What Earth in 2125 could look like - Iseult Gillespie

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

Faced with the realities of current crises,

လက်ရှိ အကျပ်အတည်းတွေရဲ့ အဖြစ်မှန်တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတော့၊

it's easy to assume our world is headed in a bleak direction.

ကမ္ဘာကြီးဟာ မျှော်လင့်ချက်မဲ့တဲ့ ဦးတည်ရာ တစ်ခုဆီ ဦးတည်နေတယ်လို့ ယူဆဖို့က လွယ်ပါတယ်။

But there’s good reason to be hopeful—

ဒါပေမဲ့၊ မျှော်လင့်ချက်ရှိဖို့ အကြောင်းပြချက်ကောင်းရှိတာက၊

with developments in science and technology,

သိပ္ပံနဲ့နည်းပညာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေနဲ့ဆိုရင်၊

a positive future is more viable than ever before.

အပြုသဘောဆောင်တဲ့ အနာဂတ်က အရင်ကထက် ပိုအလားအလာရှိနေတယ်။

So, what if the future was awesome?

ဒီတော့ အနာဂတ်က အံ့ဩဖွယ်ဖြစ်မယ်ဆိုရင်ကော။

Let’s explore what the future of three cities could look like,

ဒီခေတ်ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ ရှိပြီးသား လိုသလို အသုံးချနိုင်တဲ့ ကိရိယာတွေကို

if we harness the tools we already have at our disposal

ထိန်းချုပ်၊အသုံးချရင်၊ နှစ် ၁၀၀ အတွင်း မြို့ကြီး ၃ မြို့က

to solve today's problems.

ဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင်တာကို စူးစမ်းလိုက်ရအောင်။

These visions are inspired by solarpunk,

ဒီအမြင်တွေကို စေ့ဆော်ပေးတာက လူသားတွေ၊

an art and social movement that imagines sustainable worlds

သဘာဝနဲ့ နည်းပညာတွေက သဟဇာတကျကျ တည်ရှိနေတဲ့ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ကမ္ဘာတွေကို

in which humans, nature, and technology exist in harmony.

စိတ်ကူးပုံဖော်တဲ့ အနုပညာနဲ့ လူမှုရေး လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုဖြစ်တဲ့ solarpunk  ပါ။

It’s 2125.

အချိန်က ၂၁၂၅ ခုနှစ်ပါ။

In the past, Los Angeles was running out of water

အရင်က၊ လော့စ် အန်ဂျယ်လိ့စ်က ရေ ပြတ်ပြီး

and its citizens were dependent on 5 million cars.

နိုင်ငံသားတွေက ကား ၅ သန်းကို မှီခိုနေခဲ့ရတယ်။

Today, people glide down highway 101 on electric bikes, buses, and trains.

ဒီနေ့ လူတွေက အမြန်လမ်းမှာ လျှပ်စစ်စက်ဘီး၊ ဘတ်စ်တွေ၊ မီးရထားတွေပေါ်မှာ သွားလာကြတယ်။

There’s no fee for these services—

ဒီဝန်ဆောင်မှုတွေအတွက် အခမဲ့ပါ၊

instead, folks contribute their technical or gardening skills,

 ဒါအစား၊ လူတွေက သွားလာစဉ်မှာ အခြားသူတွေအတွက် သူတို့ရဲ့ နည်းပညာ

or provide entertainment for others as they go.

(သို့) ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးရေး ကျွမ်းကျင်မှု ပံ့ပိုးပေးတယ်၊ ဒါမှမဟုတ် ဖျော်ဖြေပေးတယ်။

Year-round sunlight makes LA well-suited to solar infrastructure,

တစ်နှစ်ပတ်လုံးနေရောင်က LA ကို နေစွမ်းအင် အခြေခံအဆောက်အအုံအတွက်  သင့်လျော်စေပေမဲ့၊

but water is still limited.

