A Food System That Fights Climate Change — Instead of Causing It | Gonzalo Muñoz | TED

Translator: Cam Van Reviewer: Giao Nguyen

So when we speak about climate negotiations,

Do vậy, khi ta nói về các cuộc đàm phán khí hậu,

intergovernmental processes,

các quá trình liên chính phủ,

we always think that the people working there are, of course, diplomats,

ta luôn nghĩ rằng những người làm ở đó, dĩ nhiên, là nhà ngoại giao,

ministers, politicians, right?

bộ trưởng, chính trị gia, phải không?

Well, last year, I was asked by the United Arab Emirates,

Chà, năm ngoái, tôi đã được yêu bởi Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất,

the country that was in charge of the climate negotiations,

quốc gia phụ trách các cuộc đàm phán khí hậu

to help deliver a significant progress

giúp mang lại một tiến bộ đáng kể

in the connection between food and climate.

trong mối liên hệ giữa thực phẩm và khí hậu.

My name is Gonzalo Muñoz, I'm a farmer from Chile,

Tôi là Gonzalo Muñoz, tôi là nông dân đến từ Chile,

and definitely, it's a pleasure to be with all of you here today.

và chắc chắn, tôi rất vui được ở bên tất cả các bạn ở đây hôm nay.

So back in the farm,

Vậy, trở lại trang trại,

I've been dealing with water scarcity for the last 15 years.

tôi đã đối phó với tình trạngthiếu nước trong 15 năm qua.

We've seen firsthand how much climate change is affecting

Chúng ta đã tận mắt chứng kiến biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng

and reducing our capacity to produce,

và làm giảm khả năng sản xuất thế nào

as well as how much our conventional practices

cũng như các thực tiễn quy ước của chúng ta

are contributing to the problem.

đang góp phần cho vấn đề thế nào.

That, of course, inspired us to innovate.

Nó, dĩ nhiên, đã truyền cảm hứng cho chúng tôi đổi mới

So, for example,

Vì vậy, ví dụ,

producing the best 2023 Chilean Syrah with only one liter of water,

sản xuất Syrah Chile 2023 tốt nhất chỉ với một lít nước,

instead of an average of 240 liters

thay vì trung bình 240 lít

as a normal practice in the region where we are.

như một thông lệ bình thường ở khu vực chúng ta ở.

I also got very much involved in the global promotion of circular economy,

Tôi cũng tham gia rất nhiều vào thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn toàn cầu

as well as with certification standards

như với các tiêu chuẩn chứng nhận

for companies that meet

cho các công ty đáp ứng

the highest performance and social and environmental practices,

hiệu suất cao nhất và thực tế xã hội và môi trường,

so-called B Corps.

được gọi là B Corps.

Probably because of that, in 2019,

Có lẽ vì điều đó, vào năm 2019,

the Chilean government invited me

chính phủ Chile đã mời tôi

to serve as the United Nations High-Level Climate Action Champion.

là với tư cách là Nhà vô địch Hành động Khí hậu Cấp cao của LHQ

And in that role, I had to mobilize all non-state actors.

Và trong vai trò đó, tôi đã phải huy động tất cả các chủ phi nhà nước.

Of course, companies like mine,

Tất nhiên, các công ty như tôi,

but as well as cities, some national governments,

nhưng cũng như các thành phố, một số chính phủ quốc gia,

financial institutions, civil society,

các tổ chức tài chính, xã hội dân sự,

anyone that can deliver concrete action on the ground,

bất kỳ ai có thể thực hiện hành động cụ thể trên thực địa,

and through that, push for governments,

và thông qua đó, thúc đẩy các chính phủ,

for them also to take bolder action on climate.

để họ cũng có hành động táo bạo hơn về khí hậu.

But there, I noticed that there was something missing.

Nhưng ở đó, tôi nhận thấy rằng có một cái gì đó còn thiếu.

The broader food system, from the way we produce, distribute, consume,

Hệ thống thực phẩm rộng lớn hơn, từ cách chúng ta sản xuất, phân phối, tiêu thụ,

even the way we're wasting our food,

thậm chí là cách chúng ta lãng phí thực phẩm,

has a huge impact in the climate crisis.

có tác động rất lớn trong cuộc khủng hoảng khí hậu.

As you all probably know,

Như tất cả bạn có thể biết,

food and agriculture are really complex topics.

thức ăn và nông nghiệp là đề tài phức tạp.

