How To Spot Authoritarianism — and Choose Democracy | Ian Bassin | TED

47,517 views ・ 2024-06-18

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Figen Ergürbüz Gözden geçirme: Eren Gokce
00:04
So at a different time of day,
0
4084
2043
Günün farklı bir saatinde
00:07
late on the night before the American presidential inauguration 2009,
1
7003
6048
2009 Amerikan başkanlık yemin töreninden önceki gece geç saatlerde,
00:13
I received an urgent message to go pick up a package
2
13093
3336
Washington DC'de rastgele bir adresten
00:16
at a random address in Washington, DC.
3
16471
2836
bir paket almak için acil bir mesaj aldım.
00:19
I was wearing a tuxedo.
4
19349
1460
Smokin giyiyordum.
00:20
I was at the inaugural ball.
5
20850
2086
Açılış balosundaydım.
00:22
The next day, I was supposed to enter the White House
6
22978
2502
Ertesi gün yeni başkanın avukatı olarak
00:25
as a lawyer for the new president,
7
25480
1627
Beyaz Saray'a girecektim
ama kimseye görünmeden balodan çıktım
00:27
but I slipped out of the ball
8
27107
1751
00:28
and I ran in the rain to the designated address
9
28858
2962
ve yağmurda koşarak verilen adrese gittim,
00:31
where the doorman of the building handed me a plastic grocery bag
10
31820
4254
bina görevlisi bana içinde üç kalın klasör olduğundan
00:36
bursting at the seams with three thick binders.
11
36074
3295
patlamak üzere gibi görünen bir market poşeti verdi.
00:40
My name was written on a Post-it note stuck to the back.
12
40328
3504
Adım poşete yapıştırılmış bir Post-it notuna yazılmıştı.
00:43
"Jason Bourne," it said.
13
43873
1919
“Jason Bourne” yanlış isim.
00:45
(Laughter)
14
45834
1460
(Kahkahalar)
00:47
No.
15
47335
1252
Hayır.
00:48
But I was supposed to bring the binders with me into the White House the next day.
16
48628
4463
Ama ertesi gün bu klasörleri yanımda Beyaz Saray'a götürmem gerekiyordu.
00:53
For the next three years in my service in the White House counsel's office,
17
53133
3587
Önümüzdeki üç yıl boyunca Beyaz Saray hukuk danışmanlığı ofisindeki
00:56
those binders would become my Bible.
18
56761
2545
hizmetim süresince bu klasörler benim İncil'im olacaktı.
00:59
They had been left for me by a lawyer from a previous White House,
19
59347
3128
Daha önceki bir Beyaz Saray avukatı tarafından
01:02
and they contained in them memos dating to the Eisenhower era
20
62517
3295
benim için bırakılmışlardı Eisenhower döneminden günümüze
01:05
that White House chiefs of staff and counsel had sent
21
65812
2795
Beyaz Saray özel kalemleri ve hukuk danışmanlarının
01:08
to executive branch officials,
22
68607
1501
yürütme organı yetkililerine gönderdikleri
01:10
explaining what they could do and what they were not allowed to do
23
70108
3170
görevlerini yerine getirirken neler yapabileceklerini ve yapamayacaklarını
01:13
in the performance of their duties.
24
73278
2753
açıklayan notlar içeriyordu.
01:17
And if White House staff had questions about those things,
25
77157
3962
Beyaz Saray çalışanlarının bu konularla ilgili soruları olsaydı
01:21
I'd just consult the binders,
26
81119
2002
bu klasörlere danışırdım
01:23
and if they didn't contain the answer,
27
83121
1877
ve cevabı bulamazsam
01:25
I'd call the lawyer who did my job for President Bush,
28
85040
2586
Başkan Bush için çalışmış olan avukatı arardım
01:27
and if he didn't know,
29
87667
1293
ve eğer o da bilmiyorsa
01:29
we'd call the lawyer who did it for President Clinton.
30
89002
2586
Başkan Clinton için çalışmış olan avukatı arardık.
01:31
It didn't matter whether you were working for a Democrat or a Republican.
31
91630
3503
Bir Demokrat veya Cumhuriyetçi için çalışıyor olmanız önemli değildi.
01:35
The rules were consistent from administration to administration.
32
95175
3044
Kurallar yönetimden yönetime tutarlıydı.
01:38
And you learn quickly in doing this work
33
98261
1960
Ve bu işi yaparken bu kuralların çoğunun
01:40
that most of those rules are not legally binding.
34
100263
2336
yasal olarak bağlayıcı olmadığını çabucak öğrenirsiniz.
01:42
They're just traditions, customs,
35
102641
2460
Bunlar sadece gelenek ve görenekler,
01:45
what we've all come to call norms.
36
105143
2252
hepimizin norm dediği şeyler.
01:47
Which meant they were a choice.
37
107437
1793
Bu da onların birer seçim oldukları anlamına geliyordu.
