María Teresa Kumar: How the new generation of Latinx voters could change US elections | TED

Translator: Minh Thư La Reviewer: Ai Van Tran

María Teresa Kumar: Bầu cử 2020 là vấn đề đặc biệt cần được xem trọng.

Hiện giờ, chỉ hơn một tuần nữa,

những người thăm dò dư luận nhận sai về mình

cử tri phe Đảng Dân chủ thấp thỏm ăn mừng.

María Teresa Kumar: Much has been made of the 2020 US election.

còn những người ủng hộ Đảng Cộng hòa đang cực kỳ phẫn nộ,

Right now, just over a week later,

các luật sư bận rộn hơn bao giờ hết,

pollsters are issuing mea culpas,

Ban kiểm phiếu vẫn đang nỗ lực làm việc,

Democrats are tentatively celebrating,

các nhà nhân khẩu học đang cố vắt óc hiểu cho bằng được

Republicans are blowing their collective tops,

ai bỏ phiếu, cho ai, ở đâu và tại sao.

lawyers are busier than ever,

ballot-counters are still hard at it,

Lá phiếu của người Mỹ gốc La tinh cũng trở thành tâm điểm,

and demographers are desperately trying to understand

thứ tôi có đôi chút hiểu biết,

who voted, for whom, where and why.

và đã dày công nghiên cứu hơn 16 năm qua.

Much has been said of the Latino vote in this election,

Đây là quần thể người phát triển nhanh nhất,

which is something I know a little bit about,

với lượng cử tri đăng ký bỏ phiếu đông khủng khiếp ở Hoa Kỳ.

having been working obsessively over it for the last 16 years.

Cứ 30 giây lại có một thiếu niên La tinh bước sang tuổi 18.

Latinos are the fastest-growing demographic,

Độ tuổi phổ biến ở người Mỹ da trắng là 58

with the largest voter registration cap in America.

trong khi người Mỹ gốc La tinh là 11.

A Latino youth turns 18 every 30 seconds.

Bạn không nghe lầm đâu.

Và chính những cử tri này

While the mode for whites in America is 58,

và thế hệ trẻ đặt chân đến Mỹ vì gia đình họ nhập cư sang đây

the mode for Latinx is 11 years old.

là nguyên nhân hàng đầu cho một sự thay đổi táo bạo.

You heard that right.

Ước tính khoảng 73% người La tinh bầu cho Biden.

And it's these new voters

and the youth who are translating America for their immigrant families

Là một phần của thế hệ lớn mạnh nhất toàn cầu,

who are leading the charge for audacious change.

họ là đại diện cho những ai

tìm kiếm sự can thiệp về công bằng khí hậu

An estimated 73 percent of Latinx youth voted for Biden.

công lý chủng tộc

và bình đẳng giới.

As members of the largest generation globally,

Những tin tức hiện nay ở Mỹ và trên khắp thế giới

these Latino youth mirror their peers,

seeking intervention for climate equity,

đề cập đến nhu cầu cấp thiếp lập lại cách thức ta quản lý đất nước thế kỷ 21

racial justice

and gender parity.

vì một thế giới đáng sống

What we're hearing right now in America and around the globe

bình đẳng và công bằng.

is a demand for a massive reset on how we will govern in the 21st century

Quá nhiều sinh viên không thể chi trả các học phí

ở Mỹ,

gia đình họ chịu ảnh hưởng từ đại dịch,

for a world that is livable,

equitable and just.

thất nghiệp, tử vong, mất nhà mất cửa.

Too many young people are drowning in student debt

dù thế, năm 2020, họ đi bỏ phiếu vì một nước Mỹ đáng tin cậy.

here in America,

their families have been ravaged by the pandemic,

who have lost jobs, lives and housing,

Nhiều người cho rằng năm 1914, thời điểm trước Đệ nhất Thế chiến,

and still, in 2020, they showed up for an America to believe in.

định hình thế kỷ 20 ở Mỹ.

Nghĩa là Chính sách kinh tế mới đã tăng gấp đôi dân số

Many say that 1914, the eve of World War I,

với công cuộc xây dựng quốc gia, hỗ trợ tầng lớp trung lưu

defined the 20th century in America.

thông qua công trình công cộng, giáo dục và tài trợ cho họa sĩ và nhạc sĩ,

That meant FDR's New Deal that doubled down on its citizens

xây dựng đường xá để tạo công ăn việc làm và tài trợ kế hoạch phát triển khoa học

by nation-building,

offering pathways to the middle class

through public works, education and sponsoring artists and musicians,

cho phép một người đàn ông gần 40 năm sau

nhìn lên Mặt trăng và bảo anh ta muốn đến đó.

building roads to provide jobs and sponsoring science-driven blueprints

Và chúng ta làm điều đó ít cần công nghệ hơn điện thoại thông minh cho bài nói này.

that allowed a man almost 40 years later

to look up at the Moon and say that he wanted to go there.

