A Sci-Fi Story of Earth's Renewal | Vandana Singh | TED

Translator: Trang Do Nu Gia Reviewer: 24 Anh

A girl lies sleeping with electrodes attached to her body.

Một cô gái nằm ngủ với điện cực gắn trên người.

Một người đàn ông và một người phụ nữ đang quan sát cô gái ấy

A man and a woman are looking at her

through a one-way glass window from the next room.

qua ô cửa sổ kính một chiều từ phòng bên cạnh.

“Waste of time and money,” says the man.

“Thật lãng phí thời gian và tiền bạc,” người đàn ông nói.

“An illiterate kid from a stone quarry?

“Một đứa trẻ mù chữ từ mỏ đá sao?

What could she possibly contribute to the project?”

Cô ấy đóng góp được gì cho dự án?”

“Không hẳn là một đứa trẻ.

“Hardly a kid.

She’s at least 16,” says the woman.

Cô gái ấy ít nhất cũng 16 tuổi rồi,“ người phụ nữ nói.

“Come on, we’re making history.

“Thôi nào, chúng ta đang làm nên lịch sử.

First ever experiment in collective dreaming.”

Thử nghiệm giấc mơ tập thể đầu tiên.”

To her right is a screen that takes up an entire wall.

Bên phải cô ấy là một màn hình chiếm toàn bộ bức tường.

The 311 participants in the experiment are now all asleep.

311 người tham gia thử nghiệm hiện đều đang say giấc.

Her poised finger jabs the keyboard.

Ngón tay thành thạo của cô ấy gõ mạnh vào bàn phím.

The girl’s dream.

Giấc mơ của cô gái.

Shards of memory.

Các mảnh ký ức.

She’s watching her father at work.

Cô ấy đang xem cha mình làm việc.

The wooden skeleton of the great loom,

Khung gỗ của chiếc khung cửi lớn,

the finished tapestries hanging on the wall.

những tấm thảm đã thêu xong được treo trên tường.

Clackety-clack goes the loom.

Khung cửi kêu lách cách.

The river floods,

Dòng sông hóa cơn lũ,

sweeping her parents away.

cuốn trôi cha mẹ cô.

The loom comes apart:

Khung cửi tan tành:

colored threads in the water.

những sợi chỉ màu trong nước.

The sound of hammer striking stone.

Tiếng búa đập vào tảng đá.

The choking dust.

Bụi đến nghẹt thở.

The quarry at night.

Mỏ đá vào đêm.

Young people around the fire.

Có nhóm thanh niên ngồi xung quanh đống lửa.

She lifts a bubbling pot of rice from the flames.

Cô ấy nhấc nồi cơm sôi sùng sục ra khỏi ngọn lửa.

Someone douses the fire,

Ai đó dập lửa,

and she lowers the pot into an insulator they made out of clay and straw.

và cô ấy đặt nồi xuống vật cách nhiệt mà họ làm từ đất sét và rơm.

The rice cooks with its own heat.

Cơm được nấu bằng nhiệt riêng của nó.

The taste of hot rice and spiced oil.

Vị cơm nóng với dầu gia vị.

But look,

Nhưng hãy nhìn xem,

there are strangers in her dream.

có những kẻ lạ mặt trong giấc mơ của cô.

So many unfamiliar, bewildered faces.

Biết bao gương mặt lạ lẫm, bối rối.

And beside her,

Và bên cạnh cô ấy,

một cậu bé, khoảng 12 tuổi, đang ôm một chiếc đồng hồ lớn.

a boy, about 12, holding in his arms a large clock.

“Sync successful.

“Đồng bộ hóa thành công.

Activating stage two.”

Kích hoạt giai đoạn hai.”

Suddenly, the 311 dreaming people are high up in the air.

Đột nhiên, 311 con người đang mơ lơ lửng trên không trung.

The Earth dawns below them

Trái Đất ló dạng bên dưới họ

swathed in green and blue,

ngập trong sắc lục và lam,

punctuated by clouds and storm formations.

được tô điểm bởi những đám mây và cơn bão.

The most beautiful tapestry the girl has ever seen.

Tấm thảm thêu đẹp nhất mà cô gái từng thấy.