01:49
You can choose to follow them, or you could choose not to follow them.
38
109230
3838
Onları takip etmeyi veya etmemeyi seçebilirsiniz.
01:53
And they contain things like rules prohibiting White House staff
39
113068
3628
Ve bu klasörlerde Beyaz Saray çalışanlarının
Adalet Bakanlığı'nı aramasını ve onlara kimi kovuşturacaklarını
01:56
from calling the Department of Justice
40
116696
1877
01:58
and telling them who to prosecute, who to investigate,
41
118573
2628
kimi soruşturacaklarını söylemesini yasaklayan kurallar gibi şeyler vardı
02:01
because in a liberal democracy,
42
121201
1543
çünkü liberal bir demokraside bu kararların
02:02
those decisions are supposed to be made independently of politics.
43
122744
3587
siyasetten bağımsız olarak alınması gerekiyor.
02:08
So after the 2016 American presidential election,
44
128166
3045
Böylece 2016 Amerikan başkanlık seçimlerinden sonra
02:11
my fellow council alumni and I began to grow concerned.
45
131252
4088
hukuk danışma konseyinden meslektaşlarım ve ben endişelenmeye başladık.
02:15
What would happen if a leader chose not to follow those rules?
46
135382
3753
Bir lider bu kurallara uymamayı seçerse ne olur?
02:19
What would happen if a leader organized a political movement
47
139177
3962
Bir lider onlara karşı siyasi bir hareket
02:23
in opposition to them?
48
143181
1251
örgütlerse ne olurdu?
02:25
Well, we didn't really need to wonder about that
49
145934
2252
Şey, bunu merak etmemize aslında gerek yoktu
02:28
because leaders and movements like that
50
148228
2502
çünkü 21. yüzyılda
02:30
have been rising across the world in the 21st century.
51
150730
3462
bu gibi liderler ve hareketler dünya çapında yükselmeye devam ediyor.
02:35
These movements seek to replace liberal democracy
52
155110
3378
Bu hareketlerin amacı liberal demokrasinin yerini
02:38
with more authoritarian forms of government.
53
158488
2544
daha otoriteryen hükûmet biçimleriyle değiştirmek.
02:42
And so my fellow council alumni and I
54
162659
2002
Ve böylece konseyden çalışma arkadaşlarım ve ben
02:44
decided to launch which was a modest effort at first
55
164661
2627
Amerika Birleşik Devletleri'nde bunun olmasını önlemek için
02:47
to try to apply what we'd learned from those binders
56
167288
2545
bahsettiğim klasörlerden öğrendiklerimizi uygulamaya çalışmak için
02:49
to prevent that from happening in the United States.
57
169874
2711
başlangıçta mütevazı bir girişim olan bir hareket başlattık.
02:52
We called our organization Protect Democracy,
58
172627
3796
Örgütümüze Demokrasiyi Koru adını verdik
02:56
but as the threat has grown, so have our efforts.
59
176464
3170
ancak tehdit arttıkça çabalarımız da arttı.
02:59
And so I want to take some time today
60
179676
1835
Bu nedenle bugün zamanımın bir kısmını
03:01
to describe the specific nature of the threat
61
181553
2127
tehdidin mahiyetinden ve onu yenmek için hepimizin yapabileceği seçimlerden
03:03
and some choices we all can make to defeat it.
62
183722
2836
bahsetmeye ayırmak istiyorum.
03:08
So the first thing to understand is how these modern authoritarian movements
63
188017
4255
Yani anlaşılması gereken ilk şey bu modern otoriteryen hareketlerin
03:12
dismantle democracies.
64
192272
1918
demokrasileri nasıl parçaladığıdır.
03:14
Because it's not like it was in the past.
65
194190
2586
Çünkü geçmişte olduğu gibi değil.
03:16
These days, typically, democracy doesn't die with a loud explosion
66
196776
3379
Bu günlerde, demokrasi alışılageldiği gibi
gürültülü bir patlama ve şehir meydanında dolaşan tanklarla ölmüyor.
03:20
and tanks rolling through the town square.
67
200155
2502
03:22
Russia's invasion of Ukraine is the exception.
68
202657
3295
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali istisnadır.
03:25
More often in the 21st century,
69
205952
1960
21. yüzyılda daha sık olarak
03:27
these authoritarian movements work like Trojan horses.
70
207912
3128
bu otoriteryen hareketler Truva atları gibi çalışır.
03:32
Typically, their leader comes to power through an election,
71
212208
2962
Genelde liderleri bir seçim yoluyla iktidara gelir
03:35
and once inside, dismantles the system from within.
72
215211
4505
ve içeri girdikten sonra sistemi içeriden yıkar.
03:39
And they have a playbook for doing so.
73
219758
2460
Ve bunu yapmak için bir oyun kitabı var.
03:42
The authoritarian playbook.
74
222260
2211
Otoriteryen oyun kitabı.