ရေကတော့ အကန့်အသတ်ရှိနေဆဲပါ။

City dwellers manage this by maintaining water-efficient farms in high rises,

မြို့သားတွေက ဒါကို အထပ်မြင့်တွေနဲ့ တစ်ခါက ကားရပ်တဲ့ နေရာတွေ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ မြေဧရိယာ

and within the 17 million square meters of land that once housed parking spaces.

စတုရန်းမီတာ ၁၇ သန်းအတွင်းမှာ ရေသက်သာစေ တဲ့ လယ်ယာတွေကို ထိန်းသိမ်းရင်း စီမံတယ်။

Here, students and scientists mist local fruit, vegetables, and grains

ဒီမှာ ကျောင်းသားတွေနဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ဒေသထွက် သစ်သီး၊ဟင်းရွက်နဲ့  အာဟာရရှိတဲ့

အစေ့တွေကို ရေငွေ့ဖြန်းတယ်။

with nutrients.

They also create portable farms, stacking layers of plant and fertilizer

သူတို့က မြို့တွင်းနေထိုင်သူတွေနဲ့ ပြင်ပကို သယ်ယူနိုင်တဲ့

into temperature-controlled shipping containers

အပူချိန် ထိန်းထားတဲ့ ပုံးတွေမှာ အပင်နဲ့ ဓာတ်မြေသြဇာတွေ

that can be transported out to city residents and beyond.

ထပ်ထည့်ထားတဲ့ သယ်ရလွယ်တဲ့ လယ်ယာတွေကိုလည်း ဖန်တီးတယ်။

In Lagos, Nigeria, the city’s coast is completely transformed.

နိုင်ဂျီးရီးယားက လေးဂို့စ်မှာ မြို့ရဲ့ ကမ်းရိုးတန်းက လုံးဝပြောင်းလဲသွားတယ်။

In the past, sand mining and urban expansion

အရင်က သဲတူးတာနဲ့ မြို့ပြချဲ့ထွင်မှုတွေက

eroded roughly 84% of the shoreline,

ကမ်းရိုးတန်းရဲ့ ၈၄ % ခန့်ကို တိုက်စားစေခဲ့တယ်။

which put the city at risk of catastrophic flooding.

ဒါက မြို့တော်ကို ကပ်ဆိုက်စေတဲ့ ရေလွှမ်းမိုးမှုအန္တရာယ် ဖြစ်စေခဲ့တယ်။

But the city responded by restoring the wetlands,

ဒါပေမဲ့၊ အခုတော့ သဘာဝ ရေမြှုပ်တွေလို လုပ်ဆောင်တဲ့ စိမ့်မြေတွေကို

which now act as natural sponges.

ပြန်လည်တည်ဆောက်ရင်း မြို့တော်က တုံ့ပြန်ခဲ့တယ်။

An intricate array of pipes, equipped with turbines,

တာဘိုင်တွေ တပ်ဆင်ထားတဲ့ ပိုက်တွေရဲ့ အနုစိတ် အခင်းအကျင်းက

capture the energy of flowing water and convert it into electricity.

စီးနေတဲ့ ရေ စွမ်းအင်ကို ဖမ်းယူပြီး လျှပ်စစ်အဖြစ် ပြောင်းလဲပေးတယ်။

This powers buildings and services all over Lagos,

ဒါက လူတွေ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားဖို့၊ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံပြီး ဖျော်ဖြေဖို့

like the city’s famous Balogun market,

စုစည်းရာ မြို့ရဲ့နာမည်ကြီး Balogun စျေးလို၊

where people come together to trade, socialize, and entertain.

လေးဂို့စ်တစ်ခွင်က အဆောက်အအုံတွေနဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို အားကောင်းစေတယ်။

Along the coast, people steward thousands of native mangrove plants,

ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်မှာ လူတွေက အရင်က ညစ်ညမ်းမှုကို သန့်စင်ပြီး ဇီဝစုံလင်မှုကို

which act as carbon sinks,

ပံ့ပိုးတဲ့ ကာဗွန် စုပ်စက်တွေလို

clean up the pollutants of the past, and support biodiversity.