I bet we won't find two people in this room

Tôi cá là ta sẽ không thấy ai trong phòng

that have exactly the same understanding and relationship with food,

có sự hiểu biết và mối quan hệ hoàn toàn giống nhau với thực phẩm,

whether it's because of health reasons, or it can be because of ideology,

cho dù đó là vì lý do sức khỏe, hoặc có thể là vì ý thức hệ,

or religion, or culture, or even because of taste.

hoặc tôn giáo, hoặc văn hóa, hoặc thậm chí vì hương vị.

Well, same thing happens with countries.

Điều tương tự xảy ra với các quốc gia.

For some countries, the number one priority is food security,

Đối với một số quốc gia, ưu tiên số một là an ninh lương thực, trong

whereas some communities deeply rely on agricultural commodities like cotton,

khi một số cộng đồng phụ thuộc sâu sắc vào các mặt hàng nông nghiệp như bông

or beef or soy.

thịt bò hoặc đậu nành.

So part of the problem as well

Vì vậy, một phần của vấn đề cũng

is that the food system nowadays is not fit for purpose.

là hệ thống thực phẩm ngày nay không phù hợp với mục đích.

At this precise moment in history,

Vào thời điểm chính xác này trong lịch sử,

there are around 800 million of hungry people.

có khoảng 800 triệu người đói.

And at the same time, we're wasting and losing

Và đồng thời, chúng ta đang lãng phí và mất

about one-third of the food production.

khoảng một phần ba sản lượng lương thực.

Our food system is both causing climate change

Hệ thống lương thực của ta vừa gây ra biến đổi khí hậu

and being severely affected by the climate crisis.

vừa bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi cuộc khủng hoảng khí hậu.

Of course, it's also a system confronting many different challenges,

Tất nhiên, nó cũng là một hệ thống đối mặt với nhiều thách thức khác nhau,

like a pandemic, right?

như đại dịch, phải không?

Or conflicts, or disrupted supply chains or droughts,

Hoặc xung đột, hoặc gián đoạn chuỗi cung ứng hoặc hạn hán,

all types of shocks and stresses.

tất cả các loại cú sốc và căng thẳng.

So at this point, you can imagine

vậy, lúc này, bạn có thể nghĩ

that food and agriculture are really political topics, right?

rằng lương thực và nông nghiệp là chính trị, phải không?

And of course, we can no longer delay.

Và dĩ nhiên, ta không chậm trễ nữa.

So I have some news to share with all of you.

Vậy, tôi có tin tức để chia sẻ với các bạn.

In 2023,

Vào năm 2023,

led by the United Arab Emirates,

dẫn đầu bởi UAE

and with the help of so many brilliant people,

và với sự giúp đỡ của rất nhiều người xuất sắc,

some of whom are here in the room,

một số người trong số họ đang ở trong phòng,

we tried a new approach,

chúng tôi đã thử mộ tiếp cận mới,

and that means that we work

và có nghĩa là chúng tôi làm

with the UAE Food and Agriculture Declaration

với Tuyên bố Nông nghiệp và Lương thực UAE

to ensure the highest political recognition

để đảm bảo sự công nhận chính trị cao nhất

that food must move from being a source of pollution and degradation

rằng thực phẩm phải chuyển từ nguồn ô nhiễm và suy thoái

to become one of the most important tools for climate action,

để trở thành một trong những công cụ quan trọng nhất cho hành động khí hậu,

benefiting both people and the planet.

lmang lại ợi ích cho cả con người và hành tinh.

Well, have you any of you tried ever to agree with your neighbors

Chà, có ai trong số các bạn đã từng cố gắng đồng ý với hàng xóm của mình

on something like, whatever, paint the communal walls

về điều gì đó như, bất cứ điều gì, sơn các bức tường chung

and decide the color?

và quyết định màu sắc?

(Laughter)

(Cười)

Hard, right?

khó, phải không?

Well, try to agree on food and agriculture

Chà, thử nhất trí về thức ăn và nông nghiệp

with 200 countries.

với 200 quốc gia.

(Laughter)

(Cười)

Yeah, wish you luck.

Vâng, chúc bạn may mắn.

When we started this plan,

Khi chúng tôi bắt đầu kế hoạch này,

we set ourselves a goal of "Let's try to put together

chúng tôi đặt mục tiêu cho mình là “Hãy cố gắng tập hợp

100 heads of state signing the UAE Declaration.

100 nguyên thủ quốc gia kýTuyên bố UAE.

At the end, we not have only 100,

Cuối cùng, chúng ta không chỉ có 100,

but 159 heads of state signing the UAE Declaration on Food and Agriculture.

mà là 159 nguyên thủ quốc gia ký Tuyên bố của UAE về Lương thực và Nông nghiệp.