“Father,” she whispers,

“Cha ơi“, cô gái thì thầm,

although he's been dead two years.

mặc dù ông ấy đã qua đời được hai năm.

“Father, the world itself is a weave,

“Thưa cha, chính thế giới là một tấm vải,

a living garment.”

một bộ trang phục sống.”

Slowly, they fall through the air

Thật chậm rãi, họ rơi trong không trung

and then they see ...

và rồi họ nhìn thấy...

a vast swath of forest veined and spotted with fire,

một vùng rừng rộng lớn gân guốc và lốm đốm ánh lửa,

a gray wall of water crashing down on a bleak shore,

một bức tường nước xám xịt đổ ập xuống bờ biển ảm đạm,

drowning islands ringed with plastic refuse,

những hòn đảo chìm toàn là rác thải nhựa bao quanh,

beached carcasses of dead whales,

xác cá voi chết dạt vào bờ biển,

ant-like figures in their millions walking away from desertified landscapes:

hàng triệu vật thể trông như kiến đang rời khỏi cảnh quang bị sa mạc hóa:

ruined fields,

những cánh đồng hoang tàn,

destroyed forests.

những cánh rừng điêu tàn.

The grief that envelops the girl is so enormous a thing

Nỗi đau bao trùm cô gái là một thứ vô cùng to lớn

that she can only take it in through small, gasping breaths of pain.

đến nỗi cô chỉ có thể đón nhận nó qua những hơi thở nhỏ, hổn hển vì đau.

She alights with the others on a featureless plain

Cô cùng những người khác đáp xuống một vùng đồng bằng hoang vu

under a vast, brooding sky.

dưới bầu trời bao la, âm u.

There’s the boy with the clock in his arms.

Có một cậu bé ôm trong tay chiếc đồng hồ.

The thumping of the girl’s heart keeps time with the boy’s clock,

Trái tim cô gái đập mạnh theo từng nhịp đồng hồ của cậu bé,

an urgent, rapid beat.

nhịp đập khẩn trương, nhanh chóng.

Tuck, tuck, tuck, tuck, tick-tock, tick-tock.

Tuck, tuck, tuck, tuck, tick-tock, tick-tock.

Thứ gì đó đang đến.

Something’s coming.

“Warning: this is not in the program.”

“Cảnh báo: điều này không có trong chương trình.”

Bearing down upon them is a whirlwind.

Một cơn gió lốc đang lao về phía họ.

A chimera of storm clouds and plastic rubbish and burning trees.

Con quái vật kết tinh từ những đám mây bão,

rác thải nhựa và những cành cây cháy.

Một con quái vật được làm từ bụi nóng và dòng nước dữ dội.

A monster made of hot dust and angry water.

People scream and run,

Mọi người la hét và bỏ chạy,

nhưng cậu bé với chiếc đồng hồ vẫn đứng yên, quan sát.

but the boy with the clock is standing still, watching.

Tick-tock, tick-tock, tick-tock.

Tick-tock, tick-tock, tick-tock.

“Why aren’t you running?” asks the girl.

“Tại sao em không chạy?“ cô gái hỏi.

“I’m studying the unraveling of the world,” says the boy, earnestly.

“Em đang nghiên cứu về sự sụp đổ của thế giới”, cậu bé nói một cách nghiêm túc.

“That’s what this monster represents in our dream.

“Đó là những gì con quái vật này thể hiện trong giấc mơ của chúng ta.

I’m an engineer and a knowledge-seeker.

Em là một kỹ sư và là một người tìm kiếm tri thức.

Pleased to meet you.”

Hân hạnh được gặp chị.”

She turns away.

Cô ấy quay đi.

There’s a storm inside her:

Cơn bão dâng lên trong lòng cô:

grief and memory and anger.

đau buồn và ký ức và giận dữ.

She takes a deep breath

Cô ấy hít một hơi thật sâu

and walks toward the monster.

và bước về phía con quái vật.

She stands before it.

Cô đứng trước nó.

A thin, dark girl in a tattered, green sari.

Một cô gái mảnh khảnh, da sẫm màu trong bộ sari xanh lá rách nát.

