Why don’t we get our drinking water from the ocean? - Manish Kumar

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

You're stranded at sea and getting thirsty.

သင်ဟာ ပင်လယ်ပြင်မှာ သောင်တင်ပြီး ရေငတ်နေတယ်။

Water fills the horizon— but you know you’re not supposed to drink it.

ရေက မိုးကုပ်စက်ဝိုင်းမှာ ပြည့်နေပေမဲ့၊ သောက်သုံးဖို့ မသင့်ဘူးဆိုတာ သင်သိတယ်။

So, what would actually happen to you if you did?

ဒါဆို၊ သောက်လိုက်ရင်၊ ဘာဖြစ်သွားမလဲ။

And how can you find a way to hydrate?

ရေဓာတ်ဖြည့်ဖို့ နည်းလမ်းတစ်ခု ဘယ်လိုရှာနိုင်မလဲ။

The danger in drinking saltwater lies at the cellular level.

ဆားငန်ရေ သောက်တာရဲ့ အန္တရာယ်က ဆယ်လူလာ အဆင့်မှာ တည်ရှိတာပါ။

To maintain their structural integrity,

ဆဲလ်တွေရဲ့ တည်ဆောက်ပုံ ခိုင်မြဲမှုကို ထိန်းဖို့၊

your body’s cells match the concentration of certain ions, like salt,

ခန္ဓာကိုယ် ဆဲလ်တွေက ဆဲလ်တွေရဲ့အပြင်ဘက်က ဒြပ်ပါဝင်မှုရှိတဲ့ အမြှေးပါးတွေအတွင်းက

within their membranes with the concentration outside of them—

ဆားလို အိုင်းယွန်းတချို့ရဲ့ ဒြပ်ပါဝင်မှုနဲ့ ကိုက်ညီတယ်၊

in your bloodstream, for instance.

ဥပမာ၊ သင့်သွေးကြောထဲမှာပါ။

Seawater is about four times saltier than your blood.

ပင်လယ်ရေက သွေးထက် လေးဆလောက် ပိုငန်တယ်။

So when it's ingested, the fluid outside your cells becomes much saltier.

ဒါကြောင့် မျိုချမိတဲ့အခါ ဆဲလ်အပြင်ဘက်က အရည်က ပိုငန်လာတယ်။

To relieve the resulting pressure difference,

ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ဖိအား ကွာခြားမှုကို သက်သာစေဖို့၊

water flows out of your cells.

ဆဲလ်တွေကနေ ရေ ယိုထွက်တယ်။

Your kidneys use this water to begin removing the excess salt—

ကျောက်ကပ်က ပိုနေတဲ့ ဆားကို စတင်ဖယ်ထုတ်ဖို့ ဒီရေကိုသုံးပေမဲ့၊

but they require much more freshwater to actually flush it all out.

အားလုံးကို တကယ် ရှင်းထုတ်ဖို့ ရေချို ပိုလိုအပ်တယ်။

Consuming enough seawater without any freshwater can lead to salt poisoning.

ရေချိုမပါဘဲ၊ ပင်လယ်ရေ အတော်အသင့် သောက်သုံးတာက ဆားအဆိပ်သင့်တာကို ဖြစ်စေတယ်။

The effects can be devastating as the body's cells lose water and contract.

ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ဆဲလ်တွေက ရေဆုံးရှုံးပြီး ကျုံ့တာကြောင့် သက်ရောက်မှုက ဆိုးနိုင်တယ်။

This can cause tissues to shift and rupture

ဒါက တစ်ရှူးတွေကို ပြောင်းလဲ၊ ပေါက်ကွဲကာ အရေးပါတဲ့

and fluids to collect in critical organs.

အင်္ဂါတွေမှာ အရည်တွေ စုပုံလာစေနိုင်တယ်။

Overall, drinking seawater only makes things worse.

