It takes a community to eradicate hate | Wale Elegbede

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

Four years ago, something profound happened in my life.

Dört yıl önce hayatımda çok etkili bir şey oldu.

I saw the fear and mental effects of racism, hate crimes and Islamaphobia

Irkçılığın, nefret suçlarının ve İslamofobinin toplumum üzerinde

was having on my community.

yarattığı korku ve zihinsel etkilerini gördüm.

I'm an American Muslim of Nigerian descent,

Nijeryalı Amerikalı bir Müslümanım

and growing up,

ve büyürken ailem bana

my parents instilled in me the importance of community

topluluğun ve başkalarına hizmet etmenin

and serving others.

önemini aşıladı.

My mom is fond of an African proverb from my Yoruba tribe which states,

Annem, Yoruba kabilemden gelen bir Afrika ata sözüne bayılır,

(In Yoruba) “Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ,”

(Yorubaca) "Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ,"

which translated means, "a single person gives birth to a child,

Bu, "Tek bir kişi bir çocuğu doğurur,

but every other person looks after the child."

ancak diğer herkes çocuğa bakar." anlamına gelir.

Now, the essence of this proverb is:

Şimdi, bu atasözünün özü şu:

even though a woman gives physical birth to each particular child,

Her bir çocuğu bir kadın doğursa bile,

the whole community plays an important role

tüm toplum her bir çocuğa bakmada

in looking after all children.

önemli bir rol oynar.

Growing up, it was not uncommon for me to come home

Büyürken eve gelip annemin

bütün mahalleye hazırlamış gibi yemek yaptığını görmek

and see my mom preparing a meal

for what felt like the entire neighborhood.

benim için alışılmadık bir şey değildi.

She routinely shared food with people struggling.

Her zaman yemeğini mücadele edenlerle paylaşırdı.

And I recall one day being angry as a teenager.

Gençliğimde bir gün kızgın olduğumu hatırlıyorum.

It was a hot day.

Çok sıcak bir gündü.

I'd just completed doing errands.

Ev işlerini tamamlamıştım.

I was looking forward to a nice home-cooked meal.

Ev yapımı bir yemeği iple çekiyordum.

But when I came home, there was little food left,

Fakat eve geldiğimde çok az yemek vardı,

because it had gone to the neighborhood kids again.

çünkü yine hepsi mahallenin çocuklarına verilmişti.

I was not happy.

Bu durumdan mutlu değildim.

I just wanted to come home,

Eve gelip

eat my fill.

karnımı doyurmak istemiştim.

My mom consoled me,

Annem beni avuttu

and I settled for smaller portions while she prepared another meal.

ve ben de o başka bir yemek hazırlarken az kalan diğer yemeği kabullendim.

Now, I certainly did not appreciate her that day

O gün onu kesinlikle takdir etmedim,

ancak daha sonra annemin toplumdaki ihtiyacı olan insanlar için

but later realized my mom was providing a safe space

and food for people in the community that needed it.

güvenli bir alan ve yiyecek sağladığını fark ettim.

(In Yoruba) “Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ.”

(Yorubaca) “Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ.”

She was looking after all the children.

Annem bütün çocuklara bakıyordu.

I came to the United States in 1999

1999 yılında Birleşik Devletler'e geldim

and attended the University of Wisconsin in the city of La Crosse,

ve Mississippi Nehri kıyısında yer alan güzel bir yer olan

a beautiful city located along the Mississippi River.

La Crosse şehrindeki Wisconsin Üniversitesi'ne gittim.

And La Crosse was lovely.

La Crosse çok güzeldi.

I mean, despite the frigid, subzero temperature

Demek istediğim, soğuk, sıfırın altı sıcaklığa

and lack of diversity,

ve çeşitlilik eksikliğine rağmen,

people were generally warm and caring.

insanlar genellikle sıcak ve şefkatliydi.

My biggest culture shock,

Yaşadığım en büyük kültür şoku,

despite the fact that I came during the summer,

yazın gelmiş olmama rağmen

was seeing people sunbathing and laying out on lawns.

insanların çimenlere uzanıp güneşlenmelerini görmekti.

It just didn't make any sense to me.

Bana hiç bir anlam ifade etmemişti.

Why would anyone choose to sunbathe and bake your bodies in the hot sun?

Neden biri güneşlenmeyi seçip bütün vücudunu güneşe maruz bırakırdı ki?

In Nigeria, in Africa, when the sun comes out,

Nijerya, Afrika'da güneş çıktığında

you stay in the shade.

gölgede kalırsınız.