That and counting. That is absolutely --

Điều đó và đếm. Đó là hoàn toàn --

(Cheers and applause)

(Chúc mừng và vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn bạn.

That is massive, and honestly, absolutely unprecedented.

Điều đó là rất lớn, và thành thật mà nói, hoàn toàn chưa từng có.

How we did it and most importantly, how can we accelerate progress?

Ta đã làm nó thế nào và quan trọng nhất, làm thế nào ta có thể tăng tiến độ?

First, focus on people building the resilience of food producers, farmers,

Thứ nhất, tập trung vào người ta xây dựng sức bật của nhà sản xuất đồ ăn, nông dân,

fisherfolks, anyone that is producing our food,

ngư dân, bất kỳ ai đang sản xuất lương thực,

for those people to thrive despite the climate crisis and become real,

để những người đó phát triển bất chấp khủng hoảng khí hậu và trở thành

effective stewards of nature.

quản lý thực sự, hiệu quả của thiên nhiên.

Second, set a goal, but not prescribe how to get there.

Thứ hai, đặt mục tiêu, nhưng không quy định cách để đạt được.

Every country is facing different circumstances.

Mỗi nước đang đối mặt với hoàn cảnh khác nhau.

We have to respect that,

Ta phải tôn trọng nó,

and allow every country to design their pathway,

và cho phép mọi quốc gia thiết kế lộ trình của họ,

and of course, ask them to set precise goals and targets.

và tất nhiên, yêu cầu họ đặt ra các mục tiêu và mục tiêu chính xác.

Third, we need, of course,

Thứ ba, dĩ nhiên, Ta cần

to reflect on the diversity and complexity of food systems.

suy ngẫm về sự đa dạng và phức tạp của các hệ thống thực phẩm.

Every region has a different starting point.

Mỗi khu vực có một điểm khởi đầu khác nhau.

On the other side, during this process,

Mặt khác, trong quá trình này,

real economy actors started to discuss

các chủ thể kinh tế thực sự bắt đầu thảo luận

what a food system non-state actors called to action could look like.

hệ thống lương thực nhân tố phi nhà nước được kêu gọi hành động trông như thế nào.

So with the leadership of the high-level champions,

Vì vậy, với sự lãnh đạo của các nhà vô địch cấp cao,

and building on several experiences that happened before,

và dựa trên một số kinh nghiệm đã xảy ra trước đó,

we started to get a very careful consultation process,

chúng tôi bắt đầu có một quá trình tham vấn rất cẩn thận,

with many stakeholders from all around the world,

với nhiều bên liên quan từ khắp nơi trên thế giới,

from smallholder farmers to big, multinational corporations on food,

từ nông dân nhỏ đến các tập đoàn lớn, đa quốc gia về thực phẩm,

from Indigenous communities to commercial banks,

từ cộng đồng bản địa đến ngân hàng thương mại,

to concretely have a common vision

để cụ thể có một tầm nhìn chung

and a set of ten priority goals to ensure climate action.

và một tập hợp mười mục tiêu ưu tiên để đảm bảo hành động khí hậu.

Amazingly, more than 1,000 groups of non-state actors

Thật đáng ngạc nhiên, hơn 1.000 nhóm các tổ chức phi nhà nước

endorsed the call to action,

đồng ý lời kêu gọi hành động,

and with more and more endorsing every day,

và ngày càng có nhiều sự tán thành mỗi ngày,

as we continue rallying them towards the next cycle of negotiations.

khi chúng ta tiếp tục tập hợp họ hướng tới chu kỳ đàm phán tiếp theo.

So suddenly, we were in front

Vì vậy, đột nhiên, chúng tôi đứng trước

of what we can call, potentially, an ambition loop.

cái mà chúng tôi có thể gọi là một vòng lặp tham vọng.

It's a positive, virtuous loop between states and non-state actors.

Đó là một vòng lặp tích cực, đạo đức giữa các nước và tổ chức phi nhà nước.

When countries strongly agree on something,

Khi các quốc gia đồng ý mạnh mẽ về điều gì đó,

they send a message to the real economy,

họ gửi một thông điệp đến nền kinh tế thực,

where some non-state actors immediately react by raising the bar,

nơi một số tác nhân phi nhà nước ngay phản ứng bằng cách tăng tiêu chuẩn,

with concrete examples.

với các ví dụ cụ thể.

