3 Lessons on Hope in Challenging Times | Wajahat Ali | TED

Translator: Sakura Yumari Reviewer: Thu Ha Tran

The last time I addressed this august TED crowd was in 2019

Lần cuối tôi phát biểu trước khán giả của TED là vào năm 2019

from the main stage in Vancouver,

trên sân khấu chính ở Vancouver,

where I was giving my first TED Talk on the case for having children.

nơi tôi đưa ra bài nói TED đầu tiên về việc có con.

And that's where I shared the news I had just received earlier in the week

Và đó là nơi tôi chia sẻ về tin tức tôi nhận được trước đó trong tuần

that my then two-year-old daughter, Nusayba,

rằng con gái hai tuổi của tôi, Nusayba,

was diagnosed with stage IV cancer and needed a full liver transplant.

được chuẩn đoán mặc ung thư giai đoạn IV và cần được cấy ghép gan hoàn toàn.

So how have your past three years been?

Vậy ba năm vừa qua của bạn như thế nào?

As you can imagine,

Như bạn có thể tưởng tượng

our last three years have been eventful.

ba năm vừa rồi của chúng ta đầy biến động.

However, they have given me some tough,

Tuy nhiên, chúng đã cho tôi một số kinh nghiệm và bài học

learned, lived experiences and lessons

thật bền bỉ, thông thái và đầy nghị lực

about this ephemeral thing we call hope.

về một thứ chóng tàn mà chúng ta gọi là hy vọng.

And apparently, there is a huge demand for hope right now.

Và dường như đang có một nhu cầu về hy vọng rất lớn ngay lúc này.

In 2022,

Trong năm 2022,

we're all dealing with multiple crises.

chúng ta đã đối mặt với nhiều khủng hoảng.

A pandemic has killed 900,000 Americans,

Một đại dịch giết chết 900.000 người Mĩ,

there's a partial lockdown, there's disinformation,

có cách li tại nhà, có thông tin sai lệch,

there's income inequality,

có bất bình đẳng thu nhập,

the rise of white supremacy, people telling people like me,

sự nổi lên của thượng đẳng da trắng, người ta nói với những người như tôi rằng:

“Go back to where you came from.”

“Về nơi mà các người thuộc về đi.”

We have to learn new Greek letters every few months,

Chúng tôi phải học chữ Hy Lạp, và ồ, phải rồi, có biến đổi khí hậu nữa.

and oh, yeah, there's climate change.

But other than that, things are pretty peachy.

Nhưng ngoài những thứ đó ra thì mọi thứ khá tốt đẹp.

And with all of that, you might be asking,

Và với tất cả những thứ đó, bạn có thể hỏi rằng:

“Well, then, why should we be hopeful in such hopeless times, Wajahat?”

“Chà, vậy tại sao ta nên hy vọng trong những lúc tuyệt vọng như vậy, Wajahat?”

And that is a very valid question.

Và đó là một câu hỏi rất xác đáng.

And it's a perfectly fair question.

Một câu hỏi hoàn toàn công bằng.

But hope is what allowed me to believe that my daughter would somehow survive.

Nhưng hy vọng là thứ cho phép tôi tin con gái tôi sẽ sống sót bằng cách nào đó.

And she did.

Và con bé đã làm được.

And so if I may, allow me to share briefly

Và nếu có thể, hãy cho phép tôi chia sẻ ngắn gọn

three pieces of advice or lessons

ba lời khuyên hay bài học

or things that we can do

hoặc những thứ ta có thể làm

that gave me hope in hopeless times

đã cho tôi hy vọng trong lúc tuyệt vọng

and that I hope can help you.

và tôi hy vọng nó có thể giúp bạn.

Number one.

Số một.

Tie your camel first.

Có trách nhiệm.

There's a great saying in Islam,

Có một câu nói tuyệt vời trong Hồi giáo

many Muslims know this,

mà nhiều tín đồ biết

that, have faith in God, but tie your camel first.

đó là, hãy tin vào Chúa, nhưng có trách nhiệm với bản thân bạn trước.

As a dad,

Trong vai trò người bố,

I felt utterly hopeless with Nusayba's cancer.

tôi cảm thấy hoàn toàn tuyệt vọng trước bệnh ung thư của Nusayba.

I'm the dad, I'm supposed to fix things.

Tôi là người bố, người lẽ ra phải sửa chữa mọi thứ.

But I couldn't fix cancer.

Nhưng tôi không thể chữa bệnh ung thư.

Cancer plays for all the marbles.

Ung thư như được ăn cả, ngã về không.

It's a relentless, brutal, remorseless killing machine.

Nó là một cỗ máy giết chóc tàn nhẫn, hung bạo, không thương xót.

It does not care about your vacation plans.

Nó không quan tâm về kế hoạch kỳ nghỉ của bạn.