But here it was just the opposite.

Ama burada tam tersiydi.

When I was five years old, something regrettable happened in Nigeria,

Beş yaşındayken Nijerya'da üzücü bir olay yaşandı,

when the country's first democratically elected president

ülkenin ilk demokratik olarak seçilmiş başkanı

required millions of undocumented immigrants to leave the country.

belgesi olmayan milyonlarca göçmeni ülkeyi terk etmeye mecbur etti.

And this response was because of religious riots

Bunun sebebi 1980'li yıllarda Nijerya'nın kuzey bölgelerinde

that occurred in parts of Northern Nigeria in the 1980s.

meydana gelen inançsal başkaldırılardı.

The sentiment shared by some

Çoğu kişi, bunun

was that it was caused by undocumented immigrants,

belgesiz göçmenlerden kaynaklandığını düşünüyordu,

but official sources later disputed that.

ancak resmi kaynaklar daha sonra bununla çelişti.

Nevertheless, the army was activated

Yine de ordu harekete geçirildi

and over 200 million people, including children,

ve çocuklar da dahil olmak üzere

200 milyondan fazla insan toplandı.

were sent packing.

The United States government strongly decried this action at that time.

ABD hükûmeti o zamanlar bu eylemi şiddetle kınadı.

I felt echoes of that history the morning of September 11, 2001.

11 Eylül 2001 sabahında o tarihin ekolarını hissettim.

I knew immediately there was going to be a strong backlash against Muslims,

Küresel terör saldırısı kurbanlarının yüzde 80'inden fazlasının

Müslüman olduğuna dair raporlara rağmen,

despite reports that over 80 percent of global terror-attack victims

Müslümanlara karşı güçlü bir tepki olacağını hemen anladım.

are Muslims,

and also because I had seen before how when something incredibly bad happens,

ve ayrıca önceden inanılmaz kötü bir şeyin nasıl olduğunu gördüğümden,

the easiest thing to do is to find easy targets to blame.

yapılacak en kolay şey suçlanacak kolay hedefler bulmak.

I felt deeply sad for everyone that lost their life in the Twin Towers.

İkiz Kuleler'de hayatını kaybeden herkes için çok üzüldüm.

It was wrong.

Çok yanlıştı.

I also felt intensely angry

Ayrıca teröristlerin

that terrorists hadn't just hijacked a plane full of innocent people

sadece masum insanlarla dolu bir uçağı kaçırmakla kalmayıp

but also hijacked my religion.

dinimi de gasp etmelerine son derece kızmıştım.

They turned my beautiful, peaceful faith, Islam,

Güzel, barışçıl inancımı, İslam'ı, benim tanıyamadığım

into something twisted and nasty that I could not recognize.

sapkın ve iğrenç bir şeye çevirdiler.

And in turn, my adopted country started to turn against one another.

Karşılığında, beni benimseyen ülkem insanları birbirine düşürmeye başladı.

The country felt like a powder keg waiting to explode.

Ülke, patlamayı bekleyen bir barut fıçısı gibiydi.

And indeed within days,

Nitekim günler içinde

there were increased hate crimes against Muslims

Müslümanlara ya da Müslüman gibi görünen

or people that looked like Muslims.

insanlara yönelik nefret suçları arttı.

Hate crimes continued to rise in the country many years after.

Ülkede nefret suçları yıllar boyunca artmaya devam etti.

In 2012, for example,

Örneğin 2012'de

a Sikh temple in Wisconsin was attacked,

Wisconsin'deki bir Sih tapınağı saldırıya uğradı

and people were killed because of their faith.

ve insanlar inançlarından dolayı öldürüldü.

And the years later didn't get any better.

Yıllar sonra da durum iyiye gitmedi.

Between 2015 and 2016,

2015 ve 2016 yıllarında

the increased number of hate crime incidents against Muslims

Müslümanlara yönelik nefret suçu olaylarının sayısındaki artış

actually surpassed the figures reported during the year of the 9/11 attacks.

aslında 11 Eylül saldırıları yılında bildirilen rakamları aştı.

In my own household,

Kendi evimde,

the run-up to the 2016 presidential election

2016 başkanlık seçimlerine giden yolda,

was when we felt the effects of increased hateful racist and Islamophobic rhetoric

artan nefret dolu ırkçı ve İslamofobik söylemin etkilerinin

reaching closer to home.

eve daha da yaklaştığını hissettik.

