What's your favourite kind of noodle? ⏲️ 6 Minute English

Hello, this is 6 Minute English from BBC Learning English. I'm Neil.

Cześć, tu 6 Minute English od BBC Learning English. Jestem Neil.

And I'm Beth.

A ja jestem Beth.

Do you enjoy eating noodles, Beth?

Czy lubisz jeść makaron, Beth?

I love noodles, yes.

Tak, uwielbiam makaron.

I think my favourite are udon – the big thick ones.

Myślę, że moim ulubionym makaronem jest udon – ten duży i gruby.

Mmm, they're so good!

Mmm, są takie dobre!

Well, some people buy them dried in a packet,

Niektórzy kupują je suszone w torebkach,

others make them fresh from wheat or rice,

inni robią je świeże z pszenicy lub ryżu,

but there is little doubt that noodles are popular around the world.

ale nie ulega wątpliwości, że makarony cieszą się popularnością na całym świecie. Przepisy na makaron

From their origins, probably somewhere in China,

, prawdopodobnie pochodzące z Chin,

noodle recipes were spread by traders on the ancient Silk Road.

rozprzestrzeniały się dzięki handlarzom na starożytnym Jedwabnym Szlaku.

At each destination along the road, people gave noodles a twist,

W każdym miejscu na trasie ludzie nadawali makaronowi nową wersję,

adding different flavours and ingredients to create a new dish.

dodając różne smaki i składniki, aby stworzyć nowe danie.

In this programme, we'll visit the United States and Japan,

W tym programie odwiedzimy Stany Zjednoczone i Japonię –

two countries which have taken noodles and created exciting new varieties.

dwa kraje, w których makaron zyskał nowe, fascynujące odmiany.

As usual, we'll learn some useful new vocabulary

Jak zwykle nauczymy się nowego, przydatnego słownictwa.

and remember – you can read along with the transcript of this programme,

Pamiętaj – możesz przeczytać transkrypcję tego programu,

available now on our website, bbclearningenglish.com

dostępną już na naszej stronie internetowej bbclearningenglish.com.

But first, Neil, I have a question for you.

Ale najpierw, Neil, mam do ciebie pytanie. Makarony występują w wielu

As well as different shapes and ingredients,

różnych kształtach i z różnymi składnikami, a także

noodles come in many different flavours.

w wielu smakach.

So, which region of China is famous for its spicy flavours?

Który region Chin słynie z pikantnych smaków? Czy

Is it: a) Shanghai, b) Sichuan, or c) Guangzhou?

jest to: a) Szanghaj, b) Syczuan czy c) Kanton?

Well, I think actually, Beth, I know the answer to this.

No cóż, myślę, Beth, że znam odpowiedź na to pytanie.

I've been lucky enough to have been to this place.

Miałem szczęście, że mogłem tu być .

I think it's b) Sichuan.

Myślę, że to b) Syczuan.

OK. Well, you sound confident.

OK. Cóż, brzmisz pewnie.

I will reveal the answer later in the programme.

Odpowiedź podam później w programie.

BBC World Service programme, The Food Chain,

Program BBC World Service pt. The Food Chain

investigated how noodles spread from Asia through Europe to America.

badał, w jaki sposób makaron rozprzestrzenił się z Azji przez Europę do Ameryki.

They uncovered a surprising story that pasta comes

Odkryli zaskakującą historię o tym, że makaron pochodzi

from noodles brought back to Italy by Marco Polo in the 13th century.

z klusek przywiezionych do Włoch przez Marco Polo w XIII wieku.

Jen Lin-Liu, author of the book,

Jen Lin-Liu, autorka książki

On the Noodle Road, doesn't believe this story.

On the Noodle Road, nie wierzy w tę historię.

So, noodles were very exotic in the 1920s and 30s in the United States,

W latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku w Stanach Zjednoczonych makaron był czymś bardzo egzotycznym,

and there was a new pasta association in America

a w Ameryce powstało nowe stowarzyszenie producentów makaronu,

that wanted to promote the manufacturing of dried pasta.

które chciało promować produkcję suszonego makaronu.