ယေဘုယျအနေနဲ့၊ ပင်လယ်ရေ သောက်တာက အခြေအနေတွေကို ပိုဆိုးစေတယ်။

Survival depends on finding— or creating— freshwater.

ဆက်လက်ရှင်သန်ရေးက ရေချို ရှာဖွေတာ ဒါမှမဟုတ် ဖန်တီးတာအပေါ် မူတည်တယ်။

In the 4th century BCE,

ဘီစီ ၄ ရာစုမှာ၊ ဂရိတွေးခေါ်ရှင်

Greek philosopher Aristotle described two main modes of seawater desalination,

အရစ္စတိုတယ်က ဒီနေ့အထိ အသုံးပြုဆဲ ပင်လယ်ရေကို ရေချိုအဖြစ်ပြောင်းလဲတဲ့  

which are still used today.

အဓိက နည်းလမ်း ၂ ခုကို ဖော်ပြခဲ့တယ်။

One is thermal,

တစ်နည်းက အပူဓာတ်ဖြစ်ပြီး

and relies on heating seawater to yield vaporized condensed freshwater,

ရှေးဂရိသင်္ဘောသားတွေ ပုံမှန် အသုံးပြုတဲ့ နည်းလမ်း၊ အငွေ့ပြန်၊ငွေ့ရည်ဖွဲ့တဲ့

a method ancient Greek sailors used regularly.

ရေချို ထုတ်လုပ်ဖို့ ပင်လယ်ရေကို အပူပေးတာကို အားထားတာပါ။

The other is reverse osmosis,

နောက်တစ်နည်းက ဆားစစ်ထုတ်တဲ့

which uses pressure to push seawater through a salt-filtering membrane—

အမြှေးပါးကနေ ပင်လယ်ရေကို တွန်းပို့ဖို့ ဖိအားကို အသုံးပြုတဲ့ reverse osmosis ပါ၊

a process Aristotle documented with a sealed wax jar.

အရစ္စတိုတယ်က အလုံပိတ် ဖယောင်းပုလင်း တစ်လုံးနဲ့ မှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့လုပ်ငန်းစဉ်ပါ။

In the intervening millennia,

ခြားနေတဲ့ ထောင်စုနှစ်တွေအတွင်း၊

people continued using and innovating on these methods.

လူတွေက ဒီနည်းလမ်းတွေကို ဆက်လက်အသုံးပြုပြီး ဆန်းသစ်တီထွင်ခဲ့ကြတယ်။

Making potable freshwater from seawater is a bigger project now than ever.

ပင်လယ်ရေကနေ သောက်သုံးနိုင်တဲ့ ရေချို လုပ်တာက အရင်ထက် ပိုကြီးတဲ့စီမံချက်တစ်ခုပါ။

Today, 2 billion people can't access clean drinking water,

ဒီနေ့ခေတ်မှာ ဘီလီယံချီတဲ့ လူတွေဟာ သန့်ရှင်းတဲ့ သောက်ရေကို အလှမ်းမမီနိုင်ဘဲ၊

and 87 different countries,

လောလောဆယ် “ရေ ကြွယ်ဝ” တယ်လို့

including many currently considered “water rich,”

ယူဆရတာတွေ အပါအဝင်၊ နိုင်ငံပေါင်း ၈၇ နိုင်ငံဟာ

are projected to be “water scarce” by 2050.

၂၀၅၀ ခုနှစ်မှာ “ရေရှားပါး” မယ်လို့ ခန့်မှန်းရတယ်။

As of 2022, the world’s largest desalination plant

၂၀၂၂ ခုနှစ်အထိ၊ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ရေချို စက်ရုံက

turned over 2 billion liters of saltwater into drinkable freshwater

ရေငန် လီတာ ၂ ဘီလီယံကျော်ကို အပူပေးနည်းပညာကို အများစု အသုံးပြုပြီး

every day using mostly thermal technology.