03:44
And it's pretty consistent from Venezuela to Hungary, Turkey to Brazil.
75
224512
4672
Ve Venezuela'dan Macaristan'a, Türkiye'den Brezilya'ya oldukça tutarlı.
03:49
It contains seven steps. OK?
76
229225
1919
Yedi adımdan oluşur. Tamam mı?
03:51
So first, they politicize independent institutions,
77
231186
3253
İlk olarak, kamu hizmeti, kolluk kuvvetleri
03:54
like the civil service, law enforcement and eventually the military.
78
234439
4421
ve nihayetinde ordu gibi bağımsız kurumları siyasallaştırırlar.
03:58
Second, they spread disinformation, including from the government.
79
238860
3879
İkincisi, hükûmetten de dahil olmak üzere dezenformasyon yayarlar.
04:03
Third, they aggrandize executive power and undermine checks and balances.
80
243698
4296
Üçüncüsü, yürütme gücünü büyütür ve kontrolleri ve dengeleri baltalarlar.
Dördüncüsü, neleri söyleyebileceğimiz, öğretebileceğimiz
04:09
Fourth, they quash dissent,
81
249204
1626
04:10
from limiting what can be said and taught and read
82
250872
4504
ve neleri okuyabileceğimizi sınırlamaktan kanunları kendilerini eleştirenleri
04:15
to using the regulatory state to punish critics.
83
255418
3045
cezalandırmak için kullanmaya kadar birçok yöntemle muhalefeti bastırırlar.
04:19
Fifth, they scapegoat and delegitimize vulnerable groups.
84
259672
3879
Beşincisi savunmasız grupları günah keçisi yapar ve yasa dışı ilan ederler.
04:23
This has been the tyrants' favorite tool since antiquity,
85
263593
2711
Bu, antik çağlardan bu yana tiranların en sevdiği yöntemdir
04:26
because if you can pit people against each other on the basis of race,
86
266346
3295
çünkü insanları ırk, din veya cinsel yönelim temelinde
04:29
religion or sexual orientation,
87
269682
2711
birbirleriyle karşı karşıya getirebilirseniz
04:32
it's easier to pick their pockets of money and power.
88
272435
3045
onlardan para ve iktidarı çalmak daha kolaydır.
04:36
Six, they corrupt elections.
89
276731
2336
Altı, seçimleri yozlaştırırlar.
04:39
And finally, they incite violence.
90
279067
2002
Ve son olarak şiddeti kışkırtırlar.
04:42
And we have seen all of these play out
91
282695
4296
Amerika Birleşik Devletleri'nde son yıllarda
04:46
in the United States in recent years.
92
286991
2503
bunların hepsinin oynandığını gördük.
04:53
And there's a reason why this playbook can succeed.
93
293331
4922
Ve bu oyun kitabının başarılı olabilmesinin bir nedeni var.
Bunun nedeni insanların otoriteryanizmi açıkça desteklemesi
04:58
It's not that people openly support authoritarianism,
94
298294
2503
05:00
or even secretly favor it.
95
300839
1918
ya da gizlice onun taraftarı olması değil.
05:04
But in a time of rapid change and uncertainty,
96
304008
3212
Ancak hızlı değişim ve belirsizlik çağında
05:07
the time when so many of us feel anxiety about the future,
97
307262
3962
çoğumuzun gelecekle ilgili endişe duyduğu,
05:11
at a time when our democracy and our politics seem so broken
98
311266
4713
demokrasimizin ve siyasetimizin bu kadar bozuk göründüğü
ve sorunlarımızı bu derece çözemediği bir zamanda
05:16
and so unable to solve our problems,
99
316020
3128
çözümün birine biraz daha fazla güç vermek olduğunu
05:19
it can be tempting to think
100
319148
1377
05:20
the solution is just to give someone a little bit more power.
101
320525
3545
düşünmek cazip geliyor olabilir.
05:25
"I alone can fix it,"
102
325613
1877
“Tek başıma düzeltebilirim”
05:27
we're told in times like these.
103
327490
2044
Böyle zamanlarda bize bu söylenir.
05:30
And the truth is, an all-powerful leader can cut through the morass.
104
330535
4838
Ve gerçek şu ki çok güçlü bir lider bataklığı aşabilir.
05:36
They don't need to negotiate legislation or overcome filibusters,
105
336291
4588
Yasaları müzakere etmelerine, parlamento engellerinin üstesinden gelmelerine
05:40
or defend their policies in court.
106
340920
2086
veya politikalarını mahkemede savunmalarına gerek yok.
05:43
They can just do it.
107
343047
1627
Sadece yapabilirler.
05:45
Mandate that more housing be built.
108
345758
3045
Daha fazla konut inşa etme yetkisi.
05:50
That we train enough doctors.
109
350680
1793
Yeterince doktor yetiştirme yetkisi.
05:54
That we make our system ruthlessly efficient.
110
354517
3045
Sistemimizi acımasızca verimli hâle getirme yetkisi.