And so they came up with a story

Wymyślili więc historię

about how Marco Polo went to China

o tym, jak Marco Polo udał się do Chin,

and found the noodle there,

znalazł tam makaron

and brought it all the way to Italy.

i przywiózł go aż do Włoch.

In the 1920s, noodles were popular because they were exotic,

W latach dwudziestych XX wieku makaron cieszył się popularnością, ponieważ był egzotyczny,

meaning foreign, unusual and exciting.

czyli zagraniczny, niezwykły i ekscytujący.

At that time, pasta companies were promoting a new invention, dried pasta,

W tym czasie firmy produkujące makarony promowały nowy wynalazek: makaron suszony,

so they came up with a story about Marco Polo to sell more pasta.

więc wymyśliły historię o Marco Polo, aby sprzedać więcej makaronu.

If you come up with something you suggest or think up an idea.

Jeśli coś wymyślisz, zaproponujesz lub wymyślisz pomysł.

And it worked – sales of pasta jumped as a result!

I zadziałało – w efekcie sprzedaż makaronu wzrosła!

Now, our second destination, Japan, also has a history of eating noodles.

Drugi cel naszej podróży, Japonia, również ma długą historię jedzenia makaronu.

One of the most famous Japanese noodle dishes is ramen,

Jednym z najsłynniejszych japońskich dań z makaronem jest ramen.

and Frank Striegl, a blogger living in Tokyo, knows all about it.

Frank Striegl, bloger mieszkający w Tokio, wie o nim wszystko.

He eats over 300 bowls of ramen a year!

Zjada ponad 300 misek ramenu rocznie! W programie The Food Chain w

He explained to BBC World Service's The Food Chain how Chinese immigrants

BBC World Service opowiedział, jaki wpływ na powstanie tego japońskiego dania mieli chińscy imigranci, którzy przybyli

to Japan in the late 1800s influenced this Japanese dish.

do Japonii pod koniec XIX wieku .

And at one point or another, different chefs decided to localise these dishes.

I w pewnym momencie różni szefowie kuchni postanowili dostosować te dania do lokalnych potrzeb.

They said, We love these Chinese noodle dishes.

Powiedzieli: Uwielbiamy te chińskie dania z makaronem.

However, why don't we tweak them?

Dlaczego jednak nie powinniśmy ich zmodyfikować?

Why don't we make them a little bit more Japanese?

Dlaczego nie uczynić ich odrobinę bardziej japońskimi?

Frank says that at one point or another, chefs started to make

Frank mówi, że w pewnym momencie kucharze zaczęli przygotowywać

noodle dishes more Japanese.

dania z makaronem w bardziej japońskim stylu. W

Here, the phrase, at one point or another,

tym przypadku wyrażenie „ w pewnym momencie”

means at some unspecified time in the past.

oznacza „w pewnym nieokreślonym momencie w przeszłości”.

They did this by tweaking Chinese noodles – in other words,

Osiągnęli to poprzez modyfikację chińskich makaronów – innymi słowy,

by changing them slightly to make them better, different,

poprzez ich niewielką zmianę, aby były lepsze, inne

or in this case, more Japanese.

lub, w tym przypadku, bardziej japońskie.

By making these tweaks, adding new toppings and slices of beef or chicken,

Dzięki tym modyfikacjom, dodaniu nowych dodatków oraz plasterków wołowiny lub kurczaka,

Japanese chefs created the noodle dish we know today as ramen.

japońscy szefowie kuchni stworzyli danie z makaronem, które znamy dziś jako ramen.

Here's Frank Striegl again, talking with BBC World Service's The Food Chain.

Oto ponownie Frank Striegl, rozmawiający z The Food Chain z BBC World Service.

