The Growing Megafire Crisis — and How to Contain It | George T. Whitesides | TED

Translator: Phương Trần Reviewer: Thái Hưng Trần

My wife grew up in Santa Rosa, California,

Vợ tôi lớn lên ở Santa Rosa, California,

and her best friend was a woman named Joy Durand

và người bạn thân nhất của cô ấy, Joy Durand,

who lived on the northeast outskirts of town.

sống ở vùng ngoại ô đông bắc của thị trấn.

At midnight on the evening of October 8, 2017,

Vào lúc nửa đêm ngày 8 tháng 10 năm 2017

Joy's telephone rang.

điện thoại của Joy reo lên.

The voice said simply,

Đầu dây bên kia nói ngắn gọn,

"You must evacuate now.

“Bạn phải sơ tán ngay.

You don't have time to pack.

Không còn thời gian thu dọn đồ đạc đâu.

Fire is coming."

Ngọn lửa sắp đến rồi.”

Joy gathered her parents and her six-year-old son,

Joy tập trung bố mẹ mình và con trai 6 tuổi

and they hurried outside.

vội vã chạy ra bên ngoài.

The wildfire, which at that point was just over the ridge from Joy's house,

Vụ cháy rừng lúc đó ở ngay bên kia sườn núi đối diện nhà của Joy,

sounded like a jet engine going at full throttle.

nghe như tiếng động cơ phản lực đang chạy hết ga.

The family got in their car, drove away,

Cô cùng gia đình lên xe hơi và rời đi,

and within minutes, their home had burned to the ground,

chỉ trong phút chốc, căn nhà của họ đã bị thiêu rụi,

incinerated by the blowtorch flames of the Tubbs Fire.

bởi thảm họa cháy rừng có tên Tubbs Fire.

All night long, my wife got texts and messages from friends and family,

Suốt đêm hôm đó, vợ tôi nhận được tin nhắn từ bạn bè và người thân,

and while we didn’t know the whole situation,

trong khi chúng tôi chưa rõ toàn bộ sự việc,

it was clear that a disaster was unfolding in her hometown.

nhưng có vẻ là một thảm họa đang xảy ra tại quê nhà của cô ấy.

No one thought that fire could penetrate so deeply into the city.

Không ai nghĩ ngọn lửa có thể lan rộng vào trong thành phố.

But on that evening,

Nhưng trong đêm đó,

22 people lost their lives

22 người đã thiệt mạng,

and over five thousand homes and structures were destroyed.

và hơn 5000 ngôi nhà và công trình bị phá hủy.

Wildfire is a large and growing challenge to the West and to the world.

Cháy rừng đang là một thách thức lớn đối với phương Tây và cả thế giới.

What happened in Santa Rosa is becoming all too common.

Những gì xảy ra ở Santa Rosa đang ngày càng trở nên phổ biến.

Paradise in 2018, Australia in 2020, Europe in 2022.

Cháy rừng ở Paradise, California (2018), Úc (2020), và châu Âu (2022).

And fire experts say

Các chuyên gia cứu hỏa nói

that we should get ready for more Santa Rosas

chúng ta nên chuẩn bị cho nhiều vụ tương tự

because it's likely to get worse before it gets better.

bởi vì tình hình có xu hướng tồi tệ hơn trước khi mọi thứ khá lên.

Now beyond the major costs

Ngoài những tổn thất to lớn

in lives and property and the economy,

về tính mạng, của cải và nền kinh tế,

there's also a big carbon impact to wildfire.

cháy rừng còn sinh ra lượng lớn carbon.

In fact, the additional carbon from California's 2020 wildfires

Trên thực tế, lượng carbon sinh ra từ vụ cháy rừng ở California năm 2020

was greater than the carbon

lớn hơn cả lượng carbon

that Californians had worked so hard to save

mà người dân ở đây đã nỗ lực giảm thiểu

over the previous two decades.

trong vòng 2 thập kỷ qua.

The largest fires are called megafires.

Những đám cháy có quy mô lớn nhất gọi là megafires.