My wife and I tried to shield our kids from the news,

Eşim ve ben çocuklarımızı haberden korumaya çalıştık,

but like noxious tear gas ready all around us,

ama etrafımızdaki zehirli göz yaşartıcı gaz gibi

the ugly reality was closing in,

çirkin gerçeklik yaklaşıyordu

and our kids were choking on the fear and hate.

ve çocuklarımız korku ve nefretle boğuluyordu.

My 12-year-old son routinely came home panicked

12 yaşındaki oğlum rutin olarak eve babasının öldürüleceği

that his dad was going to be killed

ve ailemizin sınır dışı edileceği

and that our family was going to be deported

ya da toplama kamplarına gönderileceği konusunda

or put in internment camps.

panikle gelirdi.

He thought being identified as a Muslim

Kendini Müslüman olarak tanımlamanın

was a bad thing.

kötü bir şey olduğunu düşünüyordu.

My 13-year-old daughter simply disconnected

13 yaşındaki kızım hayattan koptu

and shut up completely.

ve tamamen sustu.

My wife also felt the heightened sense of fear.

Karım da artan korku duygusunu hissetti.

She focused her energy on securing American passports

Enerjisini tüm aile için Amerikan pasaportu almaya odakladı.

for the entire family.

She didn't want her family to go to mosque to pray

Ailesinin camiye namaz için gitmesini istemedi

and also explored if it would be safer for our family to go to Nigeria.

ve ayrıca ailemizin Nijerya'ya gitmesinin daha güvenli olup olmayacağını araştırdı.

Our family was traumatized,

Ailemiz travma geçirdi

and our fight-or-flight instincts were in full effect.

ve savaş ya da kaç iç güdülerimiz tam anlamıyla etkindi.

For my part, I was pissed off

Benim açımdan,

that instead of being our brother and sister's keeper,

benimsediğim memleketimin, kardeşimizin koruyucusu olmak yerine

my adopted country was being divided by race and religion.

ırk ve din tarafından bölünmesine kızmıştım.

I wanted our local Muslim community to do something to quell that hate,

Yerel Müslüman topluluğumuzun bunu bastırmak için bir şey yapmasını istedim

but we were all dealing with trauma.

ama hepimiz travma ile uğraşıyorduk.

The Yoruba proverb called to me:

Yoruba atasözü aklıma geldi:

(In Yoruba) “Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ.”

(Yorubaca) “Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ.”

I felt that our larger community had an important role to play

İnsanlarla bağlantı kurarsak ve insanlar gerçekten kim olduğumuzu bilirlerse,

in that if we connected with people, and people got to really know who we were,

bizim de onlar gibi Amerika'nın bir parçası olduğumuzu görürlerse

they would see that we were part of the fabric of America

büyük topluluğumuzun oynayacağı önemli bir rol olduğunu hissettim.

just like they were.

I got word from a friend

Bir arkadaşımdan yerel bir dinler arası grubun

that a local interfaith group was looking to build bridges with Muslims,

Müslümanlarla bağlantı kurmak istediğini öğrendim,

but they first needed Muslims to be part of the group.

ancak önce Müslümanların grubun bir parçası olmasına ihtiyaçları vardı.

And I remember the first day of our meeting:

Toplantımızın ilk gününü hatırlıyorum:

Wednesday, February 24, 2016 at 7pm.

24 Şubat 2016, Çarşamba, 19:00.

There were 12 of us in attendance

Katılımcılar 12 kişiydi,

and consisted of eight Christians and four Muslims,

yani ben dahil sekiz Hristiyan

including myself.

ve dört Müslüman vardı.

We shared why were there,

Neden orada olduğumuzu paylaştık

and we were all proud to be citizens of this great country.

ve bu büyük ülkenin vatandaşları olmaktan hepimiz gurur duyduk.

An American Muslim who immigrated 39 years ago

39 yıl önce göç eden Amerikalı bir Müslüman

shared that he was afraid for his grandchildren's future.

torunlarının geleceğinden korktuğunu söyledi.

Another Muslim who escaped violent persecution from his home country

Kendi ülkesindeki şiddetli zulümden kurtulan bir başka Müslüman,

shared that we was afraid for the first time in a long time,

uzun zamandır ilk kez korktuğunu, geleceğin Müslümanlar

afraid of what the future held for Muslims and children.

ve çocuklar için neler getireceğinden korktuğunu söyledi.

I was afraid for my kids, too.

Ben de çocuklarım için korkuyordum.

I wanted to make sure our community was a safe and thriving place for my kids

Topluluğumuzun çocuklarım ve diğer herkes için güvenli

ve gelişen bir yer olduğundan emin olmak istedim.

and everyone else.