It does not care about your bucket list.

chả tư lự thứ bạn cần

Không quan tâm danh sách Netflix.

It does not care about your Netflix queue.

It comes for everything.

Nó đến và lấy đi tất cả.

Then, coronavirus.

Và rồi Virus Corona.

Awesome.

Thật kinh hoàng.

How do I defeat coronavirus?

Làm sao tôi có thể đánh bại Virus Corona?

A 41-year-old, middle-aged, slightly overweight male with flat foot.

Một người đàn ông 41 tuổi, trung niên, hơi thừa cân với bàn chân bẹp.

It's easy to feel helpless,

Thật dễ để cảm thấy vô vọng,

out of control, adrift.

vượt tầm kiểm soát, vô định.

But at the end of the day,

Nhưng cuối cùng,

try letting go of what you can't control

hãy cố gắng buông bỏ những thứ bạn không thể kiểm soát

and just focus on what you can control.

và chỉ tập trung vào những thứ bạn có thể kiểm soát.

The simple stuff.

Những thứ đơn giản.

Wear a mask.

Đeo khẩu trang.

Get vaccinated.

Tiêm phòng.

Take care of your daily chores.

Làm những công việc hàng ngày của bạn.

Something that makes you feel that you have some control,

Những thứ khiến bạn cảm thấy rằng bạn có thể kiểm soát,

some agency in this world.

một vài thứ trên thế giới.

When it came to Nusayba,

Khi nhắc tới Nusayba,

that meant as a dad, just to be present, you know,

có nghĩa là trong vai trò người bố, trong hiện tại, bạn biết đấy,

building her her Lego Friends set when she asked me to build it.

lắp cho cô bé bộ Lego Friends khi cô bé nhờ.

Watching "Frozen" 39 times,

Xem “Nữ hoàng băng giá” 39 lần,

then followed by "Zootopia" 46 times,

và tiếp theo đó là “Zootopia” 46 lần,

then followed by "Moana" 56 times.

và sau đó là “Moana” 56 lần.

Getting her the tasty frozen yogurt from the hospital vending machine

Mang món sữa chua đông lạnh ngon tuyệt từ máy bán hàng tự động bệnh viện

that she loved.

mà cô bé yêu thích.

Do what you can the best you can.

Làm những gì tốt nhất bạn có thể.

Have hope, but tie your camel first.

Hãy giữ vững hy vọng, nhưng có trách nhiệm với bản thân mình trước.

And then be like Elsa from "Frozen"

Và như Elsa trong “Nữ hoàng băng giá”

and let the rest go.

hãy buông những thứ còn lại.

Number two:

Số hai:

invest in joy.

đầu tư vào niềm vui.

Make the intention to actively invest in this thing called joy every day.

Hãy chủ động đầu tư vào thứ mà ta gọi là niềm vui mỗi ngày.

Almost like a workout.

Gần như tập thể dục vậy.

You have to commit to it.

Bạn phải hết lòng với nó.

It has to be a discipline.

Nó phải là một kỷ luật.

Build and flex that muscle.

Xây dựng và uốn nắn cơ bắp đó.

The world does not need more masochists or martyrs.

Thế giới không cần thêm bất cứ kẻ bạo dâm hay tử vì đạo.

It does not need more overworked, overstressed burnouts.

Nó không cần phải làm việc quá mức, kiệt sức vì mệt mỏi.

New rule for 2022.

Luật mới cho năm 2022.

You deserve to have moments of joy, even if they are fleeting,

Bạn xứng đáng có những khoảnh khắc vui vẻ, dù chỉ là thoáng qua,

every day that you are alive.

mỗi ngày bạn sống.

And you have to take those moments,

Và bạn phải nắm bắt những khoảnh khắc này,

you have to grab them, you have to seize them.

bạn phải ôm lấy nó, bạn phải gìn giữ nó.

I love food,

Tôi yêu đồ ăn,

so I learned how to cook Pakistani food,

nên tôi đã học nấu đồ ăn Pakistan,

took my mom's recipes during lockdown.

lấy công thức của mẹ lúc cách ly cộng đồng.

My kids love Lego, so that means now I love Lego.

Các con của tôi yêu Lego, có nghĩa là bây giờ tôi cũng yêu Lego.

I love drinking chai.

Tôi thích uống trà chai.

I make a cup of chai every day, it makes me happy.

Tôi làm một cốc trà chai mỗi ngày, nó khiến tôi vui.

No matter how much stress or pain or misery I was going through,

Dù có bao nhiêu căng thẳng hay đau đớn khổ sở tôi phải trải qua,

I made sure to invest time every day,

tôi đã đảm bảo thời gian mỗi ngày,

to invest in things and people

để đầu tư vào những thứ, những người

and experiences that gave me joy.

và những trải nghiệm cho tôi niềm vui.