Vì thế tôi hy vọng thế kỷ 21

sẽ in sâu trong ký ức của mọi người vào thời điểm tháng 2 năm 2020,

And we did that with less technology than the smartphone feeding this talk.

không chỉ bởi đấy là khi dịch Covid hoành hành

và từ đó ta có thể thấy rõ sự chênh lệch kinh tế xã hội và chủng tộc sâu sắc.

So my hope is that the 21st century

will be remembered as starting February 2020,

gây không ít tổn thất,

not because that was when COVID ravaged us

đó còn là lúc người dân Mỹ bỏ phiếu cho vị Tổng thống tương lai

and in doing so, exposed the real, deep socioeconomic and racial disparities

mà họ tin rằng sẽ giải quyết hiện tượng thời tiết cực đoan,

khẳng định quyền được chăm sóc sức khỏe, rằng bất bình đẳng chủng tộc chia rẽ ta.

that ail us,

but because that was when Americans cast a ballot for the future

Chúng ta có cơ hội tìm thấy một tiền lệ thiết lập bởi Thế hệ vĩ đại nhất

that believes in addressing the climate crisis,

that health care is a right,

và đình hình một thế kỷ bình đẳng và bền vững.

that racial inequities hinder us all.

We have a window to meet the precedent set by the Greatest Generation

Tôi thuộc tuýp người ưa thích hành động.

Tôi hy vọng bạn sẽ cùng tôi định hướng sự thay đổi táo bạo này.

and define our century

as one that is equitable and sustained.

Bianca DeJesus: María Teresa, cảm ơn những nỗ lực trên của cô.

I, for one, am excited to get to work.

MTK: Xin cảm ơn, Bianca. Vì đã mời tôi đến buổi trò chuyện này.

I hope you'll join me to usher in this audacious change together.

BD: Vinh dự của tôi.

Bianca DeJesus: María Teresa, thank you so much for that.

Thế thì, một vài nhà bình luận dường như nhầm lẫn

rằng tại một số bang nhất định,

MTK: Thank you, Bianca. Thank you for this conversation.

Đảng Cộng hòa giành được lượng phiếu đáng kể của cử tri La tinh.

BD: It is an honor.

So, some commentators seem to be confounded

Tất nhiên rồi, thật vô lý khi hình dung rằng nhân khẩu học là một khối,

that in certain places,

Republicans received meaningful numbers of Latinx votes.

và có quá nhiều sự khác biệt bên trong cộng đồng của chúng ta.

Of course, it's kind of silly to imagine that any demographic is a monolith,

Thế nên câu trả lời phù hợp nhất khi nói đến tính không đồng nhất

trong cộng đồng La tinh, và thực sự, bất kì cộng đồng nào khác là gì?

and within our community, there are so many differences.

So what is the most productive way to think about heterogeneity

MTK: Nếu các quan chức không được bầu bởi lá phiếu cử tri

within the Latinx, and really, within any community?

bàn về cộng động của chúng ta, đặc biệt là một cộng đồng mới,

với những công dân đủ tuổi bầu cử, tương đối mới lạ với quá trình dân chủ,

MTK: If we don't have public elected officials

người nào đó sẽ khai thác lỗ hỏng ấy.

talking to our community, especially a new community,

Nhưng tôi có thể chia sẻ với cô rằng

that is coming of age,

Có một điều hiển nhiên về tổ chức Voto Latino

that is relatively new to the democratic process,

là những ngưởi trẻ vì gia đình mà sang Mỹ định cư.

someone else will fill that vacuum.

Họ phải bảo vệ người thân của mình,

But I can share with you

one of the things that we knew at Voto Latino

và điều này không chỉ xảy ra ở bang Arizona,

was that young Latinos are navigating America for their families.

mà còn Nevada, cũng như Pennsylvania,

Those youth turned up to protect their families,

chúng ta chứng kiến nó ở Gerogia và cả Bắc Carolina.

and it was not just in Arizona,

Nếu bạn mong muốn một nước Mỹ thống nhất,

but we also saw it Nevada, we also saw it in Pennsylvania,

bạn phải đấu tranh cho bầu cử,

we saw it in Georgia and in North Carolina.

và căn bản đó là thứ ta mong muốn diễn ra hiện nay.