လုပ်ဆောင်တဲ့ ဇာတိရင်း လမုပင် ထောင်ချီကို ကြီးကြပ်ပေးကြတယ်။

This area celebrates the mangrove in many forms—

ဒီဧရိယာက ပုံစံအမျိုးမျိုးရှိတဲ့ လမုပင် ဂုဏ်ပြုကြတယ်၊

local designers use its tannins to dye fabrics,

ဒေသခံ ဒီဇိုင်နာတွေက ဒါရဲ့သဘာဝဆိုးဆေး တွေကို အထည်တွေ ဆေးဆိုးဖို့ သုံးကြပေမဲ့၊

while scientists research its pharmaceutical potential

သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ဒါရဲ့  ဆေးဝါးဆိုင်ရာ အလားအလာကို သုတေသနပြုကာ

and its uses as a natural pesticide.

သဘာဝ ပိုးသတ်ဆေးအဖြစ် အသုံးပြုကြတယ်။

Further out to sea, people embrace sustainable fishing practices

ပင်လယ်ပြင်အလွန်မှာ လူတွေက ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငါးဖမ်း အလေ့အကျင့်တွေကို ကျင့်သုံးပြီး

and repurpose fish processing waste

ငါးလုပ်ငန်း စွန့်ပစ်ပစ္စည်းကို သင်္ဘောတွေ၊ရေပေါ် လယ်ယာနဲ့

to power ships, floating farms, and public housing.

အများပိုင်အိမ်ရာတွေကို ဓာတ်အားပေးဖို့၊ ပြန်အသုံးပြုကြတယ်။

Meanwhile, São Paulo, Brazil has fully reimagined housing.

ဒီအတောအတွင်း၊ ဘရာဇီးက ဆောင်းပေါလိုမှာ အိမ်ရာကို အပြည့်အဝ ပြန်လည်ပုံဖော်ခဲ့တယ်။

In its industrial past, the city battled heavy pollution,

စက်မှုလုပ်ငန်း အတိတ်မှာ၊ မြို့တော်ဟာ ဧရာမ လေထုညစ်ညမ်းမှုကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး

and up to a third of the population lived in unsanitary conditions.

လူဦးရေရဲ့ သုံးပုံတစ်ပုံအထိ ကျန်းမာရေးနဲ့ မညီညွတ်တဲ့ အခြေအနေတွေမှာ နေထိုင်ခဲ့ကြတယ်။

But today, homes, schools, local government buildings,

ဒါပေမဲ့၊ ဒီခေတ်မှာ နေအိမ်တွေ၊ ကျောင်းတွေ၊ ဒေသန္တရ အစိုးရအဆောက်အအုံတွေနဲ့

and entertainment spaces are made from repurposed materials

ဖျော်ဖြေရေး နေရာတွေကို အရင် မော်တော်ယာဥ်လုပ်ငန်းကနေ

from the former auto industry.

ပြန်သုံးထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေနဲ့ ဆောက်ထားတယ်။

These buildings generate their own solar power and capture rainwater to reuse.

ဒီအဆောက်အအုံတွေက နေရောင်ခြည်စွမ်းအင် ထုတ်ပြီး မိုးရေကို ပြန်သုံးဖို့ စုထားတယ်။

At the center sits a new solar football stadium,

မြို့လယ်မှာ ဒေသရင်း အပင်တွေ စိုက်ပျိုးတာအတွက် အနွေးသေတ္တာလို

which generates energy and doubles as an incubator

စွမ်းအင် ထုတ်ပေးပြီး နှစ်ဆတိုးပေးတဲ့ နေရောင်ခြည်စွမ်းအင်သုံး

for growing native plants.

ဘောလုံးကွင်းအသစ်တစ်ခု ရှိတယ်။

In areas where the land remains toxic,

မြေအဆိပ်သင့်တဲ့ နေရာတွေမှာ၊

citizen scientists are stewarding thousands of mushrooms.