And finally, number three.

Và cuối cùng, điều thứ ba.

I would recommend, humbly, invest in the narrative of hope

Tôi xin đề xuất, một cách khiêm tốn, đầu tư vào hy vọng

because the alternative is apathy and cynicism.

bởi vì nếu không, ta sẽ chỉ có sự thờ ơ và hoài nghi.

Investing in hope is painful.

Đầu tư vào hy vọng thật đau đớn.

It means opening yourself up to the possibility of pain,

Nó có nghĩa là bạn phản đối mặt với khả năng của sự khổ đau,

betrayal and disappointment.

sự phản bội và nỗi thất vọng.

It's easier to court cynicism, right?

Quả là dễ hơn để hoài nghi, phải không?

You expect nothing, so you lose nothing.

Nếu không mong đợi, bạn chẳng mất gì.

But it also means you have resigned yourself to the cheap seats.

Nhưng nó cũng có nghĩa là bạn phải chấp nhận lui về ghế rẻ hơn.

You are a spectator who yells out "Boo,"

Bạn là khán giả thét lên tiếng “Boo”

instead of being a participant in the ring where your nose could get bloody,

thay vì là một người trong trận nơi mà mũi bạn có thể đẫm máu

but at least you're pushing the ball forward.

nhưng ít nhất bạn đang đẩy bóng đi trước.

It means choosing apathy and nihilism, which is comforting and easy,

Nó có nghĩa là thờ ơ và hư vô, cái mà rất dễ chịu và dễ dàng

but also lazy and destructive.

nhưng cũng rất biếng nhác và tiêu cực.

During Nusayba's cancer,

Lúc Nusayba bị ung thư,

I used to sit up every night after my family went to sleep

tôi đã từng thức mỗi đêm sau khi cả nhà đi ngủ

and I stayed up till, like, three or four am, I couldn't sleep.

và tôi thức đến ba hay bốn giờ sáng, tôi không thể ngủ.

And instead I imagined,

Và tôi đã nghĩ,

like Doctor Strange in "Avengers: Endgame,"

như Doctor Strange trong “Avengers: Endgame”

with the time stone,

với hòn đá thời gian,

every possible scenario and outcome, just to prepare myself as a father.

về mọi tình huống có thể xảy ra, chỉ để chuẩn bị tinh thần như một người cha.

I had to emotionally prepare for every outcome.

Tôi phải chuẩn bị tinh thần cho mọi kết cục.

So I used to imagine Nusayba dying.

Vì vậy tôi từng hình dung Nusayba mất đi.

I imagined burying her with my own hands.

Tôi hình dung chôn con bé với đôi tay tôi.

I imagined making the phone call to her grandparents,

Tôi hình dung gọi điện cho bà con bé,

explaining that she had died, listening to them cry.

nói rõ rằng con bé đã ra đi,

lắng nghe tiếng khóc của họ.

I imagined living the rest of my life like a shell of a man,

Tôi tưởng tượng sống cả đời mình như một người vô thần,

but pretending to put a smile on my face

nhưng giả vờ vui tươi

because I had a son to raise and now a daughter.

bởi vì tôi còn đứa con trai

và cả một bé gái nữa.

My wife, badass that she is,

Vợ tôi, ngầu vậy thôi,

was also pregnant during Nusayba's cancer.

cũng mang thai lúc Nusayba bị ung thư.

I had to be prepared.

Tôi phải chuẩn bị kĩ.

But I also chose to invest in a narrative in which Nusayba lived.

Nhưng tôi cũng chọn tập trung vào

viễn cảnh mà Nusayba còn sống.

And I imagined seeing her alive

Và tôi hình dung nhìn thấy con bé còn sống

with a liver transplant, smiling,

do ghép gan, con bé cười,

regaining her hair, full of joy and life.

nuôi lại mái tóc dài, tràn đầy niềm vui và sức sống

I preferred that story.

Tôi thích phiên bản đó hơn.

That's the story I invested in,

Đó là phiên bản tôi chọn,

even as we were sitting on the edge of what seemed like a falling cliff,

ngay cả khi chúng tôi ngồi trên bờ vực giống như một vách đá sắp rơi xuống,

I decided I would put out the lawn chair and at least enjoy the scenery.

tôi chọn việc bỏ ghế ra bãi cỏ và ít nhất tận hưởng phong cảnh.

Over 500 people, mostly strangers,

Hơn khoảng 500 người, hầu hết là người lạ,

chose to sign up to be donors for Nusayba,

đã chọn đăng ký làm người hiến tặng cho Nusayba,

even people who told me they hated me for my politics.

thậm chí những người đã nói rằng họ ghét tôi vì tư tưởng chính trị của tôi.

They were moved by her story.

Họ xúc động bởi câu chuyện của bé.

Sometimes some people can change.

