Is Parenting Advice Leading to More Anxious Kids? | Mathilde H. Ross | TED

Translator: Linh Ha Reviewer: Nguyễn Thị Ngọc Trân CTU

It's not that there's anything wrong with parenting books, per se.

Sách hướng dẫn nuôi dạy con cái không có gì sai cả.

It's just that they can be risky when they fall into the wrong hands.

Vấn đề là chúng có thể trở nên nguy hiểm khi rơi vào nhầm tay kẻ xấu.

And when I say wrong hands, I mean parents.

Và khi tôi nói “nhầm tay” ở đây, tôi đang ám chỉ các bậc phụ huynh đấy!

(Laughter)

(Cười)

Specifically conscientious and dutiful parents,

Đặc biệt là những cha mẹ tận tâm và có trách nhiệm,

which is most parents.

mà thực ra, đó là phần lớn các bậc phụ huynh đấy.

Here's the problem.

Nhưng rắc rối bắt đầu từ đây.

If you're a parent, you're probably just fine the way you are.

Nếu bạn là cha mẹ, có lẽ bạn vẫn ổn theo cách của bạn.

All you need to hear is: you've got this.

Tất cả những gì bạn cần nghe chỉ là: “Bạn làm được mà“.

But everywhere you turn,

Nhưng đi đến đâu, bạn cũng sẽ thấy các chuyên gia nói làm cha mẹ phức tạp ra sao.

experts tell you how complicated parenting has become.

You should follow their advice on everything

Họ khuyên bạn phải làm đúng theo lời họ, từ việc ru con ngủ,

from putting your child to sleep

to feeding them to playing with them,

cho con ăn, đến cả cách chơi với con,

even though humans have somehow been doing this for millennia.

dù cho con người đã làm điều đó trong nhiều thiên niên kỷ.

Parenting books run the risk of turning conscientious and dutiful parents

Sách nuôi dạy con cái có nguy cơ biến các bậc cha mẹ tận tâm và có trách nhiệm

into anxious and obsessive parents.

trở thành những bậc cha mẹ luôn bất an và ám ảnh từng chi tiết.

What do I mean?

Tôi muốn nói gì ở đây?

I'm a psychiatrist, and I have worked at Boston University's counseling center

Tôi là một bác sĩ tâm lý và tôi từng làm tại trung tâm tư vấn của Đại học Boston

for nearly two decades.

trong gần hai thập kỷ.

There's been a lot of hand-wringing about increasing anxiety among kids

Đã có nhiều tranh cãi về sự lo âu ngày càng tăng ở trẻ em khoảng thập kỷ qua.

over the past decade or so.

Experts have been lining up to explain why.

Các chuyên gia thì lần lượt giải thích. Do điện thoại di động hoặc mạng xã hội,

It's cell phones or social media,

or maybe an overreliance on therapy?

hoặc do quá phụ thuộc vào trị liệu tâm lý? Có lẽ.

Maybe.

But what if there's a reason hiding in plain sight?

Nhưng nếu có một nguyên nhân ở ngay trước mắt mà ta cứ lờ đi thì sao?

What about parenting trends?

Còn các xu hướng nuôi dạy con thì sao? Các chuyên gia kia làm cha mẹ hoang mang.

The experts have got parents tied up in knots.

So much so that the aftermath trickles into my office.

Trầm trọng đến mức tôi thấy rõ ràng hệ quả trong chính công việc hàng ngày của mình.

Here's what I mean.

Đây là ý tôi muốn nói.

Students tell me about parents monitoring their location on their cell phone

Nhiều học sinh kể rằng cha mẹ giám sát vị trí của chúng qua điện thoại di động

and calling if they've ventured off campus

và sẵn sàng gọi ngay nếu con họ ra khỏi khuôn viên trường

or slept through class.

hoặc ngủ trong giờ học.

They tell me about parents calling several times a day,

Chúng kể với tôi về việc cha mẹ gọi điện nhiều lần trong ngày,

then getting mad, or worried, when the busy student doesn't pick up.

rồi họ nổi giận hoặc hoảng hốt khi chúng không kịp bắt máy vì đang bận.

