How we can protect truth in the age of misinformation | Sinan Aral

Translator: Ivana Korom Reviewer: Krystian Aparta

Translator: Ivana Korom Reviewer: Thu Ha Tran

So, on April 23 of 2013,

Vào ngày 23 tháng 4 năm 2013,

the Associated Press put out the following tweet on Twitter.

tờ Associated Press đăng tải dòng trạng thái sau lên Twitter:

It said, "Breaking news:

"Tin nóng: Hai vụ nổ xảy ra ở Nhà Trắng

Two explosions at the White House

and Barack Obama has been injured."

và tổng thống Obama đã bị thương."

This tweet was retweeted 4,000 times in less than five minutes,

Mẩu tin này nhận được 4000 lượt chia sẻ trong vòng chưa đầy năm phút.

and it went viral thereafter.

Sau đó, thông tin vẫn tiếp tục lan truyền.

Now, this tweet wasn't real news put out by the Associated Press.

Nhưng đây không phải là tin thật được đăng bởi Associated Press.

Thực tế, đó là một tin tức giả mạo,

In fact it was false news, or fake news,

that was propagated by Syrian hackers

được phát tán bởi những tin tặc Syria

that had infiltrated the Associated Press Twitter handle.

được cho là đã xâm nhập vào tài khoản Twitter của Associated Press.

Their purpose was to disrupt society, but they disrupted much more.

Mục đích của chúng là phá rối cộng đồng

nhưng chúng đã đạt được nhiều hơn thế.

Because automated trading algorithms

Bởi các giao dịch thuật toán tự động

immediately seized on the sentiment on this tweet,

đã nhanh chóng lợi dụng những quan điểm quá khích

trên mẩu tin này

and began trading based on the potential

và bắt tay vào giao dịch dựa trên khả năng

tổng thống Mỹ đã bị thương hoặc đã chết

that the president of the United States had been injured or killed

in this explosion.

trong vụ nổ này.

And as they started tweeting,

Ngay khi bắt đầu đăng tin,

chúng đã làm cho thị trường chứng khoán sụt giảm nhanh chóng,

they immediately sent the stock market crashing,

wiping out 140 billion dollars in equity value in a single day.

xóa sạch 140 tỷ đô-la vốn cổ phần chỉ trong một ngày.

Robert Mueller, một công tố viên đặc biệt tại Hoa Kì

Robert Mueller, special counsel prosecutor in the United States,

issued indictments against three Russian companies

đã quyết định khởi tố ba công ty Nga,

and 13 Russian individuals

cùng 13 người nước này

on a conspiracy to defraud the United States

về tội âm mưu lừa gạt nước Mỹ

bằng cách can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.

by meddling in the 2016 presidential election.

And what this indictment tells as a story

Và nội dung bản cáo trạng này

is the story of the Internet Research Agency,

kể về câu chuyện của Hãng Internet Research,

the shadowy arm of the Kremlin on social media.

một thế lực ngầm của điện Kremlin trên mạng xã hội.

During the presidential election alone,

Chỉ riêng trong cuộc bầu cử tổng thống,

the Internet Agency's efforts

những nỗ lực truyền thông của hãng này

reached 126 million people on Facebook in the United States,

đã đạt 126 triệu lượt theo dõi trên Facebook tại Mỹ,

issued three million individual tweets

phát hành ba triệu mẩu tin trên Twitter

và chiếm 43 thời lượng giờ chiếu trên Youtube.

and 43 hours' worth of YouTube content.

All of which was fake --

Tất cả đều là tin giả hay những thông tin sai lệch

misinformation designed to sow discord in the US presidential election.

được tạo ra nhằm gieo rắc sự bất hoà trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.

A recent study by Oxford University

Một nghiên cứu gần đây của đại học Oxford

showed that in the recent Swedish elections,

cho thấy trong các cuộc bầu cử vừa diễn ra ở Thụy Điển,

one third of all of the information spreading on social media

một phần ba lượng thông tin được phát tán trên mạng xã hội

about the election

về cuộc bầu cử

was fake or misinformation.

là giả mạo hoặc sai lệch.

