Why Businesses Need a Dreamer’s Magic and a Doer’s Realism | Beth Viner | TED

Translator: Cẩm Hoa Vũ Reviewer: Thái Hưng Trần

Some of the best relationships in the world

Một số mối quan hệ tuyệt vời nhất thế giới

are made up of individuals who are the yin to the other's yang.

đến từ giữa những người bổ sung cho nhau như âm và dương.

You're either the person who stacks the dishwasher

Bạn có thể là người sắp xếp máy rửa chén

with creative, reckless abandon,

một cách sáng tạo, bất cần,

or you're the one who correctly thinks of it

hoặc bạn là người chính xác cho rằng

as a very competitive game of Tetris.

đó là một trò chơi mang tính cạnh tranh cao như Tetris.

And rather than what might be a series of expletives as you restack the plates,

Và thay vì tuôn ra một loạt lời chửi mắng khi sắp xếp lại bát đĩa,

it's the Tetris stacker coming to some appreciation

đó là sự cảm kích của người chơi Tetris

for the haphazard where the tension breaks.

về sự lộn xộn khi căng thẳng lắng xuống.

And that's a beautiful thing.

Và đó là một điều đẹp đẽ.

And you might even get a few extra clean plates out of it.

Và bạn thậm chí có thể lấy thêm một vài đĩa sạch ra từ máy.

This scenario isn't just true in our personal relationships.

Kịch bản này không chỉ đúng trong các mối quan hệ cá nhân của chúng ta.

It's true in relationships across institutions

Nó cũng đúng trong các mối quan hệ giữa các cơ quan

and organizations of all types.

và tổ chức thuộc mọi loại hình.

Bridging this tension,

Thu hẹp sự căng thẳng này

I believe that that is the key to organizations continuing to build,

theo tôi, là chìa khóa để các tổ chức tiếp tục dựng xây,

grow and make new and different things.

phát triển và tạo ra những điều mới mẻ và khác biệt.

This is the story of two different kinds of people coming together:

Đây là câu chuyện về hai kiểu người khác nhau đến với nhau:

zero-to-one humans

những người đi từ con số 0 tới số 1

and their one-to-n counterparts.

và đối tác từ 1 tới n của họ.

Zero-to-one humans, they're dreamers.

Kiểu người 0-đến-1, họ là những kẻ mơ mộng.

I love this about them.

Tôi yêu điều này ở họ.

They're founders of companies, creative inventors,

Họ là những người sáng lập công ty, nhà phát minh đầy sáng tạo,

they thrive in the fogginess of problems, looking for non-linear solutions.

họ thích thú với sự mù mờ của vấn đề, tìm kiếm các giải pháp phi tuyến tính.

And to their counterparts,

So đối với đối tác của họ,

they often seem untethered to reality.

họ thường không bị ràng buộc với thực tế.

Which is true.

Sự thật là vậy.

And also how they find new opportunities.

Và đây cũng là cách họ tìm thấy những cơ hội mới.

It's why I think they're really good at what they do,

Vì vậy, dù tôi cho rằng họ giỏi những gì họ làm,

but it is a core tension with those around them.

thì đây cũng là lý do chính khiến mọi người căng thẳng.

One-to-n humans, these are the doers.

Mẫu người từ-một-tới-n là những người hành động.

They build companies and ensure their success over long periods of time.

Họ xây dựng các công ty và đảm bảo thành công của chúng trong thời gian dài.

They're the glue that keeps it together.

Họ là chất keo giữ mọi thứ với nhau.

I've been a dreamer,

Tôi từng là kẻ mơ mộng,

but I've also been a doer

nhưng tôi cũng là người hành động

at varying points along my own career journey.

tại các thời điểm khác nhau trong sự nghiệp của mình.

And in my day job,

Và trong công việc hàng ngày,

I help organizations see and harness the value

tôi giúp các tổ chức nhìn thấy và khai thác giá trị

of both kinds of people to build new things.

của cả hai mẫu người để làm nên những điều mới mẻ.