နေ့စဉ် သောက်သုံးနိုင်တဲ့ ရေချိုအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးခဲ့တယ်။

But this method has drawbacks.

ဒါပေမဲ့၊ ဒီနည်းမှာ အားနည်းချက်တွေရှိတယ်။

A lot of energy is required to generate the necessary heat,

ရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေကနေ ပံ့ပိုးလေ့ရှိတဲ့ လိုအပ်တဲ့ အပူထုတ်လုပ်ဖို့

which is usually provided by fossil fuels.

စွမ်းအင်အများကြီး လိုအပ်တာပါ။

Thermal desalination plants also produce considerable waste in the form of brine—

အပူပေးတဲ့ ရေချို စက်ရုံတွေက သဘာဝ ရေထုတွေထဲကို ပြန်သွားတယ်ဆိုရုံနဲ့ကို

ultra-concentrated saltwater that can be harmful

အန္တရာယ်ဖြစ်စေတဲ့ ဆားငန်ရေ- ဒြပ်ပါဝင်မှုများတဲ့ ဆားရည် ပုံစံနဲ့

if simply returned to natural bodies of water.

စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများစွာကိုလည်း ထုတ်လုပ်တယ်။

Many see more promise in reverse osmosis,

ဒီနေ့ခေတ်မှာ ဆားနဲ့ အခြားအညစ်အကြေးတွေကို စစ်ထုတ်ဖို့

which nowadays uses synthetic membranes to filter out salt and other impurities.

ဓာတုအမြှေးပါးတွေကိုသုံးတဲ့ reverse osmosis မှာ နောက်ထပ်အလားအလာ မြင်ရတယ်။

Overall, it’s more energy-efficient and less briny than thermal desalination.

ယေဘုယျအနေနဲ့၊ဒါက အပူပေး ရေချိုပြောင်းလဲမှု ထက် စွမ်းအင်သက်သာပြီး ဆားရည် ပိုနည်းတယ်။

As of 2020, around 17,000 desalination plants

၂၀၂၀ ခုနှစ်အထိ၊ ရေချို စက်ရုံပေါင်း ၁၇၀၀၀၀ ခန့်က

supplied more than 300 million people with freshwater,

လူသန်း ၃၀၀ ကျော်ကို ရေချို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပြီး

most of them using reverse osmosis.

အများစုက reverse osmosis ကို အသုံးပြုတာပါ။

Those numbers are increasing.

ဒီကိန်းဂဏန်းတွေက တိုးလာနေတယ်။

But waste, cost, efficiency, and sustainability remain big issues.

ဒါပေမဲ့၊စွန့်ပစ်ပစ္စည်း၊စရိတ်၊ထိရောက်မှု၊ တည်တံ့မှုက  ပြဿနာကြီးတွေအဖြစ် ရှိနေသေးတယ်။

More research is needed to make renewable-powered desalination plants

ပြန်ပြည့်ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင်သုံး ရေချို စက်ရုံတွေကို စွမ်းအင်နဲ့ ကုန်ကျစရိတ်

energy- and cost-effective at larger scales.

သက်သာစေဖို့ သုတေသန ပိုလိုအပ်နေသေးတယ်။

Meanwhile, another body of water appears promising

ဒီအတောအတွင်း ရေရှားပါးမှုကို တိုက်ဖျက်ရာမှာ အလားအလာရှိတဲ့

in combating water scarcity: wastewater.

အခြားရေထုတစ်ခု ပေါ်လာတယ်၊ ရေဆိုးပါ။

Reverse osmosis membranes actually require less energy to remove contaminants

reverse osmosis အမြှေးပါးတွေက ရေငန်ကို ရေချို လုပ်တာထက်

and the small amounts of salt found in wastewater

အညစ်အကြေးတွေနဲ့ ရေဆိုးမှာ တွေ့ရတဲ့ ဆားအနည်းငယ်ကို

than they do to desalinate saltwater.