You can probably imagine how that goes.

Bạn có thể tưởng tượng điều đó diễn ra như thế nào.

A generation ago,

Ở thời trước,

the experts told parents to get more involved.

các chuyên gia đã khuyên cha mẹ cần sát sao và can thiệp nhiều hơn.

The pendulum has swung so far in the other direction

Sự thay đổi này đã đẩy mọi việc vượt xa và nó gây ra những vấn đề mới.

that it's causing new problems.

So now we have experts telling parents

Giờ đây, các chuyên gia lại nói với các bậc cha mẹ

the importance of being less involved.

về tầm quan trọng của việc ít can thiệp hơn.

What if all these experts just told parents to trust their instincts

Vậy nếu các chuyên gia ấy khuyên cha mẹ hãy chỉ tin mình và làm điều họ thấy đúng?

and do what feels right?

It wouldn't sell many books.

Thì đâu có bán được nhiều sách.

(Laughter)

(Cười)

When it comes to managing teenagers,

Khi nuôi dạy các thanh thiếu niên, mối quan hệ hai bên là quan trọng nhất.

the relationship is everything.

They need to feel like they can trust you

Con cái cần thấy có thể tin bạn khi ra quyết định trọng đại hay khi gặp khó khăn.

with an important life decision or with a crisis.

But they might not turn to you

Nhưng chúng có thể không tìm đến bạn nếu chỉ có cãi vã và làm chúng lo âu hơn.

if they think it will cause an argument

or make them more anxious.

Tất cả các cuộc trò chuyện đều khiến cha mẹ lo lắng.

All the chatter is making parents more anxious.

Clinicians like me think anxiety is contagious

Các bác sĩ như tôi tin rằng lo âu là một thứ dễ lây lan

and is particularly transmissible to small children.

và đặc biệt dễ dàng truyền sang trẻ nhỏ.

Conflict mostly comes later.

Rồi xung đột sẽ theo sau đó.

And these days, it's not just coming from books.

Và ngày nay, nó không chỉ đến từ sách.

Everywhere you turn, there's a social media influencer

Ở đâu bạn cũng thấy những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội,

who's been a parent six months longer than you have,

người làm cha mẹ chỉ hơn bạn có sáu tháng

who is happy to sell parenting advice.

và luôn sẵn sàng bán những lời khuyên về việc nuôi dạy con cái.

Just click this link and pay 10 bucks,

Chỉ cần nhấp vào liên kết này và trả 10 đô la

and you can watch her put her toddler down for a nap,

và bạn có thể xem cách cô ấy đặt đứa bé xuống như thế nào để ngủ trưa,

just a little bit better than you do.

chỉ tốt hơn bạn một chút.

Does anyone remember how editing works?

Có ai còn nhớ cách biên tập là như thế nào không?

I could make a T-Rex look like a baby whisperer --

Tôi có thể khiến T-Rex trông giống như một bảo mẫu tuyệt vời

(Laughter)

(Cười)

if I controlled the editing.

nếu tôi có quyền biên tập nội dung.

So if parenting culture turns dutiful parents

Vì vậy, nếu văn hóa nuôi dạy con cái biến những bậc cha mẹ tận tụy

into anxious and obsessive parents,

thành những người lo âu và ám ảnh thì một bác sĩ tâm lý vốn bận rộn nên khuyên gì?

what's a busy psychiatrist to recommend?

Luckily, the perfect antidote to parenting angst already exists

May thay, liều thuốc giải độc hoàn hảo cho nỗi lo của cha mẹ thật ra đã có sẵn,

in a different section of your local bookstore.

ở một khu khác trong hiệu sách địa phương. Cẩm nang nuôi chó con!

Puppy manuals!

That's right, a puppy manual is practically the perfect gift

Đúng vậy, cẩm nang nuôi chó con thực tế là món quà hoàn hảo

for a first-time parent.

cho người lần đầu làm cha mẹ.

They contain everything a new family needs to know.

Nó chứa tất cả mọi thứ mà một gia đình mới cần biết.

They usually start with a section like this.

Họ thường bắt đầu với một phần như thế này.