How the zero-to-one dreamers can be just spiky enough

Làm sao những kẻ mơ mộng 0-đến-1 có thể đủ gai góc

that the organization doesn't reject that entrepreneurial talent,

để một tổ chức không thể chối từ năng lực khởi nghiệp đó,

and how the one-to-n doers

và làm sao để những người biến-1-thành-n

can support their move-fast- and-break-things counterparts,

có thể hỗ trợ đồng nghiệp tốc chiến tốc thắng,

being their guides to the ins and outs of the organization.

dẫn dắt cho họ hiểu rõ cơ chế và ngóc ngách của tổ chức.

Finding a way to bridge this tension,

Tìm cách để thu hẹp căng thẳng này

that's the key to organizations being able to both keep on keeping on

là chìa khóa để các tổ chức vừa vận hành hiệu quả

while building and capturing new growth.

vừa tạo lập và nắm bắt cơ hội tăng trưởng mới.

One of the easiest ways to bridge this tension?

Một trong những cách dễ nhất để thu hẹp căng thẳng này?

It's to get buy-in.

Đó là tạo sự đồng thuận.

Not with gestures or words.

Không phải bằng cử chỉ hay lời nói.

But with cold, hard cash.

Mà bằng tiền mặt.

I was talking to my friend Alex.

Tôi đang nói về người bạn Alex của tôi.

She and Jordana, they're dreamers.

Cô ấy và Jordana, họ là những người mộng mơ.

They co-founded Lola, a feminine health reproductive company.

Họ đồng sáng lập Lola, một công ty sức khỏe sinh sản phụ nữ.

And when they launched as a direct-to-consumer,

Và khi họ ra mắt là một nhà phân phối trực tiếp,

they just had a single product:

họ chỉ có một sản phẩm duy nhất:

tampons.

băng vệ sinh tampon.

And everything they did those first few years

Và tất cả những gì họ làm trong vài năm đầu

was focused on that: developing a product,

đều tập trung vào nó: phát triển sản phẩm,

packaging, marketing, pricing, distribution,

đóng gói, tiếp thị, định giá, phân phối,

building a site, a community, getting investors,

xây dựng một trang web, một cộng đồng, thu hút các nhà đầu tư,

hiring an incredible team of start-up talent.

tuyển dụng một đội ngũ có tài năng khởi nghiệp đáng kinh ngạc.

And they did that all to build a product

Và đó là tất cả họ làm để tạo nên một sản phẩm

that was safer for women to put inside her body.

an toàn hơn cho phụ nữ để đưa vào bên trong cơ thể.

They got great traction.

Họ có lực kéo lớn.

They found those incredible investors, also some endorsers, influencers

Họ đã tìm thấy những nhà đầu tư tuyệt vời, người chuyển nhượng, người có ảnh hưởng,

who all really liked them.

những người thực sự thích họ.

Women really liked them.

Phụ nữ thực sự thích họ.

Somewhere along the way, they realized

Đâu đó trên cuộc hành trình, họ nhận ra

that in order to have the level of impact that they wanted in the world,

để có được mức độ tác động mà họ muốn trên thế giới,

they couldn't just be a single product.

họ không thể chỉ có duy nhất một sản phẩm.

After all, direct-to-consumer, it's a channel, not a business.

Xét cho cùng, phân phối trực tiếp (DTC) chỉ là một kênh bán hàng,

không phải một mô hình kinh doanh.

They had to figure out how to crack retail,

Họ phải tìm cách chinh phục kênh bán lẻ,

how to get that box of tampons

làm thế nào để đưa hộp tampon đó

onto the physical and virtual shelves at Amazon, Walmart, Target.

lên kệ các cửa hàng vật lý và ảo của Amazon, Walmart, Target.

And despite having this incredible team of start-up talent,

Và mặc dù sở hữu đội ngũ khởi nghiệp tài năng,

they did not have decades of lived retail sales experience.

họ lại thiếu kinh nghiệm thực chiến hàng chục năm trong lĩnh vực bán lẻ.

They had to hire in those people, the doers from outside.

Họ phải thuê những người “thực hiện” từ bên ngoài.

And they definitely did not come from the start-up world,

Những người này hoàn toàn không đến từ thế giới khởi nghiệp,

but they absolutely knew how to get that product into that retail store.

nhưng họ chắc chắn biết cách đưa sản phẩm lên kệ các cửa hàng bán lẻ.