Đôi khi một số người có thể thay đổi.

Sometimes some people can choose to do and be good.

Đôi khi một số người có thể chọn để làm người tốt và việc tốt.

An anonymous donor, Shawn Zahir,

Một người hiến ẩn danh, Shawn Zahir,

decided to give a piece of his liver to a girl he never met

quyết định cho đi một miếng gan cho một cô gái anh ta chưa hề gặp

just so she could live.

chỉ để cho cô có thể sống.

I'm not Pollyanna.

Tôi không phải là Pollyanna.

I'm not a foolish, wide-eyed, naive optimist.

Tôi không phải là kẻ khờ dại, ngây thơ, lạc quan.

I'm a pragmatist,

Tôi là một người thực dụng,

fully aware of the many challenges and horrors we are facing.

nhận thức rõ về những thách thức và nỗi sợ hãi mà chúng ta phải đối mặt.

But through my own personal experience, if it is at all helpful,

Nhưng qua kinh nghiệm cá nhân của tôi, nếu nó có ích,

I can assure you that walking through this forest of horrors,

tôi có thể đảm bảo với bạn rằng bước qua khu rừng kinh hoàng này,

going on this journey, wherever it may lead,

bước trên con đường này, bất kể nó dẫn tới đâu,

if you choose to invest in hope,

nếu bạn chọn đầu tư vào hy vọng,

it at least makes the ride a bit sweeter and easier.

nó ít nhất làm cho chuyến đi ngọt ngào và dễ dàng hơn một chút.

And as the wise ram tells Po in “Kung Fu Panda 2,”

Như chú dê thông thái đã nói với Po trong Kung Fu Panda 2:

"Your story may not have such a happy beginning,

“Câu chuyện của bạn có thể không có một khởi đầu hạnh phúc,

but that does not make you who you are.

nhưng nó không định hình con người bạn.

It is the rest of it,

Quan trọng là phần còn lại,

who you choose to be."

bạn chọn trở thành người thế nào.”

Right now,

Ngay bây giờ,

survival is victory in this story that we are living.

sống sót là chiến thắng trong câu chuyện chúng ta đang sống.

We are alive during a pandemic.

Chúng ta đang sống trong một đại dịch.

We are winning.

Chúng ta đang thắng.

And just for that, we should be grateful.

Và chỉ vì điều đó, chúng ta nên biết ơn.

And I hope the choices we make in these challenging times will,

Và tôi hi vọng những sự lựa chọn của ta trong thời điểm khó khăn sẽ,

Inshallah, God willing,

theo ý của Allah,

lead to a better story for all of us.

dẫn tới một câu chuyện tốt hơn cho tất cả chúng ta.

And I believe that begins with choosing to invest in hope

Và tôi tin rằng điều đó bắt đầu với việc lựa chọn đầu tư vào hy vọng

during hopeless times.

trong những khoảng tăm tối.

Whitney Pennigton Rogers: Thanks so much for that.

Whitney Pennington Rodgers: Cảm ơn rất nhiều.

It was really wonderful to hear,

Thật là tuyệt vời khi được nghe,

and I think we may even hear Nusayba in the background,

và tôi nghĩ ta còn nghe thấy Nusayba ở đằng sau,

which is, I think, exciting.

thứ tôi nghĩ là rất tuyệt vời.

WA: I'm sorry, that's her, it's virtual school,

WA: Xin lỗi, đó là con bé, bé đang học online.

I'm doing the best I can.

Tôi đang rất cố gắng.

The wildlings are right there.

Những kẻ tự do đang ngoài kia.

What's keeping us from the wildlings is a very thin wall, so let's pray.

Điều giữ ta khỏi những kẻ tự do là bức tường mỏng, vì vậy hãy cầu nguyện.

WPR: I think we talked about this before we started,

WPR: Tôi nghĩ ta đã nói về

điều này trước cả lúc đầu

that we're all at home right now.

rằng ta đều đang ở nhà bây giờ.

That's the thing I think we all know.

Đó là thứ mà chúng ta đều biết.

So that's what it is.

Chúng ta phải chấp nhận thôi.

I think before we dive into just talking more about what you've suggested

Tôi nghĩ trước khi chúng ta đi sâu vào về những gì bạn đã đề xuất

around growing hope,

về việc nuôi dưỡng hi vọng,

I'd love to start by talking a little bit about your book

Tôi muốn bắt đầu bằng việc nói về cuốn sách của bạn

"Go Back to Where You Came From,"

“Về lại cội nguồn,”

because I think that it will provide a nice foundation

bởi vì tôi nghĩ rằng nó sẽ là một nền tảng tốt

for, sort of, understanding your thinking around this

cho việc hiểu thêm về cách nghĩ của bạn về vấn đề này

and sort of how you've come to really embrace this.

và đại loại là bạn đã chấp nhận điều này như nào.