05:57
Maybe discard people who are unproductive.
111
357604
4129
Belki verimsiz insanları işten çıkarma yetkisi.
06:02
Or who have disabilities.
112
362734
2460
Ya da engellileri.
06:05
Or who are just old.
113
365194
1252
Ya da yaşlıları.
06:13
That we confiscate people's property
114
373077
2002
Lideri ve müttefiklerini zenginleştirmek ve güçlendirmek için
06:15
to enrich and empower the leader and his allies.
115
375079
2962
insanların mallarına el koyma yetkisi.
06:19
That we imprison anyone who stands in the way.
116
379334
2168
Yolumuzda duran herkesi hapsetme yetkisi.
06:22
Or who speaks out.
117
382795
1377
Ya da konuşma cesareti gösterenleri.
06:26
Or questions the leader at all.
118
386466
1543
Ya da lideri herhangi bir şekilde sorguluyanları.
06:30
Because that is how it always goes.
119
390303
2377
Çünkü bu her zaman böyle gider.
06:34
Just ask the young person in Nicaragua
120
394223
2420
Yanlış bir şey söylediği için
06:36
whose father was disappeared for saying the wrong thing.
121
396684
3337
babası kaybolan Nikaragua'daki gence sorun.
Ya da Türkiye'de yasaklanmış bir sanat sergisine gittiği için
06:40
Or the student in Turkey who was arrested
122
400063
2627
06:42
for attending a banned art exhibit,
123
402690
2211
tutuklanan öğrenciye
06:44
or the businessman in Russia whose company was seized
124
404901
3253
ya da bir oligarkın sadakatini kazanmak için
06:48
to buy loyalty from an oligarch.
125
408154
1960
şirketine el koyulan Rusya'daki işadamına.
06:50
Or the gentleman I met last night
126
410114
1919
Ya da dün gece tanıştığım
06:52
who spent time in a maximum security prison
127
412033
2169
sadece Zimbabve'de özgürlük ve demokrasi çağrısında bulunduğu için
06:54
merely for calling out for freedom and democracy in Zimbabwe.
128
414202
4379
güvenlikli bir hapishanede bir süre ceza çekmiş olan beyefendiye.
06:59
Yeah, I know, there are some Americans who say,
129
419707
3003
Evet, biliyorum “Ama bu bizim ülkemizde olamaz.”
07:02
"But that can't happen here."
130
422752
1418
diyecek bazı Amerikalılar var.
07:05
That's what all those people thought.
131
425546
1794
Bütün bu insanlar da böyle düşünmüşlerdi.
07:09
The truth is the only way it can happen here
132
429050
3295
Gerçek şu ki bir şeyin burada gerçekleşmesinin tek yolu
07:13
is if we think that it can't.
133
433513
1460
olamayacağını düşünmemizdir.
07:18
All right. That's pretty dark.
134
438184
2044
Kabul ediyorum bu oldukça karanlık.
07:20
Don't worry, it's OK,
135
440269
1836
Endişelenmeyin, sorun yok
07:22
because we still have the time and the power
136
442105
3378
çünkü bu oyun kitabının başarılı olmasını engellemek için
07:25
to prevent that playbook from succeeding.
137
445483
2503
hâlâ zamanımız ve gücümüz var.
07:28
How?
138
448903
1293
Nasıl mı?
07:30
By exercising the one thing that democracies guarantee
139
450196
2711
Demokrasinin bize garanti ettiği otokrasinin ise elimizden alacağı
07:32
that autocracies take away:
140
452907
2086
tek şeyi uygulayarak:
07:34
the power to choose.
141
454993
1918
Seçme gücü.
07:36
Because underneath it all,
142
456911
1627
Çünkü temelde
07:38
democracy lives or dies based on choices, right?
143
458538
4421
demokrasinin yaşaması ya da ölmesi seçimlere bağlıdır, değil mi?
Sadece seçim dönemleri gibi kritik anlara değil,
07:43
In big moments like elections, sure,
144
463001
2752
07:45
but also the countless choices that citizens make every day
145
465753
2795
ama ayrıca vatandaşların demokrasinin katılımcıları olarak
07:48
as participants in a democracy.
146
468589
2044
her gün yaptıkları sayısız seçimlere bağlıdır.
07:50
That's what I learned from those binders, right?
147
470675
2252
O klasörlerden öğrendiğim şey işte bu.
07:52
Choices made in the spotlight,
148
472969
1460
Spot ışığı altında yapılan seçimler
07:54
choices made when no one is looking,
149
474470
1919
kimse bakmıyorken yapılan seçimler bir araya gelerek
07:56
they add up, and they either fortify democracy or they chip it away.
150
476431
5964
ya demokrasiyi güçlendirir ya da onu parçalara ayırırlar.
08:02
So how are we doing on this front?
151
482437
2335
Peki bu cephede nasıl gidiyoruz?