Song khi trò chuyện với họ,

And if you want to have an inclusive America,

họ cho hay việc họ bỏ phiếu không đều là do vấn đề biến đổi khí hậu,

you have to fight for the vote,

họ muốn được chăm sóc sức khỏe,

and that is basically what we need to see right now.

cũng như bất bình đẳng chủng tộc.

But when we talk to young people,

they voted disproportionately because they wanted climate change,

Khi George Floyd bị sát hại không thương tiếc,

những công dân La tinh sát cánh cùng cộng đồng người Mỹ gốc Phi

they wanted access to health care,

and they wanted to talk about the real racial inequities.

bởi họ nhận thấy có điều gì đó

tổn hại đến sự tồn tại của người Mỹ

When George Floyd sadly was murdered tragically,

và chúng ta nên giải quyết nó nếu muốn đất nước đi lên.

Latinos were side by side with the African American community

BD: Chắc chắn rồi.

because we recognize that that is something

Vậy cô có đưa ra bằng chứng nào cho thấy sự khác biệt

that truly plagues our American existence

liên quan đến thế hệ cử tri La tinh đầu tiên và thứ hai,

and that we have to address it if we want to move forward.

và quá trình đồng hóa diễn ra như thế nào khi nói đến xu hướng bầu cử lâu dài?

BD: Absolutely.

So do you see evidence that patterns change

regarding first- and second- generation Latinx voters,

MTK: Một câu hỏi hay.

Vậy với Voto Lation,

and how does assimilation play out

thật khó tin vào sự đồng hóa. Đúng chứ?

in terms of long-term voting trends?

Thứ ta cần là làm là phát triển nền văn hóa Mỹ.

MTK: That's interesting.

Giống việc ăn mừng ngày Thánh Patricio,

So at Voto Latino,

chúng ta muốn ghi nhớ cội nguồn của mình

we don't believe that there's an assimilation. Right?

thấy được tầm quan trọng của sự giàu mạnh ấy.

What we want is an enhancement of American culture.

Chúng ta đang trong một thời khắc có một không hai ở Mỹ,

Just like we celebrate St. Patrick's Day,

nơi có dân cư phong phú nhất thế giới,

we want to be able to celebrate our roots

and recognize the importance of that richness.

We are in a very unique moment in America,

một trong số đấy có thể tranh biện vì sao vài người không muốn ta thành công,

where we have the most diverse population in the world,

chính do vốn nhân lực,

tầm nhìn,

năng lực vượt qua khó khăn

and one can argue that that is why some people don't want us to succeed,

và sự đa dạng

là hành trang của ta cho thế kỷ 21.

Và vì thế khi bàn về sự khác biệt trong cộng đồng La tinh nói riêng

because it's our human capital,

our vision,

our ability to move forward

và nước Mỹ nói chung

and our diversity

mang lại sự thịnh vượng cho đất nước chúng ta

that prepares us for this century.

với trí tưởng tượng ta có

And so when we talk about the differences in the Latino community,

năng lực điều hành doanh nghiệp,

it's also the differences in America

phải được tận dụng và rèn giũa nó một cách khôn ngoan.

that makes us so much richer

Vài người bảo gót chân Achille của ta là vấn đề chủng tộc.

with our imagination,

with our ability to have entrepreneurship,

and we have to use that and harness it for good.

Tôi thực sự tin rằng chính sự đa dạng chủng tộc và văn hóa

Some people will say race is what is our Achilles' heel.

mới là sự chuẩn bị cần thiết để đương đầu với thế kỷ 21

I actually believe that it's the diversity of our races and our cultures

vốn là việc giữa các quốc gia.

Hơn nữa chúng ta cần tận dụng cái hay của sự đa dạng ấy,

that actually prepares us to battle the 21st century

hành trang giúp ta định hình thế kỷ 21.

that it's already interglobal.

BD: Ồ. Tuyệt vời. Điều cô nói thật tuyệt và tôi vô cùng tán thành.

And the more that we harness that beauty of that diversity,

that is what prepares us to compete and define the 21st century.

Vậy làm sao chúng ta thuyết phục các cử tri đầu tiên nhắc lại cho kế hệ kế tiếp

BD: Wow. Yeah. I think that's beautiful and totally agree.

ai tham gia bầu cử trong tương lai

và không chỉ bầu cử Tổng thống

So how can we make first-time voters repeat voters

mà còn cả chính quyền địa phương?

