The Foods Humanity Forgot — and How We’re Bringing Them Back | Helianti Hilman | TED

Translator: Nguyen Thi Cam Gieng Reviewer: Pham Thi Kim Tuyen

Indonesia does not have a food crisis.

In-đô-nê-xi-a không gặp khủng hoảng lương thực

What we have is actually a food policy crisis.

mà là khủng hoảng chính sách lương thực

We have the answer, actually, in our food biodiversity.

Thực tế là câu trả lời nằm trong, sự đa dạng sinh học thực phẩm.

We have over 1,200 grains, over 600 edible roots,

Chúng ta có hơn 1.200 loại hạt, trên 600 loại rễ ăn được,

not to mention more than 550 fruits

chưa kể hơn 550 loại trái cây,

1.600 hải sản và nhiều hơn thế.

and 1,600 seafood and many more.

And we can find all these food sources in different landscapes.

Và chúng có thể được tìm thấy ở những nơi khác nhau.

So Indonesia has a very diverse landscape.

Cho nên, In-đô-nê-xi-a có cảnh quan rất đa dạng.

We have over 17,000 islands across the archipelago,

Chúng ta, có hơn 17.000 hòn đảo ở khắp quần đảo,

from sea to the mountains,

từ núi tới biển,

including rainforest, mangrove area, peatland area,

từ rừng mưa nhiệt đới, rừng ngập mặn, vùng đất trũng,

arid land area.

đến vùng đất khô cằn.

You know, everything is there.

Vâng, mọi thứ đều ở đó.

So actually there is no need for one-fits-all diet,

Vậy nên không cần chế độ thực phẩm chung cho mọi người,

because each of these landscapes have their own food sources.

bởi mỗi nơi có nguồn thực phẩm riêng.

For a lot of [the] Indigenous community,

Đối với nhiều cộng đồng bản địa,

these landscapes are a supermarket without bills.

những cảnh quan này là một siêu thị không có hóa đơn.

So I started Javara 15 years ago

Vì vậy, vào 15 năm trước tôi đã sáng lặp nên Javara

with the mission of bringing back forgotten food biodiversity

với sứ mệnh mang lại đa dạng sinh học thực phẩm bị lãng quên

to help Indigenous and smallholder food farmers to improve their lives,

giúp người bản địa, nông dân sản xuất nhỏ cải thiện cuộc sống,

while also providing consumers with healthier diets,

và mang lại cho người tiêu dùng chế độ ăn uống lành mạnh hơn,

with products that are also ecological.

với những sản phẩm thân thiện với môi trường.

So of course, I got to travel across Indonesia,

Nên tất nhiên, tôi phải đi du lịch trên khắp In-đô-nê-xi-a,

spending time with Indigenous community,

dành thời gian với cộng đồng bản địa,

and to my surprise,

và thật ngạc nhiên,

places that are so remote

những nơi thật xa xôi

and not even touched by the government policy,

và thậm chí không tiếp cận với chính sách của Chính phủ,

food policy programs,

chương trình thực phẩm,

are well-fed and healthy.

vẫn được ăn uống đầy đủ và khỏe mạnh.

Yes, they may not have much cash,

Vâng, họ có thể không có nhiều tiền mặt,

but they are [not] lacking of healthy, nutritious food,

nhưng họ [không] thiếu thực phẩm lành mạnh, bổ dưỡng,

as long as the natural environment is not being destroyed.

miễn là khi môi trường tự nhiên không bị phá hủy.

So let's look into the crop diversity that we have.

Vì vậy, chúng ta hãy nhìn vào sự đa dạng cây trồng mà chúng ta có.

We have grains.

Chúng ta có ngũ cốc.

We have edible roots.

Chúng ta có rễ ăn được.

We have fruit-based. We even have tree trunk.

Chúng ta có trái cây. Thậm chí còn có cả thân cây.

Và tất cả những thứ này đều không chứa gluten.

And all of these are gluten free.

(Laughter)

(Cười)

So another example is on our sugar diversity.

Một ví dụ khác nữa là về sự đa dạng nguồn đường.

