Can you solve the riddle of Pandora’s box? - Alex Rosenthal

15,018 views ・ 2025-04-29

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Ly Na Phạm Reviewer: Nguyễn Ngọc Thảo Nguyên
00:06
Pandora was having a decisively bad day.
0
6961
3962
Pandora nhất định sắp sửa trải qua một ngày tồi tệ.
00:11
She didn’t set out to open the box;
1
11132
2628
Cô không hề có ý định mở cái hộp;
00:13
if anything, she’d resisted with every ounce of her will.
2
13760
3461
Dù có thế nào, cô cũng sẽ kiềm chế hết sức mình
00:17
But her curiosity got the better of her,
3
17346
2920
Nhưng sự tò mò đã lấn át ý chí của cô
00:20
and a cavalcade of evils of every shape and size spilled out.
4
20391
3671
và một đám các con quỷ với muôn hình vạn trạng tràn ra.
00:24
By the time she'd slammed the front door of her home shut,
5
24187
3795
Vào lúc cô đóng sầm cửa trước nhà mình lại,
00:28
only 10 minor imps— of wrath, greed, gluttony, and sloth varieties—
6
28066
6631
chỉ còn 10 con tiểu yêu thuộc các loài căm phẫn, tham lam, háu ăn, lười biếng,
00:34
and three greater demons remained.
7
34864
3045
và ba con quỷ lớn hơn còn trong phòng.
00:38
Pandora tried desperately to get them under control,
8
38201
4170
Pandora cố hết sức để kiểm soát chúng
00:42
but they resisted and pounded at the windows.
9
42371
3045
nhưng chúng chống cự và hung hăng đập vào cửa sổ.
00:45
“This is hopeless!” she cried.
10
45500
2127
“Thật không thể hy vọng gì nữa!”, cô la lớn.
00:48
The first greater demon turned to Pandora and said,
11
48086
4421
Con quỷ lớn thứ nhất quay sang Pandora và nói,
00:52
“Hope? Hope is still here. I just made her look like an imp.
12
52507
4421
“Hy Vọng? Hy Vọng vẫn còn ở đây. Ta chỉ làm cho bạn ấy giống một tên tiểu yêu
00:56
Because that’s the kind of bad guy I am!”
13
56928
2586
vì ta sinh ra để làm điều xấu!”
00:59
He whispered in the ears of the two other demons and continued.
14
59639
4921
Hắn thì thầm vào tai hai tên quỷ lớn còn lại rồi nói tiếp
01:04
“To make things interesting,
15
64936
1668
“Để làm cho mọi thứ thêm phần thú vị,
01:06
I just told Abaddon which variety of imp Hope is,
16
66604
5464
ta đã nói Abaddon biết Hy Vọng là loài nào,
01:12
and Beelzebub how many eyes she has. Bye!”
17
72193
5255
và nói Beelzebub biết tên đó có mấy mắt. Tạm biệt nhé!”
01:17
Abaddon taunted Beelzebub by saying,
18
77907
3045
Abaddon chế giễu Beelzebub và nói,
01:21
“I know you don’t know which one she is.”
19
81077
2753
“Tao biết mày không biết Hy Vọng là tên tiểu yêu nào.”
01:24
Beelzebub responded, “Well, I didn’t before, but now I know.”
20
84163
4755
Beelzebub nói: “Chà, lúc nãy thì không, nhưng giờ tao biết rồi.”
01:29
To which Abaddon replied in a huff, “Then I also know which one she is.”
21
89085
5380
Abaddon đáp lại một cách tức tối: “Vậy tao cũng biết nó là tên nào.”
01:34
And both left in a hurry, without so much as a farewell.
22
94799
4713
Rồi cả hai rời đi một cách nhanh chóng mà không có lời từ biệt.