That act of leadership, proving that it can be done,

Hành động lãnh đạo đó, chứng minh rằng nó có thể được thực hiện,

immediately sends back the message to the politicians,

ngay lập tức gửi lại thông điệp đến các chính trị gia,

encouraging them for also raising the bar through policymaking.

khuyến khích họ cũng nâng cao tiêu chuẩn qua hoạch định chính sách.

That's what we triggered in the run up and during the negotiations in Dubai.

Đó là điều chúng tabđã tạo quá trình chạy và trong các cuộc đàm phán ở Dubai.

So now, we have these two pledges.

Vậy, bây giờ, chúng tôi có hai cam kết

It's great, but it's not enough. We know that.

Thật tuyệt, nhưng nó không đủ. Chúng tôi biết điều đó.

And many of us, many here in the room and myself,

Và nhiều người chúng ta,i ở đây trong phòng và tôi,

have a mission to continue to mobilize action

có sứ mệnh tiếp tục huy động hành động

as we envision this next cycle of negotiations towards 2025,

khi chúng ta hình dung chu kỳ đàm phán tiếp theo hướng tới năm 2025,

in Brazil and beyond.

ở Brazil và hơn thế nữa.

There will be many, many things that are needed, right?

Sẽ có rất nhiều, rất nhiều thứ cần thiết, phải không?

But let me refer to a few of them that come to my mind as critical.

Nhưng hãy để tôi đề cập đến một vài trong số họ xuất hiện trong đầu tôi là phê phán.

First, we have to stop damaging nature.

Đầu tiên, chúng ta phải ngừng phá hoại thiên nhiên.

Our food system depends and relies on functional and healthy ecosystems

Hệ thống lương thực phụ thuộc và dựa vào các hệ sinh thái và chức năng

and resources.

và tài nguyên

Second, we need to scale all forms of finance

Thứ hai, chúng ta cần mở rộng tất cả các hình thức tài chính

for the transition towards a sustainable food system,

để chuyển đổi sang một hệ thống lương thực bền vững,

but at the same time for innovating,

nhưng đồng thời để đổi mới,

changing the incentives,

thay đổi các ưu đãi,

and at the same time, for securing a just transition for everyone.

và đồng thời đảm bảo chuyển đổi công bằng cho tất cả mọi người.

We also need to develop

Chúng ta cũng cần phát triển

all types of metrics, goals and targets

tất cả các loại chỉ số, mục đích và mục tiêu

for countries to own them

để các quốc gia sở hữu chúng

so we can also hold governments to account when we measure progress.

Nên, ta cũng có thể buộc các chính phủ có trách nhiệm khi chúng ta đo sự tiến bộ

Of course, we will need much more than that, but just with that,

Tất nhiên, chúng ta sẽ cần nhiều hơn thế, nhưng chỉ với điều đó,

we can start envisioning the start of this new ambition loop,

Tta có thể bắt đầu hình dung khởi đầu của vòng tham vọng mới này,

just like we had in the previous decades, with renewable energy.

giống như chúng ta đã có trong những thập kỷ trước, với năng lượng tái tạo.

And of course, I have my ambition loop in my farm, too.

Và tất nhiên, tôi cũng có vòng tham vọng trong trang trại của mình

We will continue working on innovating on practices

Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc để đổi mới các thực hành

for reducing the need of water,

để giảm nhu cầu nước,

we will continue working on regeneration,

Ta sẽ tiếp tục làm việc để tái tạo,

with endangered species.

với các loài nguy cơ tuyệt chủng.

We will continue using renewable energy.

Chúng tôi sẽ tiếp tục sử dụng năng lượng tái tạo.

And let's imagine what happens when those practices are packed,

Và hãy tưởng tượng điều gì xảy ra khi những hoạt động đó đóng gói,

and therefore scaled up to the size of a country like Chile,

và do đó mở rộng quy mô của một quốc gia như Chile,

and you have more and more farmers, more and more businesses,

và bạn có càng nhiều nông dân, càng nhiều doanh nghiệp,

more and more value chains adopting those practices.

ngày càng nhiều chuỗi giá trị áp dụng các phương pháp đó.

All of a sudden,

Đột nhiên,

we can have a global food system that is fit for purpose,

chúng ta có thể có một hệ thống lương thực toàn cầu phù hợp với mục đích,

nourishing everyone while restoring the earth.

nuôi dưỡng mọi người trong khi khôi phục trái đất.

That's the ambition loop I want to see.

Đó là vòng tham vọng mà tôi muốn thấy.

Muchas gracias.

Cảm ơn bạn rất nhiều.

(Cheers and applause)

(Chúc mừng và vỗ tay)