"Prepare your home.

“Chuẩn bị nhà của bạn.

Create a space where they can explore safely,

Tạo một không gian nơi chúng có thể khám phá một cách an toàn,

removing any items that might be damaged by body fluids."

loại bỏ mọi vật có nguy cơ hư hại vì dính chất dịch cơ thể“.

(Laughter)

(Cười)

See what I mean?

Bạn hiểu ý tôi chứ?

I couldn't have said it better myself.

Tôi cũng chẳng thể diễn đạt hay hơn.

(Laughter)

(Cười)

Puppy manuals usually emphasize the importance

Cẩm nang nuôi chó con thường nhấn mạnh tầm quan trọng

of making the bonding process go well.

của việc tạo sự gắn bó một cách trọn vẹn. Như thế này.

Like this.

"Don't be afraid to be yourself.

“Đừng sợ là chính mình.

A puppy can accept any human

Một chú chó con có thể chấp nhận bất kỳ ai

or any family structure

hoặc bất kỳ gia đình nào nếu chúng cảm thấy an toàn và được yêu thương.

if they feel safe and loved.

Being consistent and predictable helps.

Tính nhất quán và dễ đoán sẽ giúp ích rất nhiều.

Your puppy might have difficulty reading you at first,

Chú chó con có thể không hiểu bạn từ đầu, vì vậy hãy thể hiện tình cảm thật dạt dào.

so use effusive displays of affection.

Love them with abandon.

Yêu thương chúng bằng cả trái tim.

It might seem like they don't love you back,

Có thể chúng chẳng hồi đáp tình cảm lại,

but that's OK.

nhưng không sao cả.

They've got a lot to get used to.

Chúng có rất nhiều điều cần làm quen. Chưa kể đến bộ não chưa phát triển.

Not to mention an undeveloped brain.

This also applies when they are teenagers.

Việc này vẫn đúng khi chúng trưởng thành.

(Laughter)

(Cười)

Use positive reinforcement.

Khuyến khích hành vi tốt.

Reward desired behaviors clearly and just ignore everything else.

Hãy thưởng cho những hành vi đúng đắn và làm lơ những gì không đáng chú ý.

Puppies don't understand punishment or criticism,

Chó con không hiểu hình phạt hoặc sự chỉ trích

and these may interfere with the bonding process.

và điều này có thể gián đoạn sự gắn kết.

Dogs are descended from pack animals.

Chó là hậu duệ của động vật bầy đàn.

If you leave your puppy alone too much when they are little,

Nếu bạn để chó con một mình quá nhiều khi chúng còn nhỏ,

they might become sensitive to abandonment.

chúng có thể trở nên nhạy cảm với sự bỏ rơi.

And never frighten your puppy.

Và đừng bao giờ làm chó con của bạn sợ hãi.

Frightening your puppy might make them anxious or aggressive."

Làm chó con sợ hãi có thể khiến chúng cảm thấy lo âu hoặc trở nên hung hãn”.

Huh? These puppy people are really on to something.

Ồ, có vẻ như những người nuôi chó con đã tìm ra điều gì đó quan trọng.

Puppy manuals have quite a bit of information

Cẩm nang nuôi chó con có khá nhiều thông tin

on growth and development,

về sự lớn lên và phát triển,

like this.

như thế này.

"Development is a biological imperative.

“Phát triển là một yêu cầu sinh lý cơ bản.

It mostly just happens.

Nó chủ yếu chỉ diễn ra tự nhiên.

Obsessing about developmental timelines

Việc quá chú trọng vào các mốc phát triển

is unlikely to be fun for you or your puppy.

sẽ không mang lại niềm vui cho bạn hay chó con của bạn.

Expose your puppy to new things gradually,

Để chó con tiếp xúc với điều mới từ từ,

but do expose them to new things.

nhưng nhất định phải để chúng trải nghiệm điều mới.

They must learn to adapt to the human world,

Chúng cần hòa nhập với thế giới con người,

which is not a natural environment.

không phải là môi trường tự nhiên.

And make sure your puppy gets plenty of sleep.

Và đảm bảo chó con của bạn ngủ đủ giấc.