And what I find fascinating about ramen,

A co wydaje mi się fascynujące w ramenie,

compared to perhaps other wonderful noodle dishes around the world,

w porównaniu do innych wspaniałych dań z makaronem na świecie,

is that ramen continues to evolve.

to fakt, że ramen ciągle ewoluuje.

Unlike other Japanese foods, it's OK to push the boundaries.

W przeciwieństwie do innych japońskich potraw, w tej można przekraczać granice.

Frank thinks that Japanese ramen continues to evolve –

Frank uważa, że ​​japoński ramen ciągle ewoluuje –

to develop and change gradually

rozwija się i zmienia stopniowo,

in response to new developments and ideas.

w odpowiedzi na nowe osiągnięcia i pomysły.

Unlike other traditional foods such as sushi,

W przeciwieństwie do innych tradycyjnych potraw, takich jak sushi,

modern versions of ramen push the boundaries.

nowoczesne wersje ramenu przesuwają granice.

If you push the boundaries,

Jeśli przekraczasz granice,

you act in a way which challenges normal, acceptable behaviour.

zachowujesz się w sposób, który kwestionuje normalne, akceptowalne zachowanie.

Yes, noodles have changed so much since ancient times

Tak, makaron zmienił się tak bardzo od czasów starożytnych, że

that today you can buy them dried in a packet and simply add hot water.

dziś można kupić go suszonego w opakowaniu i po prostu zalać gorącą wodą.

But the flavours and the noodles themselves maintain a link to the past.

Jednak smaki i same kluski nawiązują do przeszłości.

Now, speaking of flavours, what was the answer to your question, Beth?

A skoro mowa o smakach, jaka była odpowiedź na twoje pytanie, Beth?

Well, I asked you which region of China is famous for its spicy flavours.

Zapytałem cię, który region Chin słynie z pikantnych smaków.

You were very confident with saying Sichuan and that is the correct answer.

Byłeś bardzo pewny siebie mówiąc „ Syczuan” i to jest prawidłowa odpowiedź.

Sichuan is a place that is famous for spicy food,

Syczuan to miejsce słynące z pikantnego jedzenia,

such as the Sichuan pepper and Sichuan hotpot.

takiego jak papryka syczuańska czy potrawa syczuańska.

OK. It's time to recap the vocabulary we've learnt.

OK. Czas powtórzyć poznane słownictwo.

If you give something a twist,

Jeśli coś zmieniasz,

you change it in some small way to create something new and exciting.

zmieniasz to w niewielkim stopniu, żeby stworzyć coś nowego i ekscytującego.

The adjective exotic means unusual and exciting

Przymiotnik egzotyczny oznacza coś niezwykłego i ekscytującego,

because of coming from far away.

ponieważ pochodzi z daleka.

The phrase at one point or another means at some unspecified time in the past.

Wyrażenie at one point or another oznacza w pewnym nieokreślonym momencie w przeszłości.

If you tweak something, you alter it slightly in order to improve it.

Jeśli coś zmieniasz, to zmieniasz to nieznacznie, żeby to udoskonalić.

Something which evolves, develops and changes gradually.

Coś co ewoluuje, rozwija się i zmienia stopniowo.

And finally, the idiom to push the boundaries

I wreszcie, idiom „przesuwać granice”

means to do things which challenge normal, acceptable behaviour.

oznacza robienie rzeczy, które stanowią wyzwanie dla normalnego, akceptowalnego zachowania.

Once again, our six minutes are up.

Znów minęło nasze sześć minut.

If you enjoyed the programme, why not visit our website and check out all

Jeśli podobał Ci się program, dlaczego nie odwiedzisz naszej strony internetowej i nie sprawdzisz wszystkich

of the different podcasts that we have at BBC Learning English.

podcastów dostępnych w BBC Learning English?

There's something there for everyone.

Każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Thanks for joining us and goodbye. Bye!

Dziękujemy za przybycie i żegnamy się. Do widzenia!