Thêm vào đó, các dạng chiến dịch phát tán tin tức sai lệch trên mạng xã hội này

In addition, these types of social-media misinformation campaigns

can spread what has been called "genocidal propaganda,"

có thể truyền bá cái gọi là "tuyên truyền diệt chủng"

for instance against the Rohingya in Burma,

chằng hạn như phản đối những người Rohingya ở Myanmar,

triggering mob killings in India.

khơi mào vụ thảm sát ở Ấn Độ.

We studied fake news

Chúng tôi đã và đang nghiên cứu tin giả

and began studying it before it was a popular term.

trước khi cụm từ này trở thành một thuật ngữ phổ biến.

And we recently published the largest-ever longitudinal study

Gần đây, chúng tôi đã công bố

công trình nghiên cứu dài nhất từ trước đến nay

về sự lan truyền của tin giả trên mạng

of the spread of fake news online

on the cover of "Science" in March of this year.

trên trang bìa của tạp chí Khoa học vào tháng ba năm nay.

We studied all of the verified true and false news stories

Chúng tôi đã nghiên cứu tất cả các tin tức được xác minh là thật hay bịa

that ever spread on Twitter,

từng "làm mưa làm gió" trên trang Twitter,

from its inception in 2006 to 2017.

kể từ đầu năm 2006 đến 2017.

And when we studied this information,

Và khi nghiên cứu thông tin này

we studied verified news stories

chúng tôi đã nghiên cứu những mẩu tin tức

that were verified by six independent fact-checking organizations.

được xác thực bởi sáu tổ chức độc lập chuyên về kiểm chứng sự thật.

So we knew which stories were true

Nhờ đó, chúng tôi biết được chuyện nào là thật

and which stories were false.

và chuyện nào là giả.

We can measure their diffusion,

Chúng tôi có thể đo lường được mức độ,

the speed of their diffusion,

tốc độ,

the depth and breadth of their diffusion,

chiều sâu và bề rộng mà các thông tin trên phát tán

how many people become entangled in this information cascade and so on.

hay số người bị vướng vào tầng tầng lớp lớp các thông tin này, v.v.

And what we did in this paper

Và trên bài báo cáo này,

chúng tôi đã so sánh sự lan truyền của nguồn tin chính thống

was we compared the spread of true news to the spread of false news.

với sự lan truyền của các tin sai lệch.

And here's what we found.

Và đây là những gì chúng tôi tìm ra.

We found that false news diffused further, faster, deeper

Chúng tôi thấy rằng

tin giả đi xa hơn, nhanh hơn, sâu hơn

and more broadly than the truth

và rộng hơn những tin thật

in every category of information that we studied,

trong mọi loại thông tin mà chúng tôi nghiên cứu

sometimes by an order of magnitude.

đôi khi theo một cấp độ rất lớn.

And in fact, false political news was the most viral.

Và trên thực tế,

các tin chính trị sai lệch có sức lan truyền chóng mặt nhất.

It diffused further, faster, deeper and more broadly

Chúng phát tán xa hơn, nhanh hơn, sâu hơn và rộng hơn

than any other type of false news.

bất kì loại tin giả nào.

When we saw this,

Khi nhận thấy điều này,

we were at once worried but also curious.

chúng ta vừa lo lắng, vừa thắc mắc.

Why?

Tại sao?

Why does false news travel so much further, faster, deeper

Tại sao tin giả lại đi xa hơn, nhanh hơn, sâu hơn

and more broadly than the truth?

và rộng hơn cả tin thật?