They can't grow normally, learn well, or regulate their behavior without it.

Chúng không thể phát triển, học hỏi, hoặc điều chỉnh hành vi khi không ngủ đủ.

Plus, sleeping puppies are super cute.

Với cả dáng ngủ của chó con cũng trông siêu dễ thương.

Here's some guidance on your relationship with your puppy.

Đây là một vài lời khuyên về mối quan hệ của bạn với chó con.

Barking is normal.

Chúng sủa là bình thường.

Some dogs are loud.

Một số chú chó rất ồn ào.

Just take a break from them if you need it.

Chỉ cần tách khỏi chúng nếu cần.

You will eventually love them for their barking.

Rồi cuối cùng bạn có thể sẽ yêu chúng vì tiếng sủa ấy.

Your puppy will probably never be interested in stories about your job

Chó con có thể không bao giờ để tâm đến những câu chuyện về công việc của bạn

or your views on politics.

hoặc quan điểm của bạn về chính trị.

(Laughter)

(Cười)

Don't worry about it.

Đừng lo lắng về điều đó.

Play games with them.

Chơi với chúng.

Isn't that why you got a puppy?"

Chẳng phải vì thế bạn nuôi chó con à?”

(Laughter)

(Cười)

There's also helpful guidance

Ngoài ra còn có hướng dẫn hữu ích

about managing a puppy in contemporary society.

về cách quản lý chó con trong xã hội ngày nay.

Like this.

Như thế này.

"Dogs have existed for millennia.

“Chó đã tồn tại hàng thiên niên kỷ.

Your puppy can probably survive without that plastic gadget

Chó con có thể sống tốt không cần món đồ chơi nhựa của người nổi tiếng trên mạng.

being pushed by a social media influencer.

Your puppy will probably never be chosen for the Westminster Dog Show.

Chó con của bạn có lẽ sẽ không bao giờ được chọn tham gia Westminster Dog Show.

(Laughter)

(Cười)

Most aren't, so don't worry about it.

Hầu hết đều không, vì vậy đừng lo lắng về điều đó.

The Westminster Dog Show is mostly about having the right breeding.

Westminster Dog Show chủ yếu đánh giá dựa trên nguồn gốc giống chó.

Besides, those competitions can make dogs neurotic and high-maintenance.

Hơn nữa, những cuộc thi này có thể khiến chúng trở nên lo âu và cần chăm sóc tỉ mỉ.

Someday your puppy might feel like chasing a bunny

Một ngày nào đó, chó con của bạn có thể cảm thấy muốn đuổi theo một chú thỏ

or playing with another dog.

hoặc muốn chơi với một chú chó khác.

They will eventually prefer other dogs to you.

Chúng thậm chí sẽ thích những chú chó khác hơn bạn.

That's OK.

Vẫn ổn thôi.

It doesn't mean they don't love you.

Nó không có nghĩa là chúng không yêu bạn.

It means they have a secure attachment.

Mà có nghĩa là chúng có một mối liên kết an toàn.

A secure attachment is the foundation for healthy exploration during puppyhood

Mối liên kết an toàn là nền tảng cho sự khám phá lành mạnh trong thời kỳ còn nhỏ

and optimal mental health during adulthood."

và sức khỏe tâm lý tốt nhất khi trưởng thành”.

There you have it.

Vậy là bạn đã hiểu rồi đấy.

Everything new parents need to know can be found in a puppy manual.

Mọi điều mà các cha mẹ mới cần biết đều có trong cẩm nang nuôi chó con.

Happily, it's mostly stuff that reasonable people already know.

May thay, đó là những điều mà ai cũng có thể nhận ra nếu họ suy nghĩ hợp lý.

You are the only parenting expert your child needs.

Bạn là chuyên gia nuôi dạy con cái duy nhất mà con bạn cần.

You are quite literally evolved for this.

Bạn hoàn toàn có khả năng để làm điều này.

So I'll say it again.

Vì vậy, tôi sẽ nói lại lần nữa.

You've got this.

Bạn có thể làm được.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause and cheers)

(Vỗ tay và reo hò)