01:40
Pandora knows her only chance to fix this mess is to capture Hope
23
100096
5672
Pandora biết cơ hội duy nhất để dẹp mớ hỗn độn này là bắt được Hy Vọng
01:45
before the imps all escape her home.
24
105852
3253
trước khi bọn tiểu yêu chạy thoát.
01:49
But which one is she?
25
109438
1711
Nhưng Hy Vọng là tên nào chứ?
01:51
Pause here to figure it out yourself. Answer in 3
26
111149
2502
Hãy tạm dừng video để suy nghĩ đáp án. 3
01:53
Answer in 2
27
113651
2127
2
01:56
Answer in 1
28
116154
2210
1
01:58
This problem originally took the world by storm in 2015
29
118656
4922
Câu đố này đã gây sốt toàn cầu vào năm 2015
02:03
when Dr. Joseph Yeo Boon Wooi posed it as Cheryl’s birthday problem,
30
123661
4963
khi Tiến sĩ Joseph Yeo Boon Wooi gọi nó là câu đố sinh nhật của Cheryl,
02:08
and for good reason.
31
128708
1293
và đưa ra lời giải thoả đáng.
02:10
The logic requires simultaneously modeling three different perspectives—
32
130001
5422
Cần phải tư duy theo ba góc nhìn khác nhau cùng lúc -
02:15
ours, Abaddon’s and Beelzebub’s, whom we’ll call A and B from now on.
33
135506
6507
của chúng ta, của Abaddon và Beelzebub, ta sẽ gọi chúng là A và B từ bây giờ.
02:22
This puzzle is much more approachable if we start by doing what Pandora could not:
34
142763
6090
Sẽ dễ dàng hơn nếu ta bắt đầu từ những gì Pandora không làm được:
nhét hết bọn tiểu yêu vào các khung...
02:29
cramming all of these imps into a box...
35
149103
3253
02:32
in this case, of the table variety.
36
152440
2294
trong tình huống này, của một bảng phân loại.
02:35
One key thing to note is that unlike many logic problems,
37
155151
4254
Một điều quan trọng cần lưu ý là không giống như các câu đố tư duy khác,
02:39
the order of statements matters here,
38
159447
2377
thứ tự của các câu đối đáp rất quan trọng,
02:41
because the two demons’ knowledge changes over the course of the dialogue.
39
161824
4797
vì hai con quỷ lớn nhìn ra vấn đề từ cuộc hội thoại đó.
02:46
So let's start with the first statement
40
166746
2294
Vậy, hãy bắt đầu với câu đầu tiên
02:49
and milk it for all it's worth before moving on.
41
169040
3378
và phân tích thật kỹ trước khi đến câu tiếp theo.
02:52
In it, A says to B, “I know you don’t know which one she is.”
42
172752
4921
A nói với B, “Tao biết mày không biết Hy Vọng là tên tiểu yêu nào.”
02:58
At this point, A knows the imp type,
43
178382
3212
Lúc này, A biết Hy Vọng là loài tiểu yêu nào,
03:01
but since there are multiple imps of each type, A doesn’t know who Hope is.
44
181594
5464
nhưng vì mỗi loài có nhiều con tiểu yêu, A không biết Hy Vọng là con nào.
03:07
The eyes, however, work differently;
45
187683
2336
Tuy nhiên, tư duy theo số mắt thì lại khác.
03:10
if Hope had 3 or 5 eyes, B would know who she is.
46
190228
4838
Nếu Hy Vọng có 3 hay 5 mắt, B sẽ biết đó là con nào.
03:15
This step is where a lot of people succumb to a common pitfall.
47
195816
4422
Đến đây sẽ có nhiều người bị hướng vào một sai lầm chung.
03:20
Because the important takeaway here isn’t to just eliminate
48
200488
3712
Vì điều quan trọng ở đây không phải là chỉ loại ra
03:24
the three- and five-eyed imps.
49
204200
2377
hai con 3 và 5 mắt,
03:26
It’s to eliminate the entire rows of the table that they’re in.