08:04
Well, we have made some good choices that are cause for hope,
152
484772
4338
Umut kaynağı olan bazı iyi seçimler yaptık
08:09
and some not so good ones that are reasons for real concern.
153
489110
3670
ve bazıları gerçekten endişe kaynağı olan pek de iyi olmayan seçimler yaptık.
08:12
And so I want to give an example of a democracy-saving choice,
154
492780
3879
Bu yüzden demokrasiyi kurtaran ardından
08:16
an example of a democracy-destroying choice,
155
496659
2127
demokrasiyi yok eden bir seçim örneği vermek istiyorum
08:18
and we'll end on choices we all can make to be the difference.
156
498786
4380
ve fark yaratmak için hepimizin yapabileceği seçimlerle bitireceğiz.
Önce demokrasiyi kurtaran seçimle başlayalım.
08:23
So first, the democracy-saving choice.
157
503207
2127
08:26
Ruby Freeman and her daughter Shaye Moss
158
506586
3211
Ruby Freeman ve kızı Shaye Moss
08:29
stepped up to serve as election workers during the pandemic
159
509839
3629
2020 yılında Georgia eyaletindeki vatandaşların oy kullanmalarına
08:33
to help their fellow citizens in the state of Georgia vote in 2020,
160
513509
4004
yardımcı olmak için salgında seçim görevlisi olarak hizmet etmeye başladılar,
08:37
and they did their jobs with honor and integrity,
161
517555
4296
işlerini onur ve dürüstlükle yaptılar
08:41
never imagining what was going to happen next.
162
521893
3587
sonrasında ne olacağını asla hayal edemezlerdi.
08:45
An autocrat and his allies, desperate to hold on to power,
163
525480
3378
İktidara tutunmak için her şeyi göze almış bir otokrat ve müttefikleri
08:48
falsely accused them of stealing the election from him.
164
528858
3962
onları haksız şekilde seçimi kazanmasına engel olmakla suçladı.
08:52
Their lives were turned upside down.
165
532820
2503
Hayatları alt üst oldu.
08:55
They became the subjects of vile, unrelenting,
166
535323
3587
Aşağılık, amansız, akıl almaz bir yıldırma ve tacize
08:58
unthinkable intimidation and harassment.
167
538910
3587
maruz kaldılar.
09:02
They received racist death threats.
168
542497
2711
Irkçı ölüm tehditleri aldılar.
09:05
Ruby was forced to flee her home on the advice of the FBI
169
545249
3337
Ruby, kendi güvenliği için
FBI'ın tavsiyesi üzerine evinden uzaklaşmak zorunda kaldı.
09:08
for her own safety.
170
548628
1251
09:11
After what happened to them, it would have been entirely understandable
171
551339
3712
Başlarına gelenlerden sonra gözden uzak ve sessiz hayatlarına çekilmeye
09:15
if they had decided to slink off into their private, quiet lives.
172
555093
6047
karar vermiş olsalardı bu tamamen anlaşılabilir olurdu.
09:22
And had they chosen to do that,
173
562308
2419
Ve bunu yapmayı seçselerdi
09:24
we would have moved that much further away from protecting democracy.
174
564769
3754
demokrasiyi korumaktan çok daha fazla uzaklaşmış olurduk.
09:28
But they made a different choice.
175
568523
1585
Ama farklı bir seçim yaptılar.
09:30
They chose to stand up.
176
570983
1585
Karşı koymayı seçtiler.
09:33
Represented by our organization,
177
573694
1585
Örgütümüz tarafından temsil edilerek
09:35
they brought multiple lawsuits against the people
178
575279
2336
onları karalayan, itibar ve güvenliklerinden mahrum bırakan
09:37
and organizations who defamed them,
179
577615
1752
kişi ve kuruluşlara karşı
09:39
depriving them of their reputations and their safety.
180
579367
3295
çok sayıda dava açtılar.
09:42
They testified before Congress
181
582662
2294
Eski başkan ve müttefiklerinin
09:44
about how the former president and his allies,
182
584997
2211
kendilerini birer kamu görevlisi ve vatandaş olarak korumak yerine
09:47
rather than protecting them as public servants and citizens,
183
587250
3628
nasıl hedef aldıkları ve hayatlarını tehlikeye attıklarına dair
09:50
targeted them, putting their lives in danger.
184
590920
3503
Kongre önünde ifade verdiler.
09:56
And because they chose to invoke our laws and our courts
185
596342
4129
Ve demokrasiyi savunmak için yasalarımıza,
mahkeme ve kurumlarımıza başvurmayı seçtikleri için
10:00
and our institutions in democracy's defense,
186
600513
2085
10:02
they are establishing a deterrent against anyone doing to others
187
602640
3420
kendi başlarına gelen şeyi başkalarının da yaşamaması için
bunu yapan herkese karşı caydırıcı bir örnek oldular.
10:06
what has been done to them.
188
606102
1293
10:08
But not everyone is making such good choices.