So I guess maybe you could start first by talking about the title of the book.

Vì vậy, tôi nghĩ rằng bạn có thể bắt đầu bằng cách nói về tiêu đề của cuốn sách.

You know, it's part memoir, part historical analysis,

Bạn biết đấy, nó vừa là hồi ký, vừa là nghiên cứu lịch sử,

part how-to guide on being inclusive and creating a place of belonging.

vừa là hướng dẫn về cách hòa nhập và tạo ra một nơi để thuộc về.

How did you come up with the title?

Làm thế nào mà bạn nghĩ ra tiêu đề?

Why did you choose this for the title of your book?

Tại sao bạn lại chọn cái tên này cho cuốn sách?

WA: So the title is “Go Back to Where You Came From:

WA: Tiêu đề là “Về lại cội nguồn:

And Other Helpful Recommendations on How to Become American.”

Và các khuyến nghị hữu ích khác về cách trở thành người Mỹ.”

Very deliberate tongue in cheek, both ugly and funny, right?

Cảm giác rất không nghiêm túc, cả xấu xí lẫn hài hước, đúng không?

Because I believe that's the lived experience of life.

Bởi vì tôi tin đó là trải nghiệm đã qua của sự sống.

But that's the lived experience of many Americans

Nhưng đó là trải nghiệm đã qua của nhiều người Mỹ,

who are still trying to love a country that doesn't love us back.

những người đang cố gắng yêu cái đất nước mà không hề yêu lại họ.

And so how do you respond to that pain?

Và bạn phản ứng với nỗi đau đó như thế nào?

And some people cry, as you can tell, I laugh.

Và một số người khóc, như bạn biết đó, còn tôi sẽ cười.

And so this book is also an elegy

Và vì vậy cuốn sách này cũng là một khúc bi thương

for the rest of us

cho tất cả chúng ta

who are still striving to be co-protagonists

những người đang cố gắng làm nhân vật chính

of this American narrative.

trong câu chuyện nước Mỹ này.

And the book tries to expand and stretch this country

Và cuốn sách cố gắng mở rộng và kéo dài đất nước này

to accommodate all of us

để phục vụ tất cả chúng ta

to become the multiracial democracy it has to become.

để trở thành nền dân chủ đa sắc tộc nó cần trở thành.

Or else I believe it'll all fail.

Ngược lại, tôi tin là tất cả sẽ bại.

And it's done with a lot of humor and hope,

Nó được viết với sự hài hước và hy vọng,

and throughout the journey, you read the book,

và thông qua hành trình đó, bạn đọc cuốn sách,

you know, I talk about Nusayba's cancer,

tôi nói về bệnh ung thư của Nusayba,

but there's lots of interesting things that happen to me.

nhưng có rất nhiều điều thú vị xảy ra với tôi.

WPR: To put it mildly.

WPR: Nói nhẹ nhàng là.

WA: Yeah, my life is like a telenovela,

WA: Cuộc sống của tôi như bộ kịch vậy,

like a Mexican soap opera for better and for worse.

như bộ kịch Mexico dù tốt hay là xấu.

And so I hope that when you get to the end part,

Và tôi hi vọng rằng khi bạn tới phần kết,

where I talk about "invest in hope, but tie your camel first,"

khi mà tôi nói về “tin vào hy vọng, nhưng hãy tự tin đã,”

the hope that I give the audience for the future,

hy vọng mà tôi cho khán giả cho tương lai,

I don't want it to make it a hallmarky,

tôi không muốn nó trở thành màu mè,

fake, saccharine, Hollywood ending.

giả dối, ủy mị như cái kết của Hollywood.

I want you to really, like, I want it to be earned.

Tôi muốn bạn thực sự thích nó, tôi muốn nó được tìm thấy.

And you know, the way to earn it is to confront the horrors,

và bạn biết đó, cách để thấy nó là đương đầu với sợ hãi,

confront the challenges, name it, own it.

đối đầu thử thách, giành lấy nó.

Talk about the pain, wear the mileage and the scars.

Nói về nỗi đau, mặc sức dặm vá những vết sẹo.

But despite all of that, you still persist, right?

Nhưng bất chấp những điều đó, bạn vẫn kiên trì, phải không?

And because I agree, I mean,

Và bởi vì tôi đồng ý, ý tôi là,

what I said in the speech, the five-minute talk that I just gave you,

những gì tôi đã nói trong bài, cuộc nói chuyện năm phút vừa đưa ra,

I believe in it.

tôi tin tưởng vào nó.

I've been on all the sides in moments of deep despair.

Tôi đã trải qua rất nhiều trong lúc tuyệt vọng.

I've been there, of darkness of pain,

Tôi đã ở đó, trong tăm tối của nỗi đau,

and I realize if you tap out, it's over.

và tôi nhận ra nếu bạn bỏ cuộc, nó sẽ kết thúc.