Her hair is whipped loose from its braid,

Tháo bím tóc, cô xõa tóc rũ xuống

and the end of her sari unfurls like a flag.

và phần đuôi bộ sari tung bay như ngọn cờ.

“Stand back,” shouts the boy in alarm.

“Lùi lại đi,” cậu bé hét lớn để cảnh báo.

“Let me figure out the control mechanism.”

“Hãy để em tìm ra cơ chế kiểm soát.”

Bending her head,

Cô cúi đầu,

straining against the wind,

căng mình đối đầu với ngọn gió,

the girl walks into the monster.

cô gái bước vào trong con quái vật.

The monster has a middle with a quiet place.

Con quái vật có phần thân là một nơi yên tĩnh.

She sits on the bare ground

Cô ngồi xuống nền đất trống

and looks up at the towering vortex around her.

và nhìn lên cơn xoáy cao ngất trời bao quanh cô.

A rain of debris patters down.

Một cơn mưa mảnh vụn rơi xuống.

Một tiếng ầm ầm trầm đục vang lên,

There is a deep rumble,

and she thinks she hears the monster say,

và cô nghĩ rằng cô nghe thấy con quái vật nói,

“Why?”

“Tại sao?”

“Để học hỏi,” cô gái trả lời.

“To learn,” says the girl.

“I’ve lost everything --

“Tôi đã mất mọi thứ --

lost my chance to learn at school.

mất đi cơ hội để học tập ở trường.

Teach me.”

Hãy dạy tôi.”

To the boy outside with the clock in his arms,

Đối với cậu bé ở bên ngoài ôm trong tay mình chiếc đồng hồ,

the girl has been consumed by the monster.

cô gái đã bị con quái vật nuốt chửng.

In the lab, the man and woman look through the window

Trong phòng thí nghiệm, qua khung cửa sổ, người đàn ông và người phụ nữ nhìn vào

at the girl’s twitching body.

cơ thể đang co giật của cô gái.

Alarms sound from the instruments monitoring her vital signs.

Âm thanh báo động từ các thiết bị theo dõi dấu hiệu sinh tồn của cô ấy.

At last, the girl emerges from the monster.

Cuối cùng, cô gái hiện ra từ con quái vật.

The monster is retreating over the horizon.

Con quái vật rút lui về phía chân trời.

The plain is littered with debris.

Vùng đồng bằng vương vãi những mảnh vụn.

The girl has cuts on her face and arms.

Cô gái với những vết cắt trên mặt và tay.

She walks up to the boy and speaks to him urgently.

Cô bước đến phía cậu bé và gấp gáp nói chuyện với cậu.

Then they turn and face the waiting people.

Rồi họ quay lại và đối mặt với những người đang chờ đợi.

“My teacher taught me,” says the girl,

“Giáo viên đã dạy tôi,” cô gái nói,

“that the world is a living tapestry.

“rằng thế giới là một tấm thảm sống.

The wind and the waves are woven together with the forests and grasslands,

Gió và sóng được dệt cùng những cánh rừng và đồng cỏ,

threaded with the deserts and snowy regions,

được khâu lại với những sa mạc và vùng tuyết,

and all living things are knit together in mutuality.

và tất cả sinh vật sống đều đan vào nhau trong sự tương sinh.

Although each place has its own pattern,

Tuy mỗi nơi có nét hoa văn riêng,

the tapestry is one.

nhưng tấm thảm thêu này là một.

As the weave of life is torn apart in one place,

Khi tấm vải dệt của cuộc đời bị xé rách ở nơi này,

the threads unravel in another.”

những sợi chỉ sẽ bung ra ở nơi khác.”

Cô và cậu bé hội ý lần nữa.

She and the boy confer again.

“See my clock,” says the boy, urgently to the crowd.

“Nhìn đồng hồ của tôi này,” cậu bé nói một cách gấp gáp với đám đông.

“It has components with clearly defined functions

“Nó có các bộ phận với chức năng được xác định rõ ràng

so you can adjust and control.

nên bạn có thể điều chỉnh và kiểm soát.

Treat each part separately.

Xử lý từng phần riêng biệt.

You can tinker with it from the outside.