And I felt that most of my negative experiences up until that point

O ana kadarki olumsuz deneyimlerimin çoğunun

Müslüman olmaktan çok Siyah olmamla ilgili olduğunu hissettim.

were more about me being Black than Muslim.

But I also felt negative microaggressions.

Ama aynı zamanda olumsuz mikro saldırılar da hissettim.

I recall several years after 9/11,

11 Eylül'den birkaç yıl sonra

bir meslektaşımın potansiyel olarak

a colleague of mine mentioned

bir terörist casusu olabileceğimi söylediğini hatırlıyorum.

that I could potentially be a terrorist spy.

And whether this statement was made in jest, conjecture

Bu ifade ister şakayla, ister varsayımla,

ister sadece cehaletle yapılmış olsun,

or just plain ignorance,

the statement really hurt.

gerçekten inciticiydi.

It was also a side reminder that some people are going to judge me

Ayrıca, bazı insanların beni tanımadan bile beni yargılayacakları

ve beni tehlikeli olarak görecekleri bir yan hatırlatmaydı.

and see me as dangerous without even knowing me.

Masanın etrafındaki Hristiyanlar bizi korumak ve desteklemek için

Christians around the table shared they were there to protect

orada olduklarını söylediler.

and support us.

And I've got to say, it was such a relief

Şunu söylemeliyim ki, ilgilenen

to be in the company of people that cared and wanted to help.

ve yardım etmek isteyen insanların yanında olmak çok rahatlatıcıydı.

We committed that day to stand shoulder to shoulder with one another.

O günü birbirimizle omuz omuza durmayı taahhüt ettik.

Our next meeting saw our group expand,

Bir sonraki toplantımızda grubumuzun genişlediğini gördük

and four others joined us,

ve Yahudi ve Budist inançlarının üyeleri

including members of the Jewish and Buddhist faiths, and a student.

ve bir öğrenci de dahil olmak üzere dört kişi bize katıldı.

Our group was diverse and strong.

Grubumuz çok çeşitli ve güçlüydü.

We had people in their 20s, 30s, 40s, 50s, 70s

20'li, 30'lu, 40'lı, 50'li, 70'li yaşlarında kişiler

ve 95 yaşında ve kenarda oturmakla ilgilenmeyen

and a local social justice advocate who was 95 years old

and not interested in sitting on the sidelines.

yerel bir sosyal adalet savunucusu vardı.

A former missionary,

Eski bir misyoner olan 95 yaşındaki bu kadın,

this 95-year-old woman also experienced injustice under apartheid South Africa,

Güney Afrika apartheid rejiminde adaletsizlik yaşadı

and that experience made her an activist and a feminist.

ve bu deneyim onu bir aktivist ve feminist yaptı.

The La Crosse Interfaith Shoulder to Shoulder Network was born,

La Crosse Dinler Arası Omuz Omuza Ağı doğdu

and our focus was clear:

ve odak noktamız netti:

ending anti-Muslim sentiment and hatred towards any targeted group

Biz omuz omuza dururken hedef gruplara karşı Müslüman karşıtı duyguları

as we stood shoulder to shoulder.

ve nefreti sona erdirmek.

In May 2016, the local Muslim community issued a statement rejecting hate.

Mayıs 2016'da yerel Müslüman topluluğu nefreti reddeden bir bildiri yayınladı.

In January 2017,

Ocak 2017'de,

a presidential order banning immigrants from seven mostly Muslim countries

çoğunluğu Müslüman yedi ülkeden gelen göçmenleri yasaklayan

was declared.

bir başkanlık emri yayınlandı.

This Muslim ban,

27 Ocak 2017'de

which went into effect on January 27, 2017,

yürürlüğe giren bu Müslüman yasağı,

cemaatimizde çıkışa ihtiyaç duyan büyük bir öfke yarattı.

created tremendous anger in our community that needed an outlet.

A small group of us planned and organized a community rally

Küçük bir grubumuz bir topluluk mitingi planlayıp organize etti

and started to get the word out.

ve mesajı yaymaya başladık.

We were regular folks,

Biz sıradan insanlardık,

not community organizers.

topluluk organizatörleri değil.

We'd never done anything like this before.

Daha önce hiç böyle bir şey yapmamıştık.