We have at least four native fruit trees,

Chúng ta có ít nhất bốn cây ăn quả bản địa,

including coconut for the lowland and coastal area,

trong đó có cây dừa ở vùng đồng bằng và ven biển,

arenga tree in the forest area.

cây cọ đường ở khu vực rừng rậm.

We have arid land

Ở vùng đất khô cằn

with the lontar or palmyra sugar.

chúng ta có đường cọ hay đường thốt nốt.

And then we have nypa in the wetland.

Và dừa nước ở vùng ngập nước.

But by the way, nypa also produces salt.

Nhưng lạ thay, dừa nước cũng sản xuất được muối.

How bizarre it is.

Thật thú vị đúng không.

The same plant produces sugar and salt.

Cùng một nhà máy nhưng sản xuất cả đường lẫn muối.

And every single of these sugars [is] low-glycemic,

Và mỗi loại đường này [là] lượng đường huyết thấp,

providing slow-release energy.

cung cấp năng lượng giải phóng chậm.

And they are very sustainable.

Và rất bền vững.

They can easily be productive at least for another 50 years.

Chúng có thể hoạt động hiệu quả ít nhất là thêm 50 năm nữa.

Yet the government decided to come up with massive food estates

Tuy nhiên, Chính phủ đã quyết định xây dựng những cơ sở thực phẩm khổng lồ

on sugar cane plantations.

trên các đồn điền mía.

So let's deep dive into an example of ube or greater yam.

Phân tích sâu hơn một ví dụ nữa về khoai môn hay khoai mỡ.

Khoai môn, có thể được tìm thấy trong tự nhiên.

Ube can be found in the wild.

Easily domesticated, can grow under the shade of the tree,

dễ dàng thuần hóa, có thể sống dưới bóng cây,

and it can easily -- you get over 40 kilos each harvest.

và dễ dàng thu được hơn 40kg mỗi vụ.

So this is the type of staple food

Vì vậy, đây là loại thực phẩm chính

which you don't need to destroy the forest,

mà không cần phá rừng,

không cần phải đầu độc đất

you don't need to poison our soil,

and basically you don't even need to introduce new type of crop.

và về cơ bản thậm chí không cần để thử nghiệm cây trồng mới.

Thật không may, Chính phủ,

Unfortunately, the government,

the policy for over four decades choose to ignore our food biodiversity,

chính sách hơn 4 thập kỷ đã bỏ qua đa dạng thực phẩm,

and instead monoculture of rice prevails.

thay vào đó là độc canh lúa gạo chiếm ưu thế.

Over 98 percent of Indonesians are consuming rice right now.

Hơn 98% người In-đô-nê-xi-a hiện đang tiêu thụ gạo.

Let's compare with 1954, where actually it was only 53 percent.

so với năm 1954, chỉ là 53%.

The rest was based on cassava, corn, sago and other edible roots.

phần còn lại là ngô, sắn, cao lương và các loại rễ ăn được.

So I have to say, this is embarrassing,

Nên tôi phải nói rằng, điều này thật đáng xấu hổ,

and at the same time very frustrating

và đồng thời rất bức xúc

that a country like Indonesia where the food is abundant,

bởi một đất nước như In-đô-nê-xi-a, nơi có nguồn thực phẩm dồi dào

we have such high rate on stunting and malnutrition,

lại có tỷ lệ thấp còi và suy dinh dưỡng cao đến như vậy,

not to mention the impact of our food policy towards deforestation,

chưa kể ảnh hưởng của nó đối với nạn phá rừng,

land degradation, climate change, natural disasters,

suy thoái đất, biến đổi khí hậu, thiên tai,

impoverishment of our farmers

sự bần cùng hóa của nông dân

và chế độ ăn uống kém của người dân

and also poor diet among the population.

We do have a vision, actually, on how the policy should be.

Vậy chúng ta cần có một tầm nhìn về chính sách nên như thế nào.

We need to shift from monoculture to food biodiversity.

Chúng ta cần chuyển từ độc canh sang đa dạng thực phẩm.

We need to revive back the heritage food

cần hồi sinh lại thực phẩm truyền thống

that actually can provide good nutrition for all,

vì điều đó thực sự có thể cung cấp dinh dưỡng tốt cho mọi người,

while also keeping intact the nature.

đồng thời vẫn giữ nguyên vẹn bản chất.