189
608771
2378
Ama herkes bu kadar iyi seçimler yapmıyor.
10:11
And most worryingly, people with far more institutional power than Ruby and Shaye
190
611149
4337
En endişe verici olansa Ruby ve Shaye'den
çok daha fazla kurumsal güce sahip insanların demokrasi için
10:15
are making choices that are as bad for democracy
191
615486
2795
10:18
as Ruby's and Shaye's were good.
192
618281
2043
bir o kadar kötü seçimler yapıyor olması.
10:20
So, a brief lesson from history.
193
620324
1544
Tarihten kısa bir ders.
10:22
Between World War I and World War II,
194
622827
2544
Birinci Dünya Savaşı ile İkinci Dünya Savaşı arasında,
10:25
far right authoritarian parties were rising across Europe.
195
625371
3587
Avrupa'da aşırı sağ otoriteryen partiler yükseliyordu.
10:29
In Belgium, in Finland,
196
629917
2503
Belçika ve Finlandiya'da ana akım merkez sağ partiler
10:32
the mainstream center right parties saw those on the right flank
197
632461
3003
sağ kanattaki partileri
10:35
for what they were,
198
635464
1377
demokratik sistemlerinin temellerine yönelik
10:36
threats to the very foundations of their democratic systems.
199
636883
3211
birer tehdit olarak gördüler.
10:40
And so they did the hard thing.
200
640136
1585
Ve böylece zor olanı yaptılar.
10:41
They chose to unite
201
641762
1377
Otokratların iktidarını engellemek için
10:43
with their traditional opponents on the left
202
643181
2127
soldaki geleneksel rakipleriyle
10:45
to block the autocrats from power.
203
645349
1627
birleşmeyi seçtiler.
10:48
In Italy and Germany,
204
648644
3295
İtalya ve Almanya'da ise
10:51
the mainstream center right parties made a different choice.
205
651939
3337
ana akım merkez sağ partiler farklı bir seçim yaptı.
10:55
They calculated that they could ride the energy
206
655276
3086
Aşırı sağdakilerin oyları sayesinde
iktidara gelebileceklerini ve iktidara geldiklerinde
10:58
of those on their far right to power,
207
658362
2086
11:00
and then, once there, sideline the extremist leaders.
208
660448
3211
aşırılık yanlısı liderlerin ilerlemesini durduracaklarını hesapladılar.
11:04
And we know how tragically that turned out.
209
664952
2044
Ve bunun ne kadar trajik bir şekilde sonuçlandığını biliyoruz.
11:07
Well, in recent years, too many on America's center right
210
667914
3586
Son yıllarda, Amerika'nın merkez sağında
11:11
have made a similar calculation,
211
671542
2169
pek çok kişi benzer bir hesaplama yaptı,
11:13
that they, too, can ride the energy on the extremist right to power,
212
673753
4045
aşırı sağın iktidara gelmelerine yardım edebileceğini
ve sonra aşırılık yanlısı liderin ilerlemesini durduracaklarına dair.
11:17
and then sideline the extremist leader.
213
677840
2503
11:21
They still have time to make a different choice,
214
681302
2878
Hâlâ farklı bir seçim yapmak için zamanları var
11:24
because protecting democracy
215
684222
1376
çünkü demokrasiyi korumak
11:25
requires people who disagree about politics and policy
216
685640
3211
siyaset ve politika konusunda hem fikir olmayan insanların,
11:28
to put those differences aside
217
688893
1501
hükûmetin temelleri risk altındayken
11:30
when the very foundations of self-government itself are at risk.
218
690436
3295
bu farklılıkları bir kenara bırakmalarını gerektirir.
11:35
Now, the choice that Ruby and Shaye made,
219
695191
2002
Şimdi, Ruby ve Shaye'nin yaptığı seçim
11:37
and the choice too many center right electives have made,
220
697193
2711
ve çok fazla merkez sağ seçmeninin yaptığı seçim,
11:39
are representative of thousands of similar choices that are being made
221
699904
3378
demokrasi yanlısı ve anti-demokrasi defterinin
iki farklı tarafında yapılan binlerce benzer seçimi temsil ediyor.
11:43
on each side of the pro- and anti-democracy ledger.
222
703282
2753
11:46
Add it all up, you basically get a draw
223
706035
3253
Hepsini bir araya getirirseniz, temelde demokrasimizin
11:49
in which our democracy is teetering on the edge.
224
709330
3420
uçurumda olduğu bir beraberlik elde edersiniz.
11:52
But therein lies our opportunity to tip the balance.
225
712792
4421
Ama dengeyi bozma fırsatımız burada yatıyor.
11:57
Because we all have choices to make as well.
226
717255
2669
Çünkü bizim de yapacağımız seçimler var.
11:59
Yes, to vote. And we must do that.
227
719966
2294
Evet, oy vermek. Ve bunu yapmalıyız.