50
206744
4213
mà còn phải loại hết cả hai hàng của bọn nó.
03:31
Why?
51
211290
1001
Tại sao?
03:32
The trick is to think about B’s perspective from A’s perspective.
52
212291
5381
Mẹo ở đây chính là suy nghĩ góc nhìn của B từ góc nhìn của A.
03:38
Through A’s eyes, the entire table boils down to one of these four options,
53
218172
6173
Với A, câu trả lời chỉ nằm ở một trong bốn hàng
03:44
because he knows which type the imp is.
54
224387
3044
vì hắn biết Hy Vọng là loài nào.
03:47
If he knew Hope was a greed imp, she could have five eyes.
55
227723
4964
Nếu hắn biết Hy Vọng là một tên tham lam, thì Hy Vọng có thể có 5 mắt.
03:53
There’s only one imp with five eyes, so B could know who Hope is.
56
233229
5297
Nhưng chỉ có một tên tiểu yêu 5 mắt, nên nếu vậy thì B sẽ biết đó là tên nào.
03:58
But A knows that B doesn’t know,
57
238734
2920
Nhưng A biết chắc rằng B không biết
04:01
so greed isn’t possible, nor, by the same reasoning, is wrath.
58
241696
4754
nên đáp án không phải tham lam, và cả căm phẫn với cùng một lý do.
04:07
Now we’re down to just five possible imps, and we can move on to the next statement,
59
247243
5547
Giờ thì chúng ta chỉ còn lại năm con tiểu yêu,
và ta phải tiếp tục nhìn từ góc độ của B.
04:12
which we have to consider through B’s eyes.
60
252832
3211
04:16
Critically, B is an expert logician, so anything we’ve figured out—
61
256377
5172
Quan trọng là, B là một thiên tài tư duy, nên việc chúng ta nhìn ra
04:21
like that wrath and greed are off the table—
62
261549
3044
rằng căm phẫn và tham lam không phải là đáp án,
04:24
he’s also figured out.
63
264760
1710
hắn cũng nhìn ra được điều đó.
04:26
That, plus knowing how many eyes Hope has,
64
266929
3879
Như thế, cộng thêm việc nó biết Hy Vọng có bao nhiêu mắt,
04:30
allows him to figure out who she is.
65
270808
2503
nó có thể nhìn ra Hy Vọng là tên nào.
04:33
So she must be in a column that has only one imp left,
66
273519
4588
Vậy, Hy Vọng phải nằm trong cột mà chỉ còn một tên tiểu yêu,
04:38
meaning we can eliminate both one-eyed imps.
67
278232
3796
nghĩa là chúng ta có thể loại cả hai con một mắt.
04:42
Finally, let’s examine the last statement and switch back to A’s perspective.
68
282278
5297
Cuối cùng, hãy phân tích câu cuối cùng theo góc nhìn của A
04:47
For A to now know who Hope is,
69
287950
2753
Để A nhìn ra Hy Vọng là tên nào,
04:50
there must be only one option left in that row.
70
290870
3003
đáp án chỉ có thể là tên tiểu yêu duy nhất trên một hàng
04:54
Therefore, Hope must be the six-eyed sloth imp.
71
294206
4964
Do đó, Hy Vọng hẳn là tên lười biếng sáu mắt.
04:59
Before anyone else can escape,
72
299795
2127
Trước khi bất cứ tên nào có thể trốn thoát,
05:01
Pandora leaps into action and wrestles Hope to the ground.
73
301922
4171
Pandora xông pha và vật Hy Vọng xuống đất.
05:06
The world may be a mess,
74
306344
2043
Thế giới có thể là một mớ hỗn độn,
05:08
but at least she’s got a glimmer of... well, you know.
75
308387
5214
nhưng ít nhất cô ấy cũng nhìn thấy một chút... à, bạn biết rồi đó.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7