The first hypothesis that we came up with was,

Giả thuyết đầu tiên mà chúng tôi đưa ra là

"Well, maybe people who spread false news have more followers or follow more people,

"Có lẽ những người loan tin giả

được nhiều người theo dõi

hoặc theo dõi nhiều người hơn,

or tweet more often,

hoặc đăng bài trên Twitter thường xuyên hơn,

or maybe they're more often 'verified' users of Twitter, with more credibility,

cũng có thể họ thường được 'xác minh' là người dùng Twitter

or maybe they've been on Twitter longer."

với độ tin cậy cao hơn

cũng có thể họ dùng Twitter lâu hơn."

So we checked each one of these in turn.

Vì thế, chúng tôi đã lần lượt kiểm tra từng khả năng một.

And what we found was exactly the opposite.

Và những gì chúng tôi tìm thấy thì hoàn toàn trái ngược.

False-news spreaders had fewer followers,

Những người tung tin giả có ít lượt theo dõi hơn

followed fewer people, were less active,

theo dõi ít người hơn,

có ít hoạt động hơn

less often "verified"

ít được "xác minh" hơn

and had been on Twitter for a shorter period of time.

và dùng Twitter trong thời gian ngắn hơn.

And yet,

Tuy nhiên,

những tin tức sai lệch

false news was 70 percent more likely to be retweeted than the truth,

có khả năng được chia sẻ nhiều hơn 70% so với tin thật

controlling for all of these and many other factors.

chi phối toàn bộ các yếu tố này và nhiều yếu tố khác.

So we had to come up with other explanations.

Vì thế, chúng tôi buộc phải đưa ra những cách giải thích khác.

And we devised what we called a "novelty hypothesis."

Và chúng tôi đã nghĩ ra một thứ gọi là "giả thuyết mới lạ".

Nếu bạn đọc các tài liệu chuyên ngành,

So if you read the literature,

bạn cũng biết rằng

it is well known that human attention is drawn to novelty,

con người bị thu hút bởi sự mới lạ,

things that are new in the environment.

những điều mới mẻ xung quanh họ.

And if you read the sociology literature,

Và nếu bạn đọc các tài liệu xã hội học,

you know that we like to share novel information.

bạn biết rằng chúng ta muốn chia sẻ những thông tin mới mẻ.

It makes us seem like we have access to inside information,

Chúng khiến ta có cảm giác như thể ta có thể kết nối

với thông tin bên trong

and we gain in status by spreading this kind of information.

và đạt được trạng thái này bằng cách lan truyền chúng.

So what we did was we measured the novelty of an incoming true or false tweet,

Vì thế, những gì chúng tôi làm là đo mức độ mới lạ

của các dòng trạng thái mới,

compared to the corpus of what that individual had seen

so sánh với những gì người đó đã xem

trong 60 ngày trước trên Twitter.

in the 60 days prior on Twitter.

But that wasn't enough, because we thought to ourselves,

Nhưng như thế là không đủ, bởi vì chúng tôi đã cho rằng

"Có thể tin giả mới lạ hơn trên lý thuyết

"Well, maybe false news is more novel in an information-theoretic sense,

but maybe people don't perceive it as more novel."

nhưng có lẽ mọi người không nhận thấy được điều đó"

So to understand people's perceptions of false news,

Vậy, để hiểu được nhận thức của mọi người về tin giả,

we looked at the information and the sentiment

chúng tôi đã xem xét thông tin và cảm xúc

contained in the replies to true and false tweets.

có trong những câu trả lời cho các trạng thái thật và giả.

Và những gì chúng tôi tìm thấy

And what we found

was that across a bunch of different measures of sentiment --

là qua một loạt các mức độ cảm xúc khác nhau

surprise, disgust, fear, sadness,

ngạc nhiên, ghê tởm, sợ hãi, buồn bã,

anticipation, joy and trust --

hy vọng, niềm vui và tin tưởng.

false news exhibited significantly more surprise and disgust

Tin tức giả đã thể hiện nhiều ngạc nhiên và ghê tởm hơn

in the replies to false tweets.

trong lời hồi âm cho các bài đăng giả.