12:02
But just as importantly,
228
722301
1585
Ama en önemlisi vatandaşlar olarak
12:03
choices about how we relate to one another as citizens.
229
723928
4463
birbirimizle nasıl ilişki kuracağımıza dair seçimler.
12:09
I know it may seem like a quaint notion,
230
729642
1918
Tuhaf bir kavram gibi görünebileceğini biliyorum
12:11
but how we act towards one another is fundamental to democracy.
231
731602
4088
ama birbirimize karşı nasıl davrandığımız demokrasi için temeldir.
12:15
These are the habits of the heart that Alexis de Tocqueville credited
232
735690
3962
Bunlar, Alexis de Tocqueville'in Amerika Birleşik Devletleri'nde
12:19
as being responsible for the maintenance
233
739652
1918
demokratik bir cumhuriyetin korunması ve sürdürülmesinin
12:21
of a democratic republic in the United States.
234
741570
3295
dayandığı ilkeler olarak tanımladığı alışkanlıklar.
12:24
Because how our elected officials behave and how our government functions
235
744865
4046
Çünkü seçilmiş yetkililerimizin nasıl davrandığı, hükûmetimizin nasıl işlediği
12:28
is almost always downstream of how we act as citizens.
236
748911
3253
neredeyse her zaman vatandaş olarak nasıl davrandığımıza bağlı.
12:33
If we meet our neighbors' differences with suspicion and fear and hostility,
237
753165
6132
Komşularımızın farklılıklarını şüphe, korku ve düşmanlıkla karşılarsak
12:40
our elected officials are likely to do the same,
238
760339
2461
seçilmiş yetkililerimiz muhtemelen aynısını yapar
12:42
and authoritarians thrive on that sort of division and hatred.
239
762842
3962
ve otoriteryenler bu tür bölünme ve nefretle gelişirler.
12:46
Autocrats want to feed our fears
240
766846
2002
Otokratlar korkularımızı beslemek isterler
12:48
because when we're afraid,
241
768889
1502
çünkü korktuğumuzda güçlü bir adamı
12:50
we're more likely to see a strong man as a necessary means of protection.
242
770433
4129
bize gerekli olan koruma aracı olarak görme olasılığımız daha yüksektir.
12:55
But if we make a different choice,
243
775730
1751
Ancak farklı bir seçim yaparsak
12:57
we choose to meet our neighbors' differences as opportunities
244
777481
3629
komşularımızın farklılıklarını yeni şeyler öğrenmek ve arkadaşlık kurmak
13:01
for curiosity and for connection,
245
781110
3086
için birer fırsat olarak görmeyi seçersek
13:04
our elected officials will eventually follow suit as well.
246
784196
2753
seçilmiş liderlerimiz de sonunda bunu takip edecektir.
13:06
And then we put democracy on home court advantage
247
786949
2836
Ve sonra demokrasiyi otoriterliğe karşı
13:09
against authoritarianism.
248
789785
1252
avantajlı bir pozisyona koymuş oluruz.
13:12
Right now, kind of acting too much out of fear, right?
249
792163
3003
Şu an aşırı korkuyor gibiyim, değil mi?
13:16
Fear our democracy is dying,
250
796250
1502
Demokrasimizin yok olması korkusu
13:17
and that's causing us to be hostile to one another.
251
797793
2670
ve bu da birbirimize düşman olmamıza neden oluyor.
13:20
And I will admit, I am guilty of this, too, right?
252
800504
3379
Ve itiraf edeceğim, ben de bundan suçluyum, değil mi?
13:24
So I want to share something I've been reflecting on
253
804717
3003
Bu yüzden derinlemesine düşündüğüm
bu anla ilgili düşünme şeklime ve yaklaşımıma
13:27
that is helping me reorient
254
807762
1418
yeniden yön vermeme yardımcı olan bir şeyi paylaşmak istiyorum.
13:29
how I think about and approach this moment.
255
809221
2336
13:32
It's a verse from a Leonard Cohen song, appropriately titled "Democracy,"
256
812516
4839
Bu, “Demokrasi” adındaki bir Leonard Cohen şarkısından bir dize
13:37
and it goes like this.
257
817355
1251
ve şöyle devam ediyor.
13:40
"It's coming to America first,
258
820066
2961
“Geliyor o, Amerika'ya öncelikle
13:43
the cradle of the best and of the worst.
259
823027
4046
en iyiyle ve en kötünün beşiğine.
13:47
It's here we got the range and the machinery for change.
260
827073
4629
Değişim için gerekli her şeye sahip olduğumuz
13:51
It's here we got the spiritual thirst.
261
831702
2628
ve adeta ruhen susadığımız değişime.
Geliyor buraya ailenin dağıldığı
13:55
It's here the family's broken
262
835206
1626
13:56
and it's here the lonely say
263
836874
2544
ve yalnızların
13:59
that the heart has got to open in a fundamental way:
264
839460
3837
kalbin esaslı bir şekilde açılması gerektiğinin söylediği yere:
14:03
democracy is coming to the USA."