ဖယ်ရှားဖို့ စွမ်းအင် ပိုနည်းနည်း လိုအပ်တာပါ။

And, importantly, wastewater recycling operations

ဒါ့အပြင်၊ အရေးကြီးတာက ရေဆိုးကို ပြန်အသုံးပြုတဲ့ လုပ်ငန်းတွေက

still yield pure, safe drinking water.

သန့်ရှင်းပြီး ဘေးကင်းတဲ့ သောက်သုံးရေကို ထုတ်ပေးနေဆဲပါ။

Okay, but back to the boat stranded at sea.

ကောင်းပြီ၊ ဒါပေမဲ့ ပင်လယ်ပြင်မှာ သောင်တင်နေတဲ့ လှေဆီ ပြန်သွားမယ်။

First, a couple dehydration don’ts.

ပထမ၊ ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ရင် မလုပ်သင့်တာတွေ။

Drinking your own urine isn’t recommended

ကိုယ့်ဆီး ကိုယ်ပြန်သောက်တာကို မထောက်ခံတာက

because a few days of filtering accumulating waste products

ရေချို သက်သာမှုမရှိဘဲ  စုပုံလာတဲ့ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေကို ရက်အနည်းငယ်

without any freshwater relief can cause kidney damage.

စစ်ထုတ်တာက ကျောက်ကပ် ပျက်စီးစေနိုင်တာကြောင့်ပါ။

And while it might feel counterintuitive, if you don’t have any freshwater to drink,

ဒါက ပင်ကိုအသိကိုဆန့်ကျင်နေလောက်ပေမဲ့၊ သောက်စရာ ရေချို မရှိရင်၊

it’s best not to eat— especially protein-rich food—

အထူးသဖြင့် ပရိုတင်းဓာတ် ကြွယ်ဝတဲ့ အစာတွေကို မစားတာ အကောင်းဆုံးပါ၊

because your body doesn’t have enough water to digest it

ဘာလို့လဲဆိုတော့ ခန္ဓာကိုယ်က ရေဓာတ် ပိုမခန်းဘဲ

without becoming more dehydrated.

ဒါကို ခြေဖျက်ဖို့ ရေအလုံအလောက်မရှိလို့ပါ။

You can, however, work to secure freshwater sources

ဒါပေမဲ့၊  မိုးနဲ့ နှင်းပေါက်ကို စုဖို့ ရှာလို့ရတဲ့

using any water-wicking materials you can find to help collect rain and dew.

ရေစုပ်ပစ္စည်းတွေကို သုံးရင်း ရေချို အရင်းအမြစ်တွေ ရယူဖို့ လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်။

And you could get a low-tech thermal desalination operation going

ထည့်စရာတွေထဲမှာ  ပင်လယ်ရေကို နေလှန်းပြီး ငွေ့ရည်ဖွဲ့မှုကို စုရင်း

by letting seawater sunbake in containers and collecting the condensation.

နည်းပညာ နိမ့်တဲ့ အပူပေး ရေချိုပြောင်းလဲမှုကို ရယူနိုင်တယ်။

You can also try getting some hydration by drinking bird and turtle blood

ငှက်သွေး၊ လိပ်သွေး၊ ငါး ကျောရိုး အရည်နဲ့ မျက်လုံးတွေကို သောက်ရင်း

and fish spinal fluid and eyes.

ရေဓာတ် အနည်းငယ် ရရှိဖို့ ကြိုးစားနိုင်သေးတယ်။

Maybe that sounds unappealing—

ဒါက စိတ်မပါလောက်စရာဖြစ်လောက်ပေမဲ့၊  

but desperate times might call for a collection of thirst-quenching measures.

စိုးရိမ်ရတဲ့ အချိန်တွေက ရေငတ်ပြေစေတဲ့ အစီအမံ အစုအပုံတစ်စုကို တောင်းဆိုလောက်တယ်။