If you tap out, it's done.

Nếu bạn bỏ cuộc, nó sẽ qua đi.

And what I've seen,

Và những gì tôi đã thấy,

and we'll probably talk about it because you read the book,

và ta có thể sẽ nói về nó bởi vì bạn đã đọc cuốn sách,

in those moments in my life where you feel like it's over, it's done,

trong các khoảnh khắc trong sự sống khi mà bạn cảm giác bất lực, vô vọng,

I'm at the edge of the cliff and I'm about to fall,

tôi đang ở rìa của vách đá và tôi sắp ngã,

there's been a plot twist.

sẽ có một cú lộn ngược dòng.

Like, the the page turns,

Giống như khi lật trang,

and with it comes, like, a better story.

mở ra là một chuyện tốt hơn.

And so in the book I mention there was a time

Và trong cuốn sách tôi đề cập đã có một lúc

where I was completely broke, homeless,

tôi hoàn toàn nghèo khó, vô gia cư,

my parents were in jail, I was taking care of my grandparents.

bố mẹ tôi ở tù, tôi thì chăm sóc ông bà của tôi.

And I’m like, there’s no way, I couldn’t even imagine my future.

Và tôi kiểu, không đời nào, tôi không thể hình dung ra tương lai.

I couldn't imagine living to the age of 40.

Tôi không thể tưởng tượng sống đến 40 tuổi.

I thought I would be dead by 35.

Tôi nghĩ mình sẽ chết năm 35 tuổi.

I’m being honest with anyone who’s listening.

Tôi trung thực với bất kỳ ai đang lắng nghe.

My timeline, you know, I imagine a lot, like I said, like Doctor Strange,

Cuộc đời của tôi, tôi đã nghĩ rất nhiều, như Doctor Strange,

it ended at 35, I just couldn't imagine it.

nó tàn lúc 35, tôi không tài nào nghĩ ra.

And I just knew that I would die.

Tôi chỉ biết rằng tôi sẽ chết.

It’d be over, and I almost did die.

Nó sẽ kết thúc, và tôi đã sắp chết.

But here I am, sitting in my home,

Nhưng tôi đây, đang ngồi trong nhà mình,

married to a woman who's way better than me,

kết hôn với một người phụ nữ giỏi hơn tôi,

I married way up.

Tôi lấy người quá tốt.

Like, hotter than me, smarter than me,

Đẹp hơn tôi, thông minh hơn tôi,

like, it’s ridiculous, not even cool.

thật không thể tin được.

And then I got three kids and then Nusayba, who was supposed to die,

Và sau đó tôi có ba đứa con và Nusayba, đứa được cho là sẽ chết,

that’s what they told me, she wouldn’t make it.

đó là điều họ đã nói, con bé sẽ không qua khỏi.

They said every complication against this girl is happening,

Họ nói mọi biến chứng chống lại con bé đều đang xảy ra,

you could just hear her chirping right now,

bạn có thể nghe con bé ríu rít bây giờ.

I'm sure you guys can hear her chirping, that's Nusayba.

Tôi chắc các bạn có thể nghe con bé líu lo, đó là Nusayba.

So you never know, you never know.

Vì thế bạn không thể nào lường trước được.

WPR: We have a question that came in from Darcy,

WPR: Chúng tôi có một câu hỏi đến từ Darcy,

where Darcy asked, "The idea of investing in hope is a great one.

Darcy hỏi: “Ý tưởng đầu tư vào hy vọng là một điều tuyệt vời.

But how can we make it tangible?

Nhưng làm sao ta hiện thực nó?

You mentioned visualization or avoiding complaining,

Bạn đã đề cập đến hình ảnh hóa hoặc tránh phàn nàn,

but how else can we actually bring this to life?"

nhưng có cách khác để mang nó vào cuộc sống không?”

WA: It's a very good question,

WA: Đây là một câu hỏi rất hay,

and that's where I say, tie your camel first.

và đó là lúc tôi nói, hãy chịu tin tưởng trước.

You have to exhaust yourself of every possibility within your control.

Bạn phải vắt kiệt sức mình ở mọi khả năng trong tầm kiểm soát.

You know, and after that, you have to let go.

Bạn biết đấy, và sau đó, bạn phải buông bỏ.

I'll give you an example, I mention it in the book.

Tôi sẽ cho bạn một ví dụ, tôi đã đề cập trong cuốn sách.

There was a moment, my parents were in jail.

Đã có lúc, cha mẹ tôi đã ở trong tù.

I'm 21 years old, I have to leave school.

Tôi thì 21 tuổi, phải nghỉ học.

I'm taking care of my grandparents,

Tôi chăm sóc ông bà của tôi,

my grandmothers, who used to live with me.

họ đã từng sống với tôi.

