masz na imię?“.

There's no answer, they look at you like.

Brak odpowiedzi, a one patrzą się na ciebie tak.

And I’m like, “Why?

Ja na to, “Czemu?

Why? Tell me what you need.

Czemu? Czego potrzebujesz?

I'm here to help.

Jestem tu by ci pomóc.

I'm not going to tell you what to do."

Nie będę ci mówić co masz robić“.

From the day they realize

Od tamtej pory zaczynają rozumieć,

and have confidence

że mają pewność siebie,

that I'm not here to judge their choices,

że nie jestem tu po to by oceniać wybory,

some of them were already mothers.

niektóre z nich były już matkami.

And you have a lot of pride

Trzeba mieć dużo dumy,

when you're talking to underprivileged people.

gdy rozmawia się z pokrzywdzonymi ludźmi.

Because I decided from the get-go

Od samego początku zdecydowałam,

to walk the dirt road where no one wants to go

że podejmę się brudnej roboty, której nikt nie chce się podjąć,

because that's where you have fewer opportunities.

bo to właśnie ona daje mniej możliwości.

And I was not going to let those girls be marginalized and left in limbo.

Nie zamierzałam więc pozwolić, by te dziewczyny były marginalizowane

i pozostawione same sobie.

So from the moment they start speaking,

Moment, w którym zaczynają ze mną rozmawiać,

to me,

mówić do mnie,

is the moment I start seeing how we can move forward together.

jest chwilą, w której widzę jak możemy wspólnie ruszyć do przodu.

So we start doing,

Zaczęliśmy więc działać,

as an organization, we needed data, right?

jako organizacja potrzebowaliśmy danych, prawda?

Because I've done it ten years,

Przez to, że robię to od dziesięciu lat,

sending people to high school, they end up in university,

wysyłamy ludzi do liceum, a oni docierają do uniwersytetów,

all that kind of stuff.

wszystkie tego typu rzeczy.

But I wanted to understand why

Jednak ja chciałam zrozumieć dlaczego

and the reason of the drop out of the girls.

młode dziewczyny porzucają edukację.

So through that, we find out many different reasons.

To pozwoliło nam na zidentyfikowanie wielu różnych powodów.

One of the reasons of the drop out is that in primary school,

Jednym z nich jest to, że w szkole podstawowej,

the teachers were not good enough,

nauczyciele nie byli wystarczająco dobrzy,

so they didn’t have the tools to succeed in secondary school.

więc nie miały możliwości, by powiodło im się w szkole średniej.

And there's so much ammunition you can go through

Jest tyle sposobów, na to by dać radę,

when you appear to be a stupid person

nawet jeśli wydajecie się być głupi,

and you're not stupid, you just don't have the tools.

ale nie jesteście głupi, po prostu nie macie możliwości.

Then you drop out.

Kończy się to rzuceniem szkoły.

Pregnancy, of course, and family poverty.

Oczywiście ciąża, jak i bieda.

And one thing that came out of that data collection

Jedną z rzeczy, jaką można wyczytać z danych

is all of the girls say, “We need a safe space.

jest to, że dziewczyny mówią, “Potrzebujemy bezpiecznej przestrzeni.

We need a place where we can talk to one another

Potrzebujemy miejsca, w którym możemy rozmawiać ze sobą,

and we can work together and support one another."

wspólnie pracować i się wspierać“.

I said, "It's done."

Powiedziałam, “Mówisz masz”.

So we start creating the girl club

Zaczęliśmy więc tworzenie girls club

and built a curriculum based on their need.

i stworzyliśmy program dostosowany do ich potrzeb.

And they ask to be taught how to prevent rape.

Chcą teraz być nauczane jak przeciwdziałać gwałtom.

How can they run away?

Jak mogą uciec?

How can they do things?

Jak mogą podjąć działanie?

So we come up with simple thing.

Wymyśliliśmy jedno proste rozwiązanie.