It is time for us to give a center stage for the food biodiversity.

Đã đến lúc chiếm sân khấu trung tâm đối với đa dạng thực phẩm.

To be able to find the solutions that we need.

Để có thể tìm thấy những giải pháp mà ta cần.

This is an example of a small village in Central Java,

Đây là một ví dụ của một ngôi làng nhỏ ở Trung Java,

which decided to embark on a journey to nutrify its community,

đã bắt đầu một cuộc hành trình nuôi dưỡng cộng đồng của mình,

making sure that every household [has] a food garden,

đảm bảo rằng mỗi hộ gia đình [có] một vườn thực phẩm,

cultivating chicken, fish, vegetables, fruits, herbs.

nuôi gà, cá, trồng rau, trái cây, thảo mộc.

And this is interesting because once they did that,

Và điều này thật thú vị bởi vì một khi họ làm điều đó,

they can reduce their grocery costs by 30 percent,

họ có thể giảm chi phí lên đến 30% cho hàng hóa

improving their household income by 20 percent,

cải thiện thu nhập gia đình tăng 20%,

increasing class attendance and also improving the student grades.

tăng cường tham dự lớp học và cải thiện điểm số của học sinh.

So nutrition matters.

Vì vậy, vấn đề dinh dưỡng là rất quan trọng.

Feeding the nation is one thing,

Nuôi sống đất nước là một chuyện,

but nutrifying the community goes a very long way.

nhưng nuôi dưỡng cộng đồng là đi một chặng đường rất dài.

So children [are] our future.

Vì vậy, trẻ em [là] tương lai của chúng ta.

It is also time for the food policy

Đã đến lúc phải có chính sách lương thực

to also include food culture education into our curriculum,

bao gồm giáo dục văn hóa ẩm thực vào chương trình giảng dạy,

teaching our children about where their food comes from,

dạy con cái về nguồn gốc thực phẩm,

what [is] the food biodiversity available around them,

đa dạng thực phẩm là những gì có sẵn xung quanh họ,

to embrace their food culture identity,

để nắm bắt bản sắc văn hóa ẩm thực của họ

to understand the nutrition that they have

để hiểu được dinh dưỡng mà họ có

and how our food relates with sustainability.

và thức ăn liên quan thế nào đến sự bền vững.

So basically,

Vì vậy, về cơ bản,

if we can shift the policy

nếu chúng ta có thể thay đổi chính sách

to include food biodiversity,

bao gồm đa dạng sinh học thực phẩm,

we can provide nutrition,

chúng ta có thể cung cấp dinh dưỡng,

good nutrition for all

và dinh dưỡng tốt cho mọi người

without jeopardizing our nature.

mà không đe dọa đến thiên nhiên

It is time for us to invest more in food biodiversity,

Đến lúc nên đầu tư nhiều hơn vào đa dạng sinh học thực phẩm,

trong việc lồng ghép đa dạng sinh học

in the mainstreaming of biodiversity

as [a] practical, inclusive [solution] for the future of our food.

[một] [giải pháp] thiết thực, toàn diện vì tương lai thực phẩm

Not only that we have a food policy crisis,

Khủng hoảng chính sách lương thực,

we also have a food identity crisis.

và khủng hoảng về nhận diện thực phẩm.

For decades, we have been ripped off

Trong nhiều thập kỷ, chúng ta đã bị lừa gạt

from our relationship to culture and nature.

từ mối quan hệ của chúng ta với văn hóa và thiên nhiên.

We have to help the people to go through this crisis of identity,

Chúng ta phải hỗ trợ người dân thoát khỏi nhận định sai lầm này,

allowing them to understand the importance of heritage food

giúp họ hiểu tầm quan trọng của thực phẩm di sản

để nó trở thành câu trả lời,

to become the answer,

and also to understand that it is the food of the future.

và cũng để hiểu rằng đó là thực phẩm của tương lai.

Rebranding it, making it sexy and hyped

Thay đổi cách nhìn, khiến nó gợi cảm và cường điệu

để không còn bị xem là một bữa ăn dành cho người nghèo.

so that it is no longer perceived as a poor man diet.

Thank you.

Xin cảm ơn!

(Applause)

(Vỗ tay)