You can probably see where this is going.

Bạn có thể thấy điều này đang đi đến đâu.

So maybe to save you a little bit of anxiety,

Có lẽ để xoa dịu một chút lo lắng của bạn

it didn't blow up in their faces

mọi chuyện đã không tồi tệ như bạn nghĩ.

because Alex and Jordana, well,

vì Alex và Jordana, phải,

they're pretty smart.

họ khá thông minh.

They did all the things that you and I both know

Họ đã làm tất cả những điều thông thường

to manage that kind of change in tension,

để quản lý sự căng thẳng trong quá trình thay đổi,

building respect,

xây dựng sự tôn trọng,

learning and development, internal communication.

học hỏi và phát triển, giao tiếp nội bộ.

But the thing that made it all work right away

Nhưng điều gì tạo nên sự ăn ý ngay lập tức

between the dreamers and the doers?

giữa phái mộng mơ và phái hành động?

Money.

Tiền.

They tied the compensation,

Họ gắn lương thưởng

in this case in the form of shares and stock options,

dưới dạng cổ phiếu và quyền chọn mua cổ phiếu,

of that new retail sales team,

cho đội ngũ bán lẻ mới đó,

not just to their ability to put product in retail stores,

không chỉ gắn với khả năng đưa sản phẩm lên kệ cửa hàng bán lẻ của họ,

but to the full performance of the business,

mà còn gắn với hiệu suất toàn diện của công ty,

DTC and retail, and vice versa.

DTC và bán lẻ, và ngược lại.

And that made all the other things --

Và điều này đã làm cho tất cả những điều khác -

building relationships, cross-business line sharing,

xây dựng các mối quan hệ, chia sẻ thông tin giữa các bộ phận,

internal communications, happen.

giao tiếp nội bộ diễn ra.

Just at a much more rapid rate.

Suôn sẻ hơn nhiều.

So make sure to get buy-in and use money.

Vì vậy, hãy đảm bảo có tiền mặt và sử dụng nó.

I'm also a fan of a corporate mosh pit.

Tôi cũng ủng hộ kiểu môi trường làm việc năng động, táo bạo.

Zero-to-one humans, the dreamers,

Những người 0-đến-1, những kẻ mộng mơ,

they tend to move a little bit more quickly than those around them.

họ có thường di chuyển nhanh hơn một chút so với mọi người xung quanh.

And it's often implicit that they are there

Và ta thường ngầm hiểu rằng họ ở đó

to break existing norms, processes

để phá vỡ các chuẩn mực, quy trình

and paths to previous success.

và con đường thành công trước đó.

But I've seen organizations forget that on the other side of those norms,

Nhưng tôi đã thấy các tổ chức quên rằng ở phía bên kia của các chuẩn mực,

processes and paths are humans, the doers.

quy trình và con đường, đó là con người, những người hành động.

They tweak existing products.

Họ tinh chỉnh các sản phẩm hiện có.

They probably train whole parts of your organizations

Họ có thể đào tạo toàn bộ các bộ phận của tổ chức của bạn

in new service protocols.

về các giao thức dịch vụ mới.

Building a corporate mosh pit,

Xây dựng một môi trường làm việc lý tưởng

well, it requires acknowledging those who are explicitly not like you.

vâng, đòi hỏi phải công nhận những người không giống bạn.

Be they doers or dreamers,

Cho dù họ là người thực hiện hay người mộng mơ,

each has vast knowledge and deep expertise,

mỗi người vừa có kiến thức sâu rộng và chuyên môn cao,

as well as a commitment to the organization's success.

vừa cam kết với sự thành công của tổ chức.

Just from a different starting point.

Ở một điểm khởi đầu khác.

I love how Marriott has done this.

Tôi thích cách Marriott đã làm điều này.

Marriott has a zero-to-one dreamer team

Marriott có một nhóm người mơ mộng biến từ-không-thành-có

and they think about not just what's next,

những người không chỉ nghĩ về những gì tiếp theo

but what's five to 10 years ahead.

mà còn nhìn về 5 đến 10 năm tới.