Don't go out when it's getting dark.

Nie wychodźcie, gdy zaczyna się robić ciemno na dworze.

When you're walking and you have a shadow behind you

Gdy idziemy i zauważymy za sobą cień

and you feel uncomfortable, don't start,

i zaczniemy czuć się niekomfortowo, nie zaczynajmy,

don't try to be courageous.

nie próbujmy być odważni.

Don't try to be daring.

Nie próbujmy być śmiali.

Run away.

Uciekajmy.

And we prepared the village.

Postawiliśmy w gotowości całą wioskę.

If a girl comes to your house,

Jeśli przychodzi do was dziewczyna,

keep her there until the family member can come

pozwólcie jej zostać, aż nie pojawi się jej członek rodziny,

because there's a danger in the street.

bo na ulicy czai się niebezpieczeństwo.

So we start the whole thing like that.

Tak zaczęliśmy całą sprawę.

What is going on today

To jak wygląda to dzisiaj

that I’m really proud of

i z czego jestem dumna,

is that those young girls

jest to, że te młode dziewczyny

are becoming entrepreneurs and creating jobs.

stają się przedsiębiorcami i kreują nowe miejsca pracy.

They are in total control of what they do with their money.

Mają całkowitą kontrole nad tym, co zrobią ze swoimi pieniędzmi.

They decided they're going to save money.

Decydują, by oszczędzać pieniądze.

It's not me.

to nie ja.

For the children not to go through this again.

By dzieci nie musiały przez to przechodzić.

What they want is to break the cycle of poverty.

Chcą przerwać krąg biedy.

The next step that I'm taking

Następnym krokiem podjętym przeze mnie

is to go to the northern part of my country, Benin.

będzie pojechanie na północ mojego kraju, do Benin.

The girls in Benin, at eight years old,

Dziewczny w Benin, w wieku ośmiu lat

are sent to the man that's going to marry them home,

są zmuszane do małżeństw,

they become maids,

stają się służacymi,

until they have --

aż nie będą --

And I want to break that cycle.

Chcę przerwać ten cykl.

I've been working hard.

Ciężko pracowałam.

I’ve been asking for help with this for so long.

Tak długo prosiłam o pomoc.

We're going to start there with local organizations.

Zaczniemy tam współpracę z lokalnymi organizacjami.

We don't bring anybody from outside.

Nie chcemy nikogo z zewnątrrz.

We work with the people that know the needs.

Pracujemy z ludźmi, którzy znają ich potrzeby.

We work with the village,

Współpracujemy z wsią,

the head of the villages, the mothers.

przywódcami wiosek, matkami.

We want people to see for themselves the progress we are making

Chcemy, by ludzie sami dostrzegli postęp, który czynimy,

and for them, to allow them to listen to the kids

by później oni mogli wysłuchać dzieci,

that they never do.

czego nigdy nie robią.

FO: What is the difference

FO: Jaka jest różnica

between the pleasure you get from changing a generation's life

między przyjemnością, która czerpiesz z wpływu na życie tego pokolenia,

to the pleasure of being on stage at a major event, performing,

a przyjemnością czerpaną z przebywania na scenie podczas dużego wydarzenia,

występowania

and the crowd is going wild?

i oglądania jak szaleje tłum?

What's the difference between that kind of joy?

Jaka jest różnica między tego rodzaju radością?

AK: They are two totally different joys.

AK: To są dwa inne rodzaje radości.

The joy of seeing these girls

Radość z oglądania tych dziewczyn,

being articulate today,

które są dzisiaj w stanie czytać i pisać,

talking truth to power to the head of villages

przedstawianie prawdy przywódcom wiosek,

telling them, "No one is touching us anymore.

mówienie im, “Nikt nie będzie więcej nas dotykać.

No one have the right to touch my boob, no."

Nikt nie ma prawa dotykać moich piersi, nie”.

And they're adamant.