And true news exhibited significantly more anticipation,

Và tin thật thể hiện nhiều sự kì vọng,

joy and trust

niềm vui sướng và sự tin tưởng

in reply to true tweets.

khi đáp lại những bài đăng thật.

The surprise corroborates our novelty hypothesis.

Sự ngạc nhiên này đã chứng thực cho giả thuyết mới của chúng tôi.

This is new and surprising, and so we're more likely to share it.

Điều này mới và đầy ngạc nhiên, nên chúng tôi sẽ chia sẻ nó.

At the same time, there was congressional testimony

Đồng thời, đã có xác thực từ quốc hội

in front of both houses of Congress in the United States,

trước cả hai viện của Quốc hội Hoa Kỳ,

looking at the role of bots in the spread of misinformation.

xem xét vai trò của các bot trong việc lan truyền thông tin sai lệch.

So we looked at this too --

Vì thế, chúng tôi cũng để mắt đến điều này

we used multiple sophisticated bot-detection algorithms

chúng tôi đã sử dụng những thuật toán truy tìm bot phức tạp

to find the bots in our data and to pull them out.

để tìm ra các bot trong dữ liệu và lấy chúng ra ngoài.

So we pulled them out, we put them back in

Sau khi lấy chúng ra, chúng tôi trả chúng lại như cũ

and we compared what happens to our measurement.

rồi so sánh xem điều gì đã xảy ra với kết quả điều tra.

And what we found was that, yes indeed,

Và chúng tôi phát hiện ra rằng,

bots were accelerating the spread of false news online,

vâng, thật vậy,

các bot đã tăng tốc độ phát tán tin giả trực tuyến,

but they were accelerating the spread of true news

nhưng chúng cũng tăng tốc độ phát tán tin thật

at approximately the same rate.

ở một tỷ lệ gần như bằng nhau.

Which means bots are not responsible

Điều này có nghĩa là các bot không chịu trách nhiệm

for the differential diffusion of truth and falsity online.

cho sự khác biệt trong việc phát tán tin giả và thật trực tuyến.

We can't abdicate that responsibility,

Chúng ta không thể chối bỏ trách nhiệm trong việc này,

because we, humans, are responsible for that spread.

bởi vì chính chúng ta, loài người, là nguyên nhân cho sự lan truyền đó.

Now, everything that I have told you so far,

Mọi thứ mà tôi nói với các bạn nãy giờ,

unfortunately for all of us,

thật không may cho tất cả chúng ta,

is the good news.

là những tin tích cực.

The reason is because it's about to get a whole lot worse.

Lí do là vì chúng ta sắp đối mặt những điều tồi tệ hơn.

And two specific technologies are going to make it worse.

Có hai công nghệ cụ thể sẽ làm nó tệ hơn.

We are going to see the rise of a tremendous wave of synthetic media.

Chúng ta sắp chứng kiến sự gia tăng của một làn sóng truyền thông nhân tạo.

Fake video, fake audio that is very convincing to the human eye.

Video giả, âm thanh giả rất thuyết phục người xem.

And this will powered by two technologies.

Điều này được hỗ trợ bởi hai công nghệ.

The first of these is known as "generative adversarial networks."

Công nghệ đầu tiên được biết đến là "mạng đối nghịch thế hệ."

This is a machine-learning model with two networks:

Đây là một mô hình machine learning với hai mạng lưới:

a discriminator,

một thiết bị phân biệt

whose job it is to determine whether something is true or false,

có nhiệm vụ xác định đúng, sai

and a generator,

và thiết bị tạo tin,

whose job it is to generate synthetic media.

có nhiệm vụ tạo ra phương tiện tổng hợp.

So the synthetic generator generates synthetic video or audio,

Vì vậy, trình tạo tổng hợp tạo ra video hoặc âm thanh tổng hợp

and the discriminator tries to tell, "Is this real or is this fake?"

và thiết bị phân biệt phát tín hiệu: "Thông tin này thật hay giả?"