265
843339
4379
Demokrasi geliyor ABD'ye .”
14:09
You know,
266
849220
2085
Biliyorsunuz
14:11
we tend to think of the moment we're in in negative terms,
267
851347
3128
içinde bulunduğumuz anı olumsuz yönleriyle karanlık ve korkutucu
14:14
as a dark and scary time, pretending the end of democracy.
268
854517
4212
bir zaman olarak düşünme eğilimindeyiz, demokrasinin sonu gibi davranıyoruz.
14:20
But in our long journey as a nation in the world,
269
860189
3003
Ama dünyada bir ulus olarak
14:23
in our long quest to achieve the thing we’ve aspired to but never had --
270
863192
4296
arzuladığımız ama hiç sahip olmadığımız o şeyi--
14:27
a truly inclusive, multiracial, multiethnic, multireligious democracy --
271
867488
6006
gerçekten kapsayıcı, çok ırklı, çok etnik kökenli, çok dinli bir demokrasiyi --
başarmak üzere çıktığımız bu uzun yolculukta hedefe yönelik
14:33
each major advance towards that goal
272
873494
1877
14:35
has been preceded by a crucible of crises and conflict.
273
875371
4588
her önemli aşamanın öncesinde kriz ve çatışma dolu bir dönem olmuştur.
14:41
When brave Black Americans marched across the Edmund Pettus Bridge in Selma
274
881377
3545
Cesur Siyah Amerikalılar oy hakkını güvence altına almak için
14:44
to secure the right to vote,
275
884964
2127
Selma'daki Edmund Pettus Köprüsü'nden geçtiklerinde,
14:47
there's no downplaying the pain and suffering,
276
887133
3753
katlandıkları şiddeti, çektikleri acıyı ve ıstırabı
14:50
cracked skulls that they endured,
277
890928
2920
hafife almak mümkün değil,
14:53
but they led our nation to the fuller democracy on the other side.
278
893889
3462
diğer yandan ulusumuzun daha içi dolu bir demokrasiye geçmesine önayak oldular.
14:59
I think we're living through a similar moment.
279
899478
2711
Sanırım buna benzer bir an yaşıyoruz.
15:02
The last gasp of an old order, making its final stand against the future.
280
902189
4463
Geleceğe karşı son duruşunu yapan eski bir düzenin son nefesi.
15:07
And if we do as the lyrics suggest,
281
907695
2502
Ve eğer şarkı sözlerinin önerdiği gibi yaparsak
15:10
if we open our hearts in a fundamental way to each other,
282
910197
3295
esaslı bir şekilde kalplerimizi birbirimize açarsak
15:14
on the other side of this crisis,
283
914743
1877
bu krizin diğer tarafında demokrasi
15:16
democracy, true democracy,
284
916620
2711
gerçek demokrasi
15:19
I am confident is coming
285
919373
3587
eminimim ki ABD'ye gelecektir.
15:23
to the USA.
286
923002
1251
15:26
Those binders that I inherited that night in 2009,
287
926630
3546
2009'da o gece miras aldığım klasörler
15:30
they never made it past that administration.
288
930217
2586
o yönetimi asla geçemediler.
15:32
When the new administration came into office,
289
932845
2127
Yeni yönetim göreve geldiğinde
klasörleri verebileceğim
15:35
there was no one for me to give them to
290
935014
1918
onları daha önce birçok kişinin yaptığı gibi onurlandıracak kimse yoktu.
15:36
who would honor them like so many had before.
291
936974
2127
Bu yüzden ben de onları sizlere veriyorum.
15:40
So I'm giving them to you.
292
940269
1251
15:42
To all of us.
293
942813
1251
Hepimize.
15:45
If our experiment in self-government is to continue,
294
945357
2920
Kendi kendimizi yönetme deneyimine devam edeceksek
15:48
we are the ones who are going to choose to protect it.
295
948277
3795
onu korumayı seçecek olan biziz.
15:52
We.
296
952072
1293
Biz.
15:54
The people.
297
954450
1251
Halk.
15:56
We have this choice because that's what democracy protects.
298
956994
4505
Bu seçeneğe sahibiz çünkü bu tam da demokrasinin koruduğu şey.
16:01
Democracy is about having choices.
299
961540
2419
Demokrasi seçimlerimizin olmasıyla ilgilidir.
16:04
Authoritarianism is about not having them.
300
964001
2336
Otoriterlik ise seçimlerimizin olmamasıyla.
16:07
Make the wrong one and we can absolutely lose that freedom.
301
967671
4755
Yanlış seçim yaparsak bu özgürlüğü kesinlikle kaybedebiliriz.
16:12
But ultimately the final choice will be ours.
302
972468
3503
Ama en sonunda nihai seçim bizim olacak.
16:17
Thank you.
303
977681
1252
Teşekkür ederim.
16:18
(Applause)
304
978974
2378
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7