I'm an only child.

Tôi là đứa con một.

I have to care of the family business,

Tôi phải lo việc kinh doanh gia đình,

I have to pay the lawyer.

Tôi phải trả tiền luật sư.

It's post-9/11, my community turns vicious and cruel.

Đó là sau ngày 9/11, cộng đồng của tôi trở nên hằn học và tàn khốc.

Bad news travels fast, ladies and gentlemen,

Tin xấu thì lan nhanh, thưa quý vị,

bad news travels fast.

tin xấu thì lan nhanh.

I'm surgical with my budget.

Tôi tiết kiệm với ngân sách của tôi.

I have an Excel sheet.

Tôi có trang tính Excel.

I've got to pay all the bills.

Tôi phải trả tất cả các hóa đơn.

According to my Excel sheet,

Theo trang tính Excel của tôi,

after I withdrew the 20 dollars from Wells Fargo

sau khi tôi rút 20 đô la từ Wells Fargo

on the corner of Warm Springs and Mission,

ở góc Warm Springs và Mission,

I was supposed to have 71 dollars left.

tôi đáng lẽ sẽ còn 71 đô la.

I go to the ATM of Wells Fargo.

Tôi đến máy ATM của Wells Fargo.

I take out the 20 bucks, I get the receipt.

Tôi rút 20 đô la, tôi nhận biên lai.

I look at the bottom, instead of 71 dollars,

Tôi nhìn xuống phía dưới, thay vì 71 đô la,

it was 00.03.

nó là 00.03.

I had 20 dollars, 00.03,

Tôi có 20 đô la, 00.03,

I had to pay the bills, pay the lawyer,

tôi phải trả hóa đơn, trả tiền cho luật sư

take care of my family.

chăm sóc gia đình.

And I swear to you, at that time ...

Và tôi thề với bạn rằng, vào thời điểm đó...

I mean, honestly, I said: “I have done everything in my power.

Ý tôi là, tôi đã nói: “Tôi đã làm mọi thứ trong khả năng mình.

I am exhausted.

Tôi kiệt sức rồi.

What can I do with three cents?”

Tôi có thể làm gì với ba cents?”

I didn't even get angry, I didn't get upset.

Tôi không nổi giận, tôi không buồn bực.

I remember this vividly, it was a beautiful Bay Area day,

Tôi nhớ về kí ức đẹp này, đó là một ngày đẹp trời ở vịnh,

anyone who lives there knows, 4pm, little bit of a windy breeze.

bất cứ ai sống ở đó đều biết, bốn giờ chiều, gió nhẹ thoảng qua.

The sun was still there, it was just idyllic.

Mặt trời vẫn ở đó, nó thật sự bình dị.

And I remember I started laughing, look at the receipt,

Và tôi nhớ rằng tôi đã cười, nhìn vào biên lai,

and a couple of people behind me

và một vài người phía sau tôi

were trying to figure out what’s wrong with this guy.

đang cố gắng tìm ra có chuyện gì với anh chàng này.

Because I didn’t know what to do, I just chuckled, I had three cents left.

Bởi vì tôi không biết phải làm gì, tôi chỉ cười thầm, tôi chỉ còn ba xu.

So this is what I did.

Đây là điều tôi đã làm.

I took the 20 dollars, went across the street and decided to splurge.

Tôi lấy 20 đô la, đi qua đường và quyết định phung phí.

I went to Subway

Tôi đến Subway

and had a Subway supersized meal,

và ăn một bánh Subway siêu lớn,

foot-long tuna sandwich with all the workings and avocado.

cái bánh mì kẹp cá ngừ dài 30 cm với tất cả các nguyên liệu và bơ.

And then I decided to have two chocolate chip cookies.

Và sau đó tôi chọn ăn hai chiếc bánh quy sô cô la.

Then I went next door and had -- what is a Venti?

Sau đó, tôi đi đến tòa kế bên và hỏi- size Venti là gì?

What's the largest one at Starbucks?

Cỡ ly lớn nhất ở Starbucks là gì?

WPR: I think Venti, I don't drink coffee.

WPR: Tôi nghĩ Venti, tôi chả uống cà phê.

WA: Venti caramel frappe with extra caramel drizzle, right?

WA: Venti caramel frappe có thêm ít caramel, phải không?

And I had now 20 dollars became 10 dollars.

Và bây giờ 20 đô la đã trở thành 10 đô la.

I went home, and I told my grandmother,

Tôi về nhà, và tôi nói với bà tôi:

I said, "I've done everything I possibly could.

“Cháu đã làm mọi thứ tôi có thể làm.

There's nothing else I can do.

Cháu không thể làm được gì khác.

We have 10 bucks left, I'm sorry."

Chúng ta chỉ còn 10 đô la, cháu xin lỗi. ”

I had some Dal Chawal that night watched a Netflix movie.