And in fact, it is the job of the generator

Trên thực tế,

công việc của thiết bị tạo tin

to maximize the likelihood that it will fool the discriminator

là tối đa hoá khả năng đánh lừa thiết bị phân biệt rằng

video và âm thanh tổng hợp mà nó tạo ra

into thinking the synthetic video and audio that it is creating

is actually true.

là thực sự đúng.

Imagine a machine in a hyperloop,

Hãy thử tưởng tượng một chiếc máy sử dụng công nghệ hyperloop,

trying to get better and better at fooling us.

đang ngày càng hoàn thiện để đánh lừa chúng ta.

This, combined with the second technology,

Mạng đối nghịch thế hệ, kết hợp với công nghệ thứ hai,

which is essentially the democratization of artificial intelligence to the people,

về cơ bản là dân chủ hoá trí tuệ nhân tạo,

the ability for anyone,

cho phép những người

without any background in artificial intelligence

dù không có nền tảng kiến thức nào về trí tuệ nhân tạo

or machine learning,

to deploy these kinds of algorithms to generate synthetic media

hay machine learning

cũng có thể triển khai các loại thuật toán này

để tạo ra phương tiện tổng hợp,

makes it ultimately so much easier to create videos.

cuối cùng là tạo các video dễ dàng hơn.

The White House issued a false, doctored video

Nhà Trắng đã phát hành một video sai sự thật

of a journalist interacting with an intern who was trying to take his microphone.

về hình ảnh một nhà báo tương tác với một thực tập sinh trong khi cô này

đang cố lấy chiếc mic.

They removed frames from this video

Họ đã xoá vài cảnh ra khỏi video

in order to make his actions seem more punchy.

để làm cho hành động của anh nhà báo trở nên thô lỗ hơn.

And when videographers and stuntmen and women

Và khi những người ghi hình, hay diễn viên đóng thế

were interviewed about this type of technique,

được phỏng vấn về loại kĩ thuật này,

they said, "Yes, we use this in the movies all the time

họ nói: "Vâng, chúng tôi luôn sử dụng kĩ thuật này trong các bộ phim

to make our punches and kicks look more choppy and more aggressive."

để giúp những cú đấm và đá của chúng tôi trông có vẻ vồ vập và mạnh bạo hơn."

They then put out this video

Sau đó, họ công khai video này

and partly used it as justification

và dùng nó làm cái cớ để thu hồi thẻ phóng viên của Jim Acosta

to revoke Jim Acosta, the reporter's, press pass

from the White House.

từ Nhà Trắng.

CNN sau đó đã phải kiện để lấy lại chiếc thẻ.

And CNN had to sue to have that press pass reinstated.

There are about five different paths that I can think of that we can follow

Tôi nghĩ ra được năm hướng đi khác nhau

mà chúng ta có thể thử và giải quyết một số vấn đề khó khăn hiện nay.

to try and address some of these very difficult problems today.

Each one of them has promise,

Mỗi hướng đi đều có thuận lợi

but each one of them has its own challenges.

và thách thức riêng.

The first one is labeling.

Đầu tiên là gán nhãn.

Think about it this way:

Hãy nghĩ theo cách này:

when you go to the grocery store to buy food to consume,

khi bạn mua thức ăn tại cửa hàng,

it's extensively labeled.

mọi thông tin đều được ghi trên bao bì.

You know how many calories it has,

Bạn sẽ biết sản phẩm đó có bao nhiêu calo,

how much fat it contains --

bao nhiêu chất béo

còn khi tiếp nhận thông tin,

and yet when we consume information, we have no labels whatsoever.

chúng ta lại không hề kiểm chứng xem: thông tin này chứa đựng điều gì?

What is contained in this information?

Is the source credible?

Nguồn đáng tin hay không?

Where is this information gathered from?

Được thu thập từ đâu?