MTK: Rõ ràng chúng ta đang chứng kiến

who are engaged in future elections

ngày một nhiều ứng viên trẻ tham gia tranh cử,

and not just for presidential elections

cũng như bắt đầu chiến dịch tranh cử,

but for local government as well?

họ nhận thấy chính quyền địa phương mới có nhiều ảnh hưởng nhất,

MTK: One of the things that we are seeing

ít ra là ở Mỹ.

is that we're seeing more young people run for office,

Vậy nếu như bạn muốn cải cách chủng tộc

and the more people start running for office,

trong hệ thống tư pháp,

they realize that local government is what makes the most impact,

hãy bầu cho Ủy viên công tố quận,

at least here in America.

hội viên hội đồng thành phố.

So if you want, for example, some racial reform

Nếu bạn cho rằng có sự chênh lệch trong hệ thống giáo dục,

in your judicial system,

hãy làm thành viên ban giám hiệu. Đó là một ví dụ.

vote for your district attorney,

Thế nhưng một vấn đề khác đặt ra cho các chính trị gia

vote for your city councilman.

If you think that there's disparities in our education system,

là việc thanh niên Mỹ hết lòng với việc bỏ phiếu.

run for your school board.

So that's one.

Còn người trẻ La tinh, nhìn chung, đa phần bầu cho ứng viên ưa thích của mình,

But the other thing to send very clearly to politicians

is that when young --

tuy nhiên, họ làm vậy vì muốn đặt cược rằng cuộc đời của mình sẽ thay đổi,

Americans voted their heart out.

Young Latinos, youth in general,

bởi 4 năm vừa qua thật sự rất hỗn loạn.

outvoted the people before them,

Và nếu ứng viên được lựa chọn

but they're voting on making a bet that their life will change,

không thể giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu,

because the last four years could not have been rockier.

công bằng chủng tộc và bình đẳng giới

And if the folks that are elected

cũng như chăm sóc sức khỏe,

Họ sẽ phải đối mặt với nguy cơ không thể tái đắc cử vào năm 2024

don't meet the challenges of addressing climate change,

addressing racial equity and gender parity

chúng ta cần mọi người sẵn sàng.

and health care for all,

Và chúng ta với tư cách là công dân

they run the risk of not having those people vote again in 2024,

có nghĩa vụ phải đảm bảo khuyến khích ứng viên mình bỏ phiếu

đưa ra những quyết định đúng đắn,

and we need everybody on deck.

nghĩa là họ phải tiếp tục biểu tình,

And so our job as citizens

kêu gọi thành viên Quốc hội, viết thư bày tỏ nguyện vọng

is to ensure that we give the people that we just voted into office

và tự mình tham gia tranh cử.

the courage to do the right thing,

and that means to continue the rallies,

Có một câu hỏi liên quan đến chủ đề phụ nữ của TED năm nay,

continue calling our members of Congress, writing those letters

“Lòng can đảm”,

and running for office ourselves.

Tôi nghĩ đúng thật là

có nhiều nỗi sợ hiện diện bên trong cộng đồng La tinh

BD: So one question that speaks to the theme of this year's TED Women,

vài năm qua.

Điều đó bắt đầu thay đổi ra sao?

"Fearless,"

I think it's accurate to say

that there's been a lot of fear within the Latinx community

MTK: Xin chia sẻ với cô rằng,

ngày tiếp theo sau khi Donald Trump đắc cử,

over the last few years.

How does that begin to change now?

những cơn ác mộng kinh khủng nhất đã trở thành hiện thực.

Chia cắt gia đình nhập cư trái phép,

MTK: I will share with you,

một trong những việc tàn nhẫn nhất trong lịch sử nước Mỹ

the day after Donald Trump was elected,

lại ám ảnh chúng ta,

all of our worst nightmares came to fruition.

bởi ta từng làm vậy trước đó,

nó khiến mọi người sống trong sợ hãi.

We saw family separation,

one of the cruelest forms of our nation's history

Và tiếp sau tuyên bố của Joe Biden vào ngày thứ Bảy vừa qua,

came back to haunt us,

because we've done it before,

tôi có thể khẳng định rằng có một tập thể--

and everyone lived in fear.

And the day after Joe Biden's declaration on Saturday,

chúng ta đã chờ đợi quá lâu,

một sự giải phóng chung cho không chỉ một tương lai bình ổn của chúng ta

I can tell that there was a collective --

mà những người Mỹ đứng lên liên minh đấu tranh

we've been holding our breath for so long,

there was a collective release of not only that are we going to be OK

vào bảo “Không còn ai nữa đâu.”