နိုင်ငံသားသိပ္ပံပညာရှင်တွေက မှိုထောင်ပေါင်းများစွာကို ကြီးကြပ်နေတယ်။

These mushrooms break down the bonds in the decades-old chemicals

ဒီမှိုတွေက ရေနံ၊ ဓာတ်ငွေ့နဲ့ အိမ်သုံးအမှိုက်တွေ လောင်ကျွမ်းပြီးနောက်

which remain in soil long after the burning

မြေဆီလွှာမှာ ကျန်နေတဲ့ ဆယ်စုနှစ်ချီ

of oil, gas, and household garbage.

သက်တမ်းရှိတဲ့ ဓာတု အနှောင်အဖွဲ့တွေကို ဖြိုခွဲတယ်။

They then produce new spores,

ဒီနောက် ဒါတွေက ပိုးမွှားတွေနဲ့ ငှက်တွေကို

attracting insects and birds to the area once again.

ဧရိယာဆီ တစ်ဖန် ဆွဲဆောင်ကာ မျိုးမှုန်အသစ်တွေ ထုတ်ပေးတယ်။

These versions of LA, Lagos, and São Paulo embody the principle of life

အယ်လ်-အေ၊ လေးဂိုစ်နဲ့ ဆောင်းပေါလိုတို့ရဲ့ ဒီမူကွဲတွေက ဒီပတ်ဝန်းကျင်က အလားအလားတွေ၊

enmeshed with the promises and limitations of its surroundings.

ကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့ ယှက်နွယ်နေတဲ့ သက်ရှိ နိယာမကို ပုံဖော်တယ်။

And while this future may seem far from reach,

ဒီအနာဂတ်က အလှမ်းမမီနိုင်ဘူးလို့ ထင်ရပေမဲ့၊ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပြီး

it is achievable, and it might not even take us 100 years to get there.

ဒီနေရာကို ရောက်ဖို့   နှစ် ၁၀၀ တောင် မကြာလောက်ဘူး။

All over the world, communities are embracing these and similar ideas

တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ၊ လူမှုအသိုက်အဝန်းတွေက ပိုရေရှည်တည်တံ့တဲ့ စနစ်တွေ တည်ဆောက်ဖို့

to build more sustainable systems.

ဒါတွေနဲ့ အလားတူ အယူအဆတွေကို လက်ခံကျင့်သုံးနေတယ်။

In Vancouver, Indigenous First Nations are building affordable, net-zero

ဗန်ကူးဗားမှာ Indigenous First Nations က စိမ်းလန်းတဲ့ နေရာတွေနဲ့ စက်ဘီး အခြေခံ

housing projects incorporating green spaces and bike infrastructure.

အဆောက်အအုံ ပါ၀င်တဲ့ အဖိုးနည်း၊ net-zero အိမ်ရာစီမံကိန်းတွေကို တည်ဆောက်နေတယ်။

In Singapore, urban farms flourish on skyscrapers

စင်္ကာပူမှာ၊ မြို့ပြ လယ်ယာတွေက မိုးမျှော် တိုက်တွေနဲ့ အကျဉ်းထောင်ဟောင်းတွေရဲ့

and in the shells of former prisons.

အကာတွေထဲမှာ ဖြစ်ထွန်းတယ်။

In Prague, urban beekeeping takes flight in hotels and theaters.

ပရာ့ဂ်မှာ မြို့ပြ ပျားမွေးမြူရေးက ဟိုတယ် တွေနဲ့ ရုပ်ရှင်ရုံတွေမှာ ဝဲပျံနေတယ်။

Optimism can be a powerful mobilizing force.

အကောင်းမြင်ဝါဒက အားကောင်းတဲ့ လှုံ့ဆော်အားတစ်ခု ဖြစ်နိုင်တယ်။

From natural technologies to renewable energy,

သဘာဝ နည်းပညာတွေကနေ ပြန်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်အထိ

we have so many transformative tools at our disposal.

ကျွန်မတို့မှာ အလိုရှိသလို သုံးနိုင်တဲ့ အသွင်ပြောင်းကိရိယာများစွာရှိပါတယ်။

All we need is the will to implement them.

ဒါတွေကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့  လိုအပ်တာက ကျွန်မတို့ရဲ့ ဆန္ဒပါ။