Ta không hề đặt ra các câu hỏi đó

We have none of that information

when we are consuming information.

khi tiếp nhận thông tin.

Đó là một lựa chọn tiềm năng, nhưng đi kèm thách thức.

That is a potential avenue, but it comes with its challenges.

For instance, who gets to decide, in society, what's true and what's false?

Chẳng hạn, trong xã hội,

ai sẽ quyết định điều gì là đúng, điều gì là sai?

Is it the governments?

Có phải là chính phủ?

Có phải là Facebook không?

Is it Facebook?

Is it an independent consortium of fact-checkers?

Nó có phải là một tập đoàn độc lập của những người xác minh dữ kiện?

And who's checking the fact-checkers?

Và ai sẽ chịu trách nhiệm giám sát họ?

Another potential avenue is incentives.

Một lựa chọn tiềm năng khác là động cơ.

We know that during the US presidential election

Chúng tôi biết rằng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ,

there was a wave of misinformation that came from Macedonia

có một luồng tin sai lệch đến từ Vương quốc Macedonia

that didn't have any political motive

với động cơ kinh tế

but instead had an economic motive.

chứ không phải động cơ chính trị.

And this economic motive existed,

Động cơ kinh tế này tồn tại,

because false news travels so much farther, faster

bởi vì tin giả truyền đi xa hơn, nhanh hơn

and more deeply than the truth,

và sâu hơn tin thật,

and you can earn advertising dollars as you garner eyeballs and attention

và bạn có thể kiếm được tiền quảng cáo khi thu hút được sự chú ý

with this type of information.

vào loại thông tin này.

But if we can depress the spread of this information,

Nhưng nếu chúng ta có thể làm giảm sự lan truyền của thông tin này,

perhaps it would reduce the economic incentive

có lẽ động cơ kinh tế sinh ra nó

sẽ giảm ngay từ đầu.

to produce it at all in the first place.

Third, we can think about regulation,

Thứ ba, chúng ta có thể nghĩ về các quy tắc,

and certainly, we should think about this option.

chúng ta nên nghĩ về lựa chọn này.

In the United States, currently,

Hiện nay, ở Hoa Kỳ, chúng tôi đang khám phá những khả năng

we are exploring what might happen if Facebook and others are regulated.

nếu Facebook và những trang mạng xã hội khác

được áp vào khuôn khổ.

While we should consider things like regulating political speech,

Mặc dù ta nên xem xét những thứ như quy định bài phát biểu chính trị,

labeling the fact that it's political speech,

dán nhãn nó là bài phát biểu chính trị,

making sure foreign actors can't fund political speech,

đảm bảo rằng các diễn viên nước ngoài không thể tài trợ

cho các phát biểu chính trị.

it also has its own dangers.

Điều đó cũng có những nguy hiểm riêng.

For instance, Malaysia just instituted a six-year prison sentence

Chẳng hạn, Malaysia vừa đưa ra hình thức phạt tù sáu năm

for anyone found spreading misinformation.

cho những ai bị phát hiện tung tin giả.

And in authoritarian regimes,

Và trong các chế độ độc tài

these kinds of policies can be used to suppress minority opinions

hình thức này có thể được sử dụng để đàn áp các ý kiến thiểu số

and to continue to extend repression.

hay tiếp tục mở rộng phạm vi đàn áp.

The fourth possible option is transparency.

Tùy chọn thứ tư là tính minh bạch.

We want to know how do Facebook's algorithms work.

Chúng tôi muốn biết cách các thuật toán của Facebook làm việc.

How does the data combine with the algorithms

Các dữ liệu và thuật toán đã kết hợp như thế nào

to produce the outcomes that we see?

để tạo ra kết quả mà ta thấy?

We want them to open the kimono

Chúng ta muốn họ mở kimono

and show us exactly the inner workings of how Facebook is working.

và cho chúng ta thấy hoạt động bên trong của Facebook một cách chính xác.