Bạn có thể sửa chữa nó từ bên ngoài.

The clock was my orienting metaphor for the world.

Chiếc đồng hồ là phép ẩn dụ định hướng của tôi về thế giới.

But the world is not like a clock, is it?”

Nhưng thế giới không giống một chiếc đồng hồ, phải không?”

He sets his clock on the ground.

Cậu đặt chiếc đồng hồ của mình trên mặt đất.

Tick-tock, tick-tock, tick-tock.

Tick-tock, tick-tock, tick-tock.

“Nào mọi người,” cô gái nói với những người đang xem.

“Come on,” says the girl to the watching people.

She and the boy start putting the scattered debris together,

Cô và cậu bé bắt đầu xếp những mảnh vụn lại với nhau,

and some of the others join them.

và một số người khác tham gia cùng họ.

A structure starts to emerge.

Một cấu trúc bắt đầu hiện lên.

An enormous loom of strange design.

Một khung cửi khổng lồ với thiết kế kỳ lạ.

The girl tosses her insulating pot into the loom,

Cô gái nồi bình cách nhiệt của mình vào chiếc khung cửi

and it turns into a thick spool of multicolored yarn.

và nó biến thành cuộn chỉ dày với nhiều sợi đa màu sắc.

There are levers for feet and hands,

Có phần bàn đạp cho cả chân và tay,

với tiếng cọt kẹt và ẽo ẹt,

and with a creak and a groan,

the loom begins to work.

khung cửi bắt đầu hoạt động.

The fabric unfolds:

Tấm vải dệt trải ra:

a mesmerizing tapestry of shifting colors and patterns.

một tấm thảm thêu đầy mê hoặc với hoa văn và màu sắc luôn thay đổi.

“What should I do with my clock?” asks the boy, picking it up.

“Em nên làm gì với đồng hồ của mình?“ cậu bé hỏi và nhặt nó lên.

Tick-tock, tick-tock, tick-tock.

Tick-tock, tick-tock, tick-tock.

Nhưng bây giờ âm thanh của khung cửi ngày càng to hơn.

But now the sound of the loom is getting louder.

Dahganah, denah, dahganah,

Dahganah, denah, dahganah,

dahganah, denah, dahganah, goes the loom.

dahganah, denah, dahganah,

khung cửi kêu mãi.

“Throw it in!”

“Ném nó vào đi!”

So the boy picks up the clock

Vì thế cậu bé nhặt chiếc đồng hồ lên

and tosses it into the loom.

và ném nó vào chiếc khung cửi.

When it hits the tapestry,

Khi nó va vào tấm thảm thêu,

it breaks up.

nó vỡ tan.

A fountain of silver glitter scatters over the weaving.

Một đài kim tuyến ánh bạc phun ra khắp tấm vải dệt.

Look, each bit of glitter has turned into a tiny clock woven with the fabric.

Hãy nhìn xem, từng hạt kim tuyến hóa thành một chiếc đồng hồ nhỏ được dệt vào vải.

The frantic ticking is slowing down

Tiếng tích tắc điên cuồng dần chậm lại

to accommodate the rhythm of the loom.

để hòa cùng nhịp điệu của khung cửi.

“We’re reweaving the world!” shouts the girl,

“Chúng ta đang thêu dệt lại thế giới,“ cô gái hét lớn,

và những kẻ đang ngủ mơ thấy chính mình trong tấm thảm dệt --

and the dreamers find themselves within the tapestry --

not outside, but in it.

không phải bên ngoài, mà là bên trong nó.”

Even the man and woman in the lab,

Kể cả người đàn ông và người phụ nữ trong phòng thí nghiệm,

even you and me here in this room,

kể cả bạn và tôi ở trong căn phòng này,

being woven back into the fabric of the world.

cũng được dệt lại thành tấm vải của thế giới.

Tick-tock, tick-tock,

Tick-tock, tick-tock,

tick-tock,

tick-tock,

tick-tock.

tick-tock.

Dahganah, denah, dahganah,

Dahganah, denah, dahganah,

dahganah, denah, dahganah.

dahganah, denah, dahganah.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause and cheers)

(Tiếng vỗ tay và reo hò)