These are the ones that burn over 100,000 acres

Chúng thiêu rụi một diện tích hơn 100.000 mẫu Anh

with the intensity that can threaten aquifers and biodiversity,

với cường độ có thể đe dọa tầng nước ngầm và đa dạng sinh học,

and even cause forest conversion,

thậm chí gây ra tình trạng biến đổi rừng,

in which trees are so damaged that they just don't grow back.

khiến cây cối bị tàn phá đến mức không thể mọc lại được nữa.

These fires are getting worse as well.

Những đám cháy này cũng dần trở nên tệ hơn.

In fact, eight of the ten largest megafires in California history

Trên thực tế, 8 trong số 10 vụ cháy lớn nhất trong lịch sử bang California

have happened over just the last five years.

đã diễn ra chỉ trong vòng 5 năm qua.

Many people feel overwhelmed by this situation.

Nhiều người cảm thấy choáng ngợp trước tình hình này.

I know I did.

Tôi cũng như vậy.

So two years ago, working with great people,

Vì vậy, 2 năm trước tôi bắt đầu làm việc cùng những con người tuyệt vời,

I closed a chapter of my life in aerospace

sau khi kết thúc sự nghiệp trong lĩnh vực hàng không vũ trụ,

and I started a new journey

để bắt đầu hành trình

to see if I could understand the wildfire crisis better

tìm hiểu nhiều hơn về thảm họa cháy rừng

and what could be done about it.

và cách ngăn chặn chúng.

I started working with leaders from firefighting and philanthropy,

Tôi làm việc với những người đứng đầu trong lĩnh vực cứu hỏa, từ thiện,

entrepreneurship, science, tribal communities,

doanh nghiệp, khoa học, cộng đồng các bộ lạc,

and together we cofounded an organization called Megafire Action,

để cùng nhau sáng lập tổ chức mang tên Megafire Action,

whose sole purpose is to solve the megafire crisis.

với mục đích duy nhất là giải quyết cuộc khủng hoảng cháy rừng.

And I've come to believe that if we take a holistic approach,

Và tôi tin rằng nếu chúng ta tiếp cận vấn đề một cách toàn diện,

we have an opportunity to establish a new relationship with fire,

chúng ta sẽ có cơ hội hiểu hơn về mối quan hệ với lửa,

to work safely with fire

để sử dụng lửa an toàn,

and potentially to solve this wicked problem.

cũng như tìm ra giải pháp cho vấn đề nan giải này.

The path forward has three solutions.

Chúng ta hiện có 3 giải pháp như sau.

The first is fire-adapted communities,

Thứ nhất, xây dựng các cộng đồng có khả năng thích ứng với lửa,

the second is resilient landscapes

thứ hai, cảnh quan có khả năng phục hồi,

and the third is innovative fire management.

và thứ ba, hệ thống quản lý hỏa hoạn đổi mới.

So for the first, fire-adapted communities,

Giải pháp đầu tiên, để các cộng đồng có khả năng thích ứng với lửa,

what we need to do is to clear the brush and the vegetation from homes,

điều chúng ta cần làm là dọn sạch các bụi rậm và thảm thực vật quanh nhà,

from the immediate proximity of homes.

và khu vực lân cận.

Next, we need to use fire-resistant materials

Tiếp theo, chúng ta cần sử dụng các vật liệu chống cháy

in the homes and the roofs.

trong nhà và trên mái nhà.

And then the third thing is to, where possible,

Và điều thứ ba, nếu có thể,

protect against embers, flying embers,

tìm cách ngăn chặn tro bay

by protecting the home from openings like your air vents and your chimneys.

bằng việc bảo vệ ngôi nhà khỏi những lỗ hở như lỗ thông hơi và ống khói.

Now communities have a strong shared interest

Giờ các cộng đồng cần chia sẻ sự quan tâm mạnh mẽ

to perform this work along the exterior boundary of the community

trong việc thực hiện các điều trên ở khu vực vành đai bên ngoài của địa bàn

because it reduces the chance

vì việc này giúp giảm thiểu khả năng

that fire will penetrate deeply into the city,

hỏa hoạn có thể lan rộng vào nội đô,

as it did in Santa Rosa.

như vụ cháy xảy ra ở Santa Rosa.

