How the world learned to love fast food ⏲️ 6 Minute English

Hello, this is Six Minute English from BBC Learning English.

Cześć, tu Six Minute English z BBC Learning English.

I'm Phil, and I'm Beth.

Jestem Phil i jestem Beth. Niezależnie od tego, czy

Love it or hate it, there's no doubt fast food is popular.

to lubisz, czy nienawidzisz, nie ma wątpliwości, że fast food jest popularny.

Are you a fast food fan, Beth?

Czy jesteś fanką fast foodów, Beth?

Um. Not really, no.

No cóż. Nie, raczej nie.

I think sometimes it can be quite convenient, obviously,

Myślę, że czasami może to być całkiem wygodne,

because it's quick, but not really.

bo jest szybkie, ale niekoniecznie.

Well, whatever you think about them, fast food brands like KFC, Domino's

Cóż, cokolwiek o nich myślisz, marki fast foodów takie jak KFC, Domino's

and of course the big one, McDonald's, are incredibly successful.

i oczywiście ta największa, McDonald's, odnoszą niesamowity sukces.

In this programme, we'll be discussing the global spread of fast food

W tym programie omówimy globalną ekspansję fast foodów,

from its beginnings in 1950s America.

począwszy od ich początków w latach 50. XX wieku w Ameryce.

As usual, we'll be learning some useful new words and phrases.

Jak zwykle nauczymy się kilku przydatnych nowych słów i zwrotów.

But first, I have a question for you, Beth.

Ale najpierw mam do ciebie pytanie, Beth.

Roughly how many fast food restaurants are there in the UK?

Ile mniej więcej jest restauracji typu fast food w Wielkiej Brytanii?

Is it a) 4,000, b) 42,000,

Czy jest to a) 4000, b) 42000

or c) four million?

czy c) cztery miliony?

I'm going to go for b) 42,000.

Zamierzam dać b) 42 000.

OK, well, later on, we'll find out the answer.

Dobrze, później znajdziemy odpowiedź.

In the United States, cheap and easy food like hamburgers, french fries,

W Stanach Zjednoczonych tanie i łatwe w przygotowaniu potrawy, takie jak hamburgery, frytki

and milkshakes have been popular since the 1950s.

i koktajle mleczne, cieszą się popularnością od lat 50. XX wieku.

Listen as Adam Chandler, author of the book Drive Thru Dreams,

Posłuchaj, jak Adam Chandler, autor książki Drive Thru Dreams,

which traces the history of American fast food,

która opisuje historię amerykańskiego fast foodu,

tells BBC World Service programme, The Food Chain how it all got started.

opowiada w programie The Food Chain stacji BBC World Service, jak to wszystko się zaczęło.

At the heart of the story of fast food is a very

Podstawą historii fast foodów jest

'anyone can do this' sense.

przekonanie, że „każdy może to zrobić”.

A lot of the company founders didn't have a college degree,

Wielu założycieli firm nie miało wyższego wykształcenia, w wielu przypadkach

who didn't have a high school degree in a lot of instances,

nie miało ukończonej szkoły średniej ,

didn't come from money, were oftentimes just people who were ready

nie pochodzili z bogatych rodzin, często byli po prostu ludźmi gotowymi

to plug themselves into a system that would work for them.

włączyć się do systemu, który będzie dla nich pracować.

And it did.

I tak się stało. Dzięki temu

It made opportunity very, very easy

możliwości były bardzo, bardzo łatwe

in a time when that was a new part of the of the American experience.

w czasach, gdy było to nową częścią amerykańskiego życia.

So it was the American dream in a very small way,

Tak więc, w bardzo niewielkim stopniu, sen amerykański

that became the American dream in a very big way.

stał się amerykańskim snem w bardzo dużym stopniu.

The rise of fast food reflected the rise of American economic power

Rozwój fast foodów odzwierciedlał wzrost amerykańskiej potęgi gospodarczej

after the Second World War.

po II wojnie światowej.

When Adam says that this lies at the heart of the story,

Kiedy Adam mówi, że to stanowi sedno opowieści,

he means it's the most important part of the story.

ma na myśli, że jest to najważniejsza część opowieści.

In the 1950s, when the famous brands we know today were just beginning,

W latach 50. XX wieku, gdy znane marki, które znamy dzisiaj, dopiero zaczynały,

anyone with a can-do attitude could sell fast food.

każdy, kto miał pozytywne nastawienie, mógł sprzedawać fast foody.

A can-do attitude describes someone who is confident

Postawa „damy radę” charakteryzuje osobę pewną siebie

and determined to fix problems and achieve results.

i zdeterminowaną w rozwiązywaniu problemów i osiąganiu wyników.

Which is exactly what happened at successful restaurants

Dokładnie to samo wydarzyło się w przypadku takich popularnych restauracji

like Kentucky Fried Chicken and McDonald's.

jak Kentucky Fried Chicken i McDonald's.

For many, these fast food brands symbolised the American dream -

Dla wielu te marki fast foodów stały się symbolem amerykańskiego snu –

the idea that anyone in the United States can achieve success

idei, że każdy mieszkaniec Stanów Zjednoczonych może osiągnąć sukces

through hard work and determination.

dzięki ciężkiej pracy i determinacji.

The success of KFC, McDonald's and the rest wasn't limited to America.

Sukces KFC, McDonald's i innych nie ograniczał się do Ameryki.