We shared information on Facebook with our neighbors and friends

Facebook'ta komşularımız ve arkadaşlarımızla bilgi paylaştık

and had no idea who would come,

ve kimin geleceği hakkında hiçbir fikrimiz yoktu,

but also knew that it was important to share

ancak bu eylemin arkasındaki güçlü,

the powerful, simple idea behind this action.

basit fikri paylaşmanın önemli olduğunu da biliyorduk.

(In Yoruba) “Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ.”

(Yorubaca) “Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ.”

We were standing up for each other and each other's children.

Birbirimiz ve birbirimizin çocukları için karşı koyuyorduk.

And people showed up,

İnsanlar geldi,

young and old.

gençler ve yaşlılar.

It was extremely cold and below freezing,

Hava çok soğuktu ve donma noktasının altındaydı

but that didn't stop people from coming.

ama bu insanların gelmesini engellemedi.

The community was responding to our call for help.

Topluluk yardım çağrımıza yanıt veriyordu.

Over 700 allies came to the event that day.

O gün etkinliğe 700'den fazla müttefik geldi.

A Jewish woman whose family escaped religious persecution

Ailesi Slovakya'daki soykırımdaki dini zulümden kurtulan

in the Holocaust in Slovakia

Yahudi bir kadın

bize destek olmaya geldi.

came to support us.

We sparked something beautiful in La Crosse that day.

O gün La Crosse'da güzel bir şeyin kıvılcımını çıkardık.

We made compassion, equality and justice everyone's business

Merhamet, eşitlik ve adaleti herkesin iş yaptık

and made it everyone's business to stand shoulder to shoulder together

ve korku ve nefretle savaşmak için omuz omuza durmayı

fighting fear and hate.

herkesin işi yaptık.

For little La Crosse, this was a very big crowd.

Küçük La Crosse için bu çok büyük bir kalabalıktı.

But perhaps even more importantly,

Ama belki daha da önemlisi,

it gave my family and others an unending sense of support and comfort

yalnız olmadığımız ve komşularımızın ve toplumumuzun

that we were not alone

bize karşı olmaktan çok yanımızda olması,

and that more of our neighbors and communities stood with us

aileme ve diğerlerine sonsuz bir destek

than against us.

ve rahatlık hissi verdi.

The lessons I've learned from these experiences are:

Bu deneyimlerden öğrendiğim dersler:

there are good people in every community,

Her toplulukta iyi insanlar var

and your community will stand shoulder to shoulder with you

ve bunu kendi işiniz yaparsanız topluluğunuz sizinle

if you make it your business.

omuz omuza duracak.

(In Yoruba) “Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ.”

(Yorubaca) “Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ.”

When you really connect with a community

Bir toplulukla gerçekten bağlantı kurduğunuzda

and are vulnerable in your quest for support and communion,

ve destek ve paylaşım arayışınızda savunmasız olduğunuzda

good people will come forth.

iyi insanlar ortaya çıkar.

And sometimes, all it takes is one spark to set things in motion.

Bazen, her şeyi harekete geçirmek için tek gereken kıvılcım olur.

This year, hate crimes remain high,

Bu yıl, nefret suçları hala yüksek

with latest FBI reports showing 70 percent of those crimes being motivated by race,

ve en son FBI raporları, bu suçların yüzde 70'inin ırk, etnik köken,

ethnicity, Islamophobia and anti-Semitism.

İslamofobi ve anti-Semitizmden kaynaklandığını gösteriyor.

And persistent discrimination, including the death of George Floyd,

George Floyd'un ölümü de dahil olmak üzere ısrarlı ayrımcılık,

shows that we have a lot of work to do in society.

toplumda yapacak çok işimiz olduğunu gösteriyor.

I mean, this is not one person's, group's or organization's problem

Demek istediğim, bu tek bir kişinin, grubun veya örgütün sorunu değil,

but all of our problems.

hepimizin sorunu.

We all have goodness in our hearts,

Hepimizin kalbinde iyilik var,

so let's not sit on the sidelines.

o yüzden kenarda oturmayalım.

(In Yoruba) “Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ.”

(Yorubaca) “Ènìyàn kan lon bímọ, gbogbo ayé lon tọ́ ọmọ.”

All of our children deserve protection and help.

Tüm çocuklarımız korunmayı ve yardımı hak ediyor.

And staying silent does not make things better.

Sessiz kalmak işleri daha iyi hale getirmez.

So let's make our community and world a better place

Öyleyse ayrımcılığa ve nefrete karşı durmayı

by making standing up to discrimination and hate

herkesin işi yaparak topluluğumuzu ve dünyamızı

everyone's business.

daha iyi bir yer haline getirelim.