The second solution is resilient landscapes.

Giải pháp thứ hai là hình thành những cảnh quan có thể phục hồi.

And if you take one lesson from this talk, it's this.

Và đây chính là bài học bạn có thể rút ra từ buổi nói chuyện này.

In order to solve the megafire crisis,

Để giải quyết khủng hoảng cháy lớn,

we need to bring our western landscapes back into a healthy balance

chúng ta cần đưa cảnh quan phía Tây trở lại trạng thái cân bằng lành mạnh,

by reducing the overgrown brush and trees in the wildlands and the forest.

bằng cách phát quang bụi rậm và cây cối ở những vùng đất hoang và trong rừng.

Here we're finally starting to take to heart the wisdom

Ở đây chúng ta bắt đầu hiểu được sự khôn ngoan

of the Indigenous peoples of the Americas

của các dân tộc bản địa ở châu Mỹ,

who knew that fire was a natural part of the landscape

những người biết rằng lửa là một phần của cảnh quan,

and who introduced low-intensity fire, good fire, on a regular basis,

và biết cách dùng lửa thường xuyên ở cường độ thấp, hay lửa tốt,

at the right times.

vào đúng thời điểm.

When this is done well,

Nếu điều này được thực hiện tốt,

as around the communities of South Lake Tahoe,

như ở các cộng đồng South Lake Tahoe,

then it can actually divert a megafire

nó có thể thực sự giảm thiểu thiệt hại

as bad as the one that they experienced in 2021.

của đám cháy lớn tồi tệ mà họ đã trải qua vào năm 2021.

It can also potentially prevent a megafire from occurring,

Nó cũng có khả năng ngăn chặn những vụ cháy lớn xảy ra,

which is what some people think happened in Napa of last year.

như những gì diễn ra ở Napa vào năm ngoái.

But the scale of this challenge is huge.

Tuy nhiên, quy mô của thách thức này là rất lớn.

There are hundreds of millions of acres of wildland in the American forests.

Có hàng trăm triệu mẫu Anh diện tích đất hoang hóa trong các khu rừng ở Mỹ.

The Forest Service hopes to reduce the risk

Cục kiểm lâm Mỹ hi vọng giảm thiểu rủi ro

on 50 million high-priority acres over the next ten years.

với 50 triệu mẫu Anh diện tích đất trọng điểm trong 10 năm tới.

But the challenge is that they're only accomplishing a few million acres a year.

Nhưng thách thức là chỉ có vài triệu mẫu Anh được đảm bảo mỗi năm.

And so we're not at the pace or scale

Vì vậy chúng ta chưa đạt tốc độ hay quy mô

that we need to do to address this challenge.

cần thiết để giải quyết vấn nạn này.

So what do we need to do?

Vậy chúng ta cần phải làm gì?

Well, the first thing that we need to do

Điều đầu tiên chúng ta cần làm

is to essentially hire, train and retain many more workers

là tuyển dụng, đào tạo, và giữ chân nhiều nhân công hơn,

who will be doing the hard work of defusing the time bombs

những người sẽ làm công việc khó khăn là “gỡ bom hẹn giờ”

inside our western forests.

trong các cánh rừng phía Tây.

We need to pay them well.

Họ cần được trả lương xứng đáng.

We need to support them with full-time work

Và họ cần được hỗ trợ với một công việc toàn thời gian

and we need to protect them from liability where necessary.

và được bảo vệ khỏi các trách nhiệm pháp lý khi cần thiết.

The next thing we need to do is to empower them with innovation.

Điều tiếp theo chúng ta cần làm là trao quyền đổi mới.

And right now there are an incredible number of great companies

Hiện nay có rất nhiều công ty và tổ chức lớn

and organizations that are working to bring this innovation to reality.

đang nỗ lực áp dụng những sáng kiến vào trong thực tế.