And if we want to know social media's effect on society,

Và nếu chúng ta muốn biết ảnh hưởng của mạng xã hội

lên xã hội ngoài đời

we need scientists, researchers

chúng ta cần các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu

and others to have access to this kind of information.

và những người khác để được tiếp cận loại thông tin này.

But at the same time,

Nhưng đồng thời,

we are asking Facebook to lock everything down,

chúng ta cũng yêu cầu Facebook khóa tất cả dữ liệu

to keep all of the data secure.

để đảm bảo an toàn.

So, Facebook and the other social media platforms

Facebook và các nền tảng truyền thông xã hội khác

are facing what I call a transparency paradox.

đang phải đối mặt với cái mà tôi gọi là nghịch lý minh bạch.

We are asking them, at the same time,

Chúng tôi đang yêu cầu họ,

vừa công khai, minh bạch vừa phải bảo mật.

to be open and transparent and, simultaneously secure.

This is a very difficult needle to thread,

Đây là một bài toán khó,

but they will need to thread this needle

nhưng họ buộc phải tìm lời giải

if we are to achieve the promise of social technologies

nếu muốn khai thác tiềm năng của công nghệ trực tuyến

while avoiding their peril.

đồng thời tránh được các nguy cơ tiềm ẩn.

The final thing that we could think about is algorithms and machine learning.

Điều cuối cùng mà chúng ta có thể nghĩ đến là thuật toán và machine learning.

Technology devised to root out and understand fake news, how it spreads,

Công nghệ được phát minh để đào sâu và tìm hiểu tin giả,

cách chúng lan truyền và nỗ lực ngăn chặn.

and to try and dampen its flow.

Humans have to be in the loop of this technology,

Con người cần nắm bắt công nghệ này,

because we can never escape

bởi các giải pháp hay cách tiếp cận công nghệ của chúng ta

that underlying any technological solution or approach

không bao giờ nằm ngoài

is a fundamental ethical and philosophical question

vấn đề đạo đức và triết học cốt yếu,

about how do we define truth and falsity,

về cách ta định nghĩa thật giả,

to whom do we give the power to define truth and falsity

người mà ta sẽ trao quyền để định nghĩa thật giả,

and which opinions are legitimate,

những quan điểm nào là hợp lí,

which type of speech should be allowed and so on.

và cách nói nào được chấp nhận, v.v.

Technology is not a solution for that.

Công nghệ không phải là giải pháp cho vấn đề.

Ethics and philosophy is a solution for that.

Đạo đức và triết học mới thực sự là chìa khóa.

Nearly every theory of human decision making,

Hầu như mọi lí thuyết đều thuộc về quyết định của con người,

human cooperation and human coordination

hợp tác hay điều phối giữa người với người

has some sense of the truth at its core.

đều lấy chân lí làm cốt lõi.

But with the rise of fake news,

Nhưng với sự gia tăng của các tin thất thiệt,

the rise of fake video,

của các video,

the rise of fake audio,

các tệp âm thanh giả mạo

we are teetering on the brink of the end of reality,

chúng ta đang bước đi chệnh choạng trên lằn ranh của thực tế,

where we cannot tell what is real from what is fake.

nơi ta không thể phân định được sự thật giữa những điều giả dối.

And that's potentially incredibly dangerous.

Điều đó là cực kỳ nguy hiểm.

We have to be vigilant in defending the truth

Chúng ta phải luôn cảnh giác trong việc bảo vệ sự thật

against misinformation.

cũng như chống lại các thông tin sai lệch.

With our technologies, with our policies

Bằng những cải tiến công nghệ, các chính sách chúng ta có

and, perhaps most importantly,

và đặc biệt là

with our own individual responsibilities,

với tinh thần trách nhiệm của từng cá nhân,

decisions, behaviors and actions.

quyết định, thái độ và hành động của riêng mình.

Thank you very much.

Xin cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)