Bữa tối đó tôi ăn Dal Chawal, coi một bộ phim Netflix.

And I remember, I said this in the book, I let go.

Và tôi nhớ, tôi đã nói điều này trong cuốn sách, tôi từ bỏ.

There's nothing else I could do.

Tôi không thể làm được gì khác.

I completely let go.

Tôi hoàn toàn buông bỏ.

I said, Allah, whatever happens, Inshallah, I leave it up to you.

Tôi nói, Allah, bất cứ thứ gì xảy ra, Inshallah, tôi xin nhờ ngài.

I've done everything within my powers,

Tôi đã làm mọi thứ trong khả năng mình,

like, everything I could possibly think of, I've done.

mọi thứ tôi có thể nghĩ tới, tôi đã thử.

This is it, like, you want to save me, save me,

Thế là xong, nếu ngài muốn cứu tôi, hãy cứu tôi,

you don't want to save me, whatever, I enjoyed my Subway meal.

ngài không cứu tôi cũng được, dù sao tôi đã ăn được bữa Subway.

And I remember, this is really interesting,

Và tôi nhớ, điều này thực sự thú vị,

I had the best night's sleep that night that I have ever had in my life.

Tôi đã có một giấc ngủ ngon nhất vào đêm đó trong cả cuộc đời.

I remember that sleep to this day.

Tôi vẫn nhớ giấc ngủ đó tới giờ.

I have prayed for that sleep.

Tôi đã cầu mong có được nó.

I felt like I was a baby in my mother's womb.

Tôi cảm thấy như tôi là một đứa trẻ trong bụng mẹ.

I tried to wonder why.

Tôi cố tự hỏi tại sao.

It's because I knew that I did everything within my powers,

Bởi vì tôi biết tôi đã làm mọi thứ trong khả năng mình,

I exhausted myself, and I let it go.

tôi đã kiệt sức, và tôi buông bỏ.

And then what happened,

Sau đó điều gì đã xảy ra,

somehow, I got a loan and 2,500 bucks came.

một cách nào đó, tôi vay được và có được 2.500 đô.

And the story continued.

Và câu chuyện tiếp tục.

And so when you're saying about doing something tangible,

Và vì vậy khi bạn nói về làm một điều gì đó hữu hình,

it's not just me saying that like,

không chỉ tôi nói như thế,

you have to have some feeling of control and autonomy

bạn phải có một chút cảm giác kiểm soát và tự chủ

in what is a world where you feel adrift

ở trong thế giới mà bạn thấy lạc lõng

and the ground is shifting beneath your feet.

và mặt đất đang chuyển dịch dưới chân bạn.

Those small chores that you take for granted,

Những công việc nhỏ nhặt mà bạn cho là bình thường,

they'll give you order, some discipline.

chúng sẽ cho bạn chút kỉ luật, tự chủ.

I’m making that chai. I’m painting this.

Tôi pha trà này. Tôi vẽ này.

I’m feeding my children. I took out the trash.

Tôi cho con ăn. Tôi đổ rác.

I did some work today.

Tôi làm một số việc hôm nay.

I can control this. I did this with my hands.

Tôi quản lý được nó. Tôi làm với bàn tay tôi

I'm still alive, right?

Tôi vẫn còn sống, phải không?

And then you plot and you do the best you can,

Và sau đó bạn bày mưu và bạn làm tốt nhất có thể,

and then you let go.

và sau đó từ bỏ.

And I think those daily chores, that daily routine, that you establish

Và tôi nghĩ những công việc hàng ngày, thói quen hàng ngày mà bạn thiết lập

gives you a sense of rhythm,

cho bạn cảm giác nhịp nhàng,

at the very least, says,

ít nhất thì như vậy,

"The world can take everything, but it won't take this.

“Thế giới có thể lấy đi mọi thứ, nhưng nó sẽ không lấy đi thứ này.

It won't take my delicious cup of chai that I made with my own hands.

Nó sẽ không lấy đi ly trà ngon lành mà tôi đã làm.

It won't take this little plant I plotted outside.

Nó sẽ không lấy đi cái cây nhỏ mà tôi đánh dấu ngoài kia.

It won't take my love for my kids.

Sẽ chả lấy đi tình yêu của tôi cho con.

It won't take that from me.

Nó sẽ chả lấy được nó từ tôi.

Not today, death, not today."

Không phải hôm nay, cái chết, không phải hôm nay.”

So I hope for whoever asked that question, I hope that was hopeful.

Tôi mong bất cứ ai hỏi câu hỏi đó, nó sẽ hữu ích.

[Get access to thought-provoking events you won't want to miss]

[Truy cập vào các sự kiện bạn không muốn bỏ lỡ]

[Become a TED Member at ted.com/membership]

[Trở thành thành viên TED tại ted.com/membership]