Just one of these companies is called BurnBot,

Một trong số đó là công ty có tên BurnBot,

and what they're hoping to do

và điều họ đang hướng tới

is to make controlled burns safer and faster.

là giúp việc đốt cháy có kiểm soát được diễn ra nhanh hơn và an toàn hơn.

They're going to establish a burned perimeter around an area

Họ sẽ thiết lập một vành đai cháy bao quanh một khu vực nhất định

with the remotely piloted rover

bằng xe điều khiển từ xa

and then they can bring a drone into the middle of it,

sau đó cho một máy bay không người lái vào trong đó

drop some fire into it and burn that interior area safely.

thả một mồi lửa để đốt cháy chỉ khu vực bên trong một cách an toàn.

It's a brilliant but a simple idea.

Đó là một ý tưởng đơn giản nhưng tuyệt vời.

And I think we're going to need a lot more of this kind of innovation

Và tôi cho rằng chúng ta sẽ cần nhiều hơn những sáng kiến như vậy

if we're going to scale up to the to the size of the problem

nếu chúng ta muốn mở rộng quy mô giải pháp cho vấn đề

that we have before us.

chúng ta đang gặp phải.

Now the first two solutions that I've talked to you about

Trong khi hai giải pháp đầu tiên tôi đề cập

are pretty well agreed.

không có gì để tranh luận.

The third one, innovative fire management, is somewhat more controversial,

Thì giải pháp thứ ba, quản lý hỏa hoạn sáng tạo, lại có phần gây tranh cãi,

but I think it offers huge potential to address and solve the wildfire problem.

nhưng tôi cho rằng nó mang lại tiềm năng to lớn để giải quyết vấn nạn cháy rừng.

What we need is innovation and technology that can rapidly detect and assess fire

Chúng ta cần các sáng kiến và công nghệ giúp phát hiện và đánh giá đám cháy

and then quickly put it out when it gets bad.

để có thể nhanh chóng dập tắt trước khi nó trở nên tồi tệ.

And here, speed is paramount,

Ở đây, tốc độ là điều cực kỳ quan trọng,

because when you're in the worst kind of fire days --

vì khi bạn đang ở trong những ngày cháy rừng tồi tệ nhất -

these are the hottest, driest and windiest fire days --

những ngày nóng nhất, khô nhất, và nhiều gió nhất -

if you can't bring fire management resources to a fire very quickly,

nếu bạn không thể huy động các nguồn lực chữa cháy kịp thời,

then it is likely that you won't be able to contain that fire.

thì rất có khả năng bạn không thể dập tắt đám cháy rừng đó.

Here we need to look at the example

Chúng ta cần xem xét một ví dụ

of the Quick Reaction Force of Southern California,

về Lực lượng Phản ứng nhanh (QRF) của Nam California,

which is really designed in some ways for these toughest days.

đơn vị được hình thành để đối phó với những ngày khó khăn nhất này.

The QRF is a public-private partnership,

Được đầu tư theo hình thức đối tác công-tư (PPP)

which now has three Chinook helicopters.

QRF hiện có 3 trực thăng Chinook.

These are the big ones with the two rotors on the top.

Đây là những chiếc trực thăng lớn có hai cánh quạt ở phía trên.

And each of them can drop up to 3000 gallons of water on a fire,

Mỗi chiếc có thể xả đến 3000 gallon nước để dập lửa,

day or night,

dù ngày hay đêm,

and they can do it very precisely.

một cách chính xác.

They can also refill up to six times an hour

Chúng cũng có thể nạp lại đầy nước lên đến 6 lần trong 1 giờ

so they can bring a lot of mass to the problem.

giúp sức rất lớn trong việc giải quyết hỏa hoạn.

Over the course of two years of demonstrations,

Trong suốt 2 năm hoạt động vừa qua,

the QRF has demonstrated that this model has great potential,

QRF đã chứng minh mô hình này có tiềm năng lớn,

that, in fact, if you can bring a lot of fire management resource

trên thực tế, rằng nếu bạn có thể huy động nhiều nguồn lực chữa cháy

to a fire very quickly,

đến đám cháy thật nhanh,

you can get on top of fires before they get big and unmanageable.

bạn có thể xử lý đám cháy trước khi nó lan rộng và không thể kiểm soát.