And as they're coming up with these experiences,

Và khi họ phát triển những trải nghiệm mới,

they build them in physical prototypes to tweak what works

họ tạo ra những nguyên mẫu vật lý để tinh chỉnh những gì hiệu quả,

figure out what definitely doesn't work,

tìm ra những gì không hiệu quả,

understand how much, of course, it's going to cost,

nắm bắt chi phí,

how roles might change and as a result, what training they might need.

dự đoán sự thay đổi trong vai trò và nhu cầu đào tạo

And as they're building these prototypes

Và khi họ đang xây dựng những nguyên mẫu này

before they are finished,

trước khi hoàn thiện chúng,

but explicitly before they are final,

trước khi đưa ra nguyên mẫu cuối,

I've seen them invite in the doers.

tôi đã thấy họ mời “những người hành động”.

For Marriott, that's franchisees and frontline staff

Đối với Marriott, các chủ nhượng quyền và nhân viên tuyến đầu,

who come in to poke and prod

là những người đến để tìm hiểu và góp ý

and put their mark on changes

và tham gia thay đổi,

that will ultimately have a not-small impact

cuối cùng điều này sẽ có tác động không nhỏ đến

on their role in the business.

vai trò của họ trong công ty.

If you're a zero-to-one team of dreamers,

Nếu bạn thuộc nhóm những người mơ mộng biến-không-thành-có,

I want you to go first to your doers and invite them in to your work.

hãy tìm những người thực hiện ngay từ đầu và mời họ tham gia vào công việc.

Raid their brains and hook their hearts to what you're doing.

Bóc tách suy nghĩ của họ và khiến họ say mê với những gì bạn đang làm.

Shift it from a happening to me to happening with me.

Chuyển nó từ “xảy ra với tôi” thành “xảy ra cùng tôi”.

Build your own corporate mosh pit.

Tạo một môi trường năng động, thử thách cho doanh nghiệp bạn.

It's not the only building you should do, though.

Nhưng đó không nên là công trình duy nhất bạn xây dựng.

I think you might want to make a few speed bumps along the way.

Tôi nghĩ bạn có thể muốn tạo thêm một vài gờ giảm tốc trên đường đi.

And here's why.

Và đây là lý do tại sao.

Your zero-to-one dreamers,

Những người mơ mộng của bạn,

well, I hate to tell you,

tôi ghét phải nói với bạn điều này,

but I think they probably missed the memo

nhưng tôi nghĩ họ có thể đã bỏ qua

about your corporate processes

về quy trình công ty của bạn

because honestly, it never occurred to them

bởi vì thành thật mà nói, họ chưa bao giờ nghĩ rằng

that there are corporate processes they should be concerned with.

có những quy trình công ty mà họ nên quan tâm.

And to their doer counterparts,

Đối với các đối tác “hành động” của họ,

at best, this seems disrespectful

tế nhị mà nói, việc làm này có vẻ thiếu tôn trọng

and at worst, like they are intentionally dodging the rules.

thẳng ra mà nói, những người mộng mơ cố ý né tránh các quy củ.

How each group does the work

Cách mỗi nhóm thực hiện công việc

probably makes the other quite uncomfortable.

có thể khiến nhóm kia khá khó chịu.

That's not how we do things here.

Đó không phải cách chúng ta làm việc ở đây.

That's definitely not how you get to market first.

Đó chắc chắn không phải cách để tiếp cận thị trường đầu tiên.

On one side, the process is foggy,

Đối với một bên, quá trình này đầy mơ hồ,

and on the other, too rigid or prescriptive.

và với bên khác, quá cứng nhắc hoặc khuôn mẫu.

Building speed bumps,

Việc xây dựng các gờ giảm tốc

well, that makes explicit a cadence or a process to an individual or a team.

giúp làm rõ nhịp điệu hoặc quy trình cho một cá nhân hoặc một nhóm.

And I believe that that creates better alignment

Và tôi tin rằng điều đó tạo ra sự liên kết tốt hơn

among the humans around you.

giữa những người xung quanh bạn.

But one caution.

Nhưng một sự cảnh báo.

If you build speed bumps one after another

Nếu bạn xây gờ giảm tốc liên tục

and you're really in a rush to get to your destination,

và bạn đang thực sự vội vã để đến đích

well, you're definitely not going to get there on time.

thì chắc chắn bạn sẽ không đến đó đúng giờ.