Oni są nieugięci.

I mean, the joy at taking that is that finally,

W sensie, ta radość z tego, że wreszcie

you can speak up with no danger.

można wypowiadać się bez zagrożenia.

With no fear.

Bez żadnego strachu.

I mean, empowering people to that point

W sensie, dawanie takiej siły

makes me more humble.

czyni mnie bardziej pokorną.

I don't even know, sometimes I'm like,

Sama nie wiem, czasem pytam sama siebie

"Where is the hole that I can drive in and then disappear,

“Gdzie jest ta ziemia, pod którą mogę się zapaść, zniknąć

and let them be."

i pozwolić im być?“.

But they won't let me go.

Ale one mnie nie puszczą.

They say, "We want you to come and see us,

Mówią, “Chcemy, żebyś się z nami spotykała,

and then we learn from you."

a my potem będziemy się od ciebie uczyć“.

But I learn more from those girls than I can ever learn from anybody.

Uczę się od tych dziewczyn więcej, niż mogłabym nauczyć się od kogo innego.

The joy of being onstage is different,

Radość z przebywania na scenie jest inna,

it's planting seeds worldwide

jest jak sianie ziaren na cały świat,

for people to see their capacity,

by ludzie mogli dostrzec możliwości,

what they are capable of.

do których są zdolni.

How many times after concert people will come to me and say,

Ile razy ludzie przychodzili do mnie po koncercie i mówili,

"Angelique, how can we help?"

“Angelique, jak możemy pomóc?“.

And I'm like, "How can you help?

Ja na to, “Jak możecie pomóc?“.

Come on.

Dajcie spokój.

Your neighbors.

Wasi sąsiedzi.

Start looking at them.

Zacznijcie się im przyglądać.

You can volunteer your time for homework,

Możecie przeznaczyć wasz czas na prace domowe,

jest tak dużo rzeczy, które możecie zrobić we własnym kraju.

there's so much you can do in your own country.

Don't think that Africa is just the country where we need help.

Nie myślcie, że Afryka jest kontynentem, któremu tylko potrzebuje pomocy.

We don't need help.

Nie potrzebujemy pomocy.

We need collaboration."

Potrzebujemy współpracy”.

FO: Did you warm up your voice today?

FO: Robiłaś dzisiaj rozgrzewkę głosu?

AK: Yes, I did.

AK: Tak, robiłam.

FO: What do you sing to yourself to cheer yourself up?

FO: Co śpiewasz sobie, by poprawić sobie nastrój?

What do you sing and is like,

Co śpiewasz sobie, co jest jak,

"Oh, that was better than Prozac."

“Oj, to było lepsze niż Prozac”.

AK: (Singing)

AK: (Śpiew)

(Laughs)

(Śmiech)

We can sit here for days.

Możemy siedzieć tu dniami.

FO: So glad you warmed up.

FO: Cieszę się, że się rozgrzałaś.

When you see your Grammys lined up,

Gdy widzisz swoje Grammy na półce,

and they're all shiny and extraordinary,

każde z nich błyszczące i wyjątkowe,

I'm not even going to name how many, because every time I do,

nie będę nawet próbować ile ich masz, bo za każdym razem, gdy próbuję,

you get more and then this chat will date,

dostajesz nowe, a ta rozmowa będzie przeterminowana,

so the many, multiple Grammys that you have won,

tak dużo Grammys, które wygrałaś,

when you look at them,

gdy na nie patrzysz,

Do you, "Whoo!"

robisz, “Wohoo!”

(Laughs)

(Śmiech)

Does it feel good?

Czy to fajne uczucie?

AK: It feels good.

AK: To wspaniałe uczucie.

And at the same time, as I said before,

Jednocześnie, jak mówiłam wcześniej,

it is a responsibility.

jest to odpowiedzialność.

I mean, my work,

W sensie, moja praca.

I've been nominated first time at the Grammys, it was in 1993, '94.