And this opens up an exciting potential future.

Và điều này mở ra một tương lai đầy tiềm năng thú vị.

Imagine this model with a series of larger drone vehicles

Hãy tưởng tượng mô hình này được áp dụng với máy bay không người lái cỡ lớn hơn,

distributed across the landscape in higher-fire-risk areas.

được bố trí khắp nơi ở những khu vực có nguy cơ cháy cao.

Imagine these vehicles positioned periodically

Hãy tưởng tượng những phương tiện này được bố trí định kỳ

along utility lines

dọc theo các đường dây tiện ích

or in areas of higher fire-risk deep in the forest.

hoặc ở các khu vực có nguy cơ cháy cao ở sâu trong rừng.

Such a distributed network, if connected to the right sensor system,

Mạng lưới phân bổ này, nếu được kết nối với hệ thống cảm biến phù hợp,

could offer a future

có thể đem đến một tương lai

in which we are able to really put out fires

mà chúng ta có thể thực sự dập tắt những đám cháy rừng

on the worst fire days, and even in remote communities.

trong những ngày hỏa hoạn tồi tệ nhất, thậm chí ở vùng hẻo lánh.

Companies like Rain and Joby Aviation are working on this vision today.

Hiện các công ty như Rain và Joby Aviation đang hiện thực hóa tầm nhìn này.

The sensor system will also be very important

Hệ thống cảm biến cũng sẽ đóng vai trò quan trọng

for the resolution of this problem.

trong việc giải quyết vấn đề này.

The system -- which will entail

Hệ thống bao gồm

both ground-based, aerial and space-based platforms --

cả nền tảng trên mặt đất, trên không và trong không gian này

won't be important just because we're going to be able to see

không chỉ quan trọng vì có thể giúp chúng ta thấy

and detect fire where and when it pops up,

và phát hiện đám cháy ở đâu và khi nào nó xuất hiện,

but also because it'll enable us

mà còn vì nó cho chúng ta khả năng

to differentiate between good and bad fire,

phân biệt giữa đám cháy tốt và xấu,

low-intensity fire and high-intensity fire,

cường độ đám cháy cao hay thấp,

which is very important because we need more lower-intensity fire on the landscape

điều này quan trọng vì chúng ta cần nhiều những đám cháy cường độ thấp

to rejuvenate our forests,

để giúp trẻ hóa các khu rừng,

just as much as we need to know

cũng như việc chúng ta cần biết

where and when fire risk is becoming higher intensity.

ở đâu và khi nào nguy cơ hỏa hoạn sẽ tăng cao.

Fire is a prism through which we can see the future

Lửa như một lăng kính mà qua đó chúng ta có thể nhìn thấy tương lai

of humanity's relationship with natural systems.

mối quan hệ giữa con người với tự nhiên.

Working together and supported by technology,

Cùng nhau hành động với sự trợ giúp của công nghệ,

we can build a world in which communities are resilient to wildfire

chúng ta có thể xây dựng các cộng đồng có khả năng chống chọi với cháy rừng

and in which forests are brought back into a healthy balance.

và các khu rừng được đưa trở lại trạng thái cân bằng lành mạnh.

Ultimately, we can build a future,

Hơn hết, chúng ta có thể tạo dựng một tương lai,

in which we don't just manage fire to protect human life and property,

mà chúng ta không chỉ quản lý lửa để bảo vệ tính mạng và tài sản,

but also to protect the biosphere for global carbon emissions

mà còn để bảo vệ sinh quyển trước lượng khí thải carbon toàn cầu

and for biodiversity.

và bảo vệ đa dạng sinh học.

Ultimately, we need to become the crew of Spaceship Earth.

Cuối cùng, chúng ta như là phi hành đoàn của phi thuyền Trái Đất.

So let's get to work.

Vậy hãy bắt tay vào việc.

Let's learn from fire

Hãy học hỏi từ lửa

and let's build a resilient, sustainable future.

và xây dựng một tương lai kiên cường, bền vững.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)