Zero-to-one humans,

Người 0-đến-1

it's not that they don't want to abide by your corporate protocols,

không phải là họ không muốn tuân thủ các quy trình công ty của bạn,

it's that they literally, and I've seen this firsthand,

mà đó thực sự là họ, và tôi đã tận mắt chứng kiến

they literally cannot do the job you've tasked them with --

họ thực sự không thể thực hiện công việc mà bạn đã giao cho họ -

building something net new --

xây dựng một cái gì đó mới mẻ -

if they slow down for each and every speed bump along the way.

nếu họ giảm tốc sau mỗi lần tăng tốc trên đường.

I'll never forget how one team tasked with new innovation and growth

Tôi sẽ không bao giờ quên được một nhóm có nhiệm vụ đổi mới và phát triển

at a very large consumer products company

tại một công ty sản phẩm tiêu dùng rất lớn

was also asked to meet with their innovation board

được yêu cầu gặp mặt với hội đồng đổi mới của họ

on a monthly cadence.

hàng tháng.

Now, if you're a doer,

Nếu bạn là “người hành động”,

that probably doesn't seem like a big deal,

điều đó có vẻ không phải là một vấn đề lớn,

but here's how it played out in practice.

nhưng thực tế nó diễn ra khó khăn.

During the first week, they made the deck.

Trong tuần đầu tiên, nhóm đó đã làm bản trình bày.

The second week they took that deck,

Tuần thứ hai, họ đem bản trình bày

they shopped it around, walked the halls,

giới thiệu với mọi người, gặp gỡ các bên,

aligned their stakeholders.

đảm bảo các bên liên quan ủng hộ.

The third week, that was the meeting.

Tuần thứ ba, cuộc họp diễn ra.

Then they had to take the feedback, incorporate it in and change their plans,

Họ phải nhận phản hồi, sửa đổi nó và thay đổi kế hoạch của họ,

which left just one week,

họ chỉ còn lại một tuần,

one week a month to do the work.

một tuần trong một tháng để bắt tay vào công việc.

So build speed bumps.

Vì vậy, hãy xây dựng các gờ giảm tốc.

Just don't build too many.

Chỉ cần đừng xây dựng quá nhiều.

And one more thing.

Còn một điều nữa.

It's so easy to celebrate what seems new and shiny

Thật dễ dàng để ăn mừng những gì mới mẻ và hào nhoáng

in an organization.

trong tổ chức.

And trust me, your zero-to-one teams

Và tin tôi đi, các đội 0-tới-1 của bạn

when they are successful,

khi họ thành công,

it will seem shinier and newer,

mọi thứ sẽ càng rực rỡ và mới mẻ hơn,

worthy of confetti,

đáng được tung hoa giấy ăn mừng,

maybe a little champagne.

thậm chí thêm một chút sâm-banh.

But I like to step back and remember that all wins,

Nhưng tôi thích lùi lại và nhớ rằng tất cả những chiến thắng

dreamer wins, and doers,

của những kẻ mộng mơ, và của những người thực hiện,

but most certainly the wins that are the results

chắc chắn là kết quả

of both teams coming together,

của cả hai đội hợp tác cùng nhau,

those absolutely deserve confetti.

những điều đó hoàn toàn xứng đáng tung hoa giấy.

And it doesn't take your boss to make a party.

Và chẳng cần sếp đứng ra để tổ chức một bữa tiệc.

You are there.

Bạn ở đó.

Stand up, celebrate,

Đứng lên, ăn mừng,

acknowledge the humans around you,

biết ơn những người xung quanh bạn,

be they doers or dreamers,

dù họ “hành động” hay “mơ mộng”

for the work that they did to meet you in the middle.

vì công việc mà họ đã làm để cùng đồng hành với bạn ở đó.

To stack that dishwasher with a little bit more joy.

Để xếp bát đĩa vào máy rửa với nhiều thêm một chút niềm vui.

So get out your pompoms

Vì vậy, hãy lấy quả cầu bông của bạn ra

because everyone needs a cheerleader.

vì ai cũng cần một người cổ vũ.

Thank you.

Cảm ơn bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)