Tôi như được tiếp thêm hi vong,

but that fellow Americans stood up

đây là một tập thể người Mỹ

as allies

tham gia bầu cử nhiệt thành,

and said, "Not one more."

bởi ta thấy được tương lai đất nước mà mọi người hằng mong

And so that is what gives me hope,

nằm ở niềm tin vào nền dân chủ,

is that this was a collective America

chuyển giao quyền lực,

who outvoted their hearts out,

người giành đa số phiếu sẽ thắng và Đại cử tri đoàn đứng về phía chúng ta,

because we see that in our celebration of our country's future

is believing in democracy,

và hơn hết,

những vấn đề mà Trump lợi dụng để tiếp tục ở lại Nhà Trắng

believing in a transition of power,

believing that the most votes won and the electoral college was on our side,

thêm một nhiệm kỳ

dựa trên vấn đề chủng tộc

and more importantly,

sự phân biệt đối xử với người dân và phụ nữ một cách nhẫn tâm,

that these issues that Trump tried to ascend his presidency

for the second time

khiến họ không thể chịu đựng nữa.

that were based on racism,

Chính vì thế mà chúng ta phải tái thiết

that were based on the callousness of treating people and women differently,

nhưng không vì chiếc ghế Tổng thống của Donald Trump.

Nếu có chuyện gì, tôi nghĩ ông ta không bị ảnh hưởng gì mấy.

that they were not going to withstand.

And so we do have to rebuild,

Chúng ta cần phải tái thiết dựa trên, theo tôi là, 20 năm trước.

but we have to rebuild not because of the four years of Donald Trump.

If anything, I think he just exposed a lot of our fractures.

Song, thật tuyệt là các cử tri có mặt ở đây vì điều đó.

và những người trẻ cũng vậy.

We have to rebuild based on the last, I would say, 20 years.

Không cần buộc một thanh niên phải hình dung

ta đang gặp khó do vấn đề khí hậu.

But the great thing is that the voters are here for it,

Họ biết rõ.

Thách thức lớn nhất là biến đổi văn hóa, nhưng vẫn còn đấy các thế hệ mai sau,

and young people are here for it.

I don't have to change a young person's mind

bởi họ ở đây và họ sẽ hiểu.

that we are in a climate crisis.

BD: (Thở dài). Thật tốt quá.

They get it.

Cultural change is the hardest to do,

Thế thì, bản thân cô đã từng e ngại việc thẳng thắn chia sẻ ý kiến.

but we have generations there with us,

because they're there and they get it.

Động lực nào khiến cô thay đổi?

BD: (Exhales) That's a relief.

So, you yourself have been fearlessly outspoken.

Quả thực--Tôi không rõ đây là nỗi sợ hay không--

Tôi tuyệt tin vào nước Mỹ,

What drives you forward personally?

và cả mỗi người trong số chúng ta,

cũng như khi trong thời điểm hiện tại,

MTK: I deeply -- I don't know if I've been fearless --

không gì khiến ta lùi bước cả.

Và ý tôi là, chúng ta

I deeply believe in our country,

and I deeply believe in us,

thuộc thế hệ con cháu, thật khó

and I deeply believe that when we are present,

để tái hình dung đất nước,

there's nothing we can't do.

cơ cấu hệ thống chính quyền,

And when I say that, we ...

và rất nhiều người--

cô biết đấy-con tôi đứa 6 tuổi, đứa lên 8,

As a generation, we will not have an opportunity

15 năm sau liệu có đứa nào hỏi, “Mẹ đã làm những gì?”

to reimagine what our country looks like,

our systems of governments look like,

Tất cả những gì tôi muốn nói là tôi sẽ cùng những người Mỹ

and there will be people --

you know, my children are six and eight,

gầy dựng, hình dung lại một tương lai tươi sáng hơn.

who will ask me 15 years from now, "What did you do?"

Nước Mỹ luôn là miền đất hứa để khởi nghiệp,

And I want to say that I was alongside allies and the American people

cho những ý tưởng và sự sáng tạo,

và điểm khởi đầu sẽ rất hoàn hảo

to rebuild better

and to reimagine better.

khi nhiều người Mỹ đồng lòng cùng chúng ta.

And we have always been a country of entrepreneurship,

BD: Dĩ nhiên rồi.

Cám ơn cô rất nhiều, María Teresa.

design and imagination,

MTK: Cảm ơn.

and what a perfect place to start

when the majority of Americans are with us.

BD: Absolutely.

Well, thank you so, so much, María Teresa.

MTK: Thank you.