Nowadays, you can visit two McDonald's on opposite sides of the planet

Obecnie możesz odwiedzić dwa McDonaldy po przeciwnych stronach świata

and eat exactly the same meal.

i zjeść dokładnie ten sam posiłek.

But not every country opened its arms in welcome.

Jednak nie każdy kraj przyjął nas z otwartymi ramionami.

The tiny island of Iceland, for one.

Na przykład mała wyspa Islandia.

Andie Sophia Fontaine, who used to work in McDonald's,

Andie Sophia Fontaine, która kiedyś pracowała w McDonald's,

now edits The Iceland Review.

obecnie jest redaktorką The Iceland Review. W programie The Food Chain stacji

Here, she tells BBC World Service programme The Food Chain

BBC World Service opowiada o tym,

how McDonald's got a frosty reception when it started selling burgers

jak McDonald's spotkał się z chłodnym przyjęciem, gdy zaczął sprzedawać burgery

in Iceland's capital, Reykjavik.

w stolicy Islandii, Reykjavíku.

There's been a long standing burger culture in Iceland.

Kultura jedzenia burgerów ma długą historię na Islandii.

They have their own take on the hamburger,

Mają własną wersję hamburgera, do

wherein they'll use lettuce and raw cucumbers

której używają sałaty, surowych ogórków

and a type of fry sauce - that's called a shalpurborgari, or a shop burger,

i pewnego rodzaju sosu do smażenia - to się nazywa shalpurborgari, czyli burger sklepowy

and that's been around for ages.

i jest znany od wieków.

Yeah, so McDonald's, they struggled to try to maintain a market.

No więc McDonald's walczył o utrzymanie rynku.

The final nail in the coffin was the global financial crisis

Ostatnim gwoździem do trumny był światowy kryzys finansowy

in 2008/2009.

w latach 2008–2009. Na

Iceland already had a long-standing tradition of eating burgers -

Islandii istnieje już długa tradycja jedzenia burgerów —

a tradition that had existed for a long time.

tradycja, która istniała od dawna.

For example, the shalpurborgari,

Na przykład shalpurborgari,

or shop burger, was a take on - or variation of - the American hamburger.

czyli burger sklepowy, był interpretacją – lub odmianą – amerykańskiego hamburgera.

McDonald's weren't as successful in Iceland as they'd been elsewhere.

McDonald's nie odniósł w Islandii takiego sukcesu jak gdzie indziej.

And the global financial crash of 2008 was the final nail in the coffin,

A światowy kryzys finansowy z 2008 r. okazał się ostatnim gwoździem do trumny,

an event which caused the failure of something

wydarzeniem, które doprowadziło do upadku czegoś,

that had already started to go wrong.

co już zaczęło się psuć.

To this day, there are no McDonald's in Iceland, unlike Britain.

W przeciwieństwie do Wielkiej Brytanii, na Islandii do dziś nie ma restauracji McDonald's.

Which reminds me of your question, Phil.

To przypomina mi twoje pytanie, Phil.

Yes. I asked you how many fast food restaurants there are in Britain.

Tak. Zapytałem cię, ile jest restauracji typu fast food w Wielkiej Brytanii.

I asked you if there were 4,000, 42,000 or four million.

Zapytałem cię, czy jest ich 4000, 42000 czy cztery miliony.

And of course, the answer is 42,000

Oczywiście, odpowiedź brzmi 42 000,

so you were right, well done!

więc miałeś rację, gratulacje!

OK, let's recap the vocabulary we've learned,

OK, podsumujmy słownictwo, którego się nauczyliśmy,

starting with 'at the heart of', meaning

zaczynając od „w sercu”, co oznacza

the most important part, or the cause of something.

najważniejszą część lub przyczynę czegoś.

If you say that someone has a can-do attitude,

Jeśli powiesz, że ktoś ma pozytywne nastawienie,

you mean they are confident to take action, fix problems,

masz na myśli, że jest pewny siebie w podejmowaniu działań, rozwiązywaniu problemów

and deal with new challenges.

i stawianiu czoła nowym wyzwaniom.

The American dream is the belief that everyone in the USA has

Amerykański sen to przekonanie, że każdy w USA ma

the opportunity to be successful and happy if they work hard.

szansę na osiągnięcie sukcesu i szczęścia, jeśli tylko będzie ciężko pracował.

The adjective 'long-standing' means having existed for a long time.

Przymiotnik „długotrwały” oznacza taki, który istnieje od dawna.

'A take on' something means a variation or new way of presenting it.

„Ujęcie” czegoś oznacza odmianę lub nowy sposób przedstawienia czegoś.

And finally, the idiom 'the final nail in the coffin' refers to an event

I wreszcie idiom „ostatni gwóźdź do trumny” odnosi się do wydarzenia

that causes the final end of something that had already started to fail.

powodującego ostateczny koniec czegoś, co już zaczęło się psuć.

Once again, our six minutes are up,

Znów minęło nasze sześć minut,

but why not head over to the BBC Learning English website,

ale dlaczego nie zajrzeć na stronę BBC Learning English,

where you'll find a worksheet and quiz especially for this programme.

gdzie znajdziesz arkusz ćwiczeń i quiz przygotowany specjalnie na potrzeby tego programu. Do

See you there soon. Goodbye.

zobaczenia wkrótce. Do widzenia.