Pierwszy raz byłem nominowana do Grammys w 1993, 1994.

And the first Grammy I won was 2007.

Swoje pierwsze Grammy wygrałam w 2007.

And I said to people,

Mówiłam ludziom,

don't take Grammy for granted.

nie bierzcie Grammy za pewnik.

It's not about how many likes you have,

Nie chodzi o to ile ich masz,

it's what you have to say.

ale o to co chcesz przekazać.

What you are bringing to the table.

Co wnosisz do dyskusji.

How you are impacting the world

Jak wpływasz na świat

and how you are changing the music business as it is.

i jak zmieniasz biznes muzyczny jako taki.

And for me,

Dla mnie,

that responsibility is always at the core of everything I do.

ta odpowiedzialność jest zawsze podstawą moich działań.

When I'm setting myself to write new songs,

Gdy zabieram się za pisanie nowych piosenek,

I don't think about Grammys.

nie myślę o Grammys.

All I think about,

Myślę tylko o tym,

how this song would help people.

jak ta piosenka mogła by pomóc ludziom.

What impact is it going to have?

Jaki będzie miała wpływ?

FO: I know you plan.

FO: Wiem, że planujesz.

I know you have ideas about what you want to do next.

Wiem, że masz pomysły na nowe projekty.

For many artists, it would be, you know,

Wielu artystów zastanawia się, wiesz,

how do you want to spend your sunset years?

co będziesz robić w kwiecie wieku?

But you have extraordinary longevity in your family.

W twojej rodzinie panuje jednak, niezwykła długowieczność.

So you have another half a lifetime still to go.

Tak, więc druga połowa życia dopiero przed tobą.

(Laughter)

(Śmiech)

We are going to be going to 100-year-old Angélique Kidjo concert.

Będziemy chadzać na koncerty stuletniej Angélique Kidjo,

And you're still going to be, "Let's go."

a ty dalej będzie krzyczeć, “Dawajcie”.

AK: Yeah, I'll be running around.

AK: Tak, dalej będę działać.

FO: So it feels kind of weird to talk about legacy.

FO: Dziwnie jest, więc rozmawiać o spuściźnie.

But what do you want people who follow your work,

Co chcesz by ludzie, którzy śledzą twoją aktywność,

admire your work, see joy in your work,

podziwiają twoją pracę, dostrzegają radość w twojej pracy,

what do you want them to take away from it?

co chcesz by z niej wynieśli?

AK: Well, what I want people to take away from my work

AK: Cóż, chcę, by ludzie wynieśli z mojej pracy

is their own worth, people's worth.

własną wartość, wartość ludzką.

We have too many people that think that they are worth nothing.

Mamy zbyt wielu ludzi, którzy sądzą, że są nic nie warci.

And that hurts me.

To mnie boli.

And when you give birth to a child,

Gdy rodzisz dziecko,

when a human being is coming out of your body,

gdy istota ludzka wychodzi z twojego ciała,

everything changes.

wszystko się zmienia.

Priorities,

Priorytety,

what matters,

to co ma znaczenie,

you learn to go to the core of things.

uczysz się dochodzić do sedna rzeczy.

What I want people to remember is that

To co chcę, by ludzie zapamiętali

you can fall beneath the Earth.

jest to, że można wpaść w ogromny dół.

But you always can rise.

Jednak, zawsze istnieje możliwość z niego wyjścia.

Does not matter how hard it is.

Nie ma znaczenia, jak trudne to jest.

Get up, and live your life.

Wyjdźcie z niego i żyjcie.

You know it, and that's how we roll.

Wiecie to, tak to robimy.

FO: I love you.

FO: Kocham cię.

AK: Me too.

AK: Ja ciebie też.

Since the first time I met, it was a love story.

Odkąd tylko się poznałyśmy nasza znajomość to historia miłosna